Nga Gazeta ‘SI’ – Shqipëria është përkeqësuar me 4 vende në indeksin e Inovacionit, duke u renditur e 84-ta në 133 vende të analizuara. Kjo është pozita më e keqe e Shqipërisë në 4 vitet e fundit. Në 39 ekonomitë e  Europës, Shqipëria renditet e 38-a.

Pika më e fortë e Shqipërisë është infrastruktura, ku renditet në vendin e 31, ndjekur nga institucionet 60 dhe sofistikimi i biznesit 64. “Thembra e Akilit” për Shqipërinë janë burimet njerëzore ku ajo qëndron në rendin e 101, ndjekur nga prodhimi kreativ 99 dhe sofistikimi i tregjeve 91.

Shqipëria prodhon më pak inovacion në krahasim me nivelin e saj të investimeve në inovacion, thotë raporti i WIPO, Organizata për Pronësinë Intelektuale.

Përparësitë kryesore të inovacionit të Shqipërisë janë përdorimi i energjisë me karbon të ulët, (renditja 5), ​​përdorimi i energjisë në raport me PBB-në, (renditja 12) dhe flukset neto të IHD-ve ndaj PBB ( 14).

Indeksi i Inovacionit është një renditje e aftësive dhe rezultateve të inovacionit të ekonomive botërore. Ai mat inovacionin bazuar në kritere që përfshijnë institucionet, kapitalin njerëzor dhe kërkimin, infrastrukturën, kredinë, investimet, lidhjet; krijimi, përthithjen dhe përhapjen e njohurive; dhe prodhimin kreativ.

The post Indeksi i Inovacionit, Shqipëria në vitin më të keq, humb 4 pozicione appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Ministri i Brendshëm Ervin Hoxha ka zyrtarizuar drejtuesen e re të kompanisë së prodhimit të dokumenteve biometrike “IdentiTek”.

Freskida Halilaj do të zërë vendin e Loina Priftit, që ndodhej prej më shumë se një viti në krye të kompanisë.

Hoxha falënderoi drejtuesen e derisotme të këtij institucioni, Loina Prifti, për punën e bërë në drejtimin e “IdentiTek”, por nuk dha detaje për largimin e saj.

“Falë përkushtimit të saj dhe stafit të kompanisë, kemi siguruar standardet e larta ndërkombëtare, të ruajtjes së të dhënave dhe prodhimit të dokumenteve biometrike”, tha ai.

Sipas burimeve të mediave, Prifti u shkarkua nga “IdentiTek” pas një auditimi nga ministria e Brendshme, që zbuloi shkelje dhe abuzime. Gjithsesi nuk ka ende një arsye zyrtare për ndryshimin.

Prifti u emërua nga ish-ministri i Brendshëm Bledi Çuçi, kur u vendos mbyllja e kotratës koncesionare me kompaninë “Aleat” dhe shkrirja në një kompani shtetërore.

The post Loina Prifti largohet nga drejtimi i ‘IdentiTek’, Freskida Halilaj drejtuesja e re appeared first on Gazeta Si.

Kur bëhet fjalë për pushime aventureske në natyrë, Dolomitet janë një nga destinacionet më befasuese të ecjes në Europë. Por edhe pse bukuria dramatike natyrore e këtij vargmali italian është me famë botërore dhe me më shumë se 12 vendpushime skish (duke përfshirë një vend dy herë të Lojërave Olimpike Dimërore) dhe mbi 30 milionë vizitorë në vit, ai mund të jetë i mbipopulluar në disa nga shpatet.

Për fat të mirë për adhuruesit e mëdhenj të natyrës, ekziston një varg tjetër malor në Europë që ofron një alternativë më të largët, më të veçuar ndaj turmave turistike të Dolomiteve ose Alpeve Zvicerane. Bjeshkët e Nemuna mbulojnë pjesën më të madhe të Shqipërisë veriore dhe shtrihen përtej kufijve të Kosovës fqinjë dhe Malit të Zi.

Këto maja mbresëlënëse janë perfekte për udhëtarët që duan të eksplorojnë një perlë të vërtetë të fshehur, një vend ku jeta moderne ende nuk ka zënë vend me të vërtetë. Si një destinacion turistik, Shqipëria mbetet nën radar, por po e kap shpejt hapin dhe ofron disa arratisje idilike pa turmat e Greqisë apo Italisë.

Spektri i së kaluarës së tij komuniste duket ende i madh, por vendi tashmë po u ofron një mirëseardhje të ngrohtë vizitorëve dhe është e lehtë të kuptohet pse konsiderohet si një nga thesaret sekrete më të bukura të Europës nga ata që e dinë. Me plazhet mahnitëse të Adriatikut, qytetet dhe qytezat e mrekullueshme mesjetare dhe një miksim i lezetshëm i kulturës ballkanike, greke dhe madje edhe të kulturës turke, Shqipëria është një destinacion i veçantë.

Eksplorimi i Alpeve Shqiptare

Bjeshkët e Nemuna janë vendi i përsosur për të shpëtuar nga turmat dhe për të gjetur izolim të përsosur dhe ajër të pastër malor. Shumica e vizitorëve mbërrijnë në kryeqytet, Tiranë, dhe nisen në veri për në qytetin e Shkodrës, i cili shërben si një kamp bazë për të eksploruar majat e thepisura dhe luginat e thella pyjore të Alpeve Shqiptare. Shkodra është një nga qytetet më të vjetra në Europë dhe është një vend i mrekullueshëm për t’u eksploruar, plot me muze dhe shtëpi të stilit italian me ngjyra pastel, dhe me Rozafën, kalanë e lashtë dhe të fuqishme, të vendosur në sfond.

Megjithatë, bukuria dhe argëtimi i vërtetë i Bjeshkëve të Nemuna gjendet (pa çudi) në vetë malet. Fshatrat e vegjël prej guri dhe kullotat e thepisura të mbuluara me lule ua lënë vendin majave dhe shkëmbinjve të ashpër, që kulmojnë në majën e Malit të Jezercës.

Ka ujëvara piktoreske dhe pamje panoramike mahnitëse kudo që të ktheheni, dhe është plotësisht e mundur të kalosh orë të tëra pa parë një person tjetër. Fshati i vogël i Thethit është një nga vendet më të mira për të qëndruar nëse planifikoni të eksploroni malet tërësisht. Vetëm për të arritur atje është një përvojë – një udhëtim i mrekullueshëm mbi kalimet e larta malore dhe përgjatë një dyshemeje të thellë lugine.

Fshati krenohet me një kullë historike ‘izoluese’ (Kulla e Ngujimit) dhe një kishë prej guri dhe është pika fillestare për një sërë rrugësh ecjeje, duke përfshirë ujëvarën e bukur të Syrit të Kaltër dhe dy parqe kombëtare.

