Ofensiva tokĂ«sore e Izraelit nĂ« Liban kĂ«tĂ« javĂ« pason pushtimet e shumta tĂ« fqinjit tĂ« saj verior gjatĂ« 50 viteve tĂ« fundit. Por liderĂ«t e saj shpesh kanĂ« zhgĂ«njyer vendimin pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« çizmet nĂ« tokĂ« nĂ« njĂ« vend qĂ« disa historianĂ« e kanĂ« quajtur âVietnam i Izraelitâ.
Pas krijimit tĂ« Izraelit nĂ« vitin 1948, refugjatĂ«t palestinezĂ« vĂ«rshuan pĂ«rtej kufirit nĂ« Liban. Vendi shpejt u bĂ« njĂ« bazĂ« pĂ«r grupet e armatosura, si Organizata militante pĂ«r Ălirimin e PalestinĂ«s, duke e kthyer atĂ« nĂ« njĂ« fushĂ« beteje nĂ« konfliktin arabo-izraelit
Ndërsa pushtimet e hershme të Izraelit kishin për qëllim largimin e grupeve militante palestineze në mërgim nga kufiri i tij, dhuna që pasoi nxiti krijimin e armiqve të rinj duke përfshirë Hezbollahun. Tani është grupi militant shiit i mbështetur nga Irani, i cili filloi të gjuante raketa ndaj Izraelit pas sulmit të Hamasit më 7 tetor të vitit të kaluar, që Izraeli kërkon të mposhtë.
Pushtimi i parë izraelit në 1978
Në vitin 1978, Izraeli nisi pushtimin e tij të parë tokësor në territorin libanez në hakmarrje për një sulm palestinez në një autobus në Izrael që la të vdekur 35 izraelitë dhe dukej se synonte të prishte bisedimet e paqes izraelito-egjiptiane.
Sulmuesit palestinezë ishin nisur nga Libani jugor, duke u dhënë komandantëve izraelitë një motiv për të shtyrë PLO përtej lumit Litani, lumi më i gjatë i Libanit, i cili në pika shkon rreth 30 km nga kufiri jugor.
Trupat izraelite pushtuan Libanin jugor në mars 1978, duke përdorur mbështetje masive ajrore dhe detare dhe duke u koordinuar me një milici të krishterë maronite libaneze. IDF thotë se shkatërroi infrastrukturën e PLO dhe vrau 300 luftëtarë palestinezë në ofensivën njëjavore. Por disa historianë vlerësojnë se mbi 1000 civilë u vranë dhe dhjetëra mijëra u zhvendosën.
Pushtimi i dytë izraelit në 1982
NĂ« vitin 1982, njĂ« palestinez i armatosur tentoi tĂ« vriste ambasadorin e Izraelit nĂ« Britani dhe Izraeli u pĂ«rgjigj duke nisur pushtimin e tij tĂ« dytĂ«. QĂ«llimi i deklaruar i izraelitĂ«ve ishte tĂ« largonin militantĂ«t palestinezĂ« nga kufiri dhe tâi jepnin fund sulmeve me raketa nĂ« veri tĂ« Izraelit. Kryeministri Menachem Begin i partisĂ« sĂ« krahut tĂ« djathtĂ« Likud mohoi se Izraeli planifikonte tĂ« mbante territorin libanez, duke thĂ«nĂ« se do tĂ« kthente trupat ânĂ« shtĂ«pi sa mĂ« shpejt tĂ« jetĂ« e mundurâ.
Izraelitët kaluan pa kundërshtarë dhe madje u mirëpritën nga disa libanezë të ngopur nga luftimet mes milicive palestineze dhe shiite. Por zotimi i Begin për të tërhequr ushtarët izraelitë me shpejtësi nuk u përmbush.
Forcat izraelite dhe aleatët e tyre të krishterë maronitë pushtuan Libanin jugor, u përleshën me ushtrinë siriane në veri-lindje dhe rrethuan Bejrutin perëndimor, ku ishin vendosur luftëtarët palestinezë dhe aleatët e tyre libanezë.
Gazetari libanezo-palestinez Samir Kassir e pĂ«rshkroi mĂ« vonĂ« atĂ« si njĂ« bombardim tre mujor âpothuajse pa ndĂ«rprerje nga ajri, toka dhe detiâ, i cili synonte komandantĂ«t palestinezĂ«, por vrau âmijĂ«raâ civilĂ«. PLO pĂ«rfundimisht u internua nĂ« njĂ« marrĂ«veshje tĂ« ndĂ«rmjetĂ«suar nga SHBA dhe e bĂ«ri TunizinĂ« selinĂ« e saj tĂ« re.
