❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 19 September 2024Main stream

Sot je, nesĂ«r s’je

✇Java News
By: Lutfi Dervishi
18 September 2024 at 23:00

Nga Lutfi Dervishi

MbrĂ«mĂ« Gerti Bogdani ishte nĂ« njĂ« studio televizive. Sot nĂ« mĂ«ngjes nĂ« kafe me shokĂ«t e tij. NesĂ«r, miqtĂ« dhe tĂ« njohurit do t’i japin lamtumirĂ«n e fundit. Ishte 44 vjeç.

Të njohur, por edhe të panjohur, miq dhe kundërshtarë politikë shprehën keqardhjen për ndarjen e beftë nga jeta.

NdĂ«rrimi i jetĂ«s sĂ« Gerti Bogdani na kujton papĂ«rsosmĂ«rinĂ« dhe pĂ«rkohshmĂ«rinĂ« e jetĂ«s. NdĂ«rsa rrekemi nĂ« rrugĂ«n tonĂ«, shpesh tĂ« kapur nga rutina e pĂ«rditshme, arresti kardiak i Bogdanit pĂ«rveç shokimit ngre pyetjen e vjetĂ«r sa bota: ÇfarĂ« kuptimi ka jeta kur Ă«shtĂ« kaq e shkurtĂ«r? A ja vlen gjithĂ« ky mundim, tension, stres, pĂ«r tĂ« arritur “objektivat” qĂ« i ke vĂ«nĂ« vetes?

Gerti Bogdani ishte një njeri i angazhuar, një personalitet publik që nisi një karrierë të pasur në politikë në moshë shumë të re. I arsimuar në SHBA, drejtues në pushtetin lokal, drejtues i Forumit Rinor ne PD,  e deri te karriera si një deputet i respektuar, ai duket se e kishte gjetur kuptimin e jetës tek shërbimi publik.

Por, ndarja e parakohshme e Gertit tregon se pavarësisht sa shumë përpiqemi, asnjëri prej nesh nuk ka kontroll mbi kohën që i është dhënë. Hebrenjtë thonë se nëse do ta bësh Zotin të qeshë, tregoji se çfarë planesh ke për të ardhmen.

Bogdani, një i ri që e hasje gjithmonë me buzën në gaz, dukej se ditët më të mira i kishte përpara. Por ndarja e beftë na kujton që jeta nuk varet vetëm nga planet dhe ambiciet tona.

Ikja e parakohshme e Bogdanit, përtej dhimbjes së madhe për familjarët dhe miqtë, është një zile alarmi për këdo, e veçanërisht për njerëzit e angazhuar në sherbimin publik.

Ky moment na kujton një të vërtetë universale, të pranuar në librat e shenjte si në Kuran ashtu edhe në Bibël.

“Pasha kohĂ«n! Me tĂ« vĂ«rtetĂ« njeriu Ă«shtĂ« nĂ« humbje, pĂ«rveç atyre qĂ« besojnĂ« dhe bĂ«jnĂ« vepra tĂ« mira, dhe qĂ« kĂ«shillojnĂ« njĂ«ri-tjetrin pĂ«r tĂ« vĂ«rtetĂ«n dhe pĂ«r durimin (Kuran, 103:1-3).

Në Bibël, Predikuesi 3:1-2 thotë:

“Gjithçka ka kohĂ«n e vet dhe çdo gjĂ« nĂ«n qiell ka momentin e vet. Ka kohĂ« pĂ«r tĂ« lindur dhe kohĂ« pĂ«r tĂ« vdekur, kohĂ« pĂ«r tĂ« mbjellĂ« dhe kohĂ« pĂ«r tĂ« korrur.”

Kuptimi i jetës është një nga pyetjet më të vjetra dhe më të thella që njerëzimi ka shtruar ndër shekuj.

Shkrimet  e shenjta, kuptimin e jetës e  shtrijnë përtej objektivave materiale!

Kuptimi i jetĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« nga pyetjet mĂ« tĂ« vjetra dhe mĂ« tĂ« thella qĂ« njerĂ«zimi ka shtruar ndĂ«r shekuj. Greket e lashtĂ« e shoshiten gjatĂ« pyetjen dhe arriten nĂ« pĂ«rgjigjen: “kĂ«rko lumturinĂ«â€

Mësimi nga shkrimet e shenjta dhe urtësitë e lashta është i qartë: kuptimi i jetës  nuk është thjesht ajo që duam/arrijmë, por tek fjala e mire, mirësia dhe emri i mirë që lëmë pas.

Gerti Bogdani do tĂ« mbahet mend si njeriu qĂ« asnjeherĂ« nuk foli njĂ« “fjalĂ« tĂ« keqe”

Një frymë larg e ka njeriu vdekjen, por harron


Yesterday — 18 September 2024Main stream

Hakërrimat e berishëve, ndaj gazetarëve dhe SPAK, një klithmë dëshpërimi

✇Java News
By: Java News
18 September 2024 at 18:52

Nga Mero Baze

Sa herë që Berisha është në ditë të zeza dhe krejt I pafuqishëm për tu mbrojtur para fakteve, ka një hakërrim, një lloj kërcënimi për kundërshtarët . Këtë zakon ua ka ngjit dhe fëmijëve të tij. Dhe ata mendojnë se kanë fuqinë e duhur të kërcënojnë ata që I kanë damkosur si hajdutë të babëzitur të Shqipërisë.

E bëri e para vajza e tij. Në një intervistë në ish zëdhënësen e Berishës, ajo kërcënoi prokurorët e SPAK, duke u kujtuar atyre se ata do të largohen nga Shqipëria, duke nënkuptuar se pastaj do të kenë punë me ta. Ajo që donte të thoshte është se ajo do rikthehej në pushtet dhe ata nuk do gjenin vend ku të futeshin, dhe do detyroheshin të largoheshin nga Shqipëria.

Po ku do shkonin? Në SHBA? D.m.th. kjo do kthehet në pushtet që ti shpall luftë SHBA dhe njerëzve të saj këtu?

Natyrisht që ky stërhollim është teprim, se po flasim për diçka që nuk ka për të ndodhur.

Ajo që është interesante këtu është vetëm ndjesia që familja Berisha ka për të kërcënuar kundërshtarët e vet, sikur të jenë një fis në gjak dhe kanë radhën të marrin gjak.

Aty në të vërtet është koncentruar gjithë identiteti I tyre, aty shfaqet e gjithë kultura e tyre politike e hakmarrjes, dhunës ndaj kundërshtarëve, burgosjeve dhe përndjekjeve politike që kanë bërë, dhunës fizike, rrahjet e kundërshtarëve etj. Të gjitha këto në mendjen e tyre janë gjëra që I kanë merituar dhe ata do ti bëjnë prape.

Edhe më I qartë ishte sot Berisha në kërcënimin e tij ndaj gazetarëve. Ai I paralajmëroi ata se do ti trajtonte njësoj si anëtarët e SPAK, pra kishte një plan hakmarrje dhe për ata gazetarë që po botojnë pjesë nga dosja e korrupsionit e familjes Berisha.

Edhe pse në fakt Berisha kontrollon 90 për qind të debateve televizive, ku katër i drejtojnë ish zëdhënëset e veta dhe pjesa tjetër njerëz të rreshtuar me të, ai sërish është i shqetësuar që dosja u publikua, që shqiptarët dhe sidomos demokratët kanë mundësi të lexojnë se si blihen vilat me miliona euro në çdo kryeqytet të Evropës për familjen Berisha, si kanë gjunjëzuar shtetin shqiptar për ta bërë shërbëtorë të familjes dhe si kanë diktuar karrierën politike dhe administrative të qytetarëve shqiptarë në varësi të shërbimeve ndaj familjes.

Dhe e gjithë kjo e ka tërbuar.

Dhe tani është rasti të kujtojmë këto gjoja organizatat që mbrojnë gazetarët nga dhuna, se si heshtin kur një xhelat i gazetarëve kërcënon hapur gazetarët. Asnjë fjale kundër tij, për të na kujtuar të gjithë kujt i shërbejnë.

I pafuqishëm ti ndal gazetarët ti publikojnë faktet, I pafuqishëm të ndal hetimin e SPAK dhe marrjen si të pandehur të bashkëpunëtorëve të familjes, tani atyre u ka ngelur vetëm të kërcënojnë.

Në fillim thoshin na gjeni vetëm një provë për Sali Berishën dhe ai shkon vet në burg.

Pastaj thanë ka shkelur ligjin për ti dhënë pronën dhëndrit, nuk është ndonjë mëkat.

Pastaj kur provat dolën sheshit thanë nuk është problem se njëri tjetrin kanë vjedhur.

Tani që nuk më asnjë alibi si hajdut, po përpiqen të sillen sikur janë të plotpushtetshëm dhe po kërcënojnë me mbyllje goje gazetarët dhe prokurorët e SPAK.

Kjo është thirrja e fundit e dëshpëruar e atyre.

E vetmja gjë që ka në dorë familja Berisha tani, nuk është të mbyll gojën e gazetarëve apo SPAK, por të mbyllet në qeli dhe të mos u shfaqet më para syve shqiptarëve.

Fjalor i paradokseve (IV)

✇Java News
By: Fatos Tarifa
18 September 2024 at 17:43

Gazeta Dita ka nisur botimin e “paradokseve” qĂ« sociologu dhe intelektuali i njohur publik, Fatos Tarifa, ka definuar nĂ« njĂ« prej librave tĂ« tij tĂ« fundit, titulluar Fjalor i paradokseve (botim i Onufrit). Redaksia e DitĂ«s ka lejen e autorit pĂ«r t’i riprodhuar paradokset qĂ« shpjegohen nĂ« kĂ«tĂ« libĂ«r nĂ« faqet e saj, integralisht dhe nĂ« rend alfabetik, siç janĂ« botuar nga vetĂ« autori, pĂ«r t’ua bĂ«rĂ« ato tĂ« njohura njĂ« publiku sa mĂ« tĂ« gjerĂ«. Sot po vijojmĂ« me paradokset e renditura nĂ« shkronjat G dhe I.

Nga Fatos Tarifa

G – I

GËNJESHTËR. TĂ« gĂ«njesh Ă«shtĂ« njerĂ«zore (To lie is human). TĂ« gjitha qeniet njerĂ«zore gĂ«njejnĂ«. Diogjeni, filozofi i lashtĂ« grek, edhe pse tĂ«rĂ« jetĂ«n e kaloi duke kĂ«rkuar njĂ« njeri tĂ« ndershĂ«m, i cili tĂ« mos gĂ«njente, vdiq pa gjetur dot njĂ« tĂ« tillĂ«.

GLOBALIZIM. NjĂ« proces historik qĂ« shĂ«non njĂ« transformim rrĂ«njĂ«sor tĂ« kushteve hapĂ«sinore tĂ« organizimit shoqĂ«ror tĂ« njerĂ«zimit. PavarĂ«sisht ideologjive antiglobalizuese dhe kritikave tĂ« shumta qĂ« i bĂ«hen sot kĂ«tij procesi, “globalizimi i bĂ«n mallrat mĂ« tĂ« lirĂ«, njerĂ«zit mĂ« tĂ« lirĂ«, ekonomitĂ« mĂ« tĂ« forta dhe kulturat mĂ« tĂ« pasura” (Niall Ferguson). Globalizimi mund tĂ« konsiderohet, pra, njĂ« lajm i mirĂ« pĂ«r kĂ«do.

GREQISHT. Çdo gjĂ« qĂ« unĂ« nuk e kuptoj (It’s Greek to me).

GRUA. Askush nuk e ka thĂ«nĂ« mĂ« bukur sesa Marilyn Monroe: “NjĂ« ndĂ«r gjĂ«rat mĂ« tĂ« mira qĂ« mĂ« ka ndodhur nĂ« jetĂ« Ă«shtĂ« se jam grua. KĂ«shtu duhet tĂ« ndihen tĂ« gjitha gratĂ«â€.

GJ

GJAKMARRJE. NjĂ« dukuri shoqĂ«rore shumĂ« e lashtĂ« dhe tepĂ«r komplekse. Per Weber-in, gjakmarrja Ă«shtĂ« njĂ« institucion universal. Ajo ka ekzistuar te tĂ« gjithĂ« popujt dhe nĂ« tĂ« gjitha kulturat, ndĂ«rsa ruajtja e rendit pĂ«rmes institucionit tĂ« policisĂ« Ă«shtĂ« njĂ« dukuri kryesisht moderne dhe perĂ«ndimore. ShoqĂ«ritĂ« perĂ«ndimore, sipas tij, kanĂ« kaluar nga gjakmarrja te pushteti policor dhe, prandaj, kĂ«ta dy institucione—gjakmarrja dhe forca policore—mund tĂ« kuptohen si skajet ekstreme tĂ« njĂ« linje zhvillimi. Weber erdhi nĂ« pĂ«rfundimin e rĂ«ndĂ«sishĂ«m se, gjakmarrja mbetet e vetmja mĂ«nyrĂ« pĂ«r mbrojtjen e sigurisĂ« personale nĂ« ato shoqĂ«ri qĂ« nuk kanĂ« njĂ« aparat tĂ« integruar pĂ«r administrimin e legjitimuar tĂ« forcĂ«s.

GJENI. Gjeniut i falen veset individuale dhe gabimet njerëzore. Marksi ishte një njeri i vështirë, por i madh. Sartri ishte akoma më i vështirë, por gjithashtu i madh. Dostojevski ishte një njeri shumë i vështirë, por një kolos i vërtetë në letërsi. Hemingueji gjithashtu ishte shumë i vështirë si njeri, veçanërisht me gratë, por kush mund të matet me të për nga gjenia letrare?

GJIROKASTËR. NjĂ« qytet i ndĂ«rtuar i tĂ«ri mbi gurĂ«, me gurĂ« dhe nĂ«n gurĂ«. NĂ«se ky qytet nuk do tĂ« ekzistonte realisht, mendja njerĂ«zore nuk do tĂ« mund ta pĂ«rfytyronte dot.

GJUHA. Origjina shoqërore e njeriut dhe, njëherësh, shpikja më e përsosur e tij.

GJUMI. Një vdekje e përditshme, pa të cilën nuk do të kishim jetë të nesërmen.

H

HABITUS. Habitusi ynĂ« ka tĂ« bĂ«jĂ« me kulturĂ«n dhe vetĂ« kultura, siç thoshte John Stuart Mill, ka tĂ« bĂ«jĂ« me jetĂ«n e ndjenjave (life of feelings), me eksperiencat e brendshme dhe me perceptimet subjective qĂ« nuk kanĂ« vend nĂ« botĂ«n utilitare tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve ekonomike. TĂ« gjitha kĂ«to, nĂ« kushtet e modernitetit, ndryshojnĂ«, duke krijuar, nĂ«se pĂ«rdor njĂ« shprehje tĂ« Giddens-it, njĂ« “luftĂ« civile” mes kulturĂ«s dhe shoqĂ«risĂ«.

HAPËSIRË. GjithnjĂ« e mjaftueshme nĂ«se dimĂ« ta shfrytĂ«zojmĂ«, edhe pse shumica e njerĂ«zve ankohen pĂ«r mungesĂ«n e saj.

HAVEL (Vaclav). Me përjashtim, ndoshta, të Franc Kafkës, unë nuk di ndonjë shkrimtar tjetër modern, filozofia politike e të cilit, në traditën e humanizmit europian, të ketë qenë, ose të jetë më frymëzuese sesa ajo e Havelit. Mënyra më e mirë për ta portretizuar atë, është ajo e një heroi kafkian të kohës sonë, një zë i fuqishëm që na thërret të gjithëve të kthehemi në strehën e përbashkët të humanitetit tonë dhe që e grish Europën të njohë shpirtin e saj kulturor. Haveli është, ndoshta, i vetmi shkrimtar, të cilin e bëri të madh jo arti i tij, por politika e tij.

HESHTJE. Heshtja nuk ekziston nĂ« botĂ«n e tĂ« gjallĂ«ve, prandaj edhe s’mund ta dimĂ« se ç’ështĂ«.

HIGJENË. QytetĂ«rim.

HIPERKULTURË. NjĂ« kulturĂ« qĂ« lĂ«viz shumĂ« shpejt pĂ«r tĂ« qenĂ« humanisht e dobishme. NĂ« jetĂ«t tona sundohemi nga pushteti i sĂ« tashmes, nga pushteti i njĂ« sĂ« tashmeje insistuese qĂ« nuk njeh asnjĂ« dimension tjetĂ«r kohor. NĂ« njĂ« shoqĂ«ri tĂ« tillĂ« pak gjĂ«ra zgjasin, ose mendohet se duhej tĂ« kishin jetĂ«gjatĂ«si. NĂ« tĂ« kundĂ«rt, ne rrethohemi nga njĂ« fluks i pandĂ«rprerĂ« dhe, pĂ«r rrjedhojĂ«, duket se nuk ka vend pĂ«r njĂ« pĂ«rkushtim pasionant, pĂ«rsa kohĂ« qĂ« nuk ka asgjĂ« tĂ« pĂ«rhershme sĂ« cilĂ«s t’i pĂ«rkushtohemi.