Eksplorimi i Alpeve Shqiptare

Një aventurë në Bjeshkët e Nemuna është paksa si të kthehesh pas në kohë në një botë me karroca me kuaj, barinj dhe gjakmarrje, dhe është e rëndësishme të menaxhosh pritshmëritë – ky nuk është një vend për të gjetur një sinjal të fortë Wi-Fi! Por nëse jeni të gatshëm të shkëputeni dhe të përqafoni një mënyrë jetese më të ngadaltë, më tradicionale, atëherë ju presin disa përvoja spektakolare. Alpet shqiptare krenohen me disa nga shtigjet më të mira të ecjes në Europë, kështu që të lidhësh mirë këpucët e ecjes dhe të nisesh për të zbuluar malet në këmbë është një plan fantastik.

Majat e Ballkanit është një nga rrugët më të famshme, një udhëtim epik me 10 faza që fillon dhe përfundon në Theth dhe ju çon nëpër majat më të larta në Shqipëri, Mal të Zi dhe Kosovë.

Pavarësisht peizazhit të saj dramatik alpin, Shqipëria nuk është e njohur për mundësitë e saj të skijimit dhe vendpushimet e saj të vetme zyrtare ndodhen në jug, pranë Dardhës. Megjithatë, Heliski Albania ka hapur mundësi të jashtëzakonshme skijimi në veri, me mbi 1500 kilometra katrorë terren të paprekur skish për t’u eksploruar. Bjeshkët e Nemuna janë një vend shumë më emocionues dhe më i bukur për t’u zbuluar sesa mund të sugjerojë emri i tyre shqetësues./Islands

The post Harroni Dolomitet italiane të mbushura me njerëz dhe vizitoni Bjeshkët e Namuna të izoluara në Shqipëri appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Inflacioni në shtator u rrit me vetëm 1.9%, duke shënuar kështu nivelin më të ulët në 3 vitet e fundit. 

Një vit më parë ky ndryshim ishte 4.1%. Ndryshimi mujor i indeksit të çmimeve të konsumit në muajin shtator 2024, krahasuar me gusht 2024 është 0.6%.

INSTAT raporton se grupi i argëtimit dhe kulturës ka pasur rritjen më të fortë të çmimeve nga shtator i shkuar, me 4.6%, ndjekur nga veshjet, këpucët dhe mobiljet e pajisjet e shtëpisë me 3.6% respektivisht.

Rritje raportohet edhe për pijet alkoolike dhe duhanin me 3,5 %, “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 2.7 %.

Brenda grupit të ushqimeve çmimet e nëngrupit “zarzavate përfshirë patatet” patën një rritje me 6,5 %, pasuar nga nëngrupet “peshk” me 4,6 %, “qumësht, djathë dhe vezë” me 3,9 %, “mish” me 3,4 %, “sheqer, recel,mjaltë, çokollata dhe mbëlsira” me 3,0 %, etj.

Nga ana tjetër çmimet e grupit “Transporti” shënuan ulje me 4,5 %.

Krahasuar me muajin Gusht 2024, çmimet e grupit “Argëtim dhe kulturë” u rritën me 1,9 %, pasuar nga “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 1,4 %, “Veshje dhe këpucë” dhe “Mobilje, pajisje shtëpie dhe mirëmbajtje e shtëpisë” me 0,5 % secili. “Shërbimi arsimor” pësoi rritje me 0,4 %, “Komunikimi” me 0,2 %, “Pije alkoolike dhe duhan”, Qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji” dhe “Mallra dhe shërbime të ndryshme” me 0,1
% secili.

Nga ana tjetër çmimet e grupit “Transporti” shënuan ulje me 0,1 %.

The post Inflacioni u rrit me 1.9% në shtator, niveli më i ulët që nga viti 2021 appeared first on Gazeta Si.

Ngushtica e Hormuzit, që gjendet midis Iranit dhe Omanit, njihet si një pikë jetike e transportit të naftës.

Gjatë vitit 2022, në ngushticë kalonin rreth 21 mln fuçi nafte në ditës, rreth 21% e tregtisë globale. Pamundësia për të transportuar naftën nëpërmjet kësaj rruge do të krijonte kaos dhe do të rriste ndjeshëm çmimet botërore të naftës, të transportit dhe do të krijonte shumë vonesa. Për ekspertët e energjisë, një bllokadë e tillë do të mund ta çojë çmimin e naftës deri në 100 dollar/fuçi.

“Skenari më i keq është nëse Izraeli godet Iranin dhe Irani bllokon ngushticën. Kjo do të kishte një efekt dramatic në tregjet botërore”, thotë Alan Gelder ekspert i energjisë.

Sa lart mund të shkojë çmimi i naftës?

Analistët e energjisë kanë vënë në pikëpyetje nëse tregjet e naftës janë shumë të “vetëkënaqura” në lidhje me rreziqet e një konflikti në rritje në Lindjen e Mesme.
Saul Kavonic, analist i lartë kërkimor në MST Financial, tha se ndërprerjet e furnizimit përgjatë ngushticës së Hormuzit mund të rrisin ndjeshëm çmimet e naftës.

“Nëse shohim një sulm ndaj prodhimit iranian, deri në 3% të furnizimit global mund të kufizohet dhe edhe nëse shohim thjesht sanksione më të forta, kjo gjithashtu mund të fillojë të kufizojë furnizimin deri në 3%. Kjo në vetvete mund të shohë që nafta të afrohet në 100 apo edhe të kalojë 100 dollarë për fuçi, ” tha Kavonic për CNBC.

“Nëse do të ndikohej tranziti përmes ngushticës së Hormuzit, ne po flasim për një ndikim në çmimin e naftës që do të ishte tre herë më i madh se goditjet e çmimit të naftës të viteve 1970 në vazhdën e revolucionit iranian dhe embargos arabe të naftës, dhe tani po flasim për 150 dollarë plus një fuçi naftë,” shtoi ai.

Çmimet e naftës ishin më të ulëta të martën, duke ulur fitimet e fundit pasi shënuan rritjen më të fortë që nga fillimi i vitit 2023 javën e kaluar.

Nafta e papërpunuar Brent ra me 2.1% në 79.19 dollarë për fuçi, ndërsa nafta West Texas Intermediate në SHBA qëndroi në 75.42 dollarë, me një rënie prej 2.2%./CNBC

The post Çfarë po ndodh me naftën dhe frika për bllokimin e ngushticës së Hormuzit appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Shqipëria duhet të përqendrohet në zhvillimin e turizmit të qëndrueshëm. Ky është një nga rekomandimet e Guvernatorit të Bankës Kombëtare të Austrisë, Robert Holzmann, gjatë një takimi të përbashkët me Guvernatorin e Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko.

