❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Shifrat e turizmit, zhgënjen korriku. Vendasit ikën. Numri i netë qëndrimeve me rritjen më të ulët në 12 muaj

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – NĂ« muajin korrik 2024, nĂ« ShqipĂ«ri erdhĂ«n 526.293 vizitorĂ«, me rritje 36% nga njĂ« vit mĂ« parĂ«.

Numri më i madh i vizitorëve ishte i atyre jo-rezidentëve, mbi 362 mijë me rritje 53%, ndërsa për vendasit rritja raportohet minimale, 9%, rreth 164 mijë në total.

Ndonëse në shifra nominale, gjatë këtij korriku ka pasur më shumë vizitorë, ritmi i rritjes është më i ulët se ai i korrikut të shkuar, kur rritja raportohej 39%.

INSTAT tregon se për të huajt, rajoni qendror dhe jugor ishte më i vizituari, ndërsa për shqiptarët, jugu dhe veriu.

Nga ana tjetër, numri i netë qëndrimeve është rritur shumë më ngadalë se një vit më parë, vetëm 16%, në total pak mbi 1.2 mln netë qëndrime. Korrikun e 2023-shit, ky tregues ishte mbi 48%.
Numri i netë qëndrimeve nga rezident është rritur me 6.2% (korrik 2023 ishte 61%).
Numri i netë qëndrimeve nga jo-rezident është rritur me 21.3 % (korrik 2023 ishte 42.3%).

Sipas grafikëve të INSTAT, ecuria e netë qëndrimeve të korrikut 2024 është më e ulëta e raportuar në 12 muajt e fundit.

Shtetasit nga Kosova kryesojnë numrin mëbtë lartë të netë qëndrimeve në Shqipëri me 14.3% të totalit, ndjekur nga polaket me 9.2% dhe italianët e 6.9%.

The post Shifrat e turizmit, zhgënjen korriku. Vendasit ikën. Numri i netë qëndrimeve me rritjen më të ulët në 12 muaj appeared first on Gazeta Si.

Eurostat: Çmimet nĂ« ShqipĂ«ri u rritĂ«n sa nĂ« BE gjatĂ« gushtit

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Rritja e çmimeve nĂ« ShqipĂ«ri Ă«shtĂ« barazuar me ecurinĂ« nĂ« vendet e Bashkimit Europian.

Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve tĂ« Konsumit tregon se inflacioni i ShqipĂ«risĂ«, i matur sipas Eurostat, u regjistrua 2.4% gjatĂ« muajit gusht, aq sa mesatarja e BE-sĂ«. Kjo e rendit ShqipĂ«rinĂ« si njĂ« nga vendet me inflacionin mĂ« tĂ« larta. Inflacioni pĂ«r tĂ« njĂ«jtin muaj matur nga INSTAT rezulto 2%.

NdarĂ« sipas grupeve tĂ« shportĂ«s, rritja mĂ« e madhe e çmimeve prej 4.3% vĂ«rehet nĂ« grupin “ShĂ«rbimi arsimor”, pasuar nga grupet “Pije alkoolike dhe duhan” me 3.6%, “Veshje dhe kĂ«pucĂ«â€ me 3.5% dhe “Ushqime dhe pije joalkoolike” dhe “ArgĂ«tim dhe kulturĂ«â€ me 3.3% secili. Nga ana tjetĂ«r, “Mallra dhe shĂ«rbime tĂ« ndryshme” u rritĂ«n me 2.3%, “Mobilim, pajisje shtĂ«pie dhe mirĂ«mbajtje” me 2.2%, “Hotele, kafene dhe restorante” me 2.1%, “ShĂ«ndeti” me 1.9%, “Qira, ujĂ«, lĂ«ndĂ« djegĂ«se dhe energji” me 1.5%, “Komunikimi” me 0.6%. NdĂ«rkohĂ«, çmimet e grupit “Transporti” u ulĂ«n me 1.6%.

Ndër vendet e tjera europiane, inflacionin më të lartë e ka Rumania me 5.3%, Serbia me 4.4% dhe Islanda me 4.3%. Në nivel rajoni, më mirë së Shqipëria paraqitet Mali i Zi me një normë të rritjes së çmimeve deri në 2%. Nga ana tjetër, inflacioni në Maqedoninë e Veriut vlerësohet në 3.1%.

Sipas shpjegimit të dhënë nga institucionet statistikore, inflacioni i harmonizuar sipas Eurostat mat ndryshimin e strukturës së shpenzimeve të konsumatorëve sipas produkteve, ndërsa inflacioni që matet nga autoritetet vendase mat ecurinë e çmimeve.

The post Eurostat: Çmimet nĂ« ShqipĂ«ri u rritĂ«n sa nĂ« BE gjatĂ« gushtit appeared first on Gazeta Si.

‘Trupi prej xhami’. ÇfarĂ« Ă«shtĂ« hipokondria

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

NdĂ«rsa po hanim mĂ«ngjes javĂ«n e shkuar, pashĂ« njĂ« gjendĂ«r nĂ« qafĂ«n e djalit tim. Pas disa minutash kĂ«rkim nĂ« Google, binda veten se ai kishte njĂ« sĂ«mundje serioze tĂ« padiagnostifikuar – dhe sa mĂ« shumĂ« e shikoja, mĂ« shumĂ« frikĂ«sohesha.

Mos ishte një venë e ndrydhur për të cilën duhej ndërhyrje kirurgjikale? Mos ishte shenjë e limfomës, me të cilën vdiq babai im? Pas disa vizitash tek pediatri, u ktheva në shtëpi e turpëruar, por e lehtësuar; ishte vetëm një venë e zgjeruar nga qarkullimi i gjakut.

Përvoja ime nuk ishte unike. Ne jetojmë në një epokë ku mbizotërojnë shqetësimet e shëndetit. Aksesi i lehtë në rrjet ka nxitur edhe më shumë shqetësimet që lidhen me shëndetin.

Sistemi ynĂ« mjekĂ«sor pĂ«rmban teknologji gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« fuqishme dhe teste parandaluese – skanime qĂ« shikojnĂ« se çfarĂ« ka brenda nesh, duke premtuar se do tĂ« na ndihmojnĂ« nĂ« zgjatjen e jetĂ«s; testet e gjakut qĂ« zbulojnĂ« inflamacionet shkatĂ«rrueset; ekzaminimet gjenetike qĂ« vlerĂ«sojnĂ« shanset tona pĂ«r tĂ« zhvilluar sĂ«mundje. Vigjilenca intensive pĂ«r shĂ«ndetin tonĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« normĂ«, njĂ«kohĂ«sisht shqetĂ«suese dhe qetĂ«suese. ShumĂ« prej nesh kanĂ« pĂ«rjetuar periudha shqetĂ«simi para ose pas njĂ« mamografie ose kolonoskopie, ose periudha paniku si unĂ« pĂ«r qafĂ«n e djalit tim. PĂ«r disa, kĂ«to bĂ«hen konsumuese dhe destabilizuese. Sot, tĂ« paktĂ«n 4% e amerikanĂ«ve dihet se janĂ« tĂ« prekur nga ajo qĂ« tani etiketohet “ankthi shĂ«ndetĂ«sor” dhe disa vlerĂ«sime sugjerojnĂ« se prevalenca Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se 12%.

Por, ky ankth, qĂ« njihet si “hipokondri”, zyrtarisht nuk ekziston mĂ«. NĂ« vitin 2013, ajo qĂ« njihet si “Bibla e çrregullimeve psikiatrike”, e hoqi nga lista e diagnozave hipokondrinĂ«.

Ndryshimi erdhi pas njĂ« nevoje tĂ« vonuar pĂ«r tĂ« rikonceptuar njĂ« diagnozĂ« qĂ« njerĂ«zit e konsideronin stigmatizuese sepse nĂ«nkuptonte se hipokondrikĂ«t janĂ« keqbĂ«rĂ«s neurotikĂ«, simptomat e tĂ« cilĂ«ve nuk janĂ« “reale”. Studiuesit prezantuan dy diagnoza tĂ« reja tĂ« dallueshme, çrregullimin e ankthit tĂ« sĂ«mundjes dhe çrregullimin e simptomave somatike, qĂ« tĂ« dyja synojnĂ« tĂ« jenĂ« pĂ«rshkrime klinike neutrale tĂ« njerĂ«zve me “shqetĂ«sime tĂ« shumta pĂ«r shĂ«ndetin”. Ajo qĂ« i dallon Ă«shtĂ« prania ose mungesa e simptomave fizike qĂ« shoqĂ«rojnĂ« ato frikĂ«.

Por përpjekjet për të përcaktuar spektrin e ankthit shëndetësor, megjithatë, nuk arrijnë të sqarojnë natyrën e turbullt të hipokondrisë. Termat në dukje të dobishme janë në të vërtetë çdo gjë përveç kësaj. Megjithëse dimë më shumë se kurrë më parë për sëmundjet dhe sëmundjet mendore që na mundojnë, misteret më të turpshme të trupit mbeten.