HIPOKRIT. Sa herë që një shkrimtar lavdëron veprën e një shkrimtari tjetër, ai tregohet hipokrit.

HOLLANDA. Askund nuk ndihesh më i lirë sesa në Hollandë.

HUMANITET. Humaniteti nënkupton ndërvarësinë e qenieve njerëzore si të tilla dhe dinjitetin njerëzor të çdo individi.

HUMANITETET. Humanitetet janë ruajtësit e trashëgimisë kulturore të njerëzimit. Përmes tyre njohim, çmojmë dhe shijojmë thesarët e paçmuar që përmbajnë artet, letërsia, historia, filozofia.

HUMANIZËM. Humanizmi afirmon aftĂ«sitĂ« dhe pĂ«rgjegjĂ«sitĂ« tona, si individĂ«, nĂ« raport me veten dhe me shoqĂ«rinĂ«, duke informuar e frymĂ«zuar te çdo njĂ«ri nga ne parimet e njĂ« jete etike tĂ« shĂ«ndetshme, tĂ« jetuar mirĂ«, tĂ« lumtur e tĂ« dobishme.

I

IDEAL. Një dër fjalët më të shpërdoruara.

IDEOLOGJI. Tipar esencial i çdo ideologjie Ă«shtĂ« se tĂ« vĂ«rtetĂ«n qĂ« duhet zbuluar ajo e konsideron tĂ« njohur e tĂ« pranuar qysh mĂ« parĂ«. Çdo ideologji evidenton dhe propagandon ata fakte empirikĂ« qĂ« mbĂ«shtesin kredon apo dogmĂ«n e saj, duke nĂ«nvlerĂ«suar ose mohuar nĂ« mĂ«nyrĂ« absolute çdo evidencĂ« tjetĂ«r empirike qĂ« e vĂ« nĂ« pikĂ«pyetje, ose e pĂ«rgĂ«njeshtron kĂ«tĂ« kredo. Ky proces seleksionimi mund tĂ« vazhdojĂ« pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ«, madje edhe kur faktet empirikĂ« qĂ« e kundĂ«rshtojnĂ« njĂ« doktrinĂ« ideologjike tĂ« caktuar bĂ«hen njĂ« realitet qĂ« s’mund tĂ« mohohet. Projeksioni ideologjik vjen nĂ« kundĂ«rshtim me çdo kĂ«rkim tĂ« mirĂ«filltĂ« empirik dhe me çdo formĂ« tĂ« arsyetuari kritik qĂ« pĂ«rpiqet tĂ« provojĂ« hipoteza, ose tĂ« vlerĂ«sojĂ« prova empirike tĂ« ndryshme apo tĂ« kundĂ«rta nga ato tĂ« pranuara “universalisht”, tĂ« cilat mund tĂ« çojnĂ« nĂ« revizionimin, ose nĂ« heqjen dorĂ« nga supozimet e pranuara mĂ« parĂ«.

IDENTITET PERSONAL. Askush nga ne nuk e di se cilĂ«t jemi derisa zbulojmĂ« dhe kuptojmĂ« se çfarĂ« mund tĂ« bĂ«hemi. Brenda secilit prej nesh fshihet individi qĂ« ne ende s’jemi bĂ«rĂ«.

IMAGJINATË. NjĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« planifikuari. Pa aftĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« imagjinuar ne do tĂ« humbisnim mundĂ«si tĂ« panumĂ«rta nĂ« jetĂ«. Edhe pse ne nuk mund tĂ« bĂ«jmĂ« çdo gjĂ«, imagjinata mund tĂ« bĂ«het nxitje pĂ«r çdo gjĂ«.

INDIVID. John Lock e shihte individin si pronar tĂ« trupit tĂ« vet (njĂ« formĂ« e pronĂ«s private), qĂ« mund të pĂ«rdoret, shkĂ«mbehet (nĂ« martesĂ«), shitet (nĂ« prostitucion), ose ndryshohet (kozmetikisht, atletikisht ose transseksualisht) nga njĂ« subjekt human, qĂ« duhet tĂ« jetĂ« aq “i lirĂ«â€ sa dhe tregu.

INTERES PUBLIK. Interesi publik ka tĂ« bĂ«jĂ« me disa tĂ« mira universale qĂ« besohet se i shĂ«rbejnĂ« çdo anĂ«tari tĂ« shoqĂ«risĂ«. NĂ« fakt, ne s’mund tĂ« dimĂ« se cilat tĂ« mira janĂ« tĂ« kĂ«tij lloji. Jeremy Bentham mendonte se kriteri mĂ« i mirĂ« pĂ«r pĂ«rcaktimin e tyre Ă«shtĂ« ai i “sĂ« mirĂ«s mĂ« tĂ« madhe pĂ«r pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« popullsisĂ«â€Â (the greatest good for the greatest number), kriter nĂ« bazĂ« tĂ« tĂ« cilit ai besonte se mund tĂ« arrihet çdo marrĂ«veshje mes njerĂ«zve. NjĂ« kriter i tillĂ«, sidoqoftĂ«, nuk pranohet universalisht.

INTERNET. PjesĂ« integrale e jetĂ«s nĂ« shoqĂ«rinĂ« e sotme, njĂ« hapĂ«sirĂ« nĂ« tĂ« cilĂ«n individi komunikon, mĂ«son, punon dhe luan. Kufiri qĂ« ndan jetĂ«n tonĂ« fizike nga ajo digjitale po bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« i padukshĂ«m. NdĂ«rsa pĂ«rdorimi i Internetit mundĂ«son angazhimin shoqĂ«risht tĂ« shumĂ« individĂ«ve, ai, gjithashtu, krijon, mĂ« shumë individĂ« tĂ« izoluar nga shoqĂ«ria, pasi e pakĂ«son dukshĂ«m kohĂ«n qĂ« individi kalon me familjen e tij dhe i dobĂ«son lidhjet e tij shoqĂ«rore, ndĂ«rkohĂ« qĂ« rrit vetminĂ« dhe depresionin te shumĂ« njerĂ«z. PĂ«r mirĂ« ose pĂ«r keq, bota e sotme dhe jetĂ«t tona janĂ« digjitalizuar nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« tillĂ« qĂ« s’mund tĂ« ketĂ« kthim prapa.

INTIMITET. Raporti që krijon çdonjëri nga ne me veten e vet. Që të mund të bëhesh intim në marrëdhënie me dikë tjetër, duhet më parë të guxosh të bëhesh intim me veten tënde.

INJORANCË. Refuzimi pĂ«r tĂ« mĂ«suar atĂ« çka ti beson se e di.

ITALIAN. Gjithnjë do të ketë italianë, edhe sikur të mos mbetet këmbë njeriu në planetin tonë.

Tragjedia që zgjon prioritetet

✇Java News
By: Java News
18 September 2024 at 16:45

Nga Elisa Dedja

Ngjarje të tilla si humbja e papritur e Gert Bogdanit na sjellin të gjithëve përballë një realitet të rëndë, ku kuptojmë se jeta është e shkurtër dhe e paparashikueshme. Arresti kardiak që i mori jetën na kujton se pavarësisht përpjekjeve tona për të kontrolluar fatin, ne kemi shumë pak në dorë. Ndoshta më e rëndësishmja që na ofron ky moment tragjik është reflektimi mbi mënyrën se si e jetojmë përditshmërinë tonë dhe se sa shpesh anashkalojmë gjërat që vërtet kanë rëndësi.

Rutina e përditshme është gjithnjë e më stresuese. Punojmë në një botë që na detyron të ndjekim një ritëm të shpejtë dhe shpesh harrojmë përkujdesjen për mirëqenien tonë mendore dhe fizike. Jeta e modernizuar sjell me vete stres të vazhdueshëm, qoftë përmes punës, përballjes me njerëz që nuk na përshtaten, apo edhe angazhimeve të vogla që na mbysin shpirtërisht. Në këtë vrull të përditshëm, shpesh kapemi pas detajeve të kota, grindemi për gjëra të parëndësishme dhe nuk i kushtojmë vëmendjen e duhur familjes, miqve, dhe atyre aktiviteteve që na sjellin vërtet lumturi.

ËshtĂ« ironike se sa shpesh duhen ndodhi tĂ« tilla pĂ«r tĂ« na bĂ«rĂ« tĂ« kujtojmĂ« rĂ«ndĂ«sinĂ« e marrĂ«dhĂ«nieve dhe kujdesit pĂ«r veten. Familja Ă«shtĂ« shpesh shtylla e parĂ« qĂ« ne harrojmĂ« nĂ« nxitimin e pĂ«rditshĂ«m. MarrĂ«dhĂ«niet me njerĂ«zit qĂ« duam shpesh marrin njĂ« vend tĂ« dytĂ« pĂ«rballĂ« detyrimeve tĂ« pĂ«rditshme qĂ« na kapin nĂ« kurth. MegjithatĂ«, kur e ndalojmĂ« pĂ«r njĂ« çast dhe reflektojmĂ« mbi vlerĂ«n e vĂ«rtetĂ« tĂ« kohĂ«s dhe njerĂ«zve rreth nesh, kuptojmĂ« se dashuria, mbĂ«shtetja dhe kujdesi janĂ« ato qĂ« na japin fuqinĂ« pĂ«r tĂ« ecur pĂ«rpara, edhe kur jeta duket e pamĂ«shirshme.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, streset që lidhen me punën dhe mjedisin tonë social janë ndër faktorët kryesorë që çojnë në probleme kardiake dhe të tjera sëmundje serioze. Kjo përbën një alarm që duhet të na zgjojë dhe është koha të ndalemi e të reflektojmë. Ne shpesh flasim për domosdoshmërinë e një ekuilibri midis punës dhe jetës personale, por raste tragjike si vdekja e Gertit na kujtojnë se ky balancim nuk është vetëm një luks, por një domosdoshmëri për shëndetin tonë të përgjithshëm.

Rasti i Gert Bogdanit Ă«shtĂ« njĂ« mesazh pĂ«r tĂ« gjithĂ« ne. Nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« ngjarje e trishtĂ«; Ă«shtĂ« njĂ« thirrje pĂ«r t’i kushtuar mĂ« shumĂ« vĂ«mendje shĂ«ndetit tonĂ« mendor dhe fizik, pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar marrĂ«dhĂ«nie tĂ« forta dhe pĂ«r tĂ« ndjekur gjĂ«rat qĂ« na sjellin lumturi. NĂ« fund tĂ« fundit, jeta Ă«shtĂ« e paparashikueshme dhe shumĂ« e shkurtĂ«r pĂ«r t’u humbur nĂ« gjĂ«ra tĂ« parĂ«ndĂ«sishme.

Siguria nuk duhet të jetë betejë politike

✇Gazeta Shqiptare
By: P. Gj.
18 September 2024 at 12:41

NGA PËLLUMB NAKO  

KĂ«to ditĂ« kemi hasur nĂ« njĂ« debat tĂ« ashpĂ«r lidhur me njĂ« drejtues qarku tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit. PĂ«rplasja filloi nĂ« parlament ndĂ«rmjet dy krahĂ«ve politikĂ« dhe pĂ«rfundoi nĂ« emisione televizive, ku nuk munguan as opinionistĂ«t, tĂ« cilĂ«t si zakonisht tĂ« informuar nga burime tĂ« besueshme, filluan tĂ« japin gjykime mbi figurĂ«n e oficerit. Madje mĂ« tepĂ«r, u konstatua njĂ« garĂ« ndĂ«rmjet tyre se kush ka mĂ« shumĂ« e kush mĂ« pak informacion “nga brenda”. Mungoi sondazhi pro dhe kundĂ«r oficerit, pĂ«r tĂ« mos folur pĂ«r ndonjĂ« referendum tĂ« mundshĂ«m. E gjitha kjo zhurmĂ« u fillua tĂ«rĂ«sisht nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« gabuar nĂ« parlament dhe mĂ« pas, po aq pa vend zuri vend nĂ« komentet e analistĂ«ve. Debate tĂ« tilla ndodhin rĂ«ndom. Dhe kjo, pasi duke qenĂ« se çështja e sigurisĂ« (jo thjesht e sigurisĂ« publike) Ă«shtĂ« temĂ« shumĂ« e ndjeshme pĂ«r masĂ«n e gjerĂ« tĂ« popullatĂ«s, tradicionalisht dhe nĂ« vazhdim, klasa politike shqiptare e ka konsideruar sigurinĂ« e qytetarĂ«ve si njĂ« fushĂ« beteje pĂ«r tĂ« marrĂ« vota e pĂ«rkrahje sa mĂ« tĂ« gjerĂ« elektorale apo pĂ«r tĂ« denigruar kundĂ«rshtarin. Dhe nĂ« njĂ« betejĂ« politike, nuk mungojnĂ« as goditjet e ulĂ«ta, as kurthet pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« poshtĂ« kundĂ«rshtarin duke pĂ«rdorur me kĂ«tĂ« rast si argument çështje tĂ« sigurisĂ« nĂ« pĂ«rgjithĂ«si apo edhe emra tĂ« veçantĂ« drejtuesish tĂ« institucioneve tĂ« tij. NĂ«se nĂ« raport me sigurinĂ« e brendshme, tĂ«rĂ« klasa politike do tĂ« udhĂ«hiqej nga parime apo koncepte bashkĂ«kohore me vlerĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« pĂ«r njĂ« shoqĂ«ri demokratike, debate si ai pĂ«r oficerin e lartĂ« tĂ« policisĂ«, nuk do tĂ« kishin ndodhur dhe nuk duhet tĂ« ndodhin.

PËRSE KËSHTU?

Fakt i njohur gjerësisht për politizimin e sigurisë janë edhe programet elektorale të të gjithë spektrit politik me peshë në vend. Programe këto ku vihet në dukje se sa shumë e ka në qendër të vëmendjes sigurinë e qytetarëve njëri krah dhe sa pak e ka tjetri. Më pas vazhdohet me propozime të ofruara nga secila palë. Por në fakt të gjitha programet politike për sigurinë të propozuara, në thelb nuk ndryshojnë sepse nuk mund të jetë ndryshe. Dhe si përfundim, çdo palë kur vjen në pushtet, e vetmja gjë që bën, është ndryshimi i ligjit për Policinë e Shtetit. Ndërkohë vetë siguria për qytetarët pak më shumë e pak më pak, mbetet me standarde të njëjta. Ligji i cili normon punën e Policisë së Shtetit, është ai që në listën e ligjeve të të gjithë historisë së Shqipërisë është më i rrëzuari dhe më i rihartuari. Edhe ndërmjet viteve, pasi është hartuar e më pas abroguar, ai është kampion për arnime të shumta, që në finale përfundojnë përsëri me një ligj tjetër.

A KANË NDRYSHIME KËTO LIGJE NGA NJËRI-TJETRI?

Pak ose aspak. Ata kanĂ« ndryshuar dhe vazhdojnĂ« tĂ« ndryshojnĂ« vetĂ«m nĂ« disa aspekte organizimi, qĂ« herĂ« bashkojnĂ« e herĂ« ndajnĂ« struktura operacionale. Po ashtu, edhe nĂ« raport me rekrutimin e personelit dhe sidomos nĂ« lidhje me disiplinĂ«n brenda radhĂ«ve tĂ« saj. Edhe kĂ«to ndryshime bĂ«hen ciklike nĂ« formĂ« bĂ«rjesh e zhbĂ«rjesh. NdĂ«rkohĂ«, nĂ« tĂ«rĂ«si, e gjithĂ« doktrina mbi tĂ« cilĂ«n mbĂ«shteten njĂ«ri pas tjetrit kĂ«to ligje mbetet tĂ«rĂ«sisht e paprekur. E njĂ«jtĂ«, ajo ekziston tashmĂ« prej shumĂ« dekadave. Kjo do tĂ« thotĂ« se ligji duhet tĂ« ndryshohet vetĂ«m nĂ«se Ă«shtĂ« pikĂ«risht filozofia, apo doktrina e policimit ajo qĂ« mund dhe duhet tĂ« ndryshojĂ« dhe qĂ« duhet tĂ« zbatohet. Dhe kjo filozofi nuk ka as karakter politik dhe nuk mund t’i pĂ«rkasĂ« as krahut tĂ« majtĂ«, as tĂ« qendrĂ«s dhe as tĂ« sĂ« djathtĂ«s politike. Duke u politizuar, as doktrina e as filozofia e sigurisĂ« nuk gjen zbatim. Ndryshimi i ligjit, pĂ«rdoret rregullisht jo pĂ«r tĂ« perfeksionuar zbatimin e njĂ« filozofie demokratike tĂ« sigurisĂ«, apo pĂ«r tĂ« materializuar njĂ« filozofi mĂ« bashkĂ«kohore, por pĂ«r tĂ« ndryshuar personelin. Kjo, sepse nĂ« kushtet e njĂ« shoqĂ«rie shqiptare me konsensus tĂ« gjerĂ« pĂ«r fenomene tĂ« ndryshme negative, me to molepsen jo pak edhe punonjĂ«s policie. Pa llogaritur kĂ«tu emĂ«rimet apo shkarkimet e personelit me profil besueshmĂ«rie politike.

