❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Për të kuptuar përshkallëzimin në Liban, duhet të marrim parasysh atë që mendojnë izraelitët

✇Telegrafi
By: Agron Shala

Nga: John Jenkins / The Guardian
PĂ«rkthimi: Telegrafi.com

Nuk mund të themi se nuk e dinim që do të ndodhte ky përshkallëzim i fundit midis Izraelit dhe Hezbollahut. Ka pasur konflikt mes Izraelit, Hezbollahut, Iranit dhe paraushtarakëve shiitë të Irakut, të paktën që nga viti 2015. Shkaku ishte përpjekja e Iranit për të zgjeruar praninë e tij fizike dhe atë të aleatëve të tij në të gjithë Sirinë dhe Libanin, deri në Lartësitë e Golanit.

Forca ajrore izraelite ka tentuar vazhdimisht të ndërpresë furnizimet iraniane me raketa dhe municione të tjera nga Iraku, përmes Sirisë, për Hezbollahun në veçanti. Ka pasur disa suksese. Megjithatë, asnjëra prej këtyre nuk e ka ndaluar Hezbollahun të forcohet, pasi ka fituar raketa më të sofistikuara dhe më të sakta, si dhe përvojë të rëndësishme luftarake duke luftuar në Siri në anën e regjimit të Assadit.

Ajo qĂ« ka ndryshuar tani janĂ« kalkulimet izraelite. NjĂ« shumicĂ« dĂ«rrmuese e hebrenjve izraelitĂ« janĂ« pesimistĂ« nĂ« lidhje me potencialin pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje qĂ« do t’i jepte fund konfliktit nĂ« GazĂ«. ËshtĂ« shkatĂ«rruar besimi qĂ« ata mund tĂ« kenĂ« pasur, se negociatat do tĂ« sillnin paqe tĂ« qĂ«ndrueshme. Pothuajse Ă«shtĂ« e sigurt se kryeministri Benjamin Netanyahu ka arsye politike pĂ«r tĂ« zgjatur konfliktin. MegjithatĂ«, ndĂ«rkohĂ« qĂ« shumica e izraelitĂ«ve ndoshta do tĂ« dĂ«shironin njĂ« kryeministĂ«r tjetĂ«r, shumica nuk duan tĂ« ndalojnĂ« luftĂ«n derisa tĂ« besojnĂ« se Hamasi dhe, veçanĂ«risht, Hezbollahu – i cili veprimet e tij i ka lidhur drejtpĂ«rdrejt me GazĂ«n – janĂ« neutralizuar si kĂ«rcĂ«nime serioze.

Kjo ndodh sepse ata e shohin Iranin që qëndron pas të dy grupeve, si të përkushtuar për shkatërrimin e tyre. Ata mendojnë se fjalët e bukura të kryeministrit të ri iranian, Masoud Pezeshkian, dhe të ministrit të tij të Jashtëm, Abbas Araghchi, në Nju-Jork këtë javë, janë thjesht një shembull tjetër i deklaratave të pasinqerta. Ata e dinë se Izraeli, si i vetëm, nuk mund ta ndalojë konfliktin e zgjatur të Iranit kundër tyre. Megjithatë, nëse të paktën mund të çaktivizojnë Hezbollahun dhe të largojnë Hamasin si forcë ushtarake në Gazë, atëherë do ta kenë reduktuar kërcënimin në përmasa të menaxhueshme.

MĂ« kujtohet qartĂ« aktiviteti i furishĂ«m nĂ« OKB-nĂ« nĂ« Nju-Jork gjatĂ« Krishtlindjeve dhe Vitit tĂ« Ri 2008-2009, ndĂ«rsa aleatĂ«t perĂ«ndimorĂ« kĂ«rkonin tĂ« krijonin njĂ« armĂ«pushim pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« Gaza. IzraelitĂ«t ishin thellĂ«sisht tĂ« pakĂ«naqur qĂ« njĂ« rezolutĂ« pĂ«r armĂ«pushim u miratua nĂ« KĂ«shillin e Sigurimit, dhe ata nuk kishin kohĂ« – siç e shihnin ata – pĂ«r tĂ« pĂ«rfunduar punĂ«n. Por, ajo qĂ« ata mendonin si “pĂ«rfundim tĂ« punĂ«s” mĂ« 2009 ishte çështje e veprimeve tĂ« kufizuara ndĂ«shkuese pĂ«r tĂ« parandaluar eskalimet. PavarĂ«sisht kostos sĂ« tmerrshme njerĂ«zore tĂ« kĂ«tij konflikti dhe dĂ«mit masiv tĂ« pozitĂ«s sĂ« Izraelit nĂ« nivel ndĂ«rkombĂ«tar dhe rajonal, shumica e izraelitĂ«ve mendojnĂ« se kĂ«tĂ« herĂ« kĂ«rcĂ«nimi Ă«shtĂ« me tĂ« vĂ«rtetĂ« ekzistencial.

