A mund tĂ« jenĂ« makineritĂ« mĂ« âtĂ« vĂ«rtetaâ se njerĂ«zit?
Nga: John Thornhill / The Financial Times
PĂ«rkthimi: Telegrafi.com
ĂshtĂ« thĂ«nĂ« se e vĂ«rteta Ă«shtĂ« njĂ«jĂ«s, ndĂ«rsa gĂ«njeshtrat janĂ« shumĂ«s, duke i dhĂ«nĂ« kĂ«shtu dezinformimit njĂ« avantazh tĂ« padrejtĂ« numerik. Por, a Ă«shtĂ« vĂ«rtet e vĂ«rteta njĂ«jĂ«s?
Merrni parasysh ngjarjet e jetĂ«s sonĂ«. Cili version Ă«shtĂ« mĂ« i vĂ«rtetĂ«? TĂ« dhĂ«nat zyrtare qĂ« pĂ«rfshihen nĂ« CV-nĂ« tonĂ« apo nĂ« profilin e LinkedIn-it? Apo ajo qĂ« ne i themi vetes? Apo ato qĂ« miqtĂ« dhe familjarĂ«t tanĂ« thonĂ« pĂ«r ne pas shpinĂ«s? TĂ« gjitha mund tĂ« jenĂ« njĂ«kohĂ«sisht tĂ« vĂ«rteta â ose mashtruese.
NĂ« filmin Eno â tĂ« cilin e pashĂ« javĂ«n e kaluar â Ă«shtĂ« eksploruar nĂ« mĂ«nyrĂ« brilante ideja se tĂ« vĂ«rteta tĂ« shumta mund tĂ« nxirren nga i njĂ«jti material. Bazuar nĂ« jetĂ«n e producentit shumĂ« tĂ« talentuar tĂ« muzikĂ«s, Brian Eno, dokumentari gjenerohet automatikisht nga njĂ« makineri dhe ndryshon sa herĂ« qĂ« shfaqet.
Sipas krijuesve tĂ« filmit, ka 52 kuintilionĂ« versione tĂ« mundshme tĂ« tij, tĂ« cilat mund tĂ« krijojnĂ« ânjĂ« set vĂ«rtet tĂ« madh filmashâ. Ky eksperiment artistik na flet shumĂ« pĂ«r natyrĂ«n e krijimtarisĂ« dhe pluralitetin e sĂ« vĂ«rtetĂ«s nĂ« epokĂ«n e mediave gjeneruese.
Për ta bërë filmin, producenti Gary Hustwit dhe teknologu kreativ Brendan Dawes, digjitalizuan më shumë se 500 orë video, intervista dhe regjistrime të Enos. Nga ky arkiv që përfshin 50 vjet të krijimtarisë së Enos, duke punuar me artistë dhe grupe si Talking Heads, David Bowie dhe U2, dy redaktorët krijuan 100 skena. Krijuesit e filmit shkruan një softuer që gjeneronte skena hyrëse dhe përmbyllëse me Enon dhe që përshkruante një strukturë të përafërt me tri akte. Ata më pas e lanë softuerin të punojë lirshëm në këtë arkiv dixhital, duke bashkuar skena dhe regjistrime të ndryshme, për të gjeneruar një film 90-minutësh.
KritikĂ«t nĂ« pĂ«rgjithĂ«si e konsiderojnĂ« filmin â ose filmat â si tĂ« çuditshĂ«m dhe bindĂ«s, ashtu si vetĂ« Eno. Mund tĂ« duket pak e rastĂ«sishme, mĂ« thotĂ« Dawes, por audienca ende ka qenĂ« nĂ« gjendje tĂ« mbĂ«rthejĂ« pĂ«rbĂ«rĂ«sit dhe tĂ« ndĂ«rtojĂ« njĂ« rrĂ«fim nĂ« mendjen e tyre. VetĂ«m se âgatimin e bĂ«n publikuâ, shton ai.
Versioni qĂ« pashĂ« ishte njĂ« pĂ«rzierje magjepsĂ«se intervistash dhe regjistrimesh, me disa ndĂ«rthurje tĂ« dhĂ«mbĂ«zuara, por me njĂ« vijĂ« tĂ« qartĂ« narrative. Isha veçanĂ«risht i intriguar nga njĂ« seksion ku Eno foli pĂ«r konceptin e âskenisĂ«â. Eno i ka rezistuar prej kohĂ«sh idesĂ« se krijimtaria Ă«shtĂ« rezultat i njĂ« gjeniu tĂ« vetĂ«m; pĂ«rkundrazi, Ă«shtĂ« produkt i inteligjencĂ«s kolektive shoqĂ«rore, ose skenisĂ«. âFilmi Ă«shtĂ« mishĂ«rimi i kĂ«saj ideje tĂ« skenisĂ«â, thotĂ« Dawes.