PËRSE NUK DUHET VEPRUAR KËSHTU?

Çështjet e sigurisĂ« nĂ« kuptimin e saj mĂ« tĂ« gjerĂ«, pra jo thjesht ruajtja e integritetit fizik dhe mbrojtja e pronĂ«s sĂ« individit dhe shoqĂ«risĂ«, por garantimi i tĂ« gjitha lirive themelore tĂ« individit dhe zhveshja e tij nga frika nuk mund tĂ« jenĂ« as tĂ« majta e as tĂ« djathta pĂ«r faktin se nĂ« raportin me shtetin e sĂ« drejtĂ«s, ato janĂ« themele mbi tĂ« cilat ndĂ«rtohet demokracia e njĂ« vendi. Pra, respektimi dhe garantimi i sigurisĂ« si kushti pararendĂ«s i lirisĂ« sĂ« individit nuk mund tĂ« jetĂ« as pronĂ« e socialistĂ«ve dhe as e demokratĂ«ve nĂ« ShqipĂ«ri. Jemi pĂ«rballĂ« njĂ« tĂ« drejte universale mbi tĂ« cilĂ«n ndĂ«rtohet vetĂ« shteti demokratik dhe qĂ« njĂ«kohĂ«sisht pĂ«rbĂ«n shtyllĂ«n e vetĂ« ekzistencĂ«s tĂ« sĂ« majtĂ«s dhe tĂ« djathtĂ«s politike. Siguria e qytetarit, gjithmonĂ« nĂ« konceptin e saj tĂ« gjerĂ«, Ă«shtĂ« njĂ« nevojĂ« parĂ«sore dhe universale e shoqĂ«risĂ«. Siguria e qytetarĂ«ve apo nevoja e tyre pĂ«r siguri pĂ«rbĂ«n kusht paraprak pĂ«r çdo aktivitet njerĂ«zor dhe ky kusht nuk Ă«shtĂ« as i majtĂ« e as i djathtĂ«. BĂ«het fjalĂ« pra pĂ«r kushtin bazĂ« nĂ« ndĂ«rtimin e njĂ« shoqĂ«rie tĂ« qetĂ«, pa tensione civile, nĂ« qendĂ«r tĂ« sĂ« cilĂ«s, secili individ mund tĂ« zhvillojĂ« jetĂ«n e tij personale, profesionale, politike e shoqĂ«rore, argĂ«timin e aktivitete tĂ« tjera njerĂ«zore. NĂ« kĂ«tĂ« kontekst mund tĂ« thuhet se nĂ« kontekstin e njĂ« shoqĂ«rie tĂ« se drejtĂ«s, nuk mund tĂ« ketĂ« siguri nĂ« rast se kjo e fundit kthehet nĂ« njĂ« betejĂ« pĂ«rfitimi politik.

ÇFARË KËRKOHET?

NjĂ« klasĂ« politike e civilizuar qĂ« tĂ« ketĂ« tĂ« njehsuar dhe tĂ« ngulitur thellĂ« nĂ« aksionin e saj, qĂ« siguria Ă«shtĂ« e para nga liritĂ« e individit. Ky parim kĂ«rkon depolitizim tĂ« saj qĂ« do tĂ« thotĂ« tĂ« mos pĂ«rdoret thjesht pĂ«r pĂ«rfitime politike apo abuzime elektorale. Po ashtu, lidershipi politik tĂ« mos i pĂ«rdorĂ« institucionet e sigurisĂ« pĂ«r tĂ« rritur peshĂ«n e tij politike. VetĂ«m mĂ« pas mund tĂ« pretendohet pĂ«r depolitizim tĂ« policisĂ«. E kundĂ«rta Ă«shtĂ« vetĂ«m demagogji. NĂ« themel tĂ« ndĂ«rtimit tĂ« doktrinĂ«s sĂ« mĂ«sipĂ«rme, klasa politike shqiptare duhet tĂ« ketĂ« tĂ« ndĂ«rtuar nĂ« mĂ«nyrĂ« solide njĂ« pakt tĂ« njĂ«jtĂ« me atĂ« tĂ« quajtur “kontratĂ« sociale” tĂ« Volterit, sipas tĂ« cilit, shteti punon pĂ«r qytetarĂ«t, ndĂ«rsa qytetarĂ«t respektojnĂ« dhe nuk e pengojnĂ« shtetin nĂ« punĂ«t e tij tĂ« pĂ«rditshme. NĂ« kontekstin e sigurisĂ« nĂ« ShqipĂ«ri ky pakt duhet tĂ« jetĂ« urgjent dhe tĂ« parashikojĂ« qĂ« shteti tĂ« mos e pĂ«rdorĂ« policinĂ« si instrument qĂ« shkel liritĂ« e njeriut, pra qĂ« nuk garanton siguri, tĂ« mos kĂ«rkojĂ« pĂ«rfitime politike, tĂ« respektojĂ« realisht meritĂ«n si tĂ« vetmen rrugĂ« pĂ«r menaxhimin e institucioneve dhe nga ana e saj, opozita tĂ« mos i shohĂ« çështjet e sigurisĂ« si beteja politike, as tĂ« abuzojĂ« me pozitĂ«n e saj. NĂ« njĂ« kontekst mĂ« operacional, çështjet e sigurisĂ« publike duhet tĂ« kenĂ« vazhdimĂ«si dhe jo pĂ«rmbysje e rifillim pas çdo rotacioni apo nga ministri nĂ« ministĂ«r tĂ« sĂ« njĂ«jtĂ«s forcĂ« politike. Siguria duhet tĂ« mbetet jashtĂ« pĂ«rfitimeve politike, por brenda debateve me objektiv garanimin e plotĂ« tĂ« saj. Ndryshe nga paraardhĂ«sit e tij, duket se ministri i ri i BrendshĂ«m Ă«shtĂ« nĂ« logjikĂ«n e depolitizimit tĂ« sigurisĂ«.

/Gazeta Panorama

The post Siguria nuk duhet të jetë betejë politike appeared first on Gazeta Shqiptare Online.

Rama synon tĂ« paktĂ«n 86 mandate, por a do t’i arrijĂ«?

✇Java News
By: Java News
18 September 2024 at 10:45

Nga Eduard Zaloshnja
Edi Rama mblodhi dje drejtuesit politikë të qarqeve të PS dhe kryebashkiakët e majtë të vendit tek Pallati i Kongreseve. Edhe pse nuk ka patur ndonjë deklaratë publike pas asaj mbledhjeje, qarkullojnë zëra se Rama ka kërkuar përmirsim të rezultatit të PS-së në çdo qark, krahasuar me zgjedhjet e vitit 2021.

Më 2021, PS-ja siguroi 74 mandate parlamentare. Në qoftë se arrihet përmirësim rezultati i PS-së në çdo qark, i bie që të marrë të paktën 86 mandate më 2025 (74 plus nga 1 në 12 qarqet). Po sa e mundur është kjo?
Nga njĂ« analizĂ« statistikore e rezultateve zyrtare tĂ« zgjedhjeve tĂ« vitit 2021, rezulton se PS-ja mori mbi 104 mijĂ« vota tĂ« vlefshme mĂ« shumĂ« se ç’i duheshin pĂ«r 74 mandatet qĂ« siguroi nĂ« ato zgjedhje.

Kjo llogaritet duke ulur votat e PS-së në secilin qark deri në atë pikë ku mandatet e saj nuk do të rrezikoheshin nga partitë e tjera në garë. Për shembull, në Qarkun Tiranë PS-ja do të siguronte po 18 mandate, edhe sikur të merrte 21715 vota të vlefshme më pak seç mori. Ose në Qarkun Elbasan do të siguronte po 8 mandate edhe sikur të merrte 20078 vota të vlefshme më pak seç mori (shihni tabelën shoqëruese).

Analiza e sipërpërmendur shërben si udhërrëfyes statistikor për mundësinë e shtimit nga 1 mandat për PS-në në çdo qark.
Qarku Tiranë është kandidati më i mundshëm, sepse PS-ja mori atje 21715 vota të vlefshme më shumë seç i duheshin për të siguruar 18 mandatet e 2021-shit. Për më tepër, si rrjedhojë e rritjes së numrit të shtetasve që figurojnë në regjistrin e Gjendjes Civile të qarkut, Tirana do të ketë 37 mandate parlamentare (nga 36 që kishte).
Qarku Elbasan është kandidati i dytë më i mundshëm, sepse PS-ja mori atje 20078 vota të vlefshme më shumë seç i duheshin për të siguruar 8 mandatet e 2021-shit.
I treti është Qarku Dibër, ku PS-ja mori 14232 vota të vlefshme më shumë seç i duheshin për të siguruar 2 mandatet e 2021-shit.
Në qarqet Shkodër, Lezhë, Durrës, Fier, Vlorë e Korçë është statistikisht e mundshme që PS-ja të shtojë nga një mandat, në qoftë se i përmirëson disi përqindjet e votave të 2021-shit. Më e vështirë do të jetë në qarqet Berat dhe Gjirokastër, ndërsa pothuaj e pamundur në Qarkun Kukës.

SHËNIM: NĂ« ndonjĂ« qark ku kryebashkiakĂ«t e PS-sĂ« shĂ«nuan epĂ«rsi tĂ« thellĂ« ndaj kandidatĂ«ve tĂ« BerishĂ«s, ekziston mundĂ«sia qĂ« PS-ja tĂ« shtojĂ« nga 2 mandate, krahasuar me 2021-shin.

Letër e hapur Presidentit Bega

✇Gazeta Shqiptare
By: P. Gj.
18 September 2024 at 08:43

NGA ABAZ HOXHA 

Zotit Bajram Begaj

President i Republikës

Për njoftim zonjës ministre të Kulturës

I nderuar zoti President, unĂ« jam Abaz Tahir Hoxha, teknik ndĂ«rtimi (gjeometĂ«r), inxhinier elektronik, studiues dhe historian i parĂ« dhe i vetĂ«m i kinematografisĂ«, pĂ«r shumĂ« vite pedagog i AkademisĂ« sĂ« Arteve dhe i AkademisĂ« “Marubi” tĂ« Filmit dhe Multimedias, ku kam dhĂ«nĂ« lĂ«ndĂ«n e HistorisĂ« sĂ« KinematografisĂ« BotĂ«rore dhe shqiptare. UdhĂ«heqĂ«s i punĂ«s sĂ« diplomĂ«s pĂ«r disa studentĂ« tĂ« arteve si Kiço Londo, Suela Konjari etj.. NjĂ« nga themeluesit e kinematografisĂ« shqiptare dhe kuadri i parĂ« i lartĂ« me arsim profesional i saj. AnĂ«tar i RedaksisĂ« sĂ« Arteve dhe ArkitekturĂ«s nĂ« AkademinĂ« e Shkencave pĂ«r hartimin e Fjalorit Enciklopedik Shqiptar dhe hartues i 44 zĂ«rave tĂ« saj, themelues organizator dhe pĂ«r 17 vjet drejtues i Arkivit ShtetĂ«ror Qendror tĂ« Filmave (AnĂ«tar i FederatĂ«s NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« Arkivave tĂ« Filmave (FIAF) nga viti 1963, anĂ«tar i Lidhjes sĂ« ShkrimtarĂ«ve dhe ArtistĂ«ve dhe fitues i dy çmimeve nĂ« konkurset kombĂ«tare letraro-artistike, publicist dhe autor i mbi 180 shkrimeve tĂ« karakterit problemor dhe studimor si dhe autor i 30 librave tĂ« botuara pĂ«r kinematografinĂ« shqiptare dhe botĂ«rore dhe figurave pĂ«rfaqĂ«suese tĂ« tyre. Hartues i EnciklopedisĂ« sĂ« parĂ« tĂ« Artit. AnĂ«tar i AkademisĂ« ShqiptaroAmerikane tĂ« Shkencave dhe Arteve.

Kam një veprimtari gjithëjetësore në të gjitha fushat e kinematografisë si:

Veprimtari pedagogjike, II.Veprimtari inxhinierike,III. Veprimtari studimore dhe kërkimore shkencore, IV. Veprimtari publicistike, V.-Veprimtari krijuese letraro-artistike, VI. Botime librash për kinematografinë, VII. Veprimtari Arkivistike, VIII. Përkthime e redaktime filmash të huaj etj., të cilat jepen më hollësisht në CV-n e tij.

Veprimtari të tjera: Ka bërë një seri studimesh, programesh dhe projekte teknologjike për ndërtimin e kinemave dhe shtrirjen e rrjetit kinematografik në të gjithë vendin. Një studim për ngritjen e Orkestrës Simfonike të Kinematografisë dhe të Radios/1958, e cila u miratua dhe filloi punën në vitin 1964 nën drejtimin e dirigjentit Mustafa Krantja dhe funksionoi me këtë emër deri në vitin 1984, studimin për ngritjen e Televizionit Shqiptar më 1959, që u miratua dhe filloi një stacion eksperimental në vitin 1961, ka marrë pjesë në projektimin e Pallatit të Madh të Kulturës për problemet e akustikës dhe izolimit nga zhurmat/kryesisht për sallën e operës. Ka hartuar programet dhe projektet teknologjike të të gjithë objekteve të Kinostudios dhe veçanërisht të Arkivit Qendror Shtetëror të Filmit etj..

Ka pĂ«rfaqesuar kinematografinĂ« dhe Arkivin Qendror tĂ« Filmit dhe ka folur nĂ« disa veprimtari ndĂ«rkombĂ«tare si nĂ« Berlin 1958; Varna, Bullgari 1965, Bukuresht 1968/ , RomĂ«, Milano, Torino, Rapallo, Itali, 1981, VjenĂ« 1984-1985; Frankfurt, Berlin, 1987; Duseldorf 1990, Televizionin e Shkupit dhe KumanovĂ«s, 1997; Universitetin e Venecias 2003, Kings College tĂ« LondrĂ«s 2005, nĂ« AthinĂ« e Kopemhagen 2007 etj.. ËshtĂ« pĂ«rfaqĂ«suar nĂ« mbi 25 intervista tĂ« gjata nĂ« studio televizive dhe tĂ« radios brenda dhe jashtĂ« vendit

Veteran i LuftĂ«s Antifashiste dhe pjesĂ«marrĂ«s nĂ« formacionet e armatosura partizane qĂ« nĂ« moshĂ«n 14-vjeçare. Dekoruar me disa medalje e urdhra tĂ« luftĂ«s e tĂ« veprimtarisĂ« studimore. KohĂ«t e fundit i nderuar nga Prefektura e VlorĂ«s si “Qytetar Nderi i Qarkut”, sikurse edhe nga Shoqata P.K. e Tragjasit si “Krenari e Fshatit Tragjas” dhe certifikatĂ« falĂ«nderimi nga Biblioteka “Shefqet Musaraj” e Qarkut tĂ« VlorĂ«s.

Në muajin janar 2020 zgjedhur ndër 9 personalitetet e letërsisë dhe arteve të vendosur në portalin e çelur në internet për promovimin e trashëgimisë kulturore nëpër botë WWW.SHTEG.al/Abaz Hoxha, ku jepet edhe një intervistë e gjatë në video.

ËshtĂ« nderuar me titullin e lartĂ« “Krijues i shquar” nga Lidhja NdĂ«rkombĂ«tare e PoetĂ«ve, ShkrimtarĂ«ve dhe ArtistĂ«ve dhe Akademia Alternative Pegasiane Albania. ËshtĂ« anĂ«tar i AkademisĂ« Shqiptaro-Amerikane tĂ« Shkencave dhe Arteve nga viti 1998.

QĂ« nĂ« vitin 2012,, propozuar nga 7 Institucione tĂ« KulturĂ«s dhe Artit, Presidenti Bamir Topi dhe mĂ« vonĂ« edhe dy PresidentĂ«ve pasardhĂ«s pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« titullin “Nder i Kombit”, shoqĂ«ruar edhe me dy rekomandime nga “ArtistĂ«t e Popullit” dhe “Nderi i Kombit” DhimitĂ«r Anagnosti dhe Margarita Xhepa. Ky titull nuk i Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ«.

