Diplomatë gjermanë të angazhuar për Ballkanin dhe ekspertë të çështjeve të integrimit evropian dhe ekonomisë, po i bëjnë thirrje qeverisë së Kosovës të heq masën e ndalimit të importeve të mallrave nga Serbia, mes shqetësimeve se refuzimi mund ta lërë Kosovën jashtë proceseve të rëndësishme siç është Procesi i Berlinit.
Qeveria e Kosovës ndali importet e mallrave nga Serbia në qershor të vitit 2023, si një masë sigurie pas situatës së krijuar me arrestimin e tre pjesëtarëve të policisë së Kosovës nga forcat serbe, të cilët më pas u lanë të lirë nën trysninë perëndimore.
Gjatë një vizite në Kosovë në fund të muajit të kaluar i dërguari gjerman për Ballkanin Perëndimor, Manuel Sarrazin, i kërkoi qeverisë heqjen ndalëses duke theksuar se ajo është kundër parimeve të Marrëveshjes për Tregti të Lirë të Evropës Qendrore, të njohur si CEFTA, ku bën pjesë edhe Kosova krahas pesë vendeve tjera të Ballkanit Perëndimor dhe Moldavisë.
NĂ« kĂ«mbim, diplomati gjerman ka ofruar qĂ« Kosova tĂ« pĂ«rfaqĂ«sohet nĂ« CEFTA me emrin e saj â me fusnotĂ« dhe jo pĂ«rmes Misionit tĂ« OrganizatĂ«s sĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara nĂ« KosovĂ« (UNMIK), siç Ă«shtĂ« aktualisht.
Pas vizitĂ«s, ambasadori gjerman nĂ« KosovĂ«, Jorn Rhode, nĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet sociale tha se ânĂ«se Ă«shtĂ« e nevojshme vendet e tjera tĂ« Ballkanit do tĂ« vazhdojnĂ« pĂ«rpara pa KosovĂ«n me bashkĂ«punimin rajonal dhe Procesin e Berlinitâ.
Drejtori ekzekutiv i Grupit Ballkanik për hartimin e politikave, Naim Rashiti, në një bisedë me Zërin e Amerikës thotë se këto kërkesa Kosovës po i bëhen në prag të takimit të radhës në kuadër të Procesit të Berlinit.
âTĂ« gjitha kĂ«to agjenda qĂ« po zhvillohen si tani Tregu i PĂ«rbashkĂ«t Rajonal II, jo qĂ« kanĂ« pasur suksese tĂ« mĂ«dha dhe jo qĂ« kanĂ« pĂ«rparuar shumĂ« bashkĂ«punimin rajonal por megjithatĂ« agjenda tĂ« reja po ndĂ«rtohen mbi to dhe Kosova duhet tâi kapĂ« ato. Natyrisht Kosova ka shumĂ« probleme me CEFTA-n dhe ne si organizatĂ« kundĂ«rshtojmĂ« qĂ« Kosova ende tĂ« thirret si UNMIK nĂ« kĂ«to agjenda dhe duhet tĂ« bĂ«het gjithçka qĂ« tĂ« hiqet, por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« Kosova duhet tĂ« ruajĂ« ato vlera qĂ« ka, qĂ« tĂ« jetĂ« e hapur dhe tĂ« jetĂ« territor i tregtisĂ« sĂ« lirĂ«, bashkĂ«punimit institucional demokratik me perĂ«ndimin sepse vetĂ«m kĂ«shtu mbijetonâ, thotĂ« zoti Rashiti.
Ai shprehet i bindur se Kosova nuk do të përjashtohet nga nismat rajonale por do ta humb ndikimin mbi to.
âNuk e besoj qĂ« do tĂ« ndodhĂ« sepse Ă«shtĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« paramendohet qĂ« nĂ« KancelarinĂ« gjermane tĂ« ulen liderĂ«t e vendeve e tĂ« nĂ«nshkruajnĂ« njĂ« marrĂ«veshje pa praninĂ« e tĂ« gjithĂ«ve, jam i bindur qĂ« nĂ« fund edhe Gjermania edhe Kosova do tĂ« bĂ«jnĂ« pĂ«rpjekje mĂ« shumĂ«, por negociatat e momentit tĂ« fundit janĂ« shumĂ« tĂ« rrezikshme. KĂ«to negociata Ă«shtĂ« dashur tĂ« zhvillohen nĂ« mĂ«nyrĂ« shumĂ« mĂ« transparente, mĂ« gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se, mĂ« tĂ« kujdesshme e mĂ« aktive, tĂ« dy palĂ«t por nĂ« veçanti po flasim pĂ«r KosovĂ«n sepse mund tĂ« ketĂ« edhe tĂ« panjohura, apo agjenda tĂ« tjera apo shtojca tĂ« tjera tĂ« vendeve tjera, sic zakonisht e bĂ«n Serbia. KĂ«shtu qĂ« pastaj Berlini nuk do ta lĂ« SerbinĂ« jashtĂ«, kĂ«shtu qĂ« Kosova duhet nĂ« mĂ«nyrĂ« proaktive tâi paraprijĂ« ndĂ«rtimit tĂ« agjendĂ«s, tâi formĂ«sojĂ« mirĂ«, tĂ« komunikojĂ« drejt me prijĂ«sin e kĂ«tij procesi por edhe vendet tjeraâ, thotĂ« zoti Rashiti.