Hustwit dhe Dawes tani kanë nisur një kompani të quajtur Anamorph për të aplikuar softuerin e tyre gjenerues në lloje të tjera përmbajtjesh. Studiot e Holivudit, agjencitë e reklamave dhe kompanitë sportive janë klientët e synuar. Por, Dawes thekson se ata po përdorin softuerin e tyre origjinal për të riimagjinuar në mënyra unike përmbajtjen ekzistuese të krijuar nga njeriu; ata nuk po përdorin modele gjeneruese të AI-së [inteligjenca artificiale], siç është GPT-4 e OpenAI-së, për të gjeneruar përmbajtje alternative.
MegjithatĂ«, pĂ«rdorimi gjithnjĂ« e mĂ« i pĂ«rhapur i modeleve gjeneruese tĂ« AI-sĂ«, shton pyetje tĂ« tjera nĂ« lidhje me vĂ«rtetĂ«sinĂ«. ĂshtĂ« shkruar shumĂ« pĂ«r mĂ«nyrĂ«n sesi modelet e mĂ«dha mund tĂ« gjenerojnĂ« jo tĂ« vĂ«rteta dhe tĂ« âhalucinojnĂ«â faktet. Kjo paraqet njĂ« pengesĂ« tĂ« madhe nĂ«se njĂ« pĂ«rdorues dĂ«shiron tĂ« gjenerojĂ« njĂ« pĂ«rmbledhje ligjore. Por, mund tĂ« jetĂ« njĂ« veçori shtesĂ« nĂ« krijimin e pĂ«rmbajtjes imagjinare.
Për të hetuar se sa mirë është kjo, Nina Beguƥ, një studiuese në Universitetin e Kalifornisë, porositi 250 shkrimtarë njerëzorë në vitin 2019 dhe 80 modele gjeneruese të AI-së vitin e kaluar, për të shkruar tregime të shkurtra bazuar në replikat identike. Sfida ishte të riimagjinohej miti i Pigmalionit, në të cilin një njeri krijon një njeri artificial dhe bie në dashuri me të.
Beguƥ më thotë se ajo ishte e befasuar që përmbajtja e krijuar nga makina ishte më formulare dhe më pak imagjinative në strukturë, por gjithashtu më inteligjente. Në vend që të përforconin disa stereotipa shoqërorë, modelet dukej se i sfidonin ato. Në tregimet e tyre, për shembull, më shumë nga krijuesit ishin gra dhe më shumë nga marrëdhëniet ishin të të njëjtës gjini.
Ajo dyshon se kĂ«to rezultate pasqyrojnĂ« mĂ«nyrĂ«n nĂ« tĂ« cilĂ«n modelet janĂ« akorduar mirĂ« nga programuesit njerĂ«zorĂ«, megjithĂ«se Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« ta dimĂ« me siguri, sepse modelet janĂ« tĂ« padepĂ«rtueshme. Por, ajo sugjeron se ne kemi arritur njĂ« âkufi tĂ« riâ nĂ« shkrim, ku pĂ«rmbajtjet e krijuara nga njeriu dhe ato jonjerĂ«zore nĂ« fakt janĂ« shkrirĂ«.
Kjo ngre shqetĂ«sime se si kompanitĂ« dominuese tĂ« AI-sĂ« nĂ« ShBA po kodifikojnĂ« vlerat e kĂ«tij kufiri tĂ« ri, i cili mund tĂ« mos pĂ«rputhet me shoqĂ«ritĂ« e tjera. âA do tĂ« marrin kĂ«do nĂ«n kontroll kĂ«to modele dhe kultura hegjemonike?â â pyet ajo.
Nëse makinat përmirësojnë apo degradojnë vërtetësinë dhe cilat vlera njerëzore ato reflektojnë në mënyrë kritike, kjo varet nga mënyra se si ato janë projektuar, trajnuar dhe përdorur. Bëjmë mirë nëse i kushtojmë më shumë vëmendje. /Telegrafi/
The post A mund tĂ« jenĂ« makineritĂ« mĂ« âtĂ« vĂ«rtetaâ se njerĂ«zit? appeared first on Telegrafi.