Emri dhe veprimtaria e tij Ă«shtĂ« paraqitur edhe nĂ« rrjetet sociale “Hermitage World Enciklopedy”, “Wikipedia” dhe “You Tube”.

Ka lindur nĂ« fshatin Tragjas tĂ« VlorĂ«s, nĂ« njĂ« familje intelektuale dhe patriotike mĂ« 14.04.1930. Babai, Tahir Hoxha, arsimtar i njohur dhe veteran i LuftĂ«s sĂ« VlorĂ«s, pĂ«r njĂ« kohĂ« komandant çete nĂ« KaninĂ« dhe i plagosur. Gjyshi, Zaçe Xhelo Zotaj, nderuar nga Presidenti i RepublikĂ«s me “Urdhrin e ShqiponjĂ«s sĂ« ArtĂ«â€ si veteran me rastin e 100-vjetorit tĂ« epopesĂ« legjendare tĂ« VlorĂ«s, 1920.

I nderuari zoti President! Para 12 viteve, 2012, i Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« kĂ«rkesĂ« ish-Presidentit tĂ« RepublikĂ«s, z.Bamir Topi nga 7 institucione artistike dhe dy “ArtistĂ«ve tĂ« Popullit” dhe “Nderi i Kombit”, DhimitĂ«r Anagnosti dhe “Margarita Xhepa” pĂ«r tĂ« mĂ« dhĂ«nĂ« titullim “Nderi i Kombit” pĂ«r veprimtarinĂ« time gjithĂ«jetĂ«sore nĂ« fushĂ«n e kinematografisĂ« dĂ«rguar zyrtarisht nga Arkivi Qendror ShtetĂ«ror i Filmit, me shkresĂ«, prot. nr. 45, datĂ« 09.04.2012, tĂ« shoqĂ«ruar me 11 dokumente me 28 faqe pĂ«r veprimtarinĂ« time, tĂ« cilin po e bashkĂ«ngjis. Kjo kĂ«rkesĂ« mĂ« vonĂ« i Ă«shtĂ« dĂ«rguar edhe Presidentit z.Bujar Nishani dhe Ilir Meta. Deri mĂ« sot nuk ka asnjĂ« pĂ«rgjigje kur shumĂ« nxĂ«nĂ«sve dhe bashkĂ«punĂ«torĂ«ve tĂ« mi qĂ« kanĂ« bĂ«rĂ« kĂ«rkesĂ« mĂ« vonĂ« se unĂ« dhe veprimtari shumĂ« mĂ« tĂ« kufizuar vetĂ«m nĂ« njĂ« fushĂ« janĂ« nderuar me tituj tĂ« ndryshĂ«m.

Zoti President!

AsnjĂ«herĂ« nĂ« jetĂ«n time nuk e kam preferuar bujĂ«n, reklamĂ«n, tundjen e shkundjet me dekorata nĂ«pĂ«r presidiume, titujt dhe gradat. Jam veteran i luftĂ«s, por asnjĂ«herĂ« nuk e kam pĂ«rdorur kĂ«tĂ« pĂ«r t’iu imponuar tĂ« tjerĂ«ve, asnjĂ«herĂ« nĂ« jetĂ«n time nuk i kam vĂ«nĂ« dekoratat nĂ« gjoks, asnjĂ«herĂ« nuk kam marrĂ« pjesĂ« nĂ« paradat dhe presidiumet, biles edhe punonjĂ«s tĂ« Kinostudios e kanĂ« marrĂ« vesh tashti vonĂ« qĂ« kam qenĂ« nĂ« luftĂ« dhe kam edhe njĂ« vĂ«lla dĂ«shmor. I jam kushtuar punĂ«s dhe kinematografisĂ« shqiptare, duke bĂ«rĂ« shumĂ« shkrime e libra se veprat mbeten, ndĂ«rsa titujt e gradat harrohen kur ke kaluar nĂ« botĂ«n tjetĂ«r.

Por më bën shumë përshtypje, zoti President, se po injorohet vepra ime shumëvjeçare, po injorohet edhe kontributi i kinematografisë shqiptare. Më duken shumë të çuditshme disa ngjarje e fakte, që më kanë ndjekur për shumë vite. Që në vitin 1995, pa kërkesën time, Këshilli Bashkiak i kryeqytetit me vendimin e tij Nr.171/1 dt. 29 nëntor 1995 ka bërë propozimin Këshillit të Ministrave për të më dhënë një pension të veçantë dhe nuk u mor parasysh, kur shumë nxënësve dhe bashkëpunëtorëve të mi iu akordua, ndonëse disa nuk e meritonin, por kishin miqësi dhe njerëz me pushtet.

Disa herë është bërë propozimi nga Ministria e Kulturës për të më dhënë pension të veçantë, kërkesa e fundit e ministrit Bujar Leskaj i është dërguar Këshillit të Ministrave me shkresë nr.1673, prot. dt. 07.03.2006. Përsëri nuk u miratua.

Siç tregova mĂ« lart, unĂ« nuk kam bĂ«rë asnjĂ«herĂ« kĂ«rkesĂ« pĂ«r tituj e grada shkencore, por shumĂ« shokĂ« tĂ« mi pedagogĂ« qĂ« i kishin tĂ« gjithĂ« titujt tĂ« marra me njĂ« ose dy vepra mĂ« kĂ«shilluan tĂ« bĂ«ja kĂ«rkesĂ« tĂ« paktĂ«n pĂ«r sadisfaksionin e familjes. Ma mbushĂ«n mendjen dhe duke u nisur nĂ« njĂ« Vendim tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave Nr.786, dt. 17.12.1998 i cili nĂ« nenin 8/2 tĂ« tij pĂ«rcaktonte se kĂ«rkesĂ« pĂ«r tituj e gradĂ« shkencore mund ta bĂ«jnĂ« edhe ata qĂ« pĂ«r arsye tĂ« ndryshme deri nĂ« moshĂ«n 55-vjeçare nuk i kanĂ« marrĂ« kĂ«to tituj, mund tĂ« bĂ«jnĂ« kĂ«rkesĂ« duke i shoqĂ«ruar me veprat e tyre tĂ« shkruara. Kam bĂ«rĂ« disa herĂ« kĂ«rkesĂ« tĂ« mĂ« jepej dikur njĂ« pasaportĂ« shĂ«rbimi pĂ«r tĂ« vazhduar punĂ«n time kĂ«rkimore nĂ« disa arkiva dhe institucione kinematografike evropiane pĂ«r tĂ« gjetur dhe tĂ«rhequr filma qĂ« kanĂ« xhiruar tĂ« huajt nĂ« ShqipĂ«ri nĂ« tĂ« kaluarĂ«n, edhe kjo, ndonĂ«se m’u premtua disa herĂ«, nuk m’u dha. TĂ« gjitha kĂ«to mĂ« bĂ«jnĂ« tĂ« dyshoj se diçka ka pas – ose janĂ« intriga dhe xhelozi tĂ« personave me ndikim qĂ« kanĂ« ndikuar nĂ« Institucionet shtetĂ«rore, ose edhe mĂ« keq, ka qĂ«llime abuziviste pĂ«r tĂ« paguar pĂ«r pĂ«rkushtimin tim gjithĂ«jetĂ«sor nĂ« fushĂ«n qĂ« i kam kushtuar jetĂ«n time. KĂ«to janĂ« arsyet, zoti President, qĂ« bĂ«j kĂ«tĂ« kĂ«rkesĂ« dhe jo pĂ«r t’u tundur me titujt dhe gradat, tĂ« cilat nuk i kam synuar asnjĂ«herĂ« nĂ« jetĂ«n time e jo tashmĂ« qĂ« jam nĂ« fund tĂ« jetĂ«s.

Zoti President

Gjithë jetën i jam kushtuar kinematografisë dhe nuk jam preokupuar për tituj e grada shkencore, jetoj me një pension të thjeshtë, jam në fund të jetës time, por me duket shumë paradoksale të mos më vlerësojë shteti im kur me respektojnë dhe më citojnë shumë institucione dhe personalitete të kinematrografisë botërore, si i vetmi studiues në këtë fushë dhe librat e mija ndodhen në shumë biblioteka dhe institucione ndërkombëtare. Kam besim të plotë se ju do ta vlerësomi këtë propozim që nuk nderon vetëm mua dhe familjen time, por është një nderim i madh edhe për kinematografinë shqiptare, të cilës unë i kam kushtuar jetën dhe do të bëhet edhe një inkurajim edhe për studiues të tjerë për studime më të thelluara në këtë fushë të virgjër. Me këtë rast pranoni, i nderuar zoti President, ndjenjat e konsideratës sime të lartë.

Me respekt Abaz Tahir Hoxha Historian i kinematografisë

/Gazeta Panorama

The post Letër e hapur Presidentit Bega appeared first on Gazeta Shqiptare Online.

Heshtja e blerë nga Agim Ademi

✇Java News
By: Java News
18 September 2024 at 09:55

Nga Baton Haxhiu

NĂ« KosovĂ«n e vogĂ«l, futbolli ka qenĂ« gjithmonĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« lojĂ« – ai ka qenĂ« njĂ« frymĂ«zim, njĂ« mjet rezistence, dhe njĂ« shpresĂ« pĂ«r tĂ« ardhmen. NjĂ« vend qĂ«, pĂ«r dekada, ishte i pĂ«rjashtuar nga çdo sistem ndĂ«rkombĂ«tar, ku ekipet nĂ« KosovĂ« luanin jo nĂ« stadiume, por nĂ« ara me bar, duke pritur ditĂ«n kur do tĂ« pranoheshin me dinjitet nĂ« arenĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare.

Fadil Vokrri, njĂ« figurĂ« legjendare e futbollit kosovar, arriti atĂ« qĂ« pĂ«r shumĂ« kohĂ« ishte vetĂ«m Ă«ndĂ«rr – futjen e KosovĂ«s nĂ« UEFA. Ky ishte njĂ« moment qĂ« shĂ«noi triumfin e njĂ« kombi tĂ« vogĂ«l mbi ndarjet dhe padrejtĂ«sitĂ«. Por, fatkeqĂ«sisht, trashĂ«gimia e Vokrrit Ă«shtĂ« e dyfishtĂ«: pĂ«rveç kĂ«tij suksesi historik, ai la pas njĂ« federatĂ« tĂ« pĂ«rthithur nga njĂ« sistem i korruptuar dhe i paditur, njĂ« model qĂ« ka shkatĂ«rruar moralin dhe tĂ« ardhmen e sportit nĂ« vendin tonĂ«.

Përdorimi i vdekjes së Fadil Vokrrit për të manipuluar zgjedhjen e tij si kryetar i FFK-së është një akt që thellësisht sfidon moralin dhe etikën. Një fjali që përfshin këtë ide te turpshme mund të tingëllojë kështu e publiku nuk e ka vërejtur. Ndoshta!

Agim Ademi shfrytĂ«zoi vdekjen e Fadil Vokrrit, duke manipuluar zgjedhjen e tij si kryetar i FFK-sĂ«, njĂ« akt qĂ« mund tĂ« pĂ«rshkruhet si njĂ« formĂ« morale e ‘nekrofilisë’, ku respekti pĂ«r trashĂ«giminĂ« e tĂ« ndjerit pĂ«rdhoset pĂ«r pĂ«rfitime personale.

Ky proces aludon në një abuzim të trashëgimisë së një figure të nderuar si Vokrri, duke përdorur vdekjen e tij për të manipuluar rezultatin e zgjedhjeve.

Sot, kryetari aktual i FederatĂ«s sĂ« Futbollit tĂ« KosovĂ«s, Agim Ademi, mishĂ«ron kĂ«tĂ« sistem tĂ« dĂ«shtuar. Zgjedhja e tij nĂ« krye tĂ« FFK-sĂ« ishte produkt i njĂ« procesi tĂ« korruptuar, dhe pĂ«r vite me radhĂ«, ai ka qenĂ« i pĂ«rfshirĂ« nĂ« hetime pĂ«r krime, duke u gjendur nĂ« mbajtje dhe pĂ«rballur me aktakuza tĂ« rĂ«nda. Dhe megjithatĂ«, ai mbĂ«shtetet publikisht nga figura tĂ« larta politike si Presidentja Vjosa Osmani, ish-ministra dhe komandantĂ« lufte, qĂ« kanĂ« zgjedhur t’i qĂ«ndrojnĂ« afĂ«r nĂ« emĂ«r tĂ« interesave personale dhe nepotizmit.

Aq më keq, kjo mbështetje nga institucionet vendore është përforcuar edhe nga UEFA, një organizatë që teorikisht duhet të mbrojë integritetin e futbollit. Por për hir të një vote të vetme në zgjedhjet e saj, UEFA ka zgjedhur të mbyllë sytë ndaj krimit dhe korrupsionit që po shkatërron sportin tonë. Fondet që UEFA ndan për federatën janë keqpërdorur për të punësuar të afërm dhe për të ruajtur pushtetin në duar të atyre që e kanë shndërruar futbollin në një monopol të familjeve dhe klaneve politike.

ÇfarĂ« ndodh me qytetarĂ«t? NĂ« njĂ« vend qĂ« ka prodhuar talentet qĂ« luajnĂ« pĂ«r katĂ«r kombĂ«tare tĂ« ndryshme – ZvicrĂ«n, MaqedoninĂ« e Veriut, ShqipĂ«rinĂ«, dhe KosovĂ«n – a nuk Ă«shtĂ« ironike qĂ« vetĂ« Kosova, 25 vjet pas çlirimit, ende nuk ka asnjĂ« fushĂ« futbolli me bar natyral? TĂ« gjitha fushat janĂ« me bar artificial, dhe ajo qĂ« duhet tĂ« ishte njĂ« platformĂ« pĂ«r zhvillimin e brezave tĂ« rinj, Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« njĂ« peizazh tĂ« rrĂ«nuar nga korrupsioni dhe ndĂ«rhyrjet politike.

Por nuk është vetëm infrastruktura ajo që po rrënohet. Brenda Federatës, njerëzit që duhej të mbronin sportin janë nënshtruar dhe heshtur. Pronaret e klubeve të Superligës, të detyruar nga frika e represionit, kanë pranuar një realitet të zymtë: nëse nuk je pjesë e këtij sistemi të korruptuar, nuk ke vend në futbollin e Kosovës. Kjo nënshtrim është gjithëpërfshirëse dhe prek çdo nivel të hierarkisë së futbollit në vend.

Politikanët dhe institucionet që supozohet të jenë mbrojtës të vlerave dhe integritetit kanë dështuar. Vetëm 200 bileta falas për ndeshjet e kombëtares janë të mjaftueshme për të blerë mbështetjen e tyre. Kjo tregon një rrënim moral që e tejkalon futbollin, duke prekur çdo aspekt të jetës publike në Kosovë. Dhe Federata e Futbollit, në një akt të paprecedentë, guxon të shkruajë letra publike duke denoncuar gazetarët që guxojnë të thonë të vërtetën.

Kjo letër nuk është një akuzë e thjeshtë ndaj një njeriu. Ajo është një thirrje për të zgjuar ndërgjegjen e një kombi që po lejon që sporti i tij më i dashur të shkatërrohet nga korrupsioni dhe interesi personal. Agim Ademi nuk duhet të ishte kryetar i Federatës. Ai nuk duhet të mbështetet nga ata që pretendojnë se përfaqësojnë popullin, e aq më pak nga një organizatë ndërkombëtare si UEFA, që ka mbyllur sytë para kësaj të keqe vetëm për një interes të përkohshëm.

Kosova, vendi që dha yje për futbollin ndërkombëtar, duhet të luftojë për të shpëtuar yjet e ardhshëm të saj. Për të luftuar për një sistem të drejtë, ku çdo fëmijë të ketë mundësinë të luajë në fushat e barit natyral, dhe jo në fusha ku mbretëron korrupsioni.

*Pse i bie një autori të shkruajë një letër të tillë?* Sepse kolegët nga redaksitë sportive e kanë humbur guximin. Ata që njëherë përfaqësonin zërin kritik të sportit kosovar, sot kanë heshtur përballë korrupsionit. Mediat që duhej të ishin shtyllat e transparencës dhe mbrojtësit e të vërtetës, janë nënshtruar, ashtu si shumë institucione të tjera. Disa prej tyre janë blerë me privilegje, bileta falas, dhe qasje të sigurt në brendinë e FFK-së, duke përjashtuar çdo zë kritik.

Kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse unĂ«, si Autor, ndjej obligimin moral tĂ« flas. TĂ« tjerĂ«t, tĂ« ngujuar nĂ« korrupsion dhe kompromise, nuk kanĂ« mĂ« zĂ«. Por tĂ« heshtĂ«sh Ă«shtĂ« tĂ« bĂ«sh pjesĂ« tĂ« problemit. Dikush duhet tĂ« denoncojĂ« kĂ«tĂ« shkatĂ«rrim moral dhe institucional. Dikush duhet t’i tregojĂ« publikut se sporti i KosovĂ«s Ă«shtĂ« nĂ« duar tĂ« gabuara, dhe qĂ« shpresat e brezave tĂ« rinj po shkatĂ«rrohen pĂ«r interesa personale dhe politike. NĂ«se gazetarĂ«t e sportit nuk kanĂ« guximin tĂ« thonĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«n, atĂ«herĂ« i bie qĂ« prapĂ« tĂ« shkruaj- ta bĂ«jĂ« kĂ«tĂ«, pĂ«r hir tĂ« sportit, sĂ« vĂ«rtetĂ«s dhe tĂ« ardhmes sĂ« njĂ« vendi qĂ« meriton shumĂ« mĂ« tepĂ«r.

Koha për një ndryshim ka ardhur prej kohësh.

(Kjo është letër e hapur për Federatën e Futbollit të Kosovës, Ministrinë e Sportit, dhe UEFA-n)

Letër e hapur Presidentit Bega

✇Panorama
18 September 2024 at 07:46
NGA ABAZ HOXHA  Zotit Bajram Begaj President i RepublikĂ«s PĂ«r njoftim zonjĂ«s ministre tĂ« KulturĂ«s I nderuar zoti President, unĂ« jam Abaz Tahir Hoxha, teknik ndĂ«rtimi (gjeometĂ«r), inxhinier elektronik, studiues dhe historian i parĂ« dhe i vetĂ«m i kinematografisĂ«, pĂ«r shumĂ« vite pedagog i AkademisĂ« sĂ« Arteve dhe i AkademisĂ« “Marubi” tĂ« Filmit dhe Multimedias, ku
Before yesterdayMain stream

Dosja “Partizani” njĂ« odise grabitje dhe shkatĂ«rrimi prone!

✇Java News
By: Java News
17 September 2024 at 20:30

Nga Ylli Pata

Një privatizim normal, në logjikën e asaj që shqiptarët menduan në vitin 1990, është që atyre industrialistëve, pronarëve që komunizmi u mori pronën, shteti demokratik do tua kthejë.

Pra, le të marrim konsorciumet më të rëndësishme të kohës para 29 nëntorit 1944, siç mund të jenë disa centrale elektrike, fabrika çimentosh, apo edhe fabrika makaronash që u përdorën nga komunizmi e gjëra të tilla. Asnjëra nuk ju kthye pronarëve të vjetër.

DĂ«shmia mĂ« sinjifikative Ă«shtĂ« hoteli kryesor nĂ« ShkodĂ«r, “Rozafa” apo ish-turizmi qĂ« sot Ă«shtĂ« nĂ« pronĂ«sinĂ« e njĂ« kompanie tĂ« rĂ«ndĂ«sishme qĂ« po e zhvillon edhe ndĂ«rtimin e njĂ« kulle atje. Por kur u privatizua Hotel Rozafa, nuk ju dha pronarĂ«ve, por disa njerĂ«zve qĂ« qeveria i konsideroi si tĂ« pĂ«rshtatshĂ«m pĂ«r ta blerĂ« meqĂ« kanĂ« qenĂ« tĂ« persekutuar. Ishin 40 persona qĂ« nuk kanĂ« pasur fare lidhje me atĂ« pronĂ«, qĂ« Ă«shtĂ« xhevahiri i qytetit, e pronarĂ«t e vĂ«rtetĂ« kurrĂ« nuk patĂ«n tĂ« drejtĂ«n qĂ« tĂ« kenĂ« mundĂ«sinĂ« e hyrjes nĂ« privatizim. Rasti i Hotel RozafĂ«s Ă«shtĂ« i njohur sepse u bĂ« mediatik, por lista Ă«shtĂ« e gjatĂ«.

Ja tĂ« marrim TiranĂ«n. NjĂ« nga asetet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« kryeqtytetit shqiptar Ă«shtĂ« ish-Kombinati Ushqimor “Ali KĂ«lmendi”. i cili pĂ«rfshinte njĂ« gamĂ« tĂ« gjerĂ« pronash qĂ« nga fabrika e pijeve, kombinati i mishit. Fabrika e bukĂ«s apo e miellit apo struktura tĂ« tjera. AsnjĂ« strukturorĂ« nuk u dha pronarĂ«ve. Sot ai aset industrial Ă«shtĂ« nĂ« destinacion tĂ« ndryshuar nĂ« shumicĂ«n e saj. Siç janĂ« shumĂ«, shumĂ« asete kombĂ«tare industriale. Pra jemi nĂ« njĂ« diskutim qĂ« klubi i Futbollit dhe ai shumĂ«sportĂ«sh Partizani, nuk se kishte ndonjĂ« nxitim apo prioritet tu jepet pronarĂ«ve tĂ« truallit. Edhe pse pronarĂ«t e truallit, nĂ«se ekzistojnĂ« tĂ« tillĂ«, pasi sipas dosjes sĂ« SPAK, nuk ekzistojnĂ« pĂ«r pjesĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« truallit, mund tĂ« pĂ«rfshiheshin nĂ« partneritet qĂ« ta bĂ«nin kĂ«tĂ« kompleks sportiv, edhe njĂ« set ekonomik, por duke i qĂ«ndruar strukturĂ«s sportive.

Jo, Sali Berisha vendos qĂ« e gjithĂ« prona e Klubit “Partizani” tĂ« hidhet nĂ« erĂ«, pĂ«r t’ju dhĂ«nĂ« disa personave qĂ« tĂ« ndĂ«rtojnĂ« atje pallate. Pse? ÇfarĂ« i sillte komunitetit kjo ide nĂ« kohĂ«n kur e gjithĂ« Tirana ishte nĂ« bum ndĂ«rtimi?

Vetëm se dhëndri i vet; Jam Arbër Malltezi ishte pasardhës i një familje që e ka pretenduar një pjesë të pronës ku ka qenë territori i dy klubeve Partizani, atij të Futbollit dhe klubit shumësportësh. Që kishin struktura e mjedise të ngritura e shumë funksionale. Familja Begeja, trashëgimtarë i një pjesë ishte Jamarbëri nuk kishte document sipas dosjes së SPAK që ka qenë pronare, por megjithatë një pjesë e madhe e territorit, rreth 2 mijë metër katror nuk ishte pjesë e pretendimit të familjeve të pronarëve.

E megjithatë, qeveria e Sali Berishës u tha: merreni, hidheni në erë atë çka sot është e bëni çfarë të doni?

Me ç’tĂ« drejtĂ«? Thjesht se ka pushtetin. Dosja e SPAK ka edhe skandale tĂ« tmerrshme, ku pĂ«rpara privatizimit tĂ« Klubit Partizani, qeveria i ka hequr fondet klubit mĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« ShqipĂ«risĂ« dhe ja ka çuar komunĂ«s sĂ« TropojĂ«s, ku Sali Berisha kĂ«rkonte tĂ« merrte konsensus nĂ« vendlindje meqĂ« nuk kishte popullaritet.

Ky detaj natyrisht është i vogël, por sinjifikativ për të treguar se familja e Sali Berishës e ka trajtuar shtetin, apo pronat e tij si të tijat. E ku ndërtoi më pas një kompleks pallatesh, ku natyrisht SPAK e ka zbuluar se nuk ka investitor tjetër veçse familja e Berishës.

Megjithatë ka njerëz në panelet e darkës që thonë nuk ka fakte, nuk ka argumente. Një analogji: Silvio Berlusconi ka qenë presidenti më i madh e më i lavdishëm i klubit të futbollit të Milanit. Ai megjithatë, nuk e ka pasur asnjëherë stadiumin dhe terrenet e klubit, që kanë qenë pronë shtetërore, siç janë edhe sot kur Milanin e zotëron një kompani kineze.

Sa ishte kryeministër, Silvio Berlusconi, është akuzuar se ka marrë mjaft vendime në konflikt interesi, madje ka firmosur edhe amnisti ndaj të dënuarve për korrupsion, por nuk e mori kurrë vendimin për të privatizuar asetet e terrenet e Milanit apo San Siron legjendar.

Po Berisha, si e bëri që i dha familjes së tij terrenet në zemër të Tiranës që ishin pronë e një klubi sportiv për të ndërtuar kulla? Sepse e kishte mundësinë, por jo ligjin. Kaq e thjeshtë është. Mbrojtësit e Berishës në panele, mund të kërkojnë një shembull në botë por se gjejnë dot. Se në Shqipëri nuk ka.

Sepse pronar i tokave të klubit Partizani, sipas edhe dosjes së SPAK nuk ka qenë kurrë dhëndrri Jamarbër Malltezi. Thjesht e ka marrë me vendim qeverie.

Në 500 faqe vetëm fillimi i përgjigjes nëse SHBA-të kanë apo jo fakte ndaj korrupsionit të Berishës!

✇Java News
By: Java News
17 September 2024 at 13:56

Nga Alba Malltezi

Sulmet ndaj ish-ambasadores së Shteteve të Bashkuara në Tiranë, Yuri Kim, nga ana e ish-kryeministrit Berisha dhe të tijëve, ishin ndër akuzat më të rënda që kishim dëgjuar ndonjëherë në 30 vite ndaj një përfaqësuesi diplomatik në Tiranë. Akoma më të rënda dhe tallëse ndoshta sepse ishte grua (diskriminin gjinor), akoma më të rënda dhe tallëse sepse ishte me origjinë aziatike (diskriminim racor), akoma më tallëse sepse ndoshta nuk e shihte të tashmen dhe të ardhmen e Shqipërisë në politika dhe politikanë denigrues dhe shkatërrues të Shtetit për interesa personale dhe familjare(diskriminim mendimi).

Edhe pse Departamenti Amerikan i Shtetit ua kujtoi disa herĂ« “linçuesve” berishanĂ« se ambasadorja Kim pĂ«rfaqĂ«sonte politikat e SHBA, kjo nuk i ndali ata. Po si mund t’i pĂ«rgjigjesh dikujt qĂ« tĂ« shan dhe ofendon dhe qĂ« nuk respekton minimumin e dinjitetit njerĂ«zor? Dikujt qĂ« Shtetin e koncepton si kuzhinĂ«n e klanit personal dhe jo njĂ« entitet interesash tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta, bashkĂ«jetese harmonike e ligjore detyrimesh dhe tĂ« drejtash? Ose do tĂ« biesh nĂ« nivelin e tij, ose do tĂ« presĂ«sh, do tĂ« durosh e do tĂ« pĂ«rgjigjesh me gjuhĂ«n e Shtetit ligjor. Po tĂ« cilit Shtet Ligjor, kur deri dje ky Shtet ligjor e kishte emrin “gjingjon”, dalĂ« nga kuzhina familjare e klanore?

E dimë mirë se në Shqipëri, nëse të sulmon Edi Rama të gjithë të mbrojnë, nëse të sulmon Pandeli Majko, të gjithë solidarizohen me ty, por nëse të sulmon Sali Berisha me të tijët, përreth krijohet një heshtje varri, askush nuk pipëtin, të gjithë kthejnë kokën nga ana tjetër, të gjithë bëjnë sikur nuk shohin e dëgjojnë. Por kjo ndodh në Shqipëri, jo në SHBA!

Dhe SHBA-të u betuan se këtu do të pretendojnë të bëhet shteti ligjor, gjithashtu dhe BE e pretendon nëse ne duam ta shohim veten europianë dhe grimcat e para të shtetit ligjor krijuan SPAK dhe në hapat e para të tij SPAK prodhoi dosjen 500 faqëshe me fakte të veprimtarisë korruptive të familjes Berisha. Disa fakte i dinim mirë, ishin materialisht përpara syve të gjithë shqiptarëve, të tjera veprime na lanë pa fjalë, duke sfiduar edhe fantazinë më të shfrenuar të servilizmit të një Shteti të tërë ndaj një familje të stilit feudal.

Kur DEA amerikane nisi operacionet e saj në Amerikën Latine ndaj narkotrafikantëve më të egër e kishte të qartë se të luftosh ndaj individëve që nuk respektojnë asnjë rregull nuk është e lehtë aspak, por kjo nuk do të thotë se një Shtet, kur dëshiron, të mos e gjejë forcën dhe mundësinë të asgjësojë edhe më të tmerrshmin prej tyre, siç ndodhi e si vazhdon të ndodhë.

Dosja me 500 faqe e SPAK thuhet se është vetëm një grimcë në atë që zyrat e Strukturës së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të organizuar po përgatisin për dëmtuesit e mëdhenj të demokracisë në Shqipëri dhe të mbajtësve peng prej vitesh të dinjitetit të nëpunësve të administratës dhe të shoqërisë shqiptare. Nuk mund të ketë demokraci dhe integrim në familjen europiane, nëse mes nesh pranojmë njerëz dhe veprime antiligj dhe anti shtet. Na e kanë thënë në të gjitha mënyrat Bashkimi Europian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Dosjet janë fillimi i përgjigjes së Shtetit ndaj sfiduesve. (Shqiptarja.com)

Kush do ta “rrĂ«zojĂ« nga kali” Edi RamĂ«n
?

✇Gazeta Shqiptare
By: P. Gj.
17 September 2024 at 09:22

NGA XHEVAT MUSTAFA Xhevat Mustafa

Ă« afĂ«rt do tĂ« pĂ«rjetohet “rĂ«nia nga kali” politik dhe qeverisĂ«s e Edi RamĂ«s! Sepse qysh nga lashtĂ«sia e deri mĂ« sot historia ka treguar apo konfirmuar se nuk ka faraon, perandor, mbret, sulltan, car, krajl, diktator, president, kryeministĂ«r
 qĂ« e ka shmangur kĂ«tĂ« ditĂ« apo gjĂ«mĂ«. Pra, edhe Edi Rama nuk do tĂ« mundet kurrĂ« tĂ« shpĂ«tojĂ« nga kjo e keqe, pavarĂ«sisht se si pĂ«rrallis dhe mashtron veten dhe ata qĂ« e dĂ«gjojnĂ«, siç ndodhi mĂ« sĂ« fundmi, edhe mĂ« 8 shtator 2024 nĂ« DurrĂ«s, nĂ« shoun e radhĂ«s, me emĂ«rtimin “mbledhje e AsamblesĂ« KombĂ«tare tĂ« PartisĂ« Socialiste”! NdĂ«rsa Edi Rama lodh trutĂ« pĂ«r tĂ« gjetur rrugĂ« e mundĂ«si, pĂ«r ta vonuar sa mĂ« shumĂ« kĂ«tĂ« ditĂ«, shumicĂ«s sĂ« shqiptarĂ«ve, qytetarĂ«ve, demokratĂ«ve
 u mbetet si barrĂ« e detyrĂ« tĂ« vrasin mendjet se cilĂ«t dhe si do ta rrĂ«zojnĂ« sa mĂ« shpejt atĂ« nga kali kryeministror, ngjashĂ«m me atĂ« sulltanor e mbretĂ«ror!

Le ta fillojmĂ« zgjidhjen e kĂ«tij “ekuacioni” me shqiptarĂ«t e gjallĂ«! Dihet pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« kohĂ«s, shumica e tyre janĂ« nĂ«pĂ«r plazhe, lokale, lulishte, para televizorĂ«ve, duke shikuar ndeshje futbolli nga kampionatet mĂ« tĂ« forta evropiane si dhe filma serialĂ« turq
 Mos vallĂ«, pasi u zhdukĂ«n me skenar e synime tĂ« largĂ«t sindikatat nga politika dhe qeverisjet, mund ta kryejnĂ« kĂ«tĂ« punĂ« apo mision studentĂ«t e universiteteve, publike e private? ThonĂ« e shkruajnĂ« se ndryshe nga studentĂ«t e nĂ«ntor-dhjetorit 1990 e nĂ« vende tĂ« tjerĂ« tĂ« botĂ«s, edhe nĂ« gusht 2024, qĂ« rrĂ«zojnĂ« presidentĂ«, kryeministra, qeverira, shumica e studentĂ«ve tĂ« ShqipĂ«risĂ« sĂ« kĂ«tyre 10 viteve janĂ« gjithashtu nĂ«pĂ«r plazhe, lokale, koncerte nĂ« sheshe mbush me tallava e shiringa drogrash, duke kĂ«rcyer e ulĂ«ritur si Edi Rama
!? Ose, pjesa tjetĂ«r nĂ«pĂ«r aeroporte dhe avionĂ« pĂ«r tĂ« ikur nĂ« vende tĂ« PerĂ«ndimit sa mĂ« shpejt
?!