MjekĂ«t dhe pacientĂ«t duhet t’i trajtojnĂ« sĂ« bashku. MĂ«nyra e vetme pĂ«r ta bĂ«rĂ« kĂ«tĂ« Ă«shtĂ« duke lĂ«nĂ« mĂ«njanĂ« çdo impuls pĂ«r tĂ« moralizuar dhe duke pĂ«rqafuar pasigurinĂ« – gjĂ«ja qĂ« mjekĂ«sia moderne Ă«shtĂ« mĂ« pak e pajisur pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ«. Humnera midis pĂ«rvojĂ«s subjektive tĂ« simptomave tĂ« pacientĂ«ve dhe dĂ«shirĂ«s sĂ« mjekĂ«sisĂ« pĂ«r objektivitet Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« kapĂ«rcehet, siç vĂ«ren studiuesja Catherine Belling nĂ« “A Condition of Doubt”. Kjo Ă«shtĂ« hapĂ«sira ku ende jeton hipokondria.

NjĂ« libĂ«r i fundit i Caroline Crampton tregon historinĂ« e hipokondrisĂ«, “NjĂ« trup prej xhami”.

Hipokondria, siç thekson Crampton, nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« term i zakonshĂ«m pĂ«r njĂ« shqetĂ«sim mbi njĂ« sĂ«mundje qĂ« nuk Ă«shtĂ« aty. ËshtĂ« njĂ« diagnozĂ« qĂ« ekziston pĂ«r qindra vjet. Simptomat dhe kuptimet pĂ«rcjellĂ«se kanĂ« ndryshuar vazhdimisht, gjithmonĂ« nĂ« hap me ndryshimin e koncepteve tĂ« mirĂ«qenies dhe sĂ«mundjes. NĂ« kĂ«tĂ« kuptim, historia e hipokondrisĂ« pasqyron njĂ« teori konstante: idetĂ« e secilĂ«s epokĂ« ndjekin kuptimin e kufizuar tĂ« shĂ«ndetit dhe demonstrojnĂ« njĂ« dĂ«shirĂ« pĂ«r qartĂ«si rreth trupit dhe sĂ«mundjes qĂ« pĂ«rsĂ«ri dhe pĂ«rsĂ«ri rezulton e pakapshme.

Njohja e kĂ«saj nuk e ndalon Crampton tĂ« Ă«ndĂ«rrojĂ« pĂ«r njĂ« “test pĂ«rfundimtar pĂ«r gjithçka, pĂ«rfshirĂ« vetĂ« ankthin shĂ«ndetĂ«sor”.

Hipokrati, qĂ« njihet si babai i mjekĂ«sisĂ«, pĂ«rdorte termin hipokondrium nĂ« shekullin e pestĂ« p.e.s pĂ«r tĂ« identifikuar njĂ« lokacion fizik, zonĂ«n mbi brinjĂ«t ku qĂ«ndron shpretka. Medikamentet hipokratike kishin nĂ« thelb balancĂ«n e katĂ«r treguesve – gjakun, humorin, stomakun dhe pĂ«shtymĂ«n – qĂ« ndikonin dhe mendjen dhe trupin. NjĂ« rritje e mĂ«rzisĂ« p.sh krijonte probleme nĂ« stomak. Termi “hipokondri” u pĂ«rdor gjatĂ« periudhĂ«s sĂ« Rilindjes dhe asociohej me konvergjencĂ«n midis dy procesve tĂ« pa lidhura me njĂ«ra-tjetrĂ«n: sistemin tretĂ«s dhe çrregullimet emocionale, thekson Crampton.

NĂ« shekullin e 17-tĂ«, nocioni i hipokondrisĂ« si njĂ« gjendje fizike qĂ« kishte edhe simptoma mendore, u vendos. NĂ« AnatominĂ« e MelankolisĂ«, shkruar nĂ« 1621-shin, shkrimtari anglez Robert Burton e pĂ«rshkroi atĂ« si njĂ« nĂ«ngrup tĂ« melankolisĂ«, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje njĂ« “fryrje tĂ« shpretkĂ«s” tĂ« shoqĂ«ruar nga “rrĂ«qethje tĂ« forta” dhe “gĂ«rryerje nĂ« zorrĂ«â€, sĂ« bashku me ndjenjĂ«n “e frikĂ«s, trishtimit, dyshimit” – njĂ« sĂ«mundje qĂ«, siç tha ai, ” kryqĂ«zon trupin dhe mendjen.”

Mjekët në shekullin e 18-të filluan të hetojnë hipokondrinë si një çrregullim i sistemit nervor të zbuluar së fundmi, duke llogaritur simptomat jo vetëm në zorrë, por edhe në pjesë të tjera të trupit. Sipas kësaj pikëpamjeje, shkaku nuk ishte humori i çekuilibruar, por lodhja dhe dobësia e vetë nervave.

Crampton tregon nĂ« librin e saj historinĂ« e Charles DarĂ«in, qĂ« ilustron tranzicionin midis periudhĂ«s kur hipokondria ishte ende njĂ« sĂ«mundje fizike dhe asaj kur u bĂ« sĂ«mundje psikologjike. Darwin, i lindur nĂ« 1809-n, vuante nga dhimbjet kronike tĂ« kokĂ«s, trazira dhe dhimbje stomaku, por edhe dobĂ«si e ankth, qĂ« ai i pĂ«rshkruan nĂ« “Ditarin e ShĂ«ndet”. Crampton thotĂ« se dieta strike qĂ« mbante Darwin dhe rutina e ashpĂ«r e punĂ«s interpretohej si njĂ« shqetĂ«sim i panevojshĂ«m. Kjo vijĂ« e padukshme midis vetĂ«-sabotimit intensive dhe çrregullimit mendor u kthye nĂ« sfidĂ« pĂ«r mjekĂ«t e pacientĂ«t.

NjĂ« zhvendosje e fortĂ« ndodhi nĂ« shekullin e 19-tĂ«, qĂ« fatmirĂ«sisht formĂ«soi psikologjinĂ« modern qĂ« bazohet nĂ« idenĂ«, siç e thotĂ« Crampton “mendja kontrollin trupin dhe jo e anasjella”. FrymĂ«zuar nga neurologu George Beard nĂ« vitin 1880, qĂ« e quante hipokondrinĂ« “iluzion”, kjo u listua si sĂ«mundje mendore: njĂ« gjendje psikologjike e shqetĂ«simeve tĂ« pabaza lidhur me shĂ«ndetin.

NĂ« shekullin e 20-tĂ«, hipokondriaku prototip u bĂ« njĂ« lloj neurotiku qĂ« del edhe nĂ«pĂ«r filma dhe vazhdimisht mendon se Ă«shtĂ« sĂ«urĂ«, kur nuk Ă«shtĂ«, (kujto personazhin e Woody Allen nĂ« “Hannah dhe motrat e saj).
Frojdi thotĂ« se simptomat e pashpjegueshme tĂ« trupit, mund tĂ« reagime ndaj konflikteve tĂ« brendshme – qĂ« do tĂ« thotĂ« se kjo gjendje mund tĂ« jetĂ« tĂ«rĂ«sisht psikologjike.

Ideja qĂ« stresi ose ankthi mund tĂ« shfaqeshin si shqetĂ«sime trupore, nĂ« njĂ« proces qĂ« u quajt “somatizim”, u pĂ«rhap. KĂ«shtu bĂ«ri edhe kapaciteti i ri i mjekĂ«sisĂ« sĂ« shekullit tĂ« 20-tĂ« pĂ«r tĂ« testuar dhe pĂ«rjashtuar kushte specifike. Konsideroni personazhin e Allen nĂ« atĂ« film, i shqetĂ«suar pĂ«r njĂ« tumor nĂ« tru, vetĂ«m pĂ«r t’i qetĂ«suar shqetĂ«simet e tij nga njĂ« skanim i trurit. Ky ankth i sapo psikologjizuar, i krahasuar me gjetjet objektive tĂ« shkencĂ«s mjekĂ«sore, ndihmoi nĂ« ngurtĂ«simin e imazhit modern tĂ« hipokondrikut si njĂ« figurĂ« komike, e karikaturuar lehtĂ«sisht si njĂ« neurotik, i cili mund dhe duhet tĂ« “shkĂ«putej prej tij”.

Ndryshe nga disa forma tĂ« ankthit, shqetĂ«simi pĂ«r shĂ«ndetin Ă«shtĂ« njĂ« problem qĂ« nuk e zhduk as lloji i emĂ«rtimit e as trajtimet. Hipokondria, thekson shkrimtari Brian Dillon na mashtron tĂ« gjithĂ«ve, sepse “jeta, ose vdekja, do tĂ« qeshĂ« e fundit”. Por ndĂ«rkohĂ« ne dyshojmĂ«, presim, pĂ«rfshihemi dhe presim diagnozĂ«n: A Ă«shtĂ« dhimbja e kokĂ«s momentale apo ndonjĂ« sĂ«mundje? Trupi jonĂ« Ă«shtĂ« subjekt i ndryshimeve, por ne duhet t’i kushtojmĂ« vĂ«mendje ndryshimeve pĂ«r tĂ« parandaluar problemet, pa u pĂ«rpirĂ« nga stresi i vĂ«mendjes sĂ« tepĂ«rt.