Skender Krasniqi kryetar i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë në Kosovë, thotë se qeveria e Kosovës duhet ta shfrytëzojë këtë situatë ashtu që krahas heqjes së ndalesës për mallrat nga Serbia të rinegociojë në tërësi marrëveshjen e saj në CEFTA, e cila u nënshkrua nga UNMIK-u në emër të Kosovës në vitin 2006.
âSepse Kosova Ă«shtĂ« i vetmi vend qĂ« ka nĂ«nshkruar marrĂ«veshjen e CEFTA-s pa e mbrojtur asnjĂ« produkt, gjĂ« qĂ« ka ndikuar nĂ« rritjen me mijĂ«ra pĂ«r qind tĂ« importit nga kĂ«to vende dhe me dhjetĂ«ra ndoshta mĂ« pak nĂ« raport me eksportin e produkteve tona nĂ« vendet e CEFTA-s. Ky ka qenĂ« gabimi i vazhdueshĂ«m i kĂ«saj dhe tĂ« gjitha qeverive nĂ« KosovĂ« qĂ« asnjĂ«herĂ« nuk ka nisur rinegocimin e marrĂ«veshjes sĂ« CEFTA-s dhe fillimin e mbrojtjes sĂ« produkteve qĂ« i kemi e qĂ« janĂ« konkurruese nĂ« tregâ, thotĂ« ai.
NĂ« pĂ«rgjigjen qĂ« qeveria e KosovĂ«s i dĂ«rgoi ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s thuhet se âKosova mbĂ«shtetet bashkĂ«punimin rajonal dhe thellimin e integrimit ekonomik pĂ«rmes Procesit tĂ« Berlinit, bazuar nĂ« parimin e barazisĂ«, reciprocitetit, vlerave dhe rregullave tĂ« Bashkimit Evropianâ.
âNĂ« takimin e djeshĂ«m me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, kryeministri Kurti shprehu angazhimin e QeverisĂ« sĂ« KosovĂ«s pĂ«r marrĂ«veshje tĂ« reja nĂ« kuadĂ«r tĂ« kĂ«tij procesi, dhe nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« theksoi rĂ«ndĂ«sinĂ« e zbatimit tĂ« plotĂ« tĂ« katĂ«r marrĂ«veshjeve tĂ« mobilitetet tĂ« nĂ«nshkruara nĂ« Berlin dhe TiranĂ«â, thuhet nĂ« reagimin e qeverisĂ«, duke shtuar se âajo po punon pĂ«r zhbllokimin e CEFTAs si mekanizĂ«m i rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« zbatimin e Tregut tĂ« PĂ«rbashkĂ«t Rajonal, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« sigurohet pĂ«rfaqĂ«sim direkt dhe barazi mes palĂ«veâ.
Procesi i Berlinit, që këtë vit shënon dhjetëvjetorin e themelimit, është një nismë e hedhur që në vitin 2014 nga ish kancelarja gjermane Angela Merkel, me synim thellimin e bashkërendimit ndërmjet vendeve të Ballkanit Perëndimor si dhe mbështetjen e procesit të anëtarësimit të këtij rajoni në Bashkimin Evropian.
Takimi i radhĂ«s pritet tĂ« mbahet me 14 tetor dhe diplomati gjerman Sarrazin ka kĂ«rkuar qĂ« deri atĂ«herĂ« tĂ« ndĂ«rmerren veprime konkrete qĂ« ndihmojnĂ« pĂ«rparimin e vendeve tĂ« rajonit qĂ« aspirojnĂ« integrimet evropiane duke theksuar se âpĂ«r kĂ«tĂ« duhet kompromis dhe nganjĂ«herĂ« edhe gatishmĂ«ri pĂ«r lĂ«shime mbi pajtimin rreth marrĂ«veshjeve politike qĂ« nuk janĂ« tĂ« lehta pĂ«r SerbinĂ« dhe as pĂ«r KosovĂ«nâ.
Zoti Rashiti thotë se Procesi i Berlinit ka mbetur e vetmja agjendë evropiane e rëndësishme për Ballkanin Perëndimor, që përfshin të gjitha vendet e rajonit dhe i trajton ato në mënyrë të barabartë. Rrjedhimisht thotë ai, këmbëngulja e Kosovës për reciprocitet është politikisht legjitime, por në kuptimin afatgjatë nuk është qasje e duhur.
âMasat aktuale janĂ« masa qĂ« pĂ«rkojnĂ« me dy prioritete tĂ« qeverisĂ«, nĂ«se ju kujtohet qeveria qĂ« kur ka ardhur nĂ« pushtet ka proklamuar reciprocitetin dhe kjo Ă«shtĂ« baza e qĂ«ndrimit politik dhe e dyta ka tĂ« bĂ«jĂ« me sigurinĂ« pas BanjskĂ«s. QĂ« tĂ« gjitha kuptohen por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« duhet tĂ« luftohet e para pĂ«r lobim dhe avancim tĂ« kĂ«tyre agjendave rajonale pĂ«r njĂ« mobilizim tĂ« partnerĂ«ve pĂ«r ta luftuar SerbinĂ«, pra ti i heq masat por nuk heq dorĂ« nga kĂ«rkesat jote dhe pastaj mund tĂ« krijosh agjenda tĂ« tjera qĂ« kĂ«rkojnĂ« vendosjen e reciprocitetit ose zgjidhjen e çështjeve dypalĂ«she nĂ« kuadĂ«r tĂ« mekanizmave tĂ« tjerĂ« apo vendosjes sĂ« mekanizmave tĂ« riâ, thotĂ« ai.
Zoti Rashiti thekson se përplasjet e Kosovës me aleatët rrezikojnë të bëjnë atë një vend të cenueshëm në të ardhmen.
âNĂ« KosovĂ« duhet tĂ« kuptohet qĂ« Kosova ka nevojĂ« pĂ«r aleatĂ«t perĂ«ndimorĂ«, jo Gjermania, jo Franca dhe jo Shtetet e Bashkuara. Kosova ka nevojĂ« qĂ« tĂ« jetĂ« nĂ« vija uniforme me kĂ«to agjendat ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« integrimeve qĂ« tĂ« pĂ«rfitojĂ«, pĂ«rndryshe Kosova do tĂ« bĂ«het vend i cenueshĂ«m, nĂ«se nuk e shohim sot do ta shohim vitin tjetĂ«r, apo njĂ« vit pas. TĂ« gjitha kĂ«to procese tĂ« shtrirjes sĂ« sovranitetit, tĂ« reciprocitetit, tĂ« bashkĂ«punimit rajonal, tĂ« rritjes sĂ« prezencĂ«s sĂ« KosovĂ«s dhe tĂ« anĂ«tarĂ«simit nĂ« organizata ndĂ«rkombĂ«tare do tĂ« arrihen mĂ« mirĂ« nĂ« bashkĂ«punim me aleatĂ«t ndĂ«rkombĂ«tarĂ«. Nuk Ă«shtĂ« perfekte, kĂ«to vende kanĂ« agjenda tĂ« ndryshme, kanĂ« shpesh agjenda kontradiktore sic e kemi parĂ« e favorizojnĂ« SerbinĂ« nĂ« faza tĂ« caktuara, megjithatĂ« qĂ«llimi primar i KosovĂ«s Ă«shtĂ« konsolidimi i shtetĂ«sisĂ« brenda dhe jashtĂ« ku nuk do tĂ« ja arrijmĂ« dot pa faktorin ndĂ«rkombĂ«tar, kjo mund tĂ« kuptohet sot ose pas dhjetĂ« vitesh apo pesĂ«mbĂ«dhjetĂ« vitesh, nuk ka zgjidhje tjetĂ«râ, thotĂ« ai.
Raporti i kĂ«tij viti i departamentit amerikan tĂ« Shtetit pĂ«r klimĂ«n e tĂ« bĂ«rit biznes nĂ« KosovĂ« dhe Raporti i Progresit pĂ«r KosovĂ«n i vitit 2023 kritikojnĂ« ndalesĂ«n e importit tĂ« mallrave serbe duke vlerĂ«suar se ajo Ă«shtĂ« nĂ« kundĂ«rshtim me frymĂ«n e MarrĂ«veshjes sĂ« Stabilizim-Asociimit, dhe se ka âshkaktuar konfuzion tĂ« madh tek importuesit dhe ka ndikuar negativisht te kompanitĂ« nĂ« pronĂ«si tĂ« subjekteve tĂ« huaja nĂ« KosovĂ«, pĂ«r shkak tĂ« ndĂ«rprerjes nĂ« zinxhirin e furnizimitâ./ VOA
The post Ekspertët: Ndalimi i importeve nga Serbia mund të ketë pasoja për Kosovën appeared first on Albeu.com.