Tani i erdhi radha PD-sĂ« dhe opozitĂ«s, si forcĂ« e madhe, formale apo hipotetike, pĂ«r rrotacion politik dhe qeverisĂ«s, pra pĂ«r “rrĂ«zimin nga kali” tĂ« Edi RamĂ«s dhe qeverisĂ« sĂ« tij! Si rrjedhojĂ« e “dhuratĂ«s bujare” qĂ« i bĂ«ri PD-Berisha mĂ« 2008 me marrĂ«veshjen pĂ«r Kodin Zgjedhor, ndryshuar lehtĂ« apo sa pĂ«r grim me 106 vota nga deputetĂ«t e PS e tĂ« PD-sĂ«, mĂ« 26 korrik 2024, pĂ«r zgjedhjet e pranverĂ«s 2025, Ă«shtĂ« e kuptueshme se edhe pas kĂ«tyre ndryshimeve, Rama-partia Ă«shtĂ« ndjeshĂ«m e favorizuar pĂ«r fitoren e mandatit tĂ« katĂ«rt. Doza e favorizimit shtohet edhe nga qenia nĂ« krye tĂ« KQZ-sĂ« e “kukullĂ«s” Ilirian Çelibashi, nĂ«n hundĂ«n e tĂ« cilit e tĂ« vĂ«zhguesve shqiptarĂ« dhe ndĂ«rkombĂ«tarĂ«, do tĂ« kryhen masakrat e reja nĂ« listat e zgjedhore dhe kutitĂ« e votimit, kur duhej tĂ« ishte “djegur” me kohĂ« nga masakrat dhe skandalet nĂ« farsat zgjedhore tĂ« mĂ«hershme! Dihet se pĂ«r kĂ«tĂ« “fitore tĂ« re” Rama ka rreth 11 vjet qĂ« investon dhe punon hapur apo nĂ«n rrogoz edhe nĂ« kuadĂ«r tĂ« skenarit anti-PD dhe sloganit tĂ« tij se “tĂ« dyja palĂ«t janĂ« njĂ«soj”, me efekt tĂ« ndjeshĂ«m pĂ«r tĂ« mbajtur sa mĂ« masiv mosbesimin ndaj PD-sĂ« dhe opozitĂ«s.

KĂ«tyre mund t’u shtohet edhe non gratizimi i Sali BerishĂ«s, me ndihmĂ«n e madhe nga Xhorxh dhe Alex Soros, Charles McGonigal si dhe sorosianĂ« tĂ« tjerĂ« nĂ« DASH e nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ«, nĂ« AmbasadĂ«n e SHBA-ve nĂ« TiranĂ« e nĂ« Bruksel, nĂ« struktura drejtuese tĂ« BE-sĂ«. Fruta tĂ« kĂ«tyre investimeve dhe pĂ«rpjekjeve, pĂ«rgjithĂ«sisht tĂ« pandershme e tĂ« pista, janĂ« ndarja e PD-sĂ« nĂ« dy copa, qenia e saj e tejzgjatur, me vite si nĂ« gjendje kome, mbetja akoma larg kapacitetit optimal si alternativĂ« e denjĂ« dhe bindĂ«se rrotacioni politik dhe qeverisĂ«s. MegjithatĂ«, muajt deri nĂ« zgjedhjet e pranverĂ«s 2025, falĂ« edhe bumeve qeveritare me dĂ«shtime dhe vetĂ« diskretitime, me skandale korrupsioni, ortakĂ«rie me mafien shqiptare e ndĂ«rkombĂ«tare si dhe me qarqe tĂ« njohura pĂ«r antishqiptarizĂ«m tĂ« moçëm, janĂ« tĂ« mjaftueshĂ«m qĂ« PD dhe opozita tĂ« pĂ«rfitojnĂ« ndjeshĂ«m, njĂ«herazi duke u riorganizuar me seriozitet dhe thellĂ«si nĂ« tĂ« tri nivelet e piramidĂ«s sĂ« tyre! NĂ«nkuptueshĂ«m, duke u lĂ«nĂ« mĂ« shumĂ« hapĂ«sirĂ« nĂ« strukturat e tyre drejtuese dhe mandate deputeti figurave tĂ« reja nga vendi e nga Diaspora. Personalisht dhe subjektivisht nuk futem tek optimistĂ«t se “ngritja nĂ« majĂ« mali” e PD-sĂ« dhe “rĂ«nia nga kali” e Edi RamĂ«s, do tĂ« jetĂ« e shpejtĂ«!

Sipas gjykimit tim, nĂ«se PD dhe opozita futen nĂ« zgjedhjet e 2025 me shumicĂ«n e kryesive qendrore e tĂ« degĂ«ve si dhe tĂ« grupeve parlamentare tĂ« tanishme, fatkeqĂ«sisht, pa apo me dashje, do t’ia dhurojnĂ« Edi RamĂ«s fitoren e mandatit tĂ« katĂ«rt! PĂ«r ta shmangur kĂ«tĂ« gjĂ«mĂ« kombĂ«tare
 kĂ«rkohen liderĂ« tĂ« rinj demokratĂ«, shqiptarĂ«, qytetarĂ«, intelektualĂ« me vepra
, tĂ« pavetĂ«djegur e tĂ« djegur pĂ«rfundimisht nga koha dhe betejat e shumta tĂ« humbura si dhe nga “misionarizmi i telekomanduar” nga Tirana apo kryeqytete tĂ« tjerĂ«, tĂ« afĂ«rt e tĂ« largĂ«t. Pra, qĂ« kanĂ« CV tĂ« panjolla, pĂ«lqyeshmĂ«ri, mbĂ«shtetje e besueshmĂ«ri masive jo vetĂ«n nĂ« gjirin apo elektoratin e PD-sĂ« e tĂ« opozitĂ«s si koalicion
! Por, edhe pa lidhje e pazare tĂ« fshehta me bizneset politikĂ« dhe financiarĂ«, me PS, Edi RamĂ«n dhe me politikanĂ« e pushtetarĂ« tĂ« tij qendrorĂ« e lokalĂ«, me oligarkĂ« proqeveritarĂ«, me SorosĂ«t at e bir si dhe me ambasadorĂ« ndĂ«rkombĂ«tarĂ«, me mendĂ«si e fuqi guvernatori nĂ« ShqipĂ«ri!

Disa tĂ« tjerĂ« mendojnĂ« se njĂ« faktor i fortĂ« pĂ«r rrotacion politik dhe qeverisĂ«s nĂ« ShqipĂ«ri mund tĂ« jetĂ« “armata” e pensionistĂ«ve shqiptarĂ«, sigurisht me pĂ«rjashtim tĂ« shumicĂ«s sĂ« atyre qĂ« kanĂ« pensione tĂ« larta e tĂ« posaçme, sidomos si dhurata miqĂ«sie nga Edi Rama. PĂ«rafĂ«rsisht, shifra e plotĂ« e pensionistĂ«ve nĂ« vendin tonĂ« Ă«shtĂ« nĂ« rreth 825 mijĂ« veta. Rreth 50% e tyre, edhe pse kanĂ« pensione tĂ« ultĂ«, nĂ« 10.000-20.000 lekĂ«, qĂ« ulen vazhdimisht ndjeshĂ«m nga rritja e çmendur e çmimeve tĂ« tĂ« gjitha produkteve dhe shĂ«rbimeve, pĂ«rfshirĂ« edhe spitalet dhe farmacitĂ« kanĂ« qenĂ« e janĂ« prej njĂ« jete tĂ« tĂ«rĂ« me PKSH-PPSH-PSSH! DomethĂ«nĂ« me anim, bindje e votĂ« majtas dhe urryes histerikĂ« ndaj “tĂ« djathtĂ«s”, identifikuar e gogolizuar kryesisht me emrin dhe figurĂ«n Sali Berisha, qĂ« po tĂ« kishin mundĂ«si mund ta “gozhdonin” si Krishtin!? Edhe nĂ« zgjedhjet parlamentare mĂ« 1991, 1997, 2001, 2013, 2017, 2021 si dhe nĂ« zgjedhjet pĂ«r pushtetin e lokal votat e tyre ishin pĂ«rcaktuese pĂ«r “fitoret” e Rama-partisĂ« apo “rilindjes”!? Duke pasur parasysh apo llogaritur kĂ«tĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« apo traditĂ« 80-vjeçare, me njĂ« erozion tĂ« pakĂ«t mĂ« 22 mars 1992, Ă«shtĂ« iluzion apo mashtrim i vetvetes nĂ«se pritet qĂ« nga ky kontingjent pensionistĂ«sh tĂ« ndryshojĂ« kahu i vĂ«rshimit tĂ« votave e tĂ« ndodhĂ« çudia e rrotacionit politik dhe qeverisĂ«s.

NĂ«se do tĂ« ndjenin dhe mendonin me trutĂ« dhe zemrat e veta, si shqiptarĂ«, familjarĂ«, qytetarë , nĂ«se do tĂ« merrnin shembull nga pensionistĂ«t italianĂ«, francezĂ«, belgĂ«, grekë , me ato pensione qĂ« marrin pĂ«r 25, 30,35,45 vjet punĂ« e siguracione; me kĂ«to çmime nĂ« ushqime, nĂ« artikuj farmaceutikĂ«, higjiene, kozmetikĂ«, shĂ«rbime
 2-3 fish mĂ« tĂ« lartĂ« se mĂ« 2013 e rreth 50-100% mĂ« tĂ« lartĂ« se nĂ« Gjermani, Itali, KosovĂ«, MaqedoninĂ« e Veriut, Greqi, Turqi
, ky kontingjent shumĂ« masiv pensionistĂ«sh enveristo-edramistĂ« tĂ« pĂ«rjetshĂ«m, ka pasur e ka shumĂ« arsye pĂ«r tĂ« dalĂ« shesheve nĂ« protesta qytetare kundĂ«r qeverisĂ«, nĂ«nkuptueshĂ«m pa praninĂ« e politikanĂ«ve dhe deputetĂ«ve tĂ« PD-sĂ«, PS-sĂ« e ndonjĂ« partie tjetĂ«r opozitare, qĂ« mund ta partizojnĂ« e politizojnĂ« protestĂ«n e tyre
! Por, zhgĂ«njimin, reflektimin dhe ndĂ«shkimin e tyre pĂ«r Rama-qeverinĂ« mund ta shprehin sidomos ditĂ«n e zgjedhjeve, ose duke mos shkuar fare, ose duke i grisur dhe hedhur fletĂ«t e votimit nĂ« koshat e plehrave
!

Kontingjentit tĂ« pensionistĂ«ve, shumica “tĂ« majtĂ«â€, duhet t’u shtohen rreth 300 mijĂ« vota individuale e familjare qĂ« vijnĂ« nga armatat e administratĂ«s publike (jopartiake, me status nĂ«punĂ«si civil) dhe tĂ« patronazhistĂ«ve, kontingjent plotĂ«sisht partiak! TĂ« dyve kĂ«tyre “ushtrive” u Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« nĂ« “mĂ«nyrĂ« demokratike dhe konsensuale” ultimatumi apo urdhri me gojĂ«: “Nga 2-4 vota pĂ«r familje pĂ«r PS ose ndryshe tĂ« nesĂ«rmen e ditĂ«s sĂ« zgjedhjeve ikni vetĂ« nga vendet e punĂ«s”! EnveristĂ«t e moçëm dhe ata patronazhistĂ«, me ligĂ«sinĂ« gjenetike apo partiake, plot duke u reklamuar me pa sinqeritet sikur janĂ« antiedramistĂ«, bĂ«jnĂ« sikur nuk e kuptojnĂ« se pĂ«r rrotacionin qeverisĂ«s e politik nuk bĂ«het fjalĂ« me domosdo qĂ« tĂ« “bjerĂ« nga kali” Edi Rama e tĂ« rihipin nĂ« tĂ« njĂ«jtin kalĂ« tĂ« rraskapitur e kurrizplagĂ«, Sali Berisha, Lulzim Basha, Ilir Meta
!

KĂ«to rrethana tĂ« shtyjnĂ« tĂ« mendohet se mĂ« shumĂ« se nga tĂ« tjerĂ«t, “rĂ«nia nga kali” e Edit mund tĂ« vijĂ« nga vetĂ« Rama. NĂ«nkuptueshĂ«m, kur “tĂ« vetĂ«vritet” politikisht, moralisht, juridikisht, me vota
 nga skandalet e korrupsionit e nga abuzimet prej plotpushtetshmĂ«risĂ«, duke vazhduar gjatĂ« t’i pandehĂ« dhe shfrytĂ«zojĂ« ShqipĂ«rinĂ«, pasuritĂ« e saj mbi e nĂ«ntokĂ«sore, tĂ« gjitha resurset e saj si prona personale e familjare, ortakĂ«rore, si mallra pĂ«r biznes financiar e politik
 Me shumĂ« gjasa, mĂ« shumĂ« se faktorĂ«t e brendshĂ«m, “gremisja nga kali” e Edi RamĂ«s mund tĂ« vijĂ« nga “shterimi i burimeve” tĂ« mbĂ«shtetjes sĂ« tij politike e jo rrallĂ« tĂ« paskrupullt e tĂ« paparimtĂ« ndĂ«rkombĂ«tare, sidomos nga Uashingtoni, Brukseli, Roma, Parisi, Londra, Athina, Beogradi
 DomethĂ«nĂ«, “rĂ«nia nga kali” e RamĂ«s mund tĂ« vijĂ« edhe nĂ«se rihapet nĂ« Uashington e nĂ« TiranĂ«, nga SPAK edhe dosja McGonigali!

Por, edhe nga dosjet mbush me fakte skandaloze e tĂ« patolerueshme nĂ« vendet perĂ«ndimore me demokraci tĂ« vĂ«rtetĂ«, “dhuruar falas” SPAK-ut nga intervistat e Arben Ahmetajt nĂ« “SYRI TV”, nga specialet nĂ« “RAI 3”, nga shkrimi i gazetĂ«s gjermane “Der Spiegel” mĂ« 12 shtator 2024, me titullin “BE mbyll “njĂ«rin sy” ndaj RamĂ«s”
! Gjithsesi, pĂ«r sa kohĂ« do tĂ« jemi nĂ« kĂ«to kushte, qofsha i gabuar, por besimi dhe shpresa pĂ«r kĂ«tĂ« vend, pĂ«r t’u bĂ«rĂ« siç e kanĂ« dashur dhe e duan shqiptarĂ«t nĂ« varre e ata tĂ« gjallĂ«, janĂ« ose nĂ« varret e Enver HoxhĂ«s dhe Ramiz AlisĂ«, ose tĂ« mbyllura me dyer tĂ« hekurta e dryna tĂ« mĂ«dhenj nĂ« Beograd, AthinĂ«, MoskĂ«, Bruksel, Paris, LondĂ«r, Uashington
!

The post Kush do ta “rrĂ«zojĂ« nga kali” Edi RamĂ«n
? appeared first on Gazeta Shqiptare Online.

Pas vitit 1988, Demokratët kanë marrë më shumë vota në nivel kombëtar, por Republikanët


✇Java News
By: Eduard Zaloshnja
17 September 2024 at 08:04

Nga Eduard Zaloshnja

Pas vitit 1988 në SHBA, kandidatët presidencialë demokratë kanë marrë më shumë vota në rang kombëtar se sa ata republikanë (me përjashtim të vitit 2004), por në 3 nga 8 zgjedhjet e fundit presidenciale, kanë qenë këta të fundit që e kanë fituar mandatin presidencial. Kjo ka ndodhur sepse, sipas kushtetutës amerikane, mandatin presidencial nuk e fiton kandidati me më shumë vota në rang kombëtar, por ai që ka më shumë elektorë të tij në Kolegjin Elektoral.

Kolegji Elektoral pĂ«rcaktohet nga zgjedhjet presidenciale çdo 4 vjet nĂ« SHBA, dhe pĂ«rbĂ«het nga 538 elektorĂ« tĂ« 50 shteteve tĂ« federatĂ«s amerikane (numri i elektorĂ«ve pĂ«r secilin shtet varet nga popullsia e çdo shteti). NĂ« shtetet ku fiton njĂ« kandidat demokrat, caktohen elektorĂ« tĂ« pĂ«rzgjedhur prej tij. NdĂ«rsa nĂ« ato ku fiton njĂ« kandidat republikan, caktohen elektorĂ« tĂ« pĂ«rzgjedhur prej tij*. PĂ«r t’u shpallur fitues, njĂ«ri nga kandidatĂ«t nĂ« garĂ« duhet tĂ« ketĂ« tĂ« paktĂ«n 270 elektorĂ« qĂ« votojnĂ« pĂ«r tĂ«.