Pjesa qĂ« mungon nĂ« gjithĂ« kĂ«tĂ«, natyrisht, Ă«shtĂ« ashtu siç David Petraeus pyeste pĂ«r Irakun: “Si pĂ«rfundon kjo?” Degradimi i Hezbollahut si forcĂ« luftarake Ă«shtĂ« njĂ« gjĂ«. ËshtĂ« nĂ« thelb ajo qĂ« Forcat e Mbrojtjes sĂ« Izraelit u pĂ«rpoqĂ«n tĂ« bĂ«nin nĂ« rrethana tĂ« ndryshme nĂ« vitin 1982. Izraeli mund t’i fitojĂ« ato beteja. Por, nĂ« fund, nuk mund ta fitojĂ« luftĂ«n nĂ«se nuk ka njĂ« zgjidhje politike.

JanĂ« dy elemente kyçe pĂ«r kĂ«tĂ«. NjĂ«ra Ă«shtĂ« heqja ose neutralizimi i kĂ«rcĂ«nimit ekzistencial tĂ« vĂ«rtetĂ« nga Irani. Kjo, nĂ« praktikĂ«, nĂ«nkupton neutralizimin afatgjatĂ« tĂ« Hezbollahut. E dyta Ă«shtĂ« vetĂ«vendosja palestineze – e cila duhet tĂ« ndodhĂ« qĂ« gjĂ«rat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« rajon (veçanĂ«risht diversifikimi ekonomik, zhvillimi dhe integrimi, luftimi i ekstremizmit dhe zgjidhja e krizĂ«s klimatike) tĂ« jenĂ« tĂ« arritshme.

Irani nuk dĂ«shiron njĂ« luftĂ« tĂ« madhe. Mendon se po fiton luftĂ«n pĂ«rmes fĂ«rkimeve, prandaj pse tĂ« rrezikojĂ«? As Hezbollahu nuk e dĂ«shiron vĂ«rtet njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ« – veçanĂ«risht nĂ«se Izraeli shmang gabimin e vendosjes sĂ« trupave. Izraeli, gjithashtu, ndoshta do tĂ« preferonte ta shmangte njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ«. Prej vitesh Ă«shtĂ« pĂ«rgatitur pĂ«r luftĂ« me Hezbollahun dhe ka njĂ« sĂ«rĂ« opsionesh qĂ« mund t’i pĂ«rdorĂ« pĂ«rveç pushtimit. MegjithatĂ«, e gjithĂ« kjo nuk do tĂ« ndalojĂ« domosdoshmĂ«risht njĂ« luftĂ« tĂ« pĂ«rgjithshme.

Iranit dhe Hezbollahut, nĂ« veçanti, do t’u duhet tĂ« llogarisin se sa dĂ«me mund tĂ« durojnĂ« pa humbur kapacitetin kritik dhe prestigjin. Izraeli duhet tĂ« jetĂ« i sigurt se mund tĂ« kthejĂ« 80 mijĂ« qytetarĂ« izraelitĂ« nĂ« veri, pa frikĂ«n se do tĂ« lĂ«ndohen. Problemi me shkallĂ«t e pĂ«rshkallĂ«zimit Ă«shtĂ« se ato zakonisht u mungojnĂ« disa hallka: gjithçka qĂ« do tĂ« duhej nĂ« kĂ«tĂ« kohĂ« Ă«shtĂ« qĂ« njĂ« raketĂ« balistike tĂ« godasĂ« njĂ« fabrikĂ« amoniaku, pĂ«r shembull nĂ« Haifa, ose dikush tĂ« pĂ«rpiqet tĂ« vrasĂ« njĂ« ministĂ«r tĂ« lartĂ«. Nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« pĂ«r mua nĂ«se MbretĂ«ria e Bashkuar (ose ndoshta dikush tjetĂ«r) mund tĂ« ndikojĂ« nĂ« kĂ«to kalkulime.

Fjalët e bukura në OKB nuk vlejnë më. Dhe, siç e kemi parë me marrëveshjen e fundit të armëve dhe shpalljen e vendosjeve të reja detare, administrata e Bidenit thjesht nuk do ta braktisë Izraelin ndërsa është në luftë. Por, ajo që mund të bëjmë është të mendojmë urgjentisht se ku duam të jemi kolektivisht pas pesë vitesh dhe të punojmë në detaje shumë më të mëdha sesa jemi mësuar, duke ndryshuar mënyrën që na ka sjellë këtu.