Sipas Holzmann, turizmi i qëndrueshëm jo vetëm që sjell përfitime për mjedisin, por gjithashtu përforcon komunitetet vendase dhe siguron rritjen ekonomike afatgjatë. Ai u shpreh se Shqipëria ka një ndër normat më të ulëta të inflacionit dhe një ndër normat më të larta të rritjes ekonomike në rajon, kjo falë politikave të duhura monetare të ndjekura nga Banka Qendrore.

Nga ana tjetër, Guvernatori Sejko theksoi se një ndër objektivat strategjikë të Bankës së Shqipërisë është modernizimi i sistemeve të pagesave dhe më konkretisht anëtarësimi në Tregun Unik të Pagesave në Euro, SEPA.

Gjatë prezantimit të zhvillimeve në sektorit bankar, Sejko nënvizoi se Banka Qendore në bashkëpunim edhe me qeverinë shqiptare ka ndërmarrë një sërë masash që synojnë zgjerimin e përdorimit të monedhës kombëtare në sistemin financiar dhe në ekonominë shqiptare. Guvernatori Sejko u shpreh se euroizimi i sistemit financiar ka ndikim të rëndësishëm mbi efektivitetin e politikave ekonomike, dhe për këtë qëllim Banka e Shqipërisë në bashkëpunim edhe me qeverinë shqiptare ka ndërmarrë një sërë masash që synojnë zgjerimin e përdorimit të monedhës kombëtare në sistemin financiar dhe në ekonominë shqiptare. Rezultatet e deritanishme kanë qenë inkurajuese, ku konstatohet një rritje e peshës së kredisë në lekë.

The post Guvernatori austriak: Shqipëria të zhvillojë turizëm të qëndrueshëm për rritje ekonomike afatgjatë appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Bizneset shqiptare janë më të ndjeshme se bizneset e tjera në rajon, në lidhje me ndryshimet klimatike.

Sipas anketës së Barometrit të Ballkanit, shumë nga bizneset shqiptare kanë përshtatur masa në favor të tranzicionit klimatik dhe janë disa hapa para vendeve fqinje. 44% e bizneseve në Shqipëri tregojnë se kanë minimizuar prodhimin e mbetjeve dhe kujdesen për të mos shërdoruar materialet që përdorin, mesatarja e rajonit është 33%.

18% e bizneseve të anketuara në Shqipëri thonë se furnizohen me energji të rinovueshme, ndërsa 14% thonë se i riciklojnë mbetjet.

Kështu, 58% e këtyre bizneseve besojnë se tranzicioni i gjelbërt do të ketë një efekt pozitiv në punën e tyre duke u renditur kështu si të parët në rajon që janë optimistë në këtë aspekt. 25% besojnë se nuk do të ketë asnjë lloj efekti.

Për bizneset në Shqipëri, kuadri ligjor dhe edukimi do të ishin faktorë nxitës për t’i përfshirë ata në tranzicionin e gjelbër, ndryshe nga vendet e rajonit që lobojnë për ndihma financiare. 29% e bizneseve shqiptare kërkojnë rregullim në kornizën ligjore, ndërsa 28% ngritjen e programeve të edukimit për konsum të ndërgjegjshëm.

The post Bizneset shqiptare më të ndjeshme ndaj ndryshimeve klimatike. Kërkojnë rregullime ligjore dhe programe edukimi appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Policia e Shtetit ka njoftuar se nga protesta janë lënduar 10 efektivë të policisë, si pasojë e mjeteve të përdorura, gjatë marshimit.

Protestuesit kanë hedhur molotovë dhe lëndë piroteknike drejt forcave policore, ndërsa këta të fundit i janë përgjigjur me gaz lotsjellës.

Njoftimi i Policisë së Shtetit

Shërbimet e Policisë janë të angazhuara maksimalisht për mbrojtjen e institucioneve shtetërore, pronën publike dhe private, jetën e qytetarëve dhe të vetë punonjësve të Policisë.

Që prej fillimit të tubimit një pjesë e qytetarëve në tubim sulmuan e vijojnë te sulmojnë Policinë dhe godinat e institucioneve shtetërore me molotov e lëndë plasëse.

Deri në këto momente nga sulmet e qytetarëve në tubim, me molotov, lëndë piroteknike e sende të forta  ndaj Policisë, janë dëmtuar 10 punonjës Policie.

Policia e Shtetit iu bën thirrje qytetarëve pjesëmarrës në tubim, të ndalojnë sulmet me molotov e lëndë piroteknike mbi Policinë dhe institucionet shtetërore.

Policia ka marrë të gjitha masat për identifikimin, kapjen dhe shoqërimin e personave të përfshirë në sulme mbi Policinë dhe institucionet shtetërore.

The post Tensione në protestë, Policia: Janë lënduar 10 efektivë nga molotovët dhe mjetet e tjera appeared first on Gazeta Si.

Forcat opozitare në Shqipëri po zhvillojnë këtë të hënë një protestë mbarëkombëtare në kryeqytetin e vendit duke kërkuar që qeveria të zëvendësohet nga një kabinet teknik përpara zgjedhjeve parlamentare të vitit të ardhshëm.

Opozita akuzon qeverinë e majtë për manipulim të votimeve të mëparshme dhe për uzurpim të pushteteve, përfshirë atë të gjyqësorit. Partia Demokratike e ish-kryeministrit Sali Berisha po zhvillon protesta në Kuvend javëve të fundit, pasi një koleg i tyre u dënua për shpifje dhe u burgos, të cilin e cilësojnë si të motivuar politikisht.

Ervin Salianji në vitin 2018 kërkoi dorëheqjen e ministrit të Brendshëm të atëhershëm për akuzat për veprimtari të paligjshme të vëllait të tij që më pas rezultuan të sajuara. Salianji, i cili filloi të vuante dënimin me një vit më shumë se një javë më parë, ka apeluar dënimin e tij në Gjykatën e Lartë.

Demokratët bëjnë thirrje gjithashtu për lirimin e Berishës nga arresti shtëpiak, i cili u vu nën një hetim për dyshime për korrupsion.

Opozita ka bërë thirrje për mosbindje civile, duke nisur protestën me një tubim para godinës kryesore të qeverisë, ku nuk do të ketë fjalime, e më pas duke e zgjatur atë duke bllokuar qarkullimin në kryqëzimet kryesore të Tiranës.

Një gomë automjeti është djegur para zyrës presidenciale, jo shumë larg zyrave kryesore të qeverisë. Qindra oficerë policie, të pajisur me maska ​​kundër gazit, kanë zënë pozicione për të mbrojtur institucionet kryesore të qeverisë. Policia ka thënë se trafiku është bllokuar në shumë rrugë në qendër të Tiranës./AP

Edhe “Washington Post” ka shkruar për protestën e opozitës që po mbahet në kryeqytetin shqiptar.

“Forcat opozitare në Shqipëri po zhvillojnë të hënën një protestë mbarëkombëtare në kryeqytetin e vendit duke kërkuar që qeveria të zëvendësohet nga një kabinet kujdestar teknokratik përpara zgjedhjeve parlamentare të vitit të ardhshëm.

Opozita konservatore akuzon qeverinë e majtë për manipulim të votimeve të mëparshme dhe për uzurpim të pushteteve, përfshirë atë të gjyqësorit.

Partia Demokratike e ish-kryeministrit Sali Berisha po zhvillon protesta në Kuvend javën e fundit pasi një koleg i tyre u dënua për shpifje dhe u burgos, të cilin e cilësoi si të motivuar politikisht”, raporton WP.

The post Protesta, Associated Press dhe Washington Post: Opozita shqiptare kërkon qeveri teknike para zgjedhjeve të ardhshme appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – “Make Albania Free Again” shkruhet në një ndër qindra pankartat e protestuesve të Partisë Demokratike, të cilët po marshojnë momentalisht në kryeqytet.

Në tubimin që sapo ka nisur, qytetarët kanë zgjedhur të marrin me vete pankarta me mesazhe për lirimin e kreut demokrat, Sali Berisha si edhe deputetit Ervin Salianji.

Një thënie e Remark është përzgjedhur po ashtu për protestim “A je gjallë apo vetëm merr frymë”. Një nga qytetarët është fotografuar me një pankartë që shkkruan: “Edi Rama me dy qeveri: një në burg, një në kryeministri”.

Gjatë marshimit qytetarët kanë zgjedhur të brohorasin ‘sloganin’ e përhershëm, ku kërkohet largimi i kryeministrit “Rama ik!”.

The post ‘Make Albania free again’, ‘Error, democracy not found’, mesazhet në pankartat e protesuesve të PD-së appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Gazi lotsjellës dhe uji ka larguar protestuesit demokratë, të cilët pas kaosit disa orësh i janë rikthyer selisë së Partisë Demokratike. Edhe pse PD kishte marrë leje për 4 orë marshim, aktiviteti është mbyllur për rreth 3 orë.

Demokrati Flamur Noka foli në mbyllje të protestës duke ritheksuar se opozita do të vazhdojë me protesta deri sa qeveria Rama të pranojë kërkesën për qeverinë teknike.

“Kjo ishte dita e parë që mosbinjda civile zbriti në rrugët e Tiranës. Regjimi i tërbuar sot mori një mesazh. Mesazhi ishte “jepi zgjidhje kërkesës së qytetarëve, jepi zgjidhjke qeverisë teknike, ndryshe narkosi në pushtet nuk do të ketë paqe asnjëherë. Sot e kuptuan se beteja me qytetarët nuk fitohet me gaz, as me dhunë. Qytetarët i dhanjë një leksion “ne do jemi këtu dhe do vazhdojmë mosbindjen civile derisa të plotësohen kërkesat. Ata janë të tërbuar, janë duke u dridhur sepse forca e qytetarëve u ka kallurr datën. I gjithë shteti në panik. Nuk ndalohet me policie dhe gaz revolta qytetare. Kjo nuk ishte protestë, kjo është revoltë, hapi i parë i mosbindjes civile. Do të jemi në aksion dhe do t’iu njoftojmë”, u shpreh Noka.

Çfarë ndodhi në tre orët e protestës së opozitës

Qytetarët marshuan drejt zonave qendrore të Tiranës dhe gjatë rrugës së tyre shkaktuan dëme të shumta. Protestuesit kanë shkatërruar ekranet me reklama në rrugët e qytetit, kanë djegur kosha mbeturinash dhe kanë prishur objekte të tjera publike.

Gjatë marshimit, demokratët ndaluan në të gjitha institucionet qendrore të vendit, nga kryeministria, selia socialiste, bashkia Tiranë dhe blloku i godinave ministrore. Ata shprehën revoltat e tyre duke hedhur molotovë dhe duke u përplasur me forcat policore. Këta të fundit kanë hedhur sasi të mëdha të gazit lotsjellës.

Ndërkohë policia njoftoi se nga këto përplasje janë plagosur 10 efektivë.

Protestuesit në bashkinë e Tiranës

Demokratët janë përballur me gaz lotsjellës gjatë rrethimit të godinës së bashkisë së Tiranës. Në drejtim të tyre është hedhur edhe ujë me piper, me qëllim shpërndarjen e tyre.

Raportohet se një efektiv policie është lënduar nga një molotov.

Protestuesit në selinë e PS-së

Protestuesit janë zhvendosur nga kryeministria në drejtim të Partisë Socialiste, ku kanë hedhur gurë dhe molotovë. Si pasojë, fasada e selisë socialiste është përfshirë nga flakët. Policia i është përgjigjur atyre me gaz lotsjellës që ka rrezikuar edhe punonjësit e medias.

Protesta po udhëhiqet nga demokratët Flamur Noka dhe Gazment Bardhi.

Protestuesit përballë kryeministrisë

Protestuesit kanë hedhur pak çaste më parë molotov dhe fishekzjarre drejt kryeministrisë dhe forcave policore. Nga mjetet e përdorura, një pemë pranë godinës së kryeministrisë ka marrë flakë.

Fillimisht qytetarët janë mbledhur pranë selisë së PD-së, bashkisë së Tiranës, ndërsa grupe të tjera janë pranë bulevardit “Dëshmorët e Kombit”. Aty raportohet se ka pasur dhe një incident, ku protestuesit kanë djegur një gomë. Debate ka pasur edhe midis protestuesve e forcave policore, si edhe me drejtuesit e mjeteve të rastësishme.

Pjesë e protestës janë bërë edhe studentët të cilët marshojnë me pankartën “Pakti për vdekjen e Universitetit”.

Tirana është “blinduar” nga forcat policore, në pritje të zhvillimit të protestës.

The post Molotovë dhe gurë për 3 orë, mbyllet protesta e PD-së. Noka: Qytetarët i dhanë një leksion qeverisë (Foto e Video) appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Deri në shtator të këtij viti, në Shqipëri u regjistruan 76.537 mjete, nga të cilat më shumë se 64 mijë ishin makina private. Në total në Shqipëri qarkullojnë rreth 932 mijë mjete.

Drejtoria e Shërbimeve Rrugore, DPSHTRR tregon se Koreja e Jugut është importuesi kryesor i makinave në Shqipëri, me 14.699 në periudhën janar-shtator 2024.

Italia renditet kështu e dyta 13.358 mjete dhe Gjermania e treta ne 13.337.

Në grafikun e DPSHTRR vërehet se në listën e importuesve është edhe Koreja e Veriut, por në një sqarim për Gazetasi.al, përfaqësuesit e DPSHTRR thanë se është lapsus i ndodhur gjatë procesit dhe se bëhet fjalë vetëm për Korenë e Jugut.

Shifrat tregojnë se vetëm 11.281 mjete të regjistruara ishin të reja, ndërsa pjesa tjetër, mbi 65 mijë, ishin të përdorura.

Më shumë se gjysma e mjeteve, 53%, kanë një vit prodhim mi 9-15 vite, ndërsa 26% më shumë se 15 vite. Rreth 20% e tyre janë makina të reja, 0-8 vite prodhimi. Nga totali i makinave të regjistruara, vetëm 2.171 janë tërësisht elektrike, ndërsa ato me naftë mbeten të preferuarat e shqiptarëve, 48.789 të tilla.

Mjetet e firmës Volkswagen dominojnë tregun shqiptar, me 15.689 makina, ndjekur nga Mercedez-Benz, me 10.947.

32.429 e mjeteve të reja janë regjistruar në kryeqytet.

The post Koreja e Jugut bëhet importuesi më i madh i makinave në Shqipëri appeared first on Gazeta Si.

Rreth 42.000 palestinezë janë vrarë në një vit nga sulmet izraelite në Gaza. Më shumë se gjysma e tyre janë gra dhe fëmijë. Mediat botërore kanë rikthyer disa nga pamjet më të trishta të sulmit 1- vjeçar.

The post Izrael-Gaza, 1 vit sulme dhe luftë përmes fotove appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Për sa kohë EUR/USD do të tregtohet nën vlerën 1.0975 trenda do të jetë rënëse me target 1.09. Tregtimi mbi vlerën 1.0975 do të pasohej nga avancimi i mëtejshëm drejt rezistencës 1.10.

Për sa kohë GBP/USD do të tregtohet mbi vlerën 1.3113 trenda do të jetë pozitive me objektiv 1.3165 reagimi pozitiv ndaj të cilit do të hapte rrugën për testimin e rezistencës 1.324.

Për sa kohë USD/JPY do të tregtohet mbi vlerën 148.3 trenda do të jetë rritëse me target 149.8. Tregtimi nën vlerën 148.3 do të pasohej nga testimi i suportit 147.8 reagimi negativ ndaj të cilit e thellon rënien drejt suportit 147.

Për sa kohë DOW JONES do të tregtohet mbi vlerën 42270 trenda do të jetë pozitive me objektiv 42800. Tregtimi nën vlerën 42270 do të pasohej nga testimi i suportit 42100.

Për sa kohë CRUDE OIL do të tregtohet nën vlerën 74.85 trenda do të jetë rënëse me target 73.4. Tregtimi mbi vlerën 74.85 do të pasohej me avancim drejt rezistencës 77.

Për sa kohë BTC/USD do të tregtohet mbi vlerën 62200 trenda do të jetë rritëse me target 70000. Tregtimi nën vlerën 61400 hap rrugën për testimin e suportit 60000.

The post Parashikimi i ‘SI’ për bursat: Euro në rënie, Bitcoin në rritje appeared first on Gazeta Si.

Çmimet e naftës ranë gjatë ditës së hënë, pas një rritje të fortë gjatë javës së shkuar, midis tensioneve në Lindjen e Mesme, rajoni kyç për prodhimin e naftës në botë.

Nafta e papërpunuar Brent ra me 0.36% në 77.77 dollarë/fuçi dhe ajo e Teksasit ra me 0.26% në 74.19 dollarë/fuçi.

Nafta Brent u shtrenjtua më shumë se 8% javën e shkuar, rritja më e madhe javore që nga janari i 2023-shit, përballë pritjeve se Izraeli mund të hakmerrej ndaj Iranit.

Megjithatë, tregjet e naftës do vazhdojnë të përjetojnë luhatje mes frikës së hakmarrjes së Izraelit ndaj Iranit, pasi përshkallëzimi i mundshëm në shkallë masive i konfliktit në Lindjen e Mesme ka kundërshtuar presionet në rritje nga ana e kërkesës.

ANZ Research paralajmëroi se pavarësisht rritjes së çmimeve të naftës javën e kaluar, ndikimi i konfliktit në furnizimin me naftë do të jetë relativisht i vogël.

“Ne e shohim një sulm të drejtpërdrejtë në objektet e naftës të Iranit si përgjigjen më pak të mundshme midis opsioneve të Izraelit,” tha ai.

“Për më tepër, ne kemi parë një ndikim të zvogëluar të ngjarjeve gjeopolitike në furnizimin me naftë. Kjo ka çuar në një prim rreziku gjeopolitik dukshëm më të vogël të aplikuar në tregjet e naftës në vitet e fundit dhe kapaciteti rezervë prej 7 milionë fuçi në ditë i OPEC-ut ofron një tampon të mëtejshëm.”/Reuters

The post Lufta në Lindjen e Mesme, stabilizohen tregjet. Bie çmimi i naftës appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Me rastin e protestës që është thirrur nga opozita, në një sërë rrugësh në kryeqytet do të ketë kufizime të qarkullimit të automjeteve. 

Më konkretisht, Policia e Shtetit njofton se në orën 18:00, deri në përfundim të tubimit, do të ketë bllokim të lëvizjes së automjeteve në bulevardin “Dëshmorët e Kombit” nga kryqëzimi i Ministrisë së Brendshme deri te sheshi “Nënë Tereza” dhe në rrugët:”Ukraina e Lirë”, “Papa Gjon Pali II” dhe “Ismail Qemali”.

Mësohet se në terren do të jenë më shumë se 1 mijë forca policie të cilët do të qëndrojnë para kryeministrisë, si dhe në institucione të tjera ku protestuesit do të kryejnë tubimin.

Në varësi të zhvillimit të tubimit mund të ketë kufizime të qarkullimit të automjeteve dhe në këto akse rrugore:

Kafe “Europa” – Segmenti “Ushtari i panjohur” deri te 9-katëshet;
Shkolla “1 Maji” – kryqëzimi i urës së ATSH-së deri te rruga e Elbasanit;
Kryqëzimi i Liceut Artistik deri te Fakulteti i Gjuhëve të Huaja;
Sheshi “Skenderbej”, bashkia Tiranë dhe Pallati i Kulturës;
Kryqëzimi i Librit Universitar;
Kryqëzimi i 21-Dhjetorit deri te shkolla “Sabaudin Gabrani”;
Kryqëzimet në zonën ish-Bllokut, rruga “Ibrahim Rugova” dhe rruga “Ismail Qemali”;
Rrethrrotullimi “Zogu i Zi”;
Kryqëzimi te ish-stacioni i trenit;
Kryqëzimi i urës së Taiwanit;
Kryqëzimi i rrugës së Kavajës me hyrjen e sheshit “Skënderbej”;
Kryqëzimi i urës së ish-hotel “Dajti”;
Kryqëzimi i 9-katësheve me Rrugën e Barrikadave;
Rruga “Dritan Hoxha”, përpara vendit të quajtur “Kupola”;
Kryqëzimi i pallatit me shigjeta.

Ndërkohë, qytetarëve u bëhet thirrje që të shmangin lëvizjen me automjete në këto akse rrugore dhe të përdorin rrugë alternative, për të mos penguar lëvizjen e lirë të pjesëmarrësve në tubim. 

The post Protesta e PD, policia njofton masat: Mbi 1 mijë forca në terren. Cilat rrugë bllokohen appeared first on Gazeta Si.

Nga Gazeta ‘SI’ – Në 38 ndeshje ai ka shënuar 12 gola dhe ka dhuruar 3 asiste, duke qenë vendimtar kështu për 15 golat e një kombëtare si e jona që nuk është se ka ndonjë record të lartë të golave të shënuar. Sot luan 5600 km larg kryeqytetit, Tiranës, në shtetin më të madh në Botë në Indi. Po flasim për Armando Sadikun, I cili do të mbahet mend përgjithmonë në historinë e futbollit shqiptarë, për golin e vetëm të finaleve të Europianit të 2016-s, goli I vetëm I yni, dhe 3 pikëshi I pare dhe I vetëm për kombëtaren tone dy here pjesëmarrëse në finalet e një kampionati europian.

Prej mëse dy vitesh ai luan në Indi, në këtë sezon ka ndryshuar skuadër dhe në 8 ndeshje ka shënuar 10 gola, por pavarësisht kësaj Sylvinhos I mjaftoi vetëm 1 minutë nër ta aktivizuar dhe për të mos e marrë më. Grumbullimi I tij I fundit ishte në eliminatoret e Europianit, u aktivizuar si zëvendësues në fundin e ndeshjes përballë Ishujve Faroe që ne fituam në transfertë, fitorja e vetme jashtë 3-1, por Sadiku në atë takim u përdor thjesht për të shtyrë minutat deri në vërshëllimën e fundit nga trajneri brazialian. Për here të pare ai prononcohet për mediat shqiptare, për gazetën SI, rreth të tashmes së tij me klubet, të shkuarës që e pa të ngrihej në qiell dhe të ulej po aq shpejt, sis humë futbollistë fatkeq për shkak të dëmtimeve, dhe për bisedat e tij me Sylvinhon.

Nga sezoni 2023 luani në Indi, pse kjo zgjedhje pasi në pamje të parë duket disi e çuditshme?

“Në vitin 2023 bëra një sezon shumë të mirë tek Kartagjena dhe vendosa që të pres një ofertë të mirë financiare dhe në ato momente pata dy oferta një nga Irani dhe një nga India. Zgjodha këtë të fundit pasi më dhanë një ofertë të mirë financiare dhe për më shumë vite, për këtë arsye ika në Indi”.

Në çfarë niveli është futbolli atje, mund të na tregoni pak për futbollin dhe lojtarët vendas?

“Kampionati Indian është në rritje pasi ky është edicionii 11 i tyre dhe e organizojnë shumë bukur. Këtu lejohen vetëm 6 lojtarë të huaj për një skuadër, ndërkohë që vetëm 4 mund të jenë në fushë dhe dy të tjerë në stol për të zëvendësuar pikërisht ata. Sigurisht që këta lojtarë të huaj janë me kualitet të mirë. Sa i përket lojtarëve indianë, ka edhe atje nga ata që janë në një nivel të mirë, por kryesisht ishin tek ekipi që unë isha vjet në Mounbagan”.

Si është jeta e një futbollisti në Indi, ju keni luajtur në disa vende të ndryshme në Europë dhe në Amerikë Latine?

“Normal një kontinent tjetër dhe për mua ishte e vështirë. Megjithatë që kushtet për ne të huajt janë shumë të mira. Përpara se të shkoja dhe të pranoja, bëra shumë telefonata nga shokët e klubeve që kam patur kryesisht spanjoll dhe që kanë qenë në Indi pë të pyetur për kushtet. Dhe unë tani jam shumë I kënaqur dhe për këtë arsye po vazhdoj edhe për vitin e dytë këtu sepse edhe klubi t’I plotëson të gjtiha që ti të ndihesh mirë”.

Në Europianin e 2016-s ju ishit heroi i ekipit tonë pasi i dhatë skuadrës fitoren e vetme dhe 3 pikët në ndeshjen ndaj Rumanisë. U prit shumë se mund të kishte një të ardhme me klube më të njohura për ju. Çfarë ndodhi?

“Eshtë e vërtetë që në vitin 2016 dhe 2017 bëra hapat më të mëdhej të karrierës sime duke shkuar tek Legia e Varshavës në Poloni dhe tek Levante në Spanjë. Por në startimin e sezonit të dytë me Levanten, gjatë përgatitjeve pata një dëmtim shumë të rëndë në gju, dhe ishin pikërisht dëmtimet që nuk më dhanë mundësinë të mbaja nivelin që duhej për në La Liga dhe mbeta mbrapa.

Patjetër që e ndoqa kombëtaren dhe në Gjermani, i pashë të treja ndeshjet. Unë jam një lojtar i kombëtares dhe deri në ditën që do ta lë futbollin, do të jem në dispozicion. Nëse trajneri i ekipit do të ketë nevojë për mua do të jem gjithmonë i gatshëm”.

Ju vazhdoni të shënoni dhe pavarësisht kësaj, prej kohësh nuk jeni grumbulluar në ekipin kombëtar, ka diçka që nuk është e dukshme? Në këtë grumbullim të fundit që fillon këtë fundjavë, edhe pse skuadra kishte probleme me sulmin edhe pse ju shënoni, a besuat se do të kishit ndonjë ftesë?

“Eshtë e vërtetë që për momentin kam një formë shumë të mirë, në skuadrën që jam në 8 ndeshje kam shënuar 10 gola dhe ndihem shumë mirë. Nuk kam pasur ndonjë kontakt nga trajneri. Deri në fund të Europianit kam pas kontaktuar me të më pas nuk kam pasur më biseda. Nuk jam as në listën e pritjes në këtë sezon të ri të Ligës së Kombeve dhe më vjen keq sepse po kaloj një formë shumë të mirë dhe mendoj që në këtë moment mund ta ndihmoj kombëtaren.

Kam pasur një komunikim shumë të mirë me trajnerin, kemi shkëmbyer shpesh mesazhe. Ai e di shumë mire pasi i kam thënë sa herë të kesh nevojë për mua, unë jam këtu, i gatshëm ta ndihmoj si në fushë, jashtë fushe, kudo të jetë. Por ai ka vendosur të mos më thërrasë, ai është trajneri dhe ai vendos, por unë do të vazhdoj të shënoj sa më shumë gola që ta bind se mund të kem një vend në sulmin e kombëtares”.

Si ju duket ky ekip kombëtar, është më i fortë se ai ku ju keni qenë pjesë, beson se mund të arrijë edhe më tepër?

“Ekipi ynë kombëtar për momentin është shumë i fortë sepse edhe duke i marrë individualisht të gjithë lojtarët luajnë nëpër superklube. Pritshmëritë janë shumë të mëdha nga tifozët, lojtarët dhe të gjithë ambienti që e rrethon ekipin. Ne vërtet kemi një kombëtare shumë të mirë tani dhe aktualisht nuk futemi më në ndeshje si inferiorë, por si të barabartë dhe ky ekip tani ka të gjithë respektin e kombëtareve të forta në Europë”.

The post ‘Heroi’ i Euro 2016, Armando Sadiku: Nuk jam më as në ‘listë pritjeje’ të Sylvinhos, por për Kombëtaren do të jem gati deri në fund! appeared first on Gazeta Si.

Lufta në Ukrainë arriti në ditën e 956 dhe zyrtarët e Kievit, së bashku edhe me aleatët perëndimorë, me sa duket po vlerësojnë një kompromis të mundshëm që përfshin “anëtarësimin e Ukrainës në NATO në këmbim të disa territoreve të pushtuara nga Rusia”.

Lajmin e ka bërë të ditur “Financial Times”.

Deri tani gjithçka është në kuadrin e diskutimeve, por situata është komplikuar së fundmi sepse nuk ka konsensus në Këshillin e Bashkimit Europian për një zgjatje kohore të sanksioneve, apo një bllokim tjetër ndaj aseteve që Banka Qendrore Ruse zotëron në Europë.

“Diplomatët perëndimorë dhe zyrtarët ukrainas po bashkohen në mendimin se një garanci domethënëse për sigurinë mund të çojë drejtë një negociate për zgjidhje, ku rusët do të mbajnë de facto, por jo de jure, kontrollin e të gjithë ose një pjese të territorit ukrainas që pushton aktualisht”, shkruan FT.

Për të qenë të qartë, as Kievi dhe as mbështetësit e tij nuk po propozojnë njohjen e sovranitetit të Rusisë mbi një të pestën e territorit ukrainas që ka rrëmbyer ilegalisht që nga viti 2014. Një gjë e tillë do të inkurajonte agresionin e mëtejshëm rus dhe do të minonte rëndë rendin juridik ndërkombëtar.

Ajo që parashikohet është pranimi i heshtur që ato toka të rifitohen me rrugë diplomatike në të ardhmen. Edhe kjo, kuptohet, është një çështje e ndjeshme për ukrainasit, veçanërisht kur paraqitet si bazë e një kompromisi me Moskën.

Dhënia e tokës për të fituar anëtarësimin në NATO mund të jetë “loja e vetme në qytet”, por për ukrainasit kjo mbetet një tabu, të paktën në publik.

Kjo marrëveshje konsiderohet thelbësore për t’i dhënë garanci SHBA-ve që të marrin pjesë me 20 miliardë dollarë në huanë që G7 ka vendosur të marrë për të ndihmuar Ukrainën. Ndër vendet më të zëshme që kundërshtojnë huanë është Hungaria.

Gjatë vizitës së tij në Kiev, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte bëri të ditur se ishte pro hyrjes së Ukrainës në Aleancën e Atlantikut, por Volodymyr Zelensky iu përgjigj se Nato duhet të dërgojë sa më shpejt armët me rreze të gjatë veprimi: “Pa mjete të caktuara dhe mundësinë e përdorimit të këtyre armëve, ne nuk mund ta ndalojmë Rusinë”, deklaroi Zelensky.

Ekspertët thonë se në kushtet aktuale është e vështirë që Ukraina t’i bëjë ballë luftës, ndaj edhe është rikthehet ideja e këmbimit të territoreve. Ata vënë në dukje se konflikti Rusi-Ukrainë ka nisur që para 10 vitesh, me agresionin e Moskës në rajonin e Donbasit. Që prej vitit 2014 Rusia në forma të ndryshme i ka marrë vazhdimisht territore Ukrainës, ndërsa kjo e fundit ka surprizuar vetëm me një betejë: atë në rajonin e Kurskut, por është shumë pak në raport me çfarë ka humbur në një dekadë.

The post Financial Times: Ukraina e gatshme t’i lërë Rusisë ‘de facto’ territoret e pushtuara në këmbim të anëtarësimit në BE appeared first on Gazeta Si.

Djegie e karrigeve të Kuvendit në Shqipëri, përmbytje në SHBA dhe Krishtlindje të hershme në Venezuelë. The Atlantic ka përzgjedhur shkrepjet më interesante të javës së shkuar, nga e gjithë bota.

The post Nga djegia e karrigeve në Parlamentin shqiptar te përmbytjet në SHBA: Fotot më interesante të javës appeared first on Gazeta Si.

Nga Richard Hass* – Një vit më parë, Hamasi vrau 1.200 njerëz, shumica civilë, në Izrael dhe mori më shumë se 250 pengje. Që atëherë Izraeli e ka kthyer Gazën në një gërmadhç ku ka vrarë më shumë se 40.000 banorë, nga të cilët 10-20.000 ishin ushtarë të Hamasit. Rreth 700 ushtarë izraelitë kanë humbur jetën.

Qartazi konflikti nuk është pranë përfundimit. Nuk ka një ditë kur s’ka sulme. Thënë kështu, faza më intensive e konfliktit të Gazës duket se po mbyllet: me Hamasin të degraduar ushtarakisht, udhëheqësit izraelitë e kanë zhvendosur fokusin e tyre në veri, duke sulmuar udhëheqësit dhe pasuritë e Hezbollahut në Liban. Prandaj, nuk është shumë shpejt të përpiqemi të përmbledhim dhe vlerësojmë mësimet dhe trashëgiminë e 7 tetorit.

Si fillim, supozimet mund të jenë të rrezikshme. Sulmi e befasoi Izraelin për herë të dytë në historinë e tij (i pari ishte fillimi i Luftës së Tetorit 1973). Edhe pse kishte paralajmërime për atë që po planifikonte Hamasi, zyrtarët e lartë ushtarakë dhe politikë nuk i morën seriozisht. Ata vazhduan të stacionojnë shumicën e batalioneve të Forcave të Mbrojtjes të Izraelit në Bregun Perëndimor, duke lënë kufirin me Gazën pothuajse të pambrojtur. Dhe siç ndodhi 50 vjet më parë, ‘egoizmi’ doli të ishte i kushtueshëm.

Sulmi i 7 tetorit demonstroi se armiku i armikut, jo gjithmonë është një mik. Për një dekadë, qeveria izraelite, nën urdhërat e kryeministrit Netanjahu, dërgonte ndihmë ekonomike për Hamasin me shpresën se Hamasi do të luftonte Autoritetin Palestinez. Qëllimi i Netanjahut ishte të ndante palestinezët, të dobësonte zërat e nacionalizmit dhe të shuante idenë e “dy shteteve”.

Izraeli ia doli të dobësojë Palestinën, por dështoi me Hamasin.

Luftërat janë po aq politike sa edhe usharake. është e mundur të fitosh një luftë në fushëbetejë dhe të dalësh humbës. Këtë ka bërë Izraeli në Gaza , duke zgjedhur të luftojë një luftë konvencionale përballë një armiku jokonvencional pa një plan për të ardhmen.

Suksesi ushtarak duhet të përkthehet në marrëveshje të qëndrueshme të sigurisë dhe qeverisjes. Por zyrtarët izraelitë kanë refuzuar të avancojnë një propozim për njërën, nga frika se një plan i zbatueshëm do të kërkonte një rol për Palestinën, së bashku me një forcë stabilizuese arabe, e cila do të nxiste entuziasëm drejt një shteti palestinez dhe do të katalizonte luftimet e brendshme izraelite që mund të rrëzonin qeverinë e Netanyahut.

Për t’i bërë gjërat edhe më keq, Izraeli po e përcakton suksesin – çrrënjosjen e Hamasit – në terma që nuk mund të përmbushen. Kështu Izraeli humbet duke mos fituar, ndërsa Hamasi fiton duke mos humbur. Hamasi, i cili është një ide dhe një rrjet sa një organizatë, në mënyrë të pashmangshme do të mbijetojë në njëfarë forme dhe do të ruajë aftësinë për të rindërtuar veten, veçanërisht në kontekstin në zhvillim të një okupimi të hapur izraelit pa konkurrencë nga palestinezët më të moderuar.

Ajo që ka ndodhur që nga 7 tetori ofron edhe disa mësime për ndërmjetësuesit e mundshëm. Vetëm bindja nuk mund të mbështetet për të ndryshuar sjelljen e të tjerëve, qofshin ata miq apo armiq. Diplomacia duhet të mbështetet nga stimuj dhe sanksione, dhe nganjëherë karotat dhe shkopinjtë duhet të braktisen.

Për më tepër, diplomacia nuk mund të ketë sukses nëse ndërmjetësi dëshiron sukses më shumë se protagonistët, të cilët duhet të konkludojnë vetë se kompromisi dhe marrëveshja janë më të preferuara se sa konflikti i vazhdueshëm. Kur protagonistët synojnë ndryshe, asnjë masë ndërmjetësimi, sado me qëllim të mirë, nuk mund të ketë sukses.

Trashëgimia – ose më saktë trashëgimia – e 7 tetorit ofron pak terren për optimizëm. Një zgjidhje me dy shtete është më e largët se kurrë. Një qasje e tillë ishte tashmë shumë e gjatë përpara 7 tetorit, por viti i kaluar ka përforcuar dyshimin e izraelitëve për dëshirueshmërinë dhe mundësinë e të jetuarit të sigurt përkrah një shteti të pavarur palestinez. Në të njëjtën kohë, përgjigja e Izraelit ndaj 7 tetorit ka forcuar pikëpamjet anti-izraelite në mesin e palestinezëve në Gaza, Bregun Perëndimor dhe Izraelin, dhe ka forcuar apelin e Hamasit, i cili, ashtu si mbështetësit e tij në Iran, nuk ka interes për bashkëjetesën paqësore. me Izraelin.

Rezultati neto është se e ardhmja ka të ngjarë t’i ngjajë një “jozgjidhjeje të një shteti”: kontrolli izraelit i territorit midis Detit Mesdhe dhe lumit Jordan, një popullsi kolonësh në rritje dhe përleshje të shpeshta midis forcave izraelite të sigurisë dhe Hamasit në Gaza dhe me milici të ngjashme me Hamasin në Bregun Perëndimor.

Izraeli ka humbur shumë, jo vetëm në jetë dhe prodhim ekonomik, por në reputacion dhe pozitë në Shtetet e Bashkuara dhe në botë. Një brez i ri e sheh Izraelin më shumë si Goliath sesa David, më shumë shtypës sesa të shtypur. Antisemitizmi është rritur. Dhe me perspektivat për një zgjidhje me dy shtete, përveçse të vdekur, Izraeli mund të përballet me një zgjedhje binar midis të qenit një shtet hebre dhe një shtet demokratik. Dobësimi i Hezbollahut dhe Houthis, sado i mirëpritur, nuk i ndryshon këto realitete.

Izraeli gjithashtu ka paguar një çmim në rajon. Irani ka arritur atë që mund të ketë qenë një nga qëllimet e tij fillestare për sulmin: duke e bërë më të vështirë për Arabinë Saudite, një forcë e fuqishme në botën arabe dhe islame, të vendosë marrëdhënie zyrtare diplomatike me Izraelin. Edhe pse dënimi i veprimeve të Izraelit që nga 7 tetori nuk do të pengojë bashkëpunimin e inteligjencës dhe ushtarake me qeveritë e zgjedhura arabe që përballen me kërcënimin reciprok të Iranit, sundimtari i mbretërisë ka hequr dorë nga hapja e tij për normalizimin e marrëdhënieve në mungesë të një shteti të pavarur palestinez.

Shtetet e Bashkuara kanë paguar gjithashtu një çmim të lartë që nga 7 tetori. Ajo ka humbur pozitën në botën arabe për paaftësinë e saj për të ndikuar në politikën izraelite, dhe ka tjetërsuar disa në Izrael me kritikat dhe lëvizjet e saj të pavarura. Për më tepër, SHBA-ja e gjen veten edhe një herë thellësisht të përfshirë në Lindjen kur prioritetet e saj strategjike janë frenimi i agresionit kinez në Azi-Paqësor dhe kundër agresionit rus në Evropë. E gjithë kjo pa dyshim sjell kënaqësi për boshtin antiperëndimor që përfshin Kinën, Rusinë, Korenë e Veriut dhe Iranin.

Asnjë nga këto nuk ishte e pashmangshme. Qeveritë e njëpasnjëshme izraelite zgjodhën të dobësonin PA dhe nënvlerësuan kërcënimin e paraqitur nga Hamasi, i cili përfitoi duke inskenuar sulmin e tij brutal. Izraeli më pas u përgjigj ushtarakisht dhe aspak politikisht. Dhe SHBA-ja shpenzoi pjesën më të madhe të kapitalit të saj diplomatik duke mbrojtur më kot një armëpushim që asnjë nga protagonistët nuk e donte. Çmimi njerëzor, ekonomik dhe diplomatik ka qenë i madh dhe ai që tashmë ishte rajoni më i trazuar në botë ka mbetur edhe më keq.

Burimi: Project Syndicate. Përshtati: Gazeta “Si”

*Richard Hass Hass ka qenë pjesë e administratës së Bush dhe i dërguar special në Afganistan.

The post Mësimet e 7 tetorit appeared first on Gazeta Si.