10 vitet e Jens Stoltenberg si Sekretar i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s ishin disa nga vitet mĂ« tĂ« trazuara nĂ« historinĂ« e AleancĂ«s. Ish-kryeministri norvegjez mori detyrĂ«n menjĂ«herĂ« pas aneksimit tĂ« paligjshĂ«m tĂ« KrimesĂ« nga Rusia nĂ« 2014. Vitet nĂ« vijim panĂ« sulme tĂ« mĂ«dha terroriste nĂ« vendet aleate, trazira politike qĂ« tronditĂ«n AleancĂ«n dhe njĂ« pandemi globale njĂ« herĂ« nĂ« shekull â dhe kjo ishte e gjitha pĂ«rpara se Rusia tĂ« fillonte pushtimin e saj nĂ« shkallĂ« tĂ« plotĂ« tĂ« UkrainĂ«s nĂ« vitin 2022, duke sjellĂ« luftĂ« nĂ« kufijtĂ« e NATO-s.
Gjatë gjithë kësaj dekade të stuhishme, Jens Stoltenberg ishte një konstant. Me duar të qëndrueshme dhe një kokë të ftohtë, ai e drejtoi Aleancën përmes krizës pas krize, duke mbetur i fokusuar në atë që NATO mund të bënte për të adresuar sfidat me të cilat përballej. Ai e mbajti Aleancën së bashku, duke përdorur aftësitë e tij diplomatike për të lundruar mosmarrëveshjet dhe për të mbajtur një numër në rritje të aleatëve në të njëjtën faqe. Ai i shtyu aleatët të vazhdonin ndërtimin e forcës së tyre ushtarake për mbrojtjen kolektive, duke përgatitur gjithashtu NATO-n për një të ardhme të pasigurt duke vënë në axhendë ndryshimin e klimës, inteligjencën artificiale dhe Kinën. Nuk është çudi që aleatët ranë dakord unanimisht për të zgjatur mandatin e tij katër herë të paprecedentë.
PĂ«rtej jetĂ«s sĂ« pĂ«rditshme nĂ« Bruksel, Stoltenberg udhĂ«toi gjerĂ«sisht, duke u takuar me krerĂ«t e shteteve dhe qeverive nga aleatĂ«t dhe partnerĂ«t e NATO-s. Ai ishte Sekretari i parĂ« i PĂ«rgjithshĂ«m qĂ« bĂ«ri vizita zyrtare nĂ« MaltĂ« dhe ArabinĂ« Saudite, madje ai vuri kĂ«mbĂ«n nĂ« KorenĂ« e Veriut (megjithĂ«se nĂ« sallĂ«n e konferencave tĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara qĂ« pĂ«rshkon vijĂ«n e ZonĂ«s sĂ« Ămilitarizuar). Ai ishte gjithashtu Sekretari i parĂ« i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s qĂ« bĂ«ri udhĂ«time tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta me njĂ« udhĂ«heqĂ«s tĂ« Bashkimit Evropian, duke udhĂ«tuar me Presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen nĂ« Letoni dhe Lituani nĂ« 2021, dhe njĂ« platformĂ« norvegjeze tĂ« gazit natyror nĂ« 2023. Dhe ai bĂ«ri njĂ« pikĂ« pĂ«r tĂ« vizituar UtĂžya nĂ« Norvegji çdo korrik, pĂ«r tĂ« pĂ«rkujtuar sulmet terroriste qĂ« ndodhĂ«n atje nĂ« vitin 2011 kur ai ishte kryeministĂ«r.
Udhëtimet e Stoltenberg përfshinin shumë vizita në Uashington DC, vendlindja e NATO-s. Për 70-vjetorin e NATO-s në 2019, Stoltenberg u bë Sekretari i parë i Përgjithshëm që foli në një sesion të përbashkët të Kongresit të Shteteve të Bashkuara. Me rastin e 75-vjetorit të Aleancës në 2024, ai mori Medaljen Presidenciale të Lirisë nga Presidenti i SHBA Joe Biden në të njëjtën dhomë ku u nënshkrua Traktati i Atlantikut të Veriut.
Gjatë udhëtimeve të tij, Stoltenberg mbajti stilin e jetës së tij aktive. Shëtitjet e tij të shpejta shpesh i lanë punonjësit të përpiqeshin për të vazhduar, duke përfshirë Alpet Zvicerane, Kopshtet e Pallatit Imperial të Tokios dhe Qendrën Kombëtare të Uashingtonit. Përtej qëndrimit në formë, ai gjeti gjithashtu kohë për të përjetuar kuriozitete lokale sa herë që ishte e mundur. Gjatë një vizite zyrtare në Australi, për shembull, ai kërkoi që ekipi i tij të dilte nga autostrada për të parë disa kangurë në natyrë (për argëtimin e detajeve të tij të sigurisë australiane).