Por pasi udhëheqësi i milicisë së krishterë dhe presidenti i sapozgjedhur Bashir Gemayel u vra në shtator, trupat izraelite pushtuan pjesët perëndimore të kryeqytetit libanez dhe milicitë e krishtera libaneze të mbështetura nga Izraeli masakruan qindra palestinezë në kampet e refugjatëve Sabra dhe Shatila.
NjĂ« hetim izraelit mĂ« vonĂ« do tĂ« zbulonte se Izraeli mbante pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« âindirekteâ pĂ«r masakrĂ«n, duke e detyruar Ariel Sharon tĂ« jepte dorĂ«heqjen si ministĂ«r i mbrojtjes.
PavarĂ«sisht humbjes sĂ« afro 400 ushtarĂ«ve, IDF dĂ«shtoi nĂ« objektivin e saj kryesor pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund sulmeve me raketa ndĂ«rkufitare. Hezbollahu doli nga konflikti, duke sulmuar Izraelin me mbĂ«shtetjen e regjimit teokratik nĂ« Iran.
MegjithĂ«se Izraeli pranoi tĂ« tĂ«rhiqej nga Libani jugor nĂ« vitin 1983, ushtarĂ«t e tij vazhduan tĂ« pushtonin pjesĂ« tĂ« territorit dhe tĂ« nisnin ofensivĂ«n gjatĂ« viteve 1980 dhe 1990. Luftimet vranĂ« civilĂ« dhe shkaktuan shpĂ«rngulje masive tĂ« njerĂ«zve nĂ« jug.Izraeli ruante atĂ« qĂ« e quajti âzonĂ« sigurieâ nĂ« anĂ«n libaneze tĂ« kufirit, por pushtuesit ishin ngecur nĂ« njĂ« moçal ushtarak.
Lufta Izrael-Hezbollah në 2006
NĂ« vitin 2000, nĂ«n kryeministrin laburist Ehud Barak, Izraeli u largua nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« njĂ«anshme nga brezi i sigurisĂ«. Hezbollahu pretendoi fitoren dhe e ashtuquajtura âvija bluâ e OKB-sĂ« u tĂ«rhoq midis Izraelit, Libanit dhe LartĂ«sive tĂ« Golanit.
Por përleshjet ndërkufitare vazhduan dhe në vitin 2006 Hezbollahu rrëmbeu dy ushtarë izraelitë në një bastisje ndërkufitare dhe vrau tetë të tjerë. Si përgjigje, Izraeli nisi një ofensivë ajrore ndëshkuese, duke goditur objektivat e Hezbollahut dhe infrastrukturën tjetër, përpara se të dërgonte trupa përsëri në Libanin jugor.
Pas 34 ditësh lufte dhe humbjeve të mëdha nga të dyja palët, Izraeli u tërhoq. Hezbollahu i kishte rezistuar sulmit nga ushtria izraelite teknikisht më e lartë dhe e armatosur më mirë.
Popullariteti i kryeministrit tĂ« atĂ«hershĂ«m izraelit Ehud Olmert ra nĂ« vetĂ«m 3 pĂ«r qind pasi njĂ« raport i qeverisĂ« kritikoi âdĂ«shtime shumĂ« tĂ« rĂ«ndaâ nĂ« luftĂ«.
Konflikti njĂ«mujor pĂ«rfundoi me RezolutĂ«n 1701 tĂ« OKB-sĂ«, e cila kĂ«rkonte tĂ«rheqjen e Hezbollahut dhe Izraelit nga zonat kufitare, pĂ«r tâu zĂ«vendĂ«suar nga paqeruajtĂ«sit e OKB-sĂ« dhe ushtria libaneze. AsnjĂ«ra palĂ« nuk i zbatoi siç duhet kushtet e saj, duke lĂ«nĂ« njĂ« konflikt tĂ« zjarrtĂ« nĂ« kufi. PĂ«rpara inkursionit tĂ« fundit tĂ« Izraelit, kryeministri Benjamin Netanyahu u zotua tĂ« vazhdojĂ« tĂ« âdegradojĂ«â Hezbollahun. âMjaft Ă«shtĂ« mjaft.â