Kjo nuk ka tĂ« bĂ«jĂ« vetĂ«m me ShBA-nĂ« dhe aleatĂ«t e saj perĂ«ndimorĂ«. KĂ«tĂ« herĂ«, shtetet e Gjirit – dhe mbi tĂ« gjitha Arabia Saudite – do tĂ« jenĂ« aktorĂ«t kryesorĂ«. Çmimi i normalizimit me Izraelin nuk Ă«shtĂ« ulur. Por, ky çmim Ă«shtĂ« rritur. Ai me siguri do tĂ« pĂ«rfshijĂ« kontrollin efektiv tĂ« Iranit dhe aleatĂ«ve tĂ« tij, si dhe njĂ« pĂ«rgjigje pĂ«r shtetĂ«sinĂ« reale, jo thjesht deklarative, palestineze. KĂ«tĂ« herĂ« duhet ta bĂ«jmĂ« tĂ« funksionojĂ«. PĂ«rndryshe, dhimbja qĂ« po shohim tani nuk do tĂ« largohet aq lehtĂ«. Ajo do tĂ« rritet. /Telegrafi/

 

The post Për të kuptuar përshkallëzimin në Liban, duhet të marrim parasysh atë që mendojnë izraelitët appeared first on Telegrafi.

↗

“TĂ« shqetĂ«suar pĂ«r dhunĂ«n izraelite”, Britania: Do vendosim mĂ« shumĂ« sanksione

✇Euronews
By: Xhensila Buba

Britania do të mbajë nën shqyrtim sanksione të reja të mundshme kundër kolonëve izraelitë në Bregun Perëndimor të pushtuar dhe do të veprojë nëse duhet, tha ministri i jashtëm David Lammy.

Britania njoftoi sanksione kundër kolonëve izraelitë në shkurt dhe maj të këtij viti për shkak të grupeve ekstremiste që ushtruan dhunë nga kolonët kundër palestinezëve në Bregun Perëndimor.

Lammy, i cili u bë ministër i jashtëm në korrik pas një fitoreje në zgjedhjet laburiste, tregoi se qeveria e re do të merrte një qasje të ngjashme dhe tha se sanksione të mëtejshme ishin të mundshme.

Ai shtoi: “Ne jemi shumĂ« tĂ« shqetĂ«suar pĂ«r sjelljet pĂ«rshkallĂ«zuese, shumĂ« tĂ« shqetĂ«suar pĂ«r tensionet e ndezura”.

“UnĂ« jam absolutisht i qartĂ«: nĂ«se duhet tĂ« veprojmĂ«, ne do tĂ« veprojmĂ«, dhe unĂ« jam nĂ« diskutime me partnerĂ«t e G7 veçanĂ«risht dhe me partnerĂ«t evropianĂ« pĂ«r kĂ«tĂ«,” tha Lammy.

“Nuk po shpall sanksione tĂ« mĂ«tejshme sot, por kjo mbahet nĂ«n shqyrtim nga afĂ«r dhe siç mund ta prisni, jam thellĂ«sisht, thellĂ«sisht i shqetĂ«suar”.

LEXONI GJITHASHTU:

The post “TĂ« shqetĂ«suar pĂ«r dhunĂ«n izraelite”, Britania: Do vendosim mĂ« shumĂ« sanksione appeared first on Euronews Albania.

↗

Sulmi izraelit në shkollën në Gaza, humbin jetën 7 persona

✇Euronews
By: Xhensila Buba

Një sulm izraelit në një shkollë që ishte transformuar për të shërbyer si strehë në Rripin e Gazës vrau të paktën shtatë persona, thonë zyrtarët palestinezë.

Ushtria izraelite tha se kreu një sulm të dielën mbi militantët e Hamasit që ishin strehuar në shkollë dhe i akuzoi ata për rrezikimin e civilëve.

Mbrojtja Civile, qĂ« operon nĂ«n qeverinĂ« e drejtuar nga Hamasi – grupin palestinez tĂ« shpallur organizatĂ« terroriste nga SHBA-ja dhe BE-ja – konfirmoi numrin e viktimave. Nuk u tha nĂ«se ata qĂ« u vranĂ« ishin luftĂ«tarĂ« apo civilĂ«.

Shkolla ndodhet në Shati, një kamp refugjatësh i ndërtuar në Gaza City që daton nga lufta e vitit 1948. Forcat izraelite kanë ndërmarrë sulme të përsëritura atje gjatë luftës gati njëvjeçare me Hamasin.

Shkollat e Gazës u mbyllën pas sulmit të Hamasit më 7 tetor ndaj Izraelit, i cili nxiti luftën, dhe shumica e tyre janë shndërruar në strehë. Rreth 90 për qind e popullsisë prej 2.3 milionë banorësh të Gazës është zhvendosur.

Izraeli thotë se synon vetëm militantët dhe përpiqet të shmangë dëmtimin e civilëve, por rrallë komenton për sulme të veçanta, të cilat shpesh vrasin gra dhe fëmijë.

Lufta filloi kur luftëtarët e udhëhequr nga Hamasi vranë rreth 1.200 persona, kryesisht civilë, në një sulm më 7 tetor në Izraelin jugor. Ata rrëmbyen rreth 250 njerëz dhe ende mbajnë peng rreth 100. Fushata e Izraelit në Gaza ka vrarë të paktën 41.000 palestinezë, mes të cilëve mbi 15.000 janë fëmijë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë së Gazës.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Sulmi izraelit në shkollën në Gaza, humbin jetën 7 persona appeared first on Euronews Albania.

❌