Stoltenberg vrapon me stafin në Central Park gjatë një vizite në qytetin e Nju Jorkut për Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, shtator 2016
Mbështetje për Ukrainën
AsnjĂ« çështje e vetme nuk ndikoi nĂ« mandatin e Stoltenberg mĂ« shumĂ« sesa lufta e agresionit tĂ« RusisĂ« kundĂ«r UkrainĂ«s. NĂ« muajt para pushtimit nĂ« shkallĂ« tĂ« plotĂ« tĂ« RusisĂ« mĂ« 24 shkurt 2022, Stoltenberg mbajti shumĂ« konferenca shtypi duke thirrur nĂ« ngritjen masive ushtarake tĂ« RusisĂ« pĂ«rgjatĂ« kufijve tĂ« UkrainĂ«s, duke deklasifikuar sasi tĂ« paprecedentĂ« tĂ« inteligjencĂ«s sĂ« NATO-s pĂ«r tĂ« ofruar prova dhe pĂ«r tâiu kundĂ«rvĂ«nĂ« gĂ«njeshtrave tĂ« Kremlinit. Ai megjithatĂ« u pĂ«rpoq tĂ« ruante dialogun me RusinĂ« dhe tĂ« de-pĂ«rshkallĂ«zohej, duke pĂ«rfshirĂ« edhe kryesimin e KĂ«shillit NATO-Rusi nĂ« janar 2022.
GjatĂ« gjithĂ« luftĂ«s, Stoltenberg punoi pa u lodhur pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« aleatĂ«t po i jepnin UkrainĂ«s mbĂ«shtetjen qĂ« i duhej pĂ«r tĂ« mbijetuar dhe pĂ«r tĂ« mbizotĂ«ruar. NĂ« samitet e NATO-s nĂ« Madrid (2022), Vilnius (2023) dhe Uashington DC (2024), ai ndihmoi aleatĂ«t tĂ« arrinin konsensus mbi premtimet e ndihmĂ«s afatgjatĂ« dhe tĂ« qĂ«ndrueshme pĂ«r UkrainĂ«n â dhe pohimet e pĂ«rsĂ«ritura se ajo Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« rrugĂ« tĂ« pakthyeshme drejt anĂ«tarĂ«simit nĂ« NATO .
Sigurisht, Stoltenberg punoi gjithashtu pĂ«r tâu siguruar qĂ« NATO ishte e pĂ«rgatitur pĂ«r tĂ« mbrojtur territorin e saj nĂ« rast tĂ« njĂ« konflikti mĂ« tĂ« madh. Pas aneksimit tĂ« paligjshĂ«m tĂ« KrimesĂ« nga Rusia nĂ« 2014, ai i shtyu aleatĂ«t tĂ« forconin aftĂ«sitĂ« e tyre ushtarake dhe tĂ« rrisin parandalimin dhe mbrojtjen e territorit tĂ« NATO-s, duke pĂ«rfshirĂ« ngritjen e grupeve luftarake shumĂ«kombĂ«she pĂ«rgjatĂ« krahut lindor tĂ« NATO-s. Kjo siguroi qĂ« NATO ishte nĂ« gjendje tĂ« nxiste planet e saj tĂ« mbrojtjes brenda disa orĂ«sh nga pushtimi i plotĂ« i RusisĂ« nĂ« UkrainĂ« mĂ« 24 shkurt 2022. TĂ« nesĂ«rmen, Stoltenberg kryesoi samitin e parĂ« virtual tĂ« NATO-s, ku udhĂ«heqĂ«sit aleatĂ« diskutuan masat mbrojtĂ«se dhe u zotuan pĂ«r mbĂ«shtetjen e tyre nĂ« UkrainĂ«.
Një Aleancë në rritje
NdĂ«rsa Stoltenberg nuk ishte Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m pĂ«r tĂ« mirĂ«pritur shumicĂ«n e vendeve nĂ« NATO (ky nder i takon Jaap de Hoop Scheffer, i cili solli shtatĂ« aleatĂ« tĂ« rinj gjatĂ« zgjerimit tĂ« âBig Bangâ nĂ« 2004 dhe dy tĂ« tjerĂ« nĂ« 2009), ai megjithatĂ« mbikĂ«qyri shumica e raundeve tĂ« zgjerimit tĂ« NATO-s, duke mirĂ«pritur Malin e Zi (2017), MaqedoninĂ« e Veriut (2020), FinlandĂ«n (2023) dhe SuedinĂ« (2024).
Stoltenberg punoi veçanërisht shumë për të marrë konsensus për pranimin e Finlandës dhe Suedisë. Në prag të Samitit të Madridit të vitit 2022, ai kaloi orë të tëra duke negociuar me liderët e Finlandës, Suedisë dhe Turqisë, duke dalë me një marrëveshje të natës vonë që hapi rrugën drejt anëtarësimit të tyre. Bisedimet zgjatën aq shumë sa Stoltenberg dhe gruaja e tij duhej të humbnin darkën zyrtare në Pallatin Mbretëror Spanjoll, duke u vendosur për një birrë me stafin që kishte punuar për marrëveshjen.
TĂ« katĂ«r zgjerimet ishin zhvillime historike pĂ«r NATO-n, por Stoltenberg u prek veçanĂ«risht nga integrimi i vendeve tĂ« tij fqinje nordike, veçanĂ«risht SuedisĂ«, nĂ« AleancĂ«. MenjĂ«herĂ« pas pranimit tĂ« SuedisĂ«, Stoltenberg bĂ«ri shaka me kolegĂ«t se vendi jo vetĂ«m qĂ« kishte lĂ«nĂ« mĂ«njanĂ« 200 vjet neutralitet pĂ«r tâu bashkuar me NATO-n â me shumĂ« vĂ«shtirĂ«si, ai kishte lĂ«nĂ« mĂ«njanĂ« rivalitetin e tij shekullor me NorvegjinĂ«. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, hera e fundit qĂ« Norvegjia ishte nĂ« luftĂ«, ishte me SuedinĂ«!
Â
Â
Â
Â
The post Mbyllet epoka e Stoltenberg, 10 vitet në krye të NATO appeared first on Euronews Albania.