Kështu, në vitin 1992, kandidati demokrat grumbulloi 5.8 milionë vota më shumë se kandidati republikan në rang kombëtar, ndërkohë që siguroi plot 370 elektorë në Kolegjin Elektoral (nga 270 që i duheshin për mandatin presidencial).

Në vitin 1996, kandidati demokrat grumbulloi 8.2 milionë vota më shumë se kandidati republikan në rang kombëtar, ndërkohë që siguroi plot 379 elektorë në Kolegjin Elektoral (nga 270 që i duheshin për mandatin presidencial).

Në vitin 2000, kandidati demokrat grumbulloi 544 mijë vota më shumë se kandidati republikan në rang kombëtar, ndërkohë që siguroi vetëm 266 elektorë në Kolegjin Elektoral (nga 270 që i duheshin për mandatin presidencial).

Në vitin 2004, kandidati demokrat grumbulloi 3 milionë vota më pak se kandidati republikan në rang kombëtar, dhe siguroi vetëm 251 elektorë në Kolegjin Elektoral (nga 270 që i duheshin për mandatin presidencial).

Në vitin 2008, kandidati demokrat grumbulloi 9.6 milionë vota më shumë se kandidati republikan në rang kombëtar, ndërkohë që siguroi plot 365 elektorë në Kolegjin Elektoral (nga 270 që i duheshin për mandatin presidencial).

Në vitin 2012, kandidati demokrat grumbulloi pothuaj 5 milionë vota më shumë se kandidati republikan në rang kombëtar, ndërkohë që siguroi plot 332 elektorë në Kolegjin Elektoral (nga 270 që i duheshin për mandatin presidencial).

Në vitin 2016, kandidatja demokrate grumbulloi 2.9 milionë vota më shumë se kandidati republikan në rang kombëtar, ndërkohë që siguroi vetëm 227 elektorë në Kolegjin Elektoral (nga 270 që i duheshin për mandatin presidencial).

Në vitin 2020, kandidati demokrat grumbulloi 7 milionë vota më shumë se kandidati republikan në rang kombëtar, ndërkohë që siguroi plot 306 elektorë në Kolegjin Elektoral (nga 270 që i duheshin për mandatin presidencial).

Aktualisht harta e Kolegjit Elektoral tregon njĂ« epĂ«rsi tĂ« lehtĂ« pĂ«r Kamala Harris (276-262), bazuar nĂ« tĂ« gjitha sondazhet e kryera nĂ«pĂ«r shtetet tĂ« ndryshme tĂ« federatĂ«s amerikane (tĂ« pĂ«rmbledhura nga RealClearPolitics).  Por kjo hartĂ« ka ndryshuar nga dita nĂ« ditĂ« gjatĂ« javĂ«ve tĂ« fundit, dhe mund tĂ« ndryshojĂ« pĂ«rsĂ«ri deri mĂ« 5 nĂ«ntor


*Washington, DC, edhe pse nuk e ka statusin e shtetit, dërgon 3 elektorë në Kolegjin Elektoral. Vetëm shtetet Maine dhe Nebraska dërgojnë elektorë sipas një parimi të përafërt proporcional. Kudo tjetër, përdoret parimi mazhoritar (kush fiton qoftë edhe me 0.01% në një shtet, siguron gjithë elektorët e atij shteti).

DOSJA E SPAK/ Sali Berisha, në mbledhjen e qeverisë: Do privatizojmë terrenet sportive, nuk do lëmë asnjë stadium në Tiranë!

✇Java News
By: Java News
16 September 2024 at 20:55

Nga Ylli Pata

Dosja e SPAK qĂ« e shpall Sali BerishĂ«n tĂ« pandehur pĂ«r korupsion pasiv, nĂ« lidhje me privatizimin e klubit “Partizani”, ka skandale nĂ« çdo kapitull apo paragraph tĂ« saj. Disa kanĂ« dalĂ« e janĂ« folur prej kohĂ«sh me procedurat e paligjshme dhe transferimin e njĂ« prone qĂ« nuk ekziston nĂ« asnjĂ« regjistĂ«.

Por skandali më serioz ndodhet në një procesverbal të mbledhjes së qeverisë së datës 18 qershor 2008. Në dosjen e SPAK është pasqyruar procesverbali i mbledhjes së qeverisë së asaj date.

Mbledhje, ku mungonin ministry i Jashtëm, Lulzim Basha dhe ministri i Kulturës dhe Turizmit, Ylli Pango. Të cilët përfaqësohesin nga zëvendësministrat përkatës Anton Gurakuqi dhe Ekrem Spahia.

NĂ« mbledhjen e 18 qershorit 2008, do tĂ« duhej tĂ« diskutohej njĂ« propozim i ministrit Ylli Pango pĂ«r njĂ« rishikim tĂ« ligjit nr. 9376 datĂ« 21.04.2005 “PĂ«r Sportin”.

Pango propozonte që objektet sportive mund tu jepen në koncesion apo pronësi të tretëve pa ndryshuar destinacion. Që do të thotë çdo object sportive, d të duhet të mbetet sportiv.

Por në mbledhjen e qeverisë, Sali Berisha, tregon hapur se është i xhindosur nga propozimi i Ylli Pangos dhe i vërvitet pa mëshirë Ekrem Spahisë.

Berisha, Ă«shtĂ« i tĂ«rbuar nga ideja se njĂ« ministĂ«r i tij po i del kundĂ«r privatizimit tĂ« Klubit Partizani. E siç ka ndodhur mĂ« pas, del se edhe shkarkimi “9 minutĂ«sh” i Pangos, duket qartĂ« se nuk ka pasur as motiv politik, as elektoral, por ka lidhje direkte me privatizimin e Klubit Partizani.

Në dosjen e SPAK është dialogu ndërmjet Ekrem Spahisë dhe Sali Berishës, që në fakt është një presion i hapur, jo për vshët e një zv.ministri pa peshë dhe pa fuqi, por për të gjithë ata politikanë të PD-së që i kundërvihen vullnetit të familjes Berisha.

Madje, kryeministri thotë qartë se jo veëm klubi Partizani do të duhet të privatizohet, por edhe stadiumet e terrenet e tjera sportive.(Të faksimilet e dosjes së SPAK janë të gjitha diskutimet në mbledhjen e qeverisë të 16 qershorit 2008.

Berisha thotĂ« nĂ« mbledhje, duke akuzuar Ylli Pangon pĂ«r lobing ndaj PresidentĂ«ve tĂ« klibeve tĂ« futbollit, se nĂ«se ka procedura tĂ« sakta nuk ekziston asnjĂ« terren sportive nĂ« TiranĂ«. Dhe pĂ«rmend nĂ« fillim Stadiumin “Qemal Stafa”, “klubin Partizani” dhe kubin “Dinamo”.

“Nuk ekzistojnĂ« stadiume nĂ« TiranĂ«, po tĂ« isha unĂ« kryetar bĂ«shkie, e po e bĂ«ri ai e pĂ«rgĂ«zoj. Stadiumet nuk duhet nĂ« mes tĂ« qytetit, duhet tĂ« dalin anash”, thekson Sali Berisha.

Vetëm nëse shikon procesverbalin e qeverisë shikon qartë se Sali Berisha ju bën të ditur çdo ministry se nuk duhet të pengojnë vullnetin e familjes së tij.

Në mbledhjen së qeverisë së 16 qershorit, qeveria vendos ndryshimet në ligjin për Sportin, duke lejuar që kur ka pronar objektet sportive u jepet atyre, duke u lënë dorë të lirë që të ndryshojnë destinacionin, ndërkohë nëse jepen në koncension, nuk duhet të ndryshohet destinacioni, pra prona duhet të përdoret si terren sportiv.

Projektligji miratohet më 21 korrik 2008 dhe hyn në fuqi më 16 gusht 2008.

Ylli Pango, ministër u Kulturës i kohës, kur është pyetur nga SPAK, ka deklaruar se privatizimi i objekteve sportive ka ardhur si rrjedhojë i një kërkese të kryeministrit që ministritë e linjës të përgatisin aktet.

Anti-fashizmi shqiptar ishte ‘pa dallim krahine, feje, ideje’, pra ishte pluralist

✇Java News
By: Elisa Spiropali
16 September 2024 at 16:25

Nga Elisa Spiropali

Jemi në një sesion shkencor, një veprimtari simbolike kushtuar antifashizmit shqiptar si një vlerë mbarëshoqërore dhe mbarëpopullore, një organizim i përbashkët i Akademisë së Shkencave dhe Akademisë së Studimeve shqiptare pranë Universitetit Europian të Tiranës.

Faleminderit që jemi bashkë dhe më dhatë mundësinë të përkujtojmë një datë simbol të historisë sonë, 82-vjetorin e mbledhjes së Konferencës së Pezës, në këtë 80 vjetor të çlirimit të vendit. Më 16 shtator 1942, përfaqësuesit e të gjitha forcave politike në vend u mblodhën në Pezë dhe përpunuan platformën e përbashkët të luftës kundër pushtuesit fashist për çlirimin kombëtar. Që si shumëçka tjetër në Shqipëri apo në Ballkan, aq më tepër kur bëhet fjalë për historinë, lind debat, krijon kundërshti, herë bashkon e herë ndan dhe gjithëherët afron bindje si zgjidhje dhe dyshime si alternativë tjetër.

Shumica e prindërve ose gjyshërve tanë sot, kanë qenë fëmijë në atë kohë të trazuar për historinë e gjithë botës, kur gjithë bota ishte përfshirë në një betejë për jetë e vdekje me murtajën nazifashiste e cila kërcënonte me shfarosje popullsi të tëra, këcënonte mënyrën e jetese, lirinë e gjykimit të individit dhe sistemin që kishte individin e dhe të drejtat e tij në qendër.

Ende pa shëruar plagët e një lufte botërore, bota ishte zgjuar sërish në makthin e një tjetër lufte të tillë, por më të egër, më gjithëpërfshirëse dhe më tragjike.

E para nisi në Ballkan nga plumba ballkanasish, e dyta të shtënat e para i pati po në Ballkan, në prillin e 1939, kur Shqipëria e vogël u bë viktima e parë e dramës së përbotshme që do të luhej me gjakun, vuajtjet dhe sakrificat e dhjetëra milionë qenieve njerëzore, nga veriu, në jug të Evropës, nga Perëndimi i Atlantikut e deri në Lindjen e Largët.

Prindërit dhe gjyshërit tanë nuk e kanë pasur të vështirë të na tregonin se çfarë kishte ndodhur në atë kohë të përgjakur.

Fëmijët tanë, brezi Z dhe i internetit, i demokracisë dhe lirisë, por dhe vetmisë së individit, do ta kenë më të vështirë ta kuptojnë po atë kohë, nëse sërish, një betejë e egër nuk do të zhvillohej në skaj të Evropës, kur fashizmi i ri i një autokrati, po kërcënon me zjarr e hekur, raketa në qiell dhe tanke në tokë, sovranitetin e fqinjit të tij.

Për këtë rast, fëmijët tanë nesër do të thonë se brezi ynë, njëlloj si prindërit tanë për etërit e tyre dje, ka bërë zgjedhjen e duhur. Se Shqipëria më e madhe dhe më ë fortë se dje është rreshtuar sërish në anën e duhur të historisë duke zgjedhur dritën përpara errësirës, të drejtën përpara forcës së egër, lirinë dhe sakrificën për liri bazuar mbi vlerat më të mira të njerëzimit.

Në agun e Luftës së Dytë Botërore ka pasur shumë dilema edhe në Shqipëri.

Dy rryma, dy mendësi që nuk përjashtonin asnjëra dashurinë për atdheun, patriotë të rinj e nacionalistë të vjetër, pavarësisht ndarjeve të mëdha në ide e zgjidhje mbi ato ide, gjetën forcën që të bëhen bashkë. Njëlloj siç instikti i mbijetesës së shqiptarit dhe armiku i përbashkët, i ka bërë bashkë shqiptarët kundër kërcënimit të të huajit.

Peza si simbol dhe simboli i Pezës ishte fronti i parë që i rreshtoi në një kah shqiptarët e ndershëm e patriotë; ishte leksioni i madh që ju dha historisë dhe që historia vazhdon ta japë edhe sot, se të bashkuar me njëri-tjetrin, pavarësisht ndarjeve në bindje, fe e ide, ne shqiptarët mund të jemi të suksesshëm.
Respekt pafund dhe mirënjohje sublime për atë akt të jashtëzakonshëm dhe për gjithë ato gra e burra që në këmbim të sakrificës së tyre dhe gjakut të derdhur, ndanë atë diademë krenarie për të djeshmen, të sotmen dhe të nesërmen tonë të përbashkët.

ShqipĂ«ria u rreshtua kĂ«shtu nĂ« tĂ« njĂ«jtin front antifashist si pjesa mĂ« pĂ«rparimtare e kohĂ«s. Ashtu siç pĂ«rcaktonte dhe Karta e Atlantikut, e gushtit tĂ« vitit 1941, nĂ« tĂ« cilĂ«n Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s dhe Britania e Madhe, Presidenti Rusvelt dhe Kryeministri Çërçill, konfirmuan solidaritetin kundĂ«r fuqive tĂ« Aksit, agresorĂ«ve nazifashistĂ« dhe shpallĂ«n vizionin e tyre pĂ«r njĂ« botĂ« nĂ« zhvillim, mirĂ«qenie e paqe, pa luftĂ«ra e pa armĂ«, me siguri kolektive dhe tĂ« drejtĂ«n e shenjtĂ« tĂ« popujve pĂ«r vetĂ«vendosje.

Kjo busull e ndërgjegjes morale të njerëzimit, ishte frymëzimi i aleancës së tre fuqive antifashiste të kohës, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania e Madhe e Bashkimi Sovjetik.

Kjo është gjithashtu busulla që shpjegon se kush bëri mirë dhe kush bëri keq, kush u soll drejt dhe kush gaboi në ato kohë të ndezura, të vështira e tragjike.

Lufta e shqiptarëve, ashtu si edhe lufta e përbotshme kundër fashizmit, ishte një luftë e ashpër në male, fusha e lugina, në fshatra e qytete, me kosto të pallogaritshme për kombet e mëdha, por edhe për kombet e vogla si Shqipëria.

Përqafimi i antifashizmit si një vlerë mbarë shoqërore u bë një fakt mbarëpopullor.

ÇfarĂ« ndodhi mĂ« pas, rihyrja sĂ«rish nĂ« luftĂ« e gjithĂ« botĂ«s sĂ« ndarĂ« nĂ« dy pjesĂ« menjĂ«herĂ« sapo u bĂ« paqja e LuftĂ«s me armĂ«, Ă«shtĂ« histori tjetĂ«r. ÇlirimtarĂ«t nisĂ«n tĂ« sillen si pushtues dhe heronjtĂ« e djeshĂ«m u shndĂ«rruan nĂ« banditĂ«t e rinj tĂ« veshur me pushtet ideologjik. Sepse ishte pikĂ«risht ideologjia qĂ« ngriti themelet e murit qĂ« ndau botĂ«n, vazhdoi ta lerĂ« atĂ« tĂ« pasigurt e ta dĂ«nojĂ« njerĂ«zimin me njĂ« serial tjetĂ«r tĂ« pĂ«rgjakshĂ«m vuajtjesh, dhembjesh e sakrificash nĂ« EvropĂ«, Azi, AfrikĂ« e gjetkĂ«.

Jo vetëm fati i keq dhe rasti bënë që Shqipëria të ishte në anën e gabuar të perdes së hekurt duke sjellë ndarjen e përkohshme me Perëndimin që i përket si aspiratë, si vlerë dhe si zgjedhje e zgjidhje të vetme. Për gati gjysëm shekulli komunizëm barbar, Shqipëria dhe shqiptarët përjetuan metamorfozën e çlirimtarëve të shndërruar në pushtues të vendit të tyre, u bënë viktima të mungesës së lirisë, demokracisë dhe përjetuan kufizimin e izolimin total nga një botë që e konsideronin armike dhe të huaj.

E shkuara nuk gjykohet kurrë mbi pasojat që ajo sjell në të ardhmen, pa llogaritur kontekstin në të cilin ajo ka ndodhur. Drama jonë kombëtare nën komunizëm nuk e shuan aspak flakën që ndezën ata të rinj idealistë, nacionalistë por edhe komunistë në vitet e zjarrta të luftës së përbotshme.

Trashëgimia antifashiste që ata i dhanë vendit, është një vlerë universale, që qëndron ende në themel të sistemit e të vlerave demokratike perëndimore. Ai është një ndër vlerat themelore të Shqipërisë së sotme evropiane.

Antifashizmi dhe patriotizmi ishin themelet e zgjedhjes së pamëdyshtë të Shqipërisë në vitin 1999 kur ajo sërish u rreshtua me koalicionin politiko-ushtarak të drejtuar nga SHBA e BE kundër diktaturës së fundit nacionalfashiste të Milosheviçit në Ballkan, në betejën më të madhe ushtarake dhe morale të ndodhur në Evropën e pasluftës së Dytë Botërore. Produkt i të cilës është realiteti i ri dhe i pakthyeshëm gjeopolitik në rajon, atdheu i dytë i shqiptarëve, Republika e Kosovës.

Shpesh ndodh qĂ« Ă«ndrrat nĂ« politikĂ« tĂ« duken pavend pĂ«rballĂ« realitetit tĂ« ashpĂ«r tĂ« pĂ«rditshmĂ«risĂ« sonĂ«, ku çdo ditĂ« Ă«shtĂ« nis me thirrje pĂ«r luftĂ«n finale qĂ« mbaron nĂ« tĂ« ngrysur pĂ«r t’i lĂ«nĂ« vendin luftĂ«s tjetĂ«r finale qĂ« rinis nĂ« tĂ« gdhirĂ«. Por unĂ« sinqerisht e Ă«ndĂ«rroj atĂ« ditĂ«. QĂ« nĂ« tĂ« pĂ«rditshmen e politikĂ«s shqiptare, pavarĂ«sisht ndarjeve reciproke nĂ« tĂ« mirĂ« e nĂ« tĂ« kĂ«qinj, nĂ« tĂ« aftĂ« dhe tĂ« paaftĂ«, nĂ« tĂ« ndershĂ«m dhe tĂ« korruptuar, nĂ« Ă«ngjĂ«j e banditĂ«, nĂ« policin e mirĂ« e policin e keq, nĂ« tĂ« majtĂ« e tĂ« djathtĂ«, duhet tĂ« identifikohet mbi çdo gjĂ« tjetĂ«r se çfarĂ« na bashkon tej kufirit qĂ« na ndan. ÇfarĂ« na detyron qĂ« tĂ« rendim bashkĂ« nĂ« njĂ« drejtim, tĂ« punojmĂ« si njĂ« trup me dy krahĂ« drejt njĂ« synimi tĂ« pĂ«rbashkĂ«t? PĂ«r çfarĂ« motivi e arsyesh duket tĂ« heqim armĂ«t dhe tĂ« vemĂ« nĂ« punĂ« mendjen e shpirtin? PĂ«r çfarĂ« na nevojitet paqja e pĂ«rkohshme, ndĂ«r luftĂ«n tonĂ« tĂ« paprerĂ«?

Unë e di që do të jetë shumë e vështirë të shpjegohet nesër për brezin që do të vijë se pse kemi prodhuar kaq helm e tela me gjemba në politikë; por di gjithashtu, që edhe në mos qofshim të zotë ta bëjmë ne, do ta bëjnë ata: ata do të bëhen bashkë në emër të gjakut, gjuhës, historisë dhe aspiratës sonë për të parë gjithmonë se në Shqipëri, Lind aty ku Perëndon!

* Fjalimi i kryetares së Kuvendit, Znj. Elisa Spiropali, sot në Kuvend, mbi Konferencën e Pezës (mbledhur 82 vjet më parë më 16 shtator të 1942)

Preç Zogaj: Superkomisioni “Xhafaj” Ă«shtĂ« ngritur pĂ«r t’u ndalur hovin SPAK-ut

✇Albeu
By: M C
16 September 2024 at 15:16

Nga Preç Zogaj

Pasi kishin mbajtur njĂ« distancĂ« njohĂ«se nga superkomisioni parlamentar “Xhafaj”, Shtetet e Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s deklaruan javĂ«n e kaluar qĂ«ndrimin e tyre pĂ«rmes njĂ« njoftimi pĂ«r shtyp tĂ« lĂ«shuar nga ambasada nĂ« TiranĂ«, nĂ« tĂ« cilin thuhej: “Si partnerĂ« tĂ« palĂ«kundur tĂ« pĂ«rpjekjeve tĂ« ShqipĂ«risĂ« pĂ«r tĂ« çuar pĂ«rpara reformat e nevojshme pĂ«r anĂ«tarĂ«sim nĂ« BE, Ambasada e SHBA do tĂ« angazhohet me komisionin e posaçëm pĂ«r mirĂ«qeverisjen, anti-korrupsionin dhe sundimin e ligjit. Ne presim qĂ« puna e komisionit tĂ« jetĂ« pĂ«rfshirĂ«se dhe transparente, nĂ« pĂ«rputhje me kushtetutĂ«n, nĂ« mbrojtje tĂ« pavarĂ«sisĂ« sĂ« institucioneve, si dhe tĂ« pĂ«rmirĂ«sojĂ« tĂ« ardhmen e ShqipĂ«risĂ«â€.
Ishte pikërisht ky qëndrimi që pritej: Përfshirja, angazhimi me gjithë spektrin kuptimor që nënkupton kjo fjalë. Që nga asistenca me ekspertë dhe ekspertizë, deri të monitorimi nga afër i produktit të komisionit. Njëlloj siç kanë berë me Reformën në Drejtësi të vitit 2016 dhe në gjithë procesin plot pengesa e sterkëmbësha të zbatimit të saj.

Por duke shtuar kësaj radhe mbrojtjen e pavarësisë së institucioneve tashmë në punë. Siç e dimë se janë në radhë të parë SPAK dhe GJKKO.
NĂ« opinionin e gjerĂ« publik dhe nĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« spektrit politik, sidomos jashtĂ« duopolit PS-PD, ka patur e ka shumĂ« dyshime se superkomisioni “Xhafaj” Ă«shtĂ« ngritur pĂ«r t’u ndalur hovin SPAK-ut dhe drejtĂ«sisĂ« sĂ« re. Duke e zbukuruar nismĂ«n nĂ« fjalĂ«n me retorikĂ«n e “forcimit” dhe duke e fryrĂ« me shto ujĂ« e shto miell me lloj-lloj pistash tĂ« pĂ«rgjithshme pĂ«r tĂ« maskuar qĂ«llimin kryesor.
Dyshime të arsyeshme po të mbajmë parasysh retorikën antispak të Ramës kur deklaronte më ton në forumet memece të partisë së tij se nuk do të lejojmë një republikë të prokurorëve; apo kur u kanosej hetuesve të BKH-së që po zbarkonin në zyrat e degëve të ekzekutivit; apo faktin që ky superkomision nuk ka një objekt konkret, siç kanë patur komisionet e ngjashme bipartizane për një çështje të caktuar që përligjte ngritjen e tyre, por liston çështje të përgjithshme që janë në tagrin e punës normale të komisioneve të përhershme të Kuvendit.
Superkomisoni i dublon këto komisone. I sheh edhe nga lart e nga larg me mandatin përtej legjislaturës në vazhdim që i është dhënë, pra përtej vitit 2025, një shpikje tjetër, në tejkalim të vendimit të sovranit në zgjedhje të lira e të ndershme. Vendim të cilin zoti Rama e merr të ngrirë, të paracaktuar, si në zgjedhjet farsë të periudhës së komunizmit.
Duke injoruar enigmën e zgjedhjeve të lira, që u jep emocion, bukuri dhe kuptim atyre në çdo rast.
Duke marrë vendime që burojnë nga vota para se të vendosin zgjedhësit në dhomën e fshehtë.
Sondazhet mund ti kesh në favor, por sondazhet nuk janë zgjedhje. Kjo që Rama shkon përtej popullit edhe në të vetmen fuqi në dorë të popullit është detaji i një teme të gjerë të raporteve të tij gjithnjë e më të përçunduara me vlerat e demokracisë. Por ai është i ndërgjegjshëm për karakterin provokues të shtrirjes se afateve të superkomisonit përtej legjislaturës. E ka menduar vetë të tillë në funksion të mesazhit intimidues të jetëgjatësisë në qeveri, drejtuar qëndrave të reja të pushteteve të pavarura që po krijohen në vend falë mbështetjes ndërkombëtare dhe një koshiencë të re që po krijohet në këto qendra.
Qëndrimi i shpallur amerikan i reflekton dhe u jep përgjigje dyshimeve dhe realiteteve. Përgjigjia është: Do të jemi aty!
Të tjerat janë të kuptueshme.
NĂ« lexim tĂ« lojĂ«rave tĂ« nĂ«ndheshme kundĂ«r drejtĂ«sisĂ« sĂ« re, SHBA s’kanĂ« rreshtur sĂ« qĂ«ndruari nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« fuqishme tĂ« SPAK dhe drejtĂ«sisĂ« sĂ« re. Lista e fakteve qĂ« vĂ«rtetojnĂ« kĂ«tĂ« pohim Ă«shtĂ« e njohur dhe e gjatĂ«. Kush nuk e di.
QĂ«ndrimi pĂ«rfshirĂ«s dhe angazhues pĂ«rkundrejt komisionit “Xhafaj” Ă«shtĂ« njĂ« fakt i ri qĂ« pĂ«rforcon qasjen dhe rolin e tyre si bashkautorĂ« protagonistĂ« nĂ« sfidĂ«n tonĂ« tĂ« madhe tĂ« sundimit tĂ« ligjit, tĂ« “askush mbi ligjin”.
Ky qĂ«ndrim merr njĂ« rĂ«ndĂ«si tĂ« shtuar nĂ« kontekstin e iluzioneve dhe lajmeve tĂ« rreme nĂ« qarkullim, tĂ« investuara shumĂ« syresh nga kasta plurale solidare, sikur nĂ« Uashington janĂ« tĂ« zĂ«nĂ« deri nĂ« grykĂ« me zgjedhjet e nĂ«ntorit dhe askush s’e ka mendjen te ShqipĂ«ria e vogĂ«l (Sa shumĂ« u pĂ«lqen ta kenĂ« tĂ« vogĂ«l ShqipĂ«rinĂ«, kur duan tĂ« mos kenĂ« nĂ«pĂ«r kĂ«mbĂ« kĂ«rkĂ«nd nga bota e lirĂ«!). Apo kur thurin Ă«ndrra bipartizane me njĂ« rezultat tĂ« tillĂ« tĂ« presidencialeve amerikane qĂ« do t’i lejonte tĂ« fitonin kohĂ«, mĂ« e pakta pesĂ«-gjashtĂ« muaj, aq sa u duhet pĂ«r tĂ« realizuar ndĂ«rhyrjet dhe ndryshimet e menduara ligjore tĂ« “forcimit” tĂ« drejtĂ«sisĂ« sĂ« re me njĂ« “drejtĂ«si mĂ« tĂ« re” se e reja, e cila, sipas llogarive qĂ« kanĂ« bĂ«rĂ«, do t’u vinte de-fakto institucionit tĂ« akuzĂ«s dhe gjykimit kufinjtĂ« e vjetĂ«r nĂ« raport me pushtetin e lartĂ« politik.
Ëndrra nĂ« diell, edhe pse thuren e shĂ«rbehen natĂ« e ditĂ« si nĂ« ethe. MiqtĂ« amerikanĂ« nuk e braktisin ShqipĂ«rinĂ« dhe nuk kanĂ« ndĂ«rmend ta lĂ«nĂ« atĂ« nĂ«n sundimin e tĂ« vĂ«tshpallurve mbi ligjin. NĂ« asnjĂ« rrethanĂ«. As para zgjedhjeve dhe sidomos as pas zgjedhjeve nĂ« SHBA. QĂ«ndrimi pĂ«rfshirĂ«s nĂ« Komisionin “Xhafaj” Ă«shtĂ« i qartĂ« nĂ« rreshta dhe midis rreshtave. Ky qĂ«ndrim, mbi tĂ« gjitha, Ă«shtĂ« njĂ« garanci pĂ«r paprekshmĂ«rinĂ« e SPAK-ut si institucioni numĂ«r njĂ« i shpresĂ«s nĂ« ShqipĂ«rinĂ« e re tĂ« sundimit tĂ« ligjiit. KĂ«tĂ« sigurisht e kanĂ« kuptuar mirĂ« prokurorĂ«t atje.

The post Preç Zogaj: Superkomisioni “Xhafaj” Ă«shtĂ« ngritur pĂ«r t’u ndalur hovin SPAK-ut appeared first on Albeu.com.

Fjalor i paradokseve (II)

✇Java News
By: Fatos Tarifa
16 September 2024 at 13:54

Gazeta Dita ka nisur dje botimin e “paradokseve” qĂ« sociologu dhe intelektuali i njohur publik, Fatos Tarifa, ka definuar nĂ« njĂ« prej librave tĂ« tij tĂ« fundit, titulluar Fjalor i paradokseve (botim i Onufrit). Redaksia e DitĂ«s ka lejen e autorit pĂ«r t’i riprodhuar paradokset qĂ« shpjegohen nĂ« kĂ«tĂ« libĂ«r nĂ« faqet e saj, integralisht dhe nĂ« rend alfabetik, siç janĂ« botuar nga vetĂ« autori, pĂ«r t’ua bĂ«rĂ« ato tĂ« njohura njĂ« publiku sa mĂ« tĂ« gjerĂ«. Dje publikuam shkronjĂ«n A dhe disa fragmente nga parathĂ«nia qĂ« Prof. Tarifa ka shkruar pĂ«r kĂ«tĂ« libĂ«r. Sot po vijojmĂ« me paradokset e renditura nĂ« shkronjat B dhe DH.

 

Nga Fatos Tarifa

B-DH

B

BARAZI. Askush nuk Ă«shtĂ« mbi ligjin dhe askush nuk Ă«shtĂ« nĂ«n tĂ«, çka do tĂ« thotĂ« se askush nuk Ă«shtĂ« e s’mund tĂ« jetĂ« i pĂ«rjashtuar nga detyrimi pĂ«r tĂ« zbatuar ligjin.

BAROK. NjĂ« ndĂ«r dy llojet e seksit. Seksi klasik ështĂ« romantik, refleksiv, serioz, emocional, “moral”, misterioz, spontan, i fokusuar te njĂ« person i veçantĂ« dhe konvencionalisht feminin. Seksi barok ështĂ« pop, i gjallĂ«, eksperimentues, “amoral”, anonim, i qĂ«llimshĂ«m, i fokusuar te ndjesia pĂ«r hir tĂ« ndjesisĂ« dhe konvencionalisht maskulin.

BASHKËBISEDIM. E gjejmĂ« nĂ« tri forma: si dialog (kur dy njerĂ«z shkĂ«mbejnĂ« mendime), si dualog (kur dy njerĂ«z flasin me njĂ«ri-tjetrin por nuk komunikojnĂ«), si monolog (kur gjithnjĂ« flet i njĂ«jti njeri, ndĂ«rsa tjetri vetĂ«m dĂ«gjon, ose bĂ«n sikur dĂ«gjon).

BASHKIMI EUROPIAN. NjĂ« projekt dhe njĂ« eksperiment madhĂ«shtor i inxhinierisĂ« sociale pĂ«r tĂ« realizuar njĂ« integrim tĂ« plotĂ« ekonomik e politik tĂ« tĂ« gjithĂ« shteteve europianĂ«, pa lejuar asnjĂ«rin prej tyre tĂ« dominojĂ« mbi tĂ« tjerĂ«t. Disa euroentuziastĂ« e konsiderojnĂ« Bashkimin Europian si njĂ« lloj qytetĂ«rimi tĂ« ri, qĂ« gjoja i ka shpĂ«tuar “botĂ«s hobesiane” tĂ« anarkisĂ« dhe sot jeton nĂ« njĂ« “botĂ« kantiane” paqeje, nĂ« njĂ« botĂ« “post-historike”, “post-Westfaliane”, “post-moderne”, nĂ« tĂ« cilĂ«n interesat kombĂ«tare partikulariste tĂ« shteteve dhe politika e forcĂ«s ua kanĂ« lĂ«nĂ« vendin sĂ« drejtĂ«s ndĂ«rkombĂ«tare, institucioneve supranacionale dhe “sovranitetit nĂ« ortakĂ«si”. Disa, madje, e konsiderojnĂ« BE-nĂ« si njĂ« “model” pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si do tĂ« duhej tĂ« organizohej bota nĂ« shekullin e 21-tĂ«, ose si njĂ« “laborator pĂ«r tĂ« ardhmen e mbarĂ« njerĂ«zimit”. Ky vizion, tĂ« cilin pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« e gjejmĂ« te Viktor Hygo, i cili fliste pĂ«r “Shtetet e Bashkuara tĂ« EuropĂ«s”, sado i iluminuar qĂ« Ă«shtĂ«, nuk ka gjasa tĂ« materializohet nĂ« njĂ« EuropĂ«, i cila, pavarĂ«sisht paqes sĂ« gjatĂ« dhe prosperitetit tĂ« arritur qysh nga mbarimi i LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, vuan njĂ« krizĂ« strukturore, njĂ« krizĂ« legjitimiteti dhe ipso facto dĂ