Në retrospektivë, Crampton, si një studente gjimnazi në Angli nuk vuante nga ankthi kur në qafën e saj pa një gjendër sa një top tenisi, që rezultoi të ishte limfomë, një lloja kancer gjaku. Kimioterapia dhe rrezatimi e shëruan atë, por përvoja e bëri më vigjilente për trupin e saj duke shtuar ankthin nëse i kishte shpëtuar ndonjë gjë. Por Crampton vuan nga ajo që tashmë njihet si çrregullim i ankthit të sëmundjes, një shqetësim i madh mbi shëndetin, kur nuk ka simptoma fizike.

“Hipokondria ka vetĂ«m pyetje dhe asnjĂ«herĂ« pĂ«rgjigje, dhe kjo neve na mundon”, shkruan Crampton. Eksperienca e saj Ă«shtĂ« e vlefshme, por nuk Ă«shtĂ« realiteti i miliona pacientĂ«ve, simptomat e tĂ« cilĂ«ve nuk merren seriozisht dhe mĂ« pas diagnostifikohen me sĂ«mundje tĂ« rĂ«nda.

NjĂ« ditĂ« mund tĂ« kemi njĂ« test pĂ«rcaktues ose pĂ«rcaktues mĂ« tĂ« mirĂ«, por tani duhet tĂ« kuptojmĂ« qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« gjendje qĂ« e ka diagnostifikuar mĂ« mirĂ« letĂ«rsia e sa mjekĂ«sia. Siç shkruante John Donne, i sĂ«murĂ« me atĂ« qĂ« mĂ« vonĂ« u njoh si ethet e tifos;”Gjendje e mjerueshme e njeriut! NjĂ« minutĂ« isha mirĂ« dhe po atĂ« minutĂ«, u sĂ«mura.”

Burimi:The Atlantic/PĂ«rshtati:Gazeta ‘SI’

The post ‘Trupi prej xhami’. ÇfarĂ« Ă«shtĂ« hipokondria appeared first on Gazeta Si.

‘Receta’ e Tabakut dhe Bardhit pĂ«r trajtimin e profesionistĂ«ve tĂ« lirĂ« qĂ« parapaguan 5 mln euro tatim-fitmi (drafti)

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – DeputetĂ«t e opozitĂ«s i kanĂ« ofruar qeverisĂ« njĂ« “recetĂ«â€ pĂ«r trajtimin e profesionistĂ«ve tĂ« lirĂ«, qĂ« parapaguan taksĂ«n tatim-fitimit, kundĂ«rshtuar mĂ« vonĂ« nga Gjykata Kushtetuese.

Drafti i publikuar, qĂ« mban firmĂ«n e Jorida Tabakut dhe Gazment Bardhit, propozon qĂ« 5 mln eurot e paguara nga 6.542 profesionistĂ« tĂ« lirĂ« t’u llogaritet atyre pĂ«r detyrimet e ardhshme, ose t’u rimbursohet.

Po ashtu për ato biznese me detyrime tatimore të papaguara për periudhën 1 Janar 2024- 30 Qershor 2024, sipas bazës ligjore të shfuqizuar nga Gjykata Kushtetuese, të cilëve u janë akumuluar kamatëvonesa, propozohet që administrate tatimore, brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e ligjit, të fshijë nga sistemi detyrimet tatimore së bashku me kamatëvonesat.

NĂ« relacionin shoqĂ«rues tĂ« projektligjit thuhet se nga koha e hyrjes nĂ« fuqi tĂ« ligjit tĂ« ri “PĂ«r tatimin mbi tĂ« ardhurat” deri nĂ« dhĂ«nien e vendimit tĂ« GjykatĂ«s Kushtetuese, rezulton se 6,541 tatimpagues qĂ« furnizojnĂ« shĂ«rbime profesionale kanĂ« parapaguar tatimin pĂ«r periudhĂ«n 1 Janar 2024 deri me 30 Qershor 2024 nĂ« vlerĂ«n 500 mln lekĂ«.

Ndërsa pjesa tjetër e tatimpaguesve rezulton të jetë ngarkuar me detyrime tatimore dhe për shkak të mos pagesës të jenë akumuluar edhe kamatëvonesa.

NĂ«pĂ«rmjet kĂ«tyre ndĂ«rhyrjeve sipas draftit tĂ« propozuar nga grupi parlamentar i opozitĂ«s, synohet qĂ« tĂ« pĂ«rcaktohen rregullat se si do tĂ« trajtohen shumat e paguara nga profesionistĂ«t e lirĂ«, si dhe detyrimet e papaguara dhe kamatĂ«vonesat, tĂ« cilat janĂ« akumuluar mbi nenin 69, pika I, shkronja “dh”, fjalia e dytĂ« dhe e tretĂ«, e Ligjit nr. 29/2023, tĂ« shfuqizuar me vendimin nr. 52, datĂ« 27.06.2024 tĂ« GjykatĂ«s Kushtetuese.

– NdĂ«rhyrja e parĂ« ka tĂ« bĂ«jĂ« me tĂ« gjithĂ« tatimpaguesit qĂ« furnizojnĂ« shĂ«rbime profesionale, tĂ« cilĂ«t kanĂ« parapaguar tatimin pĂ«r periudhĂ«n 1 Janar 2024 – 30 Qershor 2024, sipas bazĂ«s ligjore tĂ« shfuqizuar nga Gjykata Kushtetuese. Sipas tĂ« dhĂ«nave zyrtare tĂ« MinistrisĂ« sĂ« Financave rezulton se nĂ« kĂ«tĂ« kategori janĂ« 6,541 tatimpagues qĂ« kanĂ« paguar njĂ« shumĂ« prej 500 milionĂ« lekĂ«. Duke marrĂ« pĂ«r bazĂ« modelin e pĂ«rcaktuar nĂ« nenin 75, tĂ« Ligjit nr. 9920/2008 “PĂ«r procedurat tatimore nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€,
është parashikuar që administrata tatimore, brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji, i kalon shumat e paguara për llogari të detyrimeve të tjera tatimore, të papaguara nga tatimpaguesi.

Pas kësaj, me kërkesë me shkrim te tatimpaguesit, shuma e mbetur, nëse ka, rimbursohet në llogarinë e tatimpaguesit ose kalohet për llogari të detyrimeve tatimore të ardhshme të tatimpaguesit. Nëpërmjet këtij modeli synohet që shumat e tatimit të parapaguar nga profesionistët e lirë të kompensohen me detyrime të tjera tatimore aktuale apo të ardhshme, ose të rimbursohen në llogarinë e tatimpaguesit, sipas vullnetit të këtij të fundit.

-Ndërhyrja e dytë ka të bëjë më të gjithë tatimpaguesit që furnizojnë shërbime profesionale, të cilët janë ngarkuar me detyrime tatimore të papaguara për periudhën 1 Janar 2024- 30 Qershor 2024, sipas bazës ligjore të shfuqizuar nga Gjykata Kushtetuese. Ministria e Financave nuk ka ofruar të dhëna sa i përket numrit të tyre apo shumës totale të detyrimeve tatimore. Këtyre tatimpaguesve për shkak të mospagimit të detyrimeve iu janë akumuluar edhe kamatëvonesa. Në këto kushte, propozohet që administrate
tatimore, brenda 30 ditĂ«ve nga hyrja nĂ« fuqi e ligjit, tĂ« fshijĂ« nga sistemi detyrimet tatimore sĂ« bashku me kamatvonesat. KĂ«to ndĂ«rhyrje pĂ«rbĂ«jnĂ« njĂ« zgjidhje pĂ«rfundimtare tĂ« problematikĂ«s, qĂ« u krijua pĂ«r shkak tĂ« aplikimit tĂ« tatimit 15% pĂ«r profesionistĂ«t e lirĂ«, duke filluar nga 1 janari 2024, i cili siç u shpjegua gjerĂ«sisht, u gjet nga Gjykata Kushtetuese nĂ« shkelje tĂ« neneve 4 dhe 2 tĂ« KushtetutĂ«s. PĂ«r rrjedhojĂ« u shfuqizua”, pĂ«rcaktohet nĂ« relacion e projektligjit.

Propozimet e tyre janë konsultuar edhe me përfaqësues të profesioneve të lira.

NĂ« relacionin e projektligjit tĂ« depozituar nĂ« Kuvend me tej sqarohet se sipas nenit 69, pika I, shkronja “dh”, tĂ« Ligjit, lehtĂ«sitĂ« dhe pĂ«rjashtimet tatimore tĂ« parashikuara nĂ« ligjin nr. 8348/1998 vazhdojnĂ« tĂ« zbatohen. KĂ«shtu pĂ«r individĂ«t tregtare, tĂ« vetĂ«punĂ«suarit dhe entitetet, me tĂ« ardhura bruto deri nĂ« 14 milionĂ« lekĂ« nĂ« vit, norma e tatimit mbi tĂ« ardhurat 0%, do tĂ« aplikohet deri mĂ« 31 Dhjetor 2029.

The post ‘Receta’ e Tabakut dhe Bardhit pĂ«r trajtimin e profesionistĂ«ve tĂ« lirĂ« qĂ« parapaguan 5 mln euro tatim-fitmi (drafti) appeared first on Gazeta Si.

Indeksi i shĂ«ndetit bankar u pĂ«rkeqĂ«sua gjatĂ« 2024-s. Sulmet kibernetike dhe kursi i kĂ«mbimit ‘trembĂ«n’ sektorin

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Indeksi i shĂ«ndetit bankar u pĂ«rkeqĂ«sua gjatĂ« gjashtĂ«mujorit tĂ« parĂ« tĂ« vitit 2024, raporton Banka e ShqipĂ«risĂ«.

Edhe pse bankat e huaja kanë ecuri më të mirë se ato shqiptare, Indeksi tregon se në krahasim me fundin e vitit 2023, bankat me kapital të huaj paraqitën dobësim të të gjithë treguesve me përjashtim të cilësisë së aktiveve. Në krahasim me të njëjtën periudhë një vit më parë, indeksi tregon për situatë të qëndrueshme dhe nuk paraqet ndryshime. Për bankat me kapital vendas vërehet rënie e lehtë e cilësisë së kapitalit, likuiditetit dhe veçanërisht eficiencës gjatë periudhës.

Sipas vrojtimit me bankat për perceptimin e rreziqeve sistemike, ka një zbutje të perceptimit të rreziqeve nga faktorë të brendshëm dhe rritjes së rrezikut nga goditjet e jashtme.

Bankat kanĂ« vlerĂ«suar “rrezikun e goditjeve nga jashtĂ«â€ si rrezikun kryesor sistemik tĂ« periudhĂ«s dhe vlerĂ«simi pĂ«r tĂ« ka mbetur i pandryshuar krahasuar me periudhĂ«n paraardhĂ«se.

Rreziku kibernetik renditet në vendin e dytë, dhe nota e rrezikut është rritur krahasuar me periudhën paraardhëse.

Perceptimi i bankave mbi rrezikun e inflacionit është zbutur ndjeshëm gjatë periudhës.

Bankat theksojnë nevojën e monitorimit edhe të kursit të këmbimit pas dobësimit të shpejtë të euros dhe dollarit, por rreziku nuk perceptohet ende i lartë. Gjithsesi frika për këtë factor është rritur nga fundi i vitit 2023.

Mundësia e materializimit të një/ose disa prej rreziqeve të rëndësishme sistemike në të ardhmen afatshkurtër vlerësohet e ulët, por ajo paraqitet disi më e lartë kur diskutohet për një horizont më të gjatë kohor.

The post Indeksi i shĂ«ndetit bankar u pĂ«rkeqĂ«sua gjatĂ« 2024-s. Sulmet kibernetike dhe kursi i kĂ«mbimit ‘trembĂ«n’ sektorin appeared first on Gazeta Si.

AftĂ«sia paguese e shqiptarĂ«ve u dobĂ«sua gjatĂ« 2024-s. Familjet s’kanĂ« nĂ« plan tĂ« marrin kredi

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – NĂ« pjesĂ«n e parĂ« tĂ« vitit 2024, pĂ«rballĂ« kostove tĂ« rritura tĂ« jetesĂ«s, familjet shqiptare raportojnĂ« njĂ« dobĂ«sim tĂ« aftĂ«sisĂ« sĂ« tyre paguese.

Në raportin e Bankës së Shqipërisë, për stabilitetin financiar, thuhet se 42% e familjeve të anketuara shprehën një situatë më të keqe financiare se një vit më parë.

Anketa tregon se të paktën 41% e familjeve kishin një hua për të paguar gjatë kësaj periudhe.

Familjet presin njĂ« ngadalĂ«sim tĂ« mĂ«tejshĂ«m tĂ« kĂ«rkesĂ«s sĂ« tyre pĂ«r kredi, gjatĂ« gjysmĂ«s sĂ« dytĂ« tĂ« vitit 2024. Rreth 60% e atyre qĂ« janĂ« pĂ«rgjigjur kanĂ« deklaruar se “nuk presin tĂ« marrin hua tĂ« re nĂ« 6 muajt e ardhshĂ«m”.

Nga krahu tjetër, bankat perceptojnë se do të ketë rritje të kërkesës për kredi nga individët.

Pozicioni kreditor i individëve rezidentë ndaj sektorit bankar u zgjerua lehtë gjatë periudhës, për shkak të rritjes më të madhe të depozitave në krahasim me kreditë. Në terma relativë, rritja e kredisë, si në terma vjetorë ashtu edhe gjashtëmujorë, ishte më e madhe sesa rritja e depozitave.

Kërkesa për kredi u mbështet nga nevoja për konsum dhe për blerje pasurish të paluajtshme, kryesisht në monedhën vendase. Normat e interesit të kredisë së re për individët mbetën pothuajse të pandryshuara gjatë periudhës.

Bankat lehtësuan kushtet e përgjithshme të kredisë për individët, por sinjalizuan një shtrëngim të standardeve të kredidhënies.

The post AftĂ«sia paguese e shqiptarĂ«ve u dobĂ«sua gjatĂ« 2024-s. Familjet s’kanĂ« nĂ« plan tĂ« marrin kredi appeared first on Gazeta Si.

Pse ra euro në fund të sezonit veror 2024?

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – VlerĂ«simi i Lekut nĂ« rritje tĂ« vlerĂ«s nĂ« raport me Euron, Dollarin amerikan, Paundin Britanik nĂ« tregun valuator duhet tĂ« kuptohet nga tĂ« gjithĂ« konsumatorĂ«t dhe bizneset, se Leku mund tĂ« blejĂ« njĂ« sasi mĂ« tĂ« madhe mallrash dhe shĂ«rbimesh tĂ« shprehura në  monedhat sa mĂ« lart.

Në fakt, vlera e importeve është rritur me 3.1 % për 8-mujorin 2024 dhe ky është treguesi se leku i fortë ka blerë shumë pak në raport me forcimin e tij mallra për konsum, pasi fuqia blerëse e konsumatorit fundor (individ, biznes, qeveri) është e ulët.   

Arsyeja kryesore është tek pse dhe si u rrit vlera e lekut, ku nëse nisemi nga faktorët më poshtë nuk e provojnë se ka ardhur pikërisht nga ndikimi i tyre:

Së pari, ndikimi i Lekut të fortë duhet të ndikohej nga dinamika e ofertës dhe kërkesës për Lekun dhe monedhat e tjera. Nëse do të kishim një kërkesë në rritje për Lekun në krahasim me ofertën e tij, vlera e tij do të rritej. Në fakt kërkesa për Lek në vend nuk ka ndryshime dhe oferta nuk ka ndryshuar nga ana tjetër.

Së dyti, ndikimi nga bilanci tregtar dhe suficiti i llogarisë korrente (eksportet i kalojnë importet) do të ndikonte mbiçmimin e Lekut. Sipas statistikave zyrtare për 8-mujorin 2024, importet janë në vlerën gjithsej 594.6 miliard lekë dhe eksportet janë në vlerën gjithsej prej 255.1 miliard lekë, me në deficit prej 339.5 miliard lekë. Në 8 mujorin 2023 deficiti import-eksporte ishte 277.3 miliard lekë.

Nisur nga kjo situatë jemi në kahun e kundërt të ndikimit të vlerësimit të Lekut. Arsyeja është se vetëm suficiti tregtar do të krijonte kërkesë më të lartë për Lekun pasi subjektet e huaja duhet ta blejnë atë për të paguar mallrat e eksportuara ose për të investuar në vend.

Po kështu, nëse nga hyrjet e Eurove dhe monedhave të tjera të huaja në tregun shqiptar, nëpërmjet prurjeve nga remitancat dhe vizitorët e huaj, sipas bilancit të pagesave për 6-mujorin e parë 2024 ka një hyrje në total prej 1.95 miliard Euro dhe një dalje nga vizitorët shqiptarë prej 1.2 miliard Euro, pra një sasi e disponueshme në treg për konsum në shumën prej 740 milion Euro.

Për të njëjtën periudhë të 2023 në treg kanë hyrë nga vizitorët e jashtëm 1.55 miliardë Euro dhe kanë dalë nga vizitorët e brendshëm 977 milionë Euro, me një sasi të disponueshme të mbetur në treg prej 575 milionë Euro. Nëse marrim vetëm këtë faktor ndikues në forcimin e Lekut, atëherë llogaritjet tregojnë se në 6m.I 2023 Leku u forcua me 7.35, ndërsa në 6m.I 2024 u forcua me 3%. Kuptohet që nisur nga krahasimi dhe analiza e treguesve nuk është thjesht të hyrat nga vizitorët e jashtëm që ndikojnë në forcimin e lekut, nëpërmjet ndikimit në ekonomi.

SĂ« treti, ndikimi nga diferencat e inflacionit Ă«shtĂ« e lidhur me forcimin e Lekut. NĂ« rastin kur ShqipĂ«ria ka norma inflacioni mĂ« tĂ« ulĂ«ta krahasuar me partnerĂ«t e saj tregtarĂ«, Leku mund tĂ« rritet. NĂ« fakt, sipas tĂ« dhĂ«nave statistikore, inflacioni nĂ« EurozonĂ« Ă«shtĂ« mesatarisht nĂ« 2.6% nĂ« muajt Korrik – Gusht 2024[1] dhe duket se krahasuar me normĂ«n e inflacionit nĂ« vend qĂ« Ă«shtĂ« mesatarisht 2.3% nĂ« muajt e fundit kjo nuk pĂ«rbĂ«n diferencĂ«n e nevojshme pĂ«r tĂ« ndikuar nĂ« forcimin e lekut nĂ« kĂ«to periudha. Por edhe nĂ« rast tĂ« njĂ« diference mĂ« tĂ« madhe, efekti vjen nga fakti se inflacioni mĂ« i ulĂ«t ruan fuqinĂ« blerĂ«se tĂ« Lekut, duke e bĂ«rĂ« atĂ« mĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«r investitorĂ«t. NĂ« fakt, investimet pĂ«r 6-mujorin e parĂ« 2024 arrijnĂ« nĂ« 549 milionĂ« Euro[2], qĂ« ka nivel prej afĂ«r 200 mkilion Euro mĂ« pak hyrje tĂ« investimeve nĂ« vend nĂ« krahasim me vitin e kaluar.

Së katërti, ndikimi nga aktivitetet spekulative dhe hyrjet e parave të pista/informale krijojnë një ambjent shumë më të fortë, por që nuk mund të matet me lehtësi për forcimin e Lekut. Spekulimi i monedhës dhe ndjesia/perceptimi i investitorëve duket se po ndikojnë në vlerësimin e Lekut. Individët dhe tregtarët, tashmë po presin një rritje të vlerës së Lekut dhe ata mund ta blejnë atë në pritje të shitjes së saj me një çmim më të lartë, duke çuar në vlerësim të tij. Por nga ana tjetër edhe ankandet e qeverisë për bono thesari, bashkë me vijimësinë e hyrjeve të reja të Euros së grumbulluar ndër vite nga burimet informale po krijojnë ende një ndikim në zhvlerësimin e Euros si dhe monedhave të tjera.

Po kështu, ndikimi nga normat e interesit duket se nuk kanë efekt në 6m.I 2024, pasi mebetn në nivele të krahasueshme si në periudhën e njëjtë të vitit 2023.

Në përmbledhje të faktorëve që duhet të ndikojnë në rënien e Euros dhe forcimin e lekut shihet se arsyet nuk gjenden më së shumti brenda tregut dhe ekonomisë formale, por jashtë saj.

Analizë e eksperti Eduart Gjokutaj, nga ALTAX për Gazetasi.al

The post Pse ra euro në fund të sezonit veror 2024? appeared first on Gazeta Si.

Shqiptarët e përdorin internetin për shërbimet publike dhe për të parë filma. Të pa interesuar për ChatGPT

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – ShqiptarĂ«t e pĂ«rdorin internetin mĂ« pak se vendet e tjera tĂ« rajonit, sipas matjeve nga Barometri i Ballkanit.

Ndër shqiptarët e anketuar, vetëm 4% e tyre pohojnë se përdorin Inteligjencën Artificiale nëpërmjet ChatGPT apo alternativa të tjera. Mesatarja e rajonit është 10%.

Shqipëria ka dhe përqindjen më të ulët të qytetarëve që bëjnë pagesat utilitare online, 14%, ndërsa mesatarja e rajonit është 30%.

Edhe shërbimet bankare virtuale nuk janë shumë të preferuara për shqiptarët me vetëm 17% që raportojnë përdorimin e tyre. Për rajonin ky tregues është 31%.

Indikatori i vetëm ku Shqipëria kryeson është ai i e-qeverisjes, me 60%, si rruga e vetme për të aksesuar shërbimet publike të vendit.

36% e shqiptarëve thonë se e përdorin internetin për të ndjekur programe/filma.

The post Shqiptarët e përdorin internetin për shërbimet publike dhe për të parë filma. Të pa interesuar për ChatGPT appeared first on Gazeta Si.

Të ardhurat nga taksat rriten me 9% për 8-mujorin. Shteti del me suficit

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – NĂ« tetĂ« muajt e parĂ« tĂ« vitit, nĂ« arkĂ«n e shtetit janĂ« mbledhur 463.8 mld lekĂ«, duke u rritur me 9% nga njĂ« vit mĂ« parĂ« dhe duke tejkaluar planin e periudhĂ«s. PĂ«r tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ«, qeveria ka shpenzuar 405.7 mld, duke rezultuar me njĂ« suficit prej 58.1 mld lekĂ«sh.

TĂ« ardhurat

Sipas statistikave të ministrisë së Financave, Doganat kanë arkëtuar 152.7 mld lekë me rritje 8% nga e njëjta periudhë e një viti më parë.

TVSH në import ka arkëtuar 102.9 mld lekë, 8% më shumë se një vit më parë dhe 0.5% më shumë se plani.

Të ardhurat nga akciza raportohen 41.9 mld lekë, 9.8% më shumë se një vit më parë dhe 1.6% më shumë se plani. Renta minerare ka arkëtuar 1.9 mld lekë, 6.5% më pak se një vit më parë dhe më pak se plani.

Të ardhurat nga taksat e tjera doganore janë arkëtuar në vlerën 6 miliardë lekë, 1.6% më shumë se 8-mujori 2023, si dhe realizim në masën 103.2% kundrejt planit.

Tatimet kanë arkëtuar 152 mld lekë për 8-mujorin, me rritje 12.2% nga një vit më parë dhe 4.6% se plani.

Të ardhurat nga TVSH e arkëtuar raportohen 37.9 mld lekë, ose 22.7% më shumë se në 2023-shin dhe 3.3% më shumë se parashikimi.

Tatimi mbi fitimin solli 39.2 mld lekë në arkë me rënie 4.1% nga një vit më parë dhe 5.8% mbi pritshmëritë.

Të ardhurat e mbledhura nga tatimi mbi të ardhurat personale arritën 44.9 mld lekë me rritje 14.1% se viti i shkuar dhe 1% më shumë se plani.

Taksat nacionale, për periudhën 8-mujore 2024, u realizuan në masën 30 miliardë lekë, 23.3% më shumë se 8-mujori 2023, si dhe 10.7% më shumë se plani për 8-mujorin 2024.

Të ardhurat nga fondet speciale, sigurimet shoqërore dhe shëndetësore, të mbledhura nga administrata tatimore, ISSH dhe FSDKSH, u realizuan në masën 105 miliardë lekë,  11.3% më shumë se 8-mujori 2023, si dhe një realizim me 101.3% të planit për 8-mujorin 2024.

Rimbursimet për periudhën 8-mujore 2024 janë 16.4 miliardë lekë,  33.9% më shumë se 8-mujori 2023, si dhe 40.3% më shumë se plani i rimbursimit të TVSH-së për 8-mujorin 2024.

Shpenzimet

Shpenzimet e përgjithshme publike, për periudhën 8 mujore të vitit 2024, arritën në rreth 405.7 miliardë lekë me një realizim në masën 93.15 të planit të periudhës, ndërsa krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023 ky zë ka rezultuar 7.4% më i lartë ose rreth 27.8 miliardë lekë më shumë. Në terma vjetorë, shpenzimet e përgjithshme për 8 mujorin e vitit 2024 u realizuan në masën 55% të planit vjetor sipas buxhetit fillestar dhe 52.6% sipas Aktit Normativ nr. 3 datë 28.08.2024.

The post Të ardhurat nga taksat rriten me 9% për 8-mujorin. Shteti del me suficit appeared first on Gazeta Si.

Vdes ish-deputeti i PD-së, Gert Bogdani

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Ish-deputeti i PartisĂ« Demokratike Gert Bogdani ka ndĂ«rruar jetĂ« mesditĂ«n e sotme nĂ« moshĂ«n 45-vjeçare.

Bogdani, sipas Policisë, është gjetur pa ndjenja në ambientet e një hoteli në kryeqytet dhe ka ndërruar jetë në spital.

Dyshohet se vdekja e ish-deputetit ka ardhur nga shkaqe natyrale pas një sulmi në zemër.

Pas vitesh angazhimi aktiv në strukturat drejtuese, në zgjedhjet e 2019, bëhet anëtari më i votuar në Kryesinë e Partisë Demokratike, me mbi 70% të votave. Në 2022 garoi në primaret e PD-së për të qenë kandidat për garën e Tiranës.

Bogdani ishte i martuar dhe baba i dy fëmijëve.  

The post Vdes ish-deputeti i PD-së, Gert Bogdani appeared first on Gazeta Si.

Financim deri në 50% për bujqësinë, blegtorinë dhe peshkimin, ministrja: Aplikimet nisin më 1 tetor. Ja kushtet

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Ministrja e BujqĂ«sisĂ«, Anila Denaj ka prezantuar njĂ« skemĂ« tĂ« re nĂ« ndihmĂ« tĂ« fermerĂ«ve dhe investimeve nĂ« sektorin bujqĂ«sor.

Skema do të mbulojë deri në 50% të masës së investimit në bujqësi, blegtori dhe akuakulturë.

 Ministrja sqaroi se skema do tĂ« ketĂ« disa kritere pĂ«r t’u bĂ«rĂ« pĂ«rfitues.

“Konkretisht, pĂ«rsa i takon serrave diellore masa e pĂ«rfitimit do tĂ« jetĂ« jo mĂ« shumĂ« se 15 milion lekĂ«/ha pĂ«r serrat e prodhimit tĂ« perimeve, 8 milionĂ« lekĂ« pĂ«r ha pĂ«r serrat e prodhimit tĂ« rrushit nĂ« tavolinĂ«, 4 milionĂ« lekĂ«/ ha pĂ«r serrat tunelet plastike tĂ« prodhimit tĂ« luleshtrydheve dhe masa e pĂ«rfitimit nĂ« raport me njĂ« investim shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m qĂ« ne kemi shtuar kĂ«tĂ« vit pĂ«r fokusin e investimit nĂ« rrjetat pĂ«r tĂ« mbrojtur pemĂ«t frutorĂ« nga breshĂ«ri, i cili ka sjellĂ« nĂ« 2-3 vitet e fundit dĂ«me pĂ«r tĂ« gjithĂ« zonat, sidomos nĂ« pjesĂ«n lindore  dhe jugore tĂ« vendit. NjĂ« masĂ« e pĂ«rfitimit, e cila do tĂ« jetĂ« jo mĂ« shumĂ« se 1.5 milion lekĂ«/ ha do tĂ« shkojĂ« pĂ«r rrjetat antibreshĂ«r. E kĂ«shtu, do tĂ« kemi mundĂ«si tĂ« ruajmĂ« produktin shqiptar dhe nga ndryshimet dhe kushtet klimatike qĂ« sot ballafaqohemi çdo ditĂ« e mĂ« shumĂ«â€, tregoi Denaj.

Ministrja tha se për këtë vit skema ka në dispozicion 500 mln lekë dhe do të nisë aplikimi më 1 tetor. Informacionet dhe procedurat dot të mundësohen pran pikave agro, të menaxhuara nga AZHBR.

“Me marrjen e pĂ«rfitimit tĂ« pĂ«rgjigjes positive, nĂ«se kushtet plotĂ«sohen mund tĂ« ketĂ« njĂ« pagesĂ« tĂ« menjĂ«hershme pĂ«rgjatĂ« kĂ«tij viti nĂ« masĂ«n 30%. ËshtĂ« shumĂ« e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« tĂ« gjitha kushtet tĂ« cilat do tĂ« jenĂ« tĂ« paraqitura nĂ« faqet tona tĂ« Ă«ebit tĂ« ministrisĂ«, tĂ« AZHBR-sĂ« dhe nĂ«pĂ«rmjet njĂ« aplikimi i cili do tĂ« jetĂ« vetem online tĂ« jetĂ« pĂ«rgjatĂ« gjithĂ« kohĂ«s nĂ« standardet e kĂ«rkuara sipas njĂ« VKM-je tĂ« aprovuar ditĂ«n e sotme”, pĂ«rfundoi ministrja e BujqĂ«sisĂ« dhe Zhvillimit Rural.

The post Financim deri në 50% për bujqësinë, blegtorinë dhe peshkimin, ministrja: Aplikimet nisin më 1 tetor. Ja kushtet appeared first on Gazeta Si.

Miratohet vendimi, pensionet në qytet rriten me 752 lekë, ato në fshat me 453 lekë

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’- Indeksimi i pensioneve do tĂ« jetĂ« me 4.1%, njoftoi ministri i EkonomisĂ« Blendi Gonxhe.

Pas mbledhjes së qeverisë, Gonxhe doli në një konferencë për mediat ku tha se janë 791 mijë pensionistë përfitues nga ky indeksim. Sipas llogaritjes, pensionet urbane mesatare rriten me 752 lekë, ndërsa ato rurale me 453 lekë.

Ministri i MEKI theksoi se aktualisht po shqyrtohet bonusi i fundvitit, teksa në tetor do të nisë komunikimi me institucionet përkatëse për të siguruar funksionimin e kësaj skeme.

“Nga fundi i vitit me njĂ« bonus qĂ« do tĂ« jetĂ« i rishikuar, me njĂ« rritje e mĂ« tej me njĂ« dialog e komunikim tĂ« gjerĂ« qĂ« do tĂ« filloj nga mesi i muajit tetor me disa institucione dhe palĂ«t e interesuara qĂ« do na nxjerrĂ« nĂ« njĂ« rishikim e rezultatet pĂ«r tĂ« gjeneruar rritje tĂ« tĂ« ardhurave tĂ« kĂ«saj skeme”, tha ministri.

Gonxhe theksoi se pensionistĂ«t janĂ« nĂ« fokus tĂ« qeverisĂ«, pĂ«r t’i siguruar atyre njĂ« jetesĂ«s sa mĂ« tĂ« denjĂ«. Ai tha se po rishikohet e gjithĂ« skema e pensioneve, pĂ«r t’i ofruar mĂ« shumĂ« tĂ« ardhura tĂ« moshuarve, por edhe personave me pensione tĂ« posaçme.

The post Miratohet vendimi, pensionet në qytet rriten me 752 lekë, ato në fshat me 453 lekë appeared first on Gazeta Si.

Eksportet nuk rimëkëmben, thellohet deficiti tregtar

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Eksportet shqiptare nuk po ia dalin dot tĂ« rimĂ«kĂ«mben.

INSTAT tregon se gjatë muajit gusht, eksportet kanë rënë me 32.5% nga muaji korrik dhe me 18% nga një vit më parë. Në gusht eksportet arritën një vlerë prej 22 mld lekësh. Shifrat tregojnë se të gjithë sektorët e eksportit janë goditur me grupin e mineraleve dhe lëndëve djegëse që ka rënien më të fortë 10 p.p, tekstile dhe këpucë me 3.7 p.p, materiale ndërtimi dhe metale me 2.8.

Panorama është e njëjtë për të gjithë 8-mujorin janar-gusht 2024.

Në total, eksportet arritën vlerën e 255 mld lekëve gjatë 8-mujorit, me rënie 15% nga e njëjta periudhë e një viti më parë. Për këtë kohë, shifrat tregojnë se goditja më e fortë ka qenë për grupin e mineraleve dhe lëndëve djegëse, me rënie vjetore 31.5%. Në 8 muaj eksportet e këtij grupin arritën vetëm 50 mld lekë.

Tekstilet dhe këpucët ranë me 17.2% në raport vjetor, duke arritur vlerën e 70 mld lekëve. Eksportet e materialeve të ndërtimit dhe metaleve janë dobësuar me 9.2% nga një vit më parë. Për ushqime dhe pijet, rënia ka qenë më e vogël, 8.8% në raport vjetor.

Në gusht të 2024-s, deficiti tregtar raportohet 46 mld lekë me rritje 16% nga gushti i një viti më parë. Krahasuar me muajin korrik, deficiti është ulur me 11%.

Në tetëmujor eksportet e mallrave arritën vlerën 255 mld lekë, duke u ulur me -14.9 %, ndërkohë importet e mallrave arritën vlerën 595 mld lekë, duke u rritur me 3.2 %, krahasuar me një vit më parë. Deficiti tregtar arriti vlerën 340 mld lekë, duke u rritur me 22.5 %, krahasuar me të njëjtën periudhë të 2023.

Gjatë muajit gusht 2024, vendet me të cilët Shqipëria ka pasur uljen më të madhe të eksporteve, në krahasim me gusht 2023 janë: Italia (1,5%), Kosova (17,4%), Greqia (43,4%), etj. Ndërsa vendet me të cilat eksportet kanë pasur rritjen më të madhe, janë: Gjermania (34,2%), Kina (46,3%), Turqia (37,8%), etj.

Në muajin gusht 2024, vendet me të cilët Shqipëria ka pasur rritjen më të madhe te importeve, janë: Italia (2,8%), Kina (13,0%), Turqia (22,1%), etj. Ndërsa vendet me të cilat importet kanë pasur uljen më të madhe, janë: Gjermania (6,5%), Spanja (40,7%), Maqedonia e Veriut (28,6%), etj.

The post Eksportet nuk rimëkëmben, thellohet deficiti tregtar appeared first on Gazeta Si.

Euro i afrohet pragut të 98 lekëve

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – NĂ« pĂ«rfundim tĂ« sezonit veror, monedha europiane po fundoset edhe mĂ« shpejt. Sipas kursit zyrtar tĂ« BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«, tĂ« martĂ«n e 17 shtatorit njĂ« euro kĂ«mbehet me 99.28 lekĂ«, duke prekur kĂ«shtu njĂ« rekord tĂ« ri historik.

Paralelisht edhe dollari është dobësuar më tej dhe këmbehet me 89.12 lekë. Paundi britanik ka përjetuar një rritje të lehtë dhe këmbehet me 117.82 lekë.

Në kulmin e sezonit veror, kur pritej goditje e fortë e euros, pati një stabilizim të kursit të këmbimit, por shtatori riktheu rënien.

Sipas BSH flukset e mëdha të euros nga turistët, investimet e huaja dhe eksportet po ushtrojnë presion mbi monedhën europiane. Vetë guvernatorit Genti Sejko i bëri thirrje qeverisë për bashkëpunim, pasi Banka e vetme nuk mban dot kursin.

Sejko ripërsëriti rolin e parasë informale në zhvendosjen e kursit të këmbimit dhe theksoi se në një vit monedha europiane është zhvlerësuar me 20% kundrejt lekut.

“Vjet kemi pasur 6 miliardĂ« euro tĂ« hyra formale, por sidoqoftĂ« ne nuk e kemi mohuar kurrĂ« edhe prezencĂ«n e parasĂ« informale pĂ«rsa kohĂ« kemi nivel tĂ« lartĂ« informalitetin nĂ« ekonomi. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye ekziston edhe paraja informale qĂ« mund tĂ« vijĂ« nga burimet kriminale, evazioni fiskal ose edhe tĂ« tjera,” deklaroi ai.

The post Euro i afrohet pragut të 98 lekëve appeared first on Gazeta Si.

Akuzat për abuzim seksual dhe trafikim të minoreneve, arrestohet reperi Diddy

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Moguli i rënë i Hip-Hop, reperi Diddy është arrestuar në qytetin e Nju Jorkut, por nuk dihen ende akuzat federale.

Arrestimi në Manhatan vjen pas një investigimi të thelluar në pronat e tij në Los Anxhelos dhe Majami nga autoritetet kundër trafikantëve të seksit.

Avokati i reperit, Marc Agnifilio tha se ata ishin të zhgënjyer nga arrestimi dhe se klienti i tij është një burrë i pafajshëm.

Muzikanti është përballur me akuza serioze për sulme seksuale dhe abuzime, përfshirë ish-partneren e tij Casandra, e njohur si Cassie. Ai ka mohuar të gjitha akuzat.

ÇfarĂ« dihet deri tani?

Arrestimi i Diddy-t u bë pas një hetimi të vazhdueshëm nga zyrtarët e ligjit dhe sigurisë.

Sean Combs emri i vërtetë i reperit ka disa padi civile, një për përdhunimin e një vajze minorene dhe ngacmimin e një producenti duke e detyruar atë të kryente marrëdhënie me një burrë tjetër.

Problemet ligjore të reperit nisë kur Cassie e paditi atë në nëntor të 2023-shit. Dy gra të tjera ngritën padi brenda javës për abuzim dhe sulm.

Në dhjetor, një tjetër grua akuzoi reperin për trafikim kur ajo ishte 17 vjeç.

Diddy i mohoi këto, por dy muaj më vonë, pronat e tij u bastisën.

Në muaji majj CNN publikoi për herë të parë videon e Diddy-t që sulmonte fizikisht Cassie-n.

The post Akuzat për abuzim seksual dhe trafikim të minoreneve, arrestohet reperi Diddy appeared first on Gazeta Si.

Policia e Shtetit apel qytetarëve: Kujdes me mesazhet në Whatsapp! Skemë mashtrimi

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Policia e Shtetit ka dalë me një njoftim urgjent për të gjithë qytetarët që janë përdorues të Facebook apo të rrjeteve të tjera sociale.

Policia bën apel që qytetarët të tregojnë kujdes nëse ju mbërrijnë në telefonin e tyre mesazhe lidhur me të dhënat personale, pasi ato synojnë tu vjedhin llogarinë e Whatsapp.

Njoftimi:

Sektori për Hetimin e Krimeve Kibernetike në DVP Tiranë gjatë monitorimit të vazhdueshëm të burimeve të hapura të informacionit dhe platformave virtuale, me qëllim evidentimin e veprimtarive të kundraligjshme kryesisht në fushën e krimeve kibernetike, ka konstatuar mesazhe të maskuara si ato të kompanisë Meta Platforms, drejt numrave të telefonit, për konfirmimin e të dhënave në rrjetin social Facebook, të lidhura me shërbimin Facebook Ads, (por jo vetëm).

Në këto mesazhe pretendohet verifikimi i llogarive në Facebook ose në të kundërt, llogaria do të mbyllet.

Mesazhet mashtruese kanë si synim orientimin e poseduesve të llogarive drejt linqeve mashtruese me qëllim marrjen në posedim të llogarive tëpersonave të mashtruar, në menyrë të padrejtë.

Sektori për Hetimin e Krimeve Kibernetike në DVP Tiranë bën thirrje që nqs jeni ose dyshoni se mund të jeni i prekur nga dërgimi i këtyre mesazheve, të paraqiteni pranë zyrave tona, si dhe këshillon që të mos kryeni asnjë veprim kundrejt këtyre mesazheve, të cilat mund të vijnë nga numra kryesisht të 

The post Policia e Shtetit apel qytetarëve: Kujdes me mesazhet në Whatsapp! Skemë mashtrimi appeared first on Gazeta Si.

Starmer shpreh interes për një kamp refugjatësh në Shqipëri gjatë konferencës me Melonin

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Kryeministri i Britanisë së Madhe, Keir Starmer, gjatë një konference shtypi në Romë, së bashku me homologen e tij italiane, Giorgia Meloni, ka vlerësuar përparimin e Italisë në trajtimin e emigracionit të paligjshëm.

Gjatë konferencës së përbashkët, të dy udhëheqësit u shprehen se kanë rënë dakord të intensifikojnë përpjekjet për të luftuar trafikimin e qenieve njerëzore.

“ËshtĂ« qartĂ« njĂ« fenomen qĂ« prek tĂ« gjithĂ« kontinentin evropian,” tha Meloni, duke shtuar se Italia dhe Britania e Madhe do tĂ« bashkojnĂ« pĂ«rpjekjet shumĂ« mĂ« tepĂ«r.

Starmer nga ana tjetër vlerësoi progresin të Italisë në adresimin e nxitësve të migrimit si dhe masat për të luftuar bandat e trafikantëve. Ai tha se ishte i interesuar për punën e Italisë që parandalon emigrantët të arrijnë në vend, si dhe marrëveshjen e saj për emigrantët me Shqipërinë.

Ndërkohë, Meloni tha se shqetësimet për shkeljet e të drejtave të njeriut në marrëveshjen e emigrantëve Itali-Shqipëri ishin sipas saj plotësisht të pabaza.

“Jemi dakord edhe pĂ«r faktin se nuk duhet tĂ« kemi frikĂ« tĂ« eksplorojmĂ« zgjidhje tĂ« reja pĂ«r menaxhimin e emigrantĂ«ve, folĂ«m pĂ«r protokollin Itali-ShqipĂ«ri pĂ«r tĂ« cilin qeveria britanike i kushton shumĂ« vĂ«mendje, ne ofruam elementĂ« pĂ«r mĂ« mirĂ«. kuptoni kĂ«tĂ« mekanizĂ«m. Ne po punojmĂ« me seriozitet tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m pĂ«r projektin e ShqipĂ«risĂ«, do tĂ« duhen edhe disa javĂ« qĂ« tĂ« jetĂ« perfekt, do tĂ« kisha preferuar qĂ« tĂ« niste mĂ« herĂ«t, por ne i kemi sytĂ« tĂ« fokusuar tek kjo nismĂ«, nĂ«se kjo kĂ«rkon edhe pak ditĂ«. nuk mĂ« shqetĂ«son”, tha kryeministrja Giorgia Meloni nĂ« deklaratat e saj.

The post Starmer shpreh interes për një kamp refugjatësh në Shqipëri gjatë konferencës me Melonin appeared first on Gazeta Si.

DASH: Shqipëria të luftojë korrupsionin për të tërhequr investimet e huaja!

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Departamenti Amerikan i Shtetit i bĂ«ri thirrje ShqipĂ«risĂ« qĂ« tĂ« intensifikojĂ« luftĂ«n kundĂ«r korrupsionit, pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr kĂ«shtu investimet e huaja.

“Korrupsioni Ă«shtĂ« njĂ« problem madhor jo vetĂ«m nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor apo nĂ« ShqipĂ«ri, por edhe nĂ« shumĂ« vende tĂ« tjera nĂ« botĂ«. Por nĂ«se do tĂ« tĂ«rheqĂ«sh investime, duhet ta luftosh kĂ«tĂ« fenomen dhe tĂ« ndryshosh sjellje. Mendoj se ShqipĂ«ria ka bĂ«rĂ« njĂ« progres tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m nĂ« kĂ«tĂ« drejtim. SPAK ka bĂ«rĂ« punĂ« thelbĂ«sore dhe me aq sa kam parĂ«, gĂ«zon respektin e qytetarĂ«ve. NĂ«se mund tĂ« zhvillosh njĂ« organizatĂ« qĂ« ndihmon vendin tĂ« dalĂ« nga korrupsioni do tĂ« dĂ«rgosh njĂ« sinjal tĂ« fortĂ« tek investitorĂ«t potencialĂ«. Korrupsioni dhe mungesa e transparencĂ«s janĂ« tĂ« gjitha çështje qĂ« duhet tĂ« adresohen qĂ« vendet e Ballkanit tĂ« arrijnĂ« njĂ« standard qĂ« tĂ« bĂ«hen pjesĂ« e BE”, thotĂ« Collen Hyland, Drejtore pĂ«r Çështjet e EuropĂ«s nĂ« DASH gjatĂ« njĂ« conference pĂ«r ekonomitĂ« e Ballkanit PerĂ«ndimor.

Veç luftës ndaj korrupsionit, një tjetër çështje që Shqipëria duhet të adresojë është mungesa e fuqisë punëtore të kualifikuar, thekson Banka Botërore.

“NĂ«se fokusohemi te kapitali njerĂ«zor do tĂ« thotĂ« tĂ« evidentosh çështjet te tĂ« cilat mund tĂ« ndĂ«rhysh. Duhet tĂ« edukohen tĂ« rinjtĂ« pĂ«r tĂ« qenĂ« ekonomikisht aktivĂ« dhe tĂ« gjejnĂ« vende tĂ« mira pune. Ka shumĂ« gra qĂ« nuk mund tĂ« punojnĂ« sepse duhet tĂ« kujdesen pĂ«r fĂ«mijĂ«t apo sepse shkollat mbyllen shpejt. Ato mund tĂ« punojnĂ« vetĂ«m diçka tĂ« pjesshme. Duhet bĂ«rĂ« diçka nĂ« kĂ«tĂ« drejtim pĂ«r integrimin e tyre. Po ashtu, ka tĂ« rinj qĂ« janĂ« jashtĂ« edukimit dhe tregut tĂ« punĂ«s. Mund tĂ« ofrohen trajnime pĂ«r ta”, shprehet Emanuel Salinas, menaxher i BankĂ«s BotĂ«rore nĂ« ShqipĂ«ri.

Gjatë një konference me fokus rritjen ekonomike përmes investimeve inteligjente, Banka Botërore bëri apel për edhe për uljen e mëtejshme të numrit të shqiptarëve që jetojnë në varfëri duke treguar se përllogaritën rreth 360.000 ose 14% e popullsisë së Shqipërisë, që jeton në varfëri.

“13.7% e popullsisĂ« Ă«shtĂ« nĂ« varfĂ«ri. NdĂ«rkohĂ« ka shumĂ« tĂ« tjerĂ« qĂ« gjenden nĂ« situatĂ« vulnerabĂ«l, qĂ« gjenden nĂ« kufirin pĂ«r t’u bĂ«rĂ« tĂ« varfĂ«r. Nga ana tjetĂ«r nuk po ka mjaftueshĂ«m kujdes pĂ«r kapitalin njerĂ«zor. Po ka shumĂ« vĂ«mendje ndaj emigrimit sesa ndaj kapitalit njerĂ«zor. Emigrimi Ă«shtĂ« njĂ« proces, dhe nuk duhet menduar pĂ«r ta ndaluar. Kapitali njerĂ«zor duhet trajtuar mĂ« me kujdes. Duhet tĂ« punojmĂ« pĂ«r edukimin dhe aftĂ«simin e tĂ« rinjve”, tha Salinas.

The post DASH: Shqipëria të luftojë korrupsionin për të tërhequr investimet e huaja! appeared first on Gazeta Si.

Sipërmarrjet shqiptare dëshmojnë përmirësim të klimës së biznesit

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Gazeta ‘SI’ – Bizneset shqiptare janĂ« optimiste pĂ«r integrimin nĂ« BE dhe presin njĂ« pĂ«rmirĂ«sim tĂ« situatĂ«s nĂ« rast anĂ«tarĂ«simi.

Sipas të dhënave të publikuara nga Barometri i Ballkanit për vitin 2024, 80% e sipërmarrjeve në Shqipëri presin benefite nga aderimi në Bashkimin Europian, norma më e lartë në rajon.

Bizneset serbe janë më skeptikët në këtë aspekt me vetëm 38% e të cilave mendojnë se anëtarësimi në BE përkthehet në përfitim.

Klima e biznesit në Shqipëri është përmirësuar gjatë vitit të fundit sipas anketës, ku 38% e bizneseve vërejnë përmirësim, duke u rreshtuar të parët në rajon. 25% e bizneseve shqiptare thonë se klima është përkeqësuar dhe 36% nuk ka pasur ndryshime.

Lidhur me pengesat që hasin sipërmarrjet në Shqipëri, 47% e bizneseve listojnë i ngërçin më të madh sistemin tatimori dhe me 25% rregullatoret e pagës minimale.

The post Sipërmarrjet shqiptare dëshmojnë përmirësim të klimës së biznesit appeared first on Gazeta Si.

A ka guxim Starmer të dërgojë refugjatë në Shqipëri?

✇Gazeta Si
By: Gisela Troplini

Nga Ross Clark* -Dërgimi i azilkërkuesve në Ruanda, do të ishte një dhunim moral. Këtë e dimë sepse ministrat laburistë e thonin gjithë kohën kur qeveria tjetër donte ta bënte.

FatmirĂ«sisht ka njĂ« alternativĂ« mĂ« etike: T’i dĂ«rgojmĂ« nĂ« ShqipĂ«ri. Diçka qĂ« Keir Starmer po konsideron, pas njĂ« takimi me homologen italiane, Giorgia Meloni, qeveria e sĂ« cilĂ«s ka reduktuar ndjeshĂ«m varkat me emigrantĂ« gjatĂ« vitit tĂ« shkuar.

Starmer tha se ai ishte “i interesuar” pĂ«r tĂ« parĂ« se si do tĂ« zhvillohet skema nĂ« ShqipĂ«ri nga qeveria italiane.

Ky është një shembull konkret se si një qeveri propozon masa të njëjta më ato që ka dënuar më herët.

Kur Rishi Sunak po bashkëpunonte me Melonin për një raport vitin e shkuar, ajo ishte një neo-fashiste dhe papritur u bë një lidere e respektuar me ide që na ndihmojnë.

NĂ« kĂ«tĂ« politikĂ« ka dhe njĂ« tjetĂ«r hipokrizi – njĂ« vend me europianĂ« tĂ« bardhĂ« Ă«shtĂ« i besueshĂ«m, ndĂ«rsa njĂ« vend afrikan jo.

Ministrat laburistë argumentojnë se skema e Shqipërisë është ndryshe nga ajo e Ruandës.  Ata mund të thonë se, në rastin e parë, azilkërkuesit do të kenë një shans të kthehen në Britani nëse aplikimet janë të suksesshme, ndërsa në rastin e dytë ata do të duhej të qëndronin në Ruanda. Megjithatë, ky është një dallim akademik nëse jeni një refugjat i vërtetë që po ikën për të shpëtuar jetën tuaj. Në fund të fundit, sistemi i azilit supozohet të funksionojë në bazë të faktit se ju kërkoni strehim në vendin e parë në të cilin futeni.

Rregulli i qeverisjes është ky: idetë e konservatorëve janë të gabuara, por versionet e laburistëve janë në rregull.

MegjithatĂ«, njĂ« qeveri laburiste ka njĂ« avantazh kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« politikĂ« si dĂ«rgimi i azilkĂ«rkuesve jashtĂ« shtetit. Opozita zyrtare – pra konservatorĂ«t – nuk ka gjasa tĂ« jenĂ« kundĂ«r. Opozita kryesore me siguri do tĂ« vijĂ« nga brenda PartisĂ« Laburiste. Por me njĂ« shumicĂ« prej 170, kjo nuk ka rĂ«ndĂ«si.

*Ross Clark, kolumnist i Spectator.uk

The post A ka guxim Starmer të dërgojë refugjatë në Shqipëri? appeared first on Gazeta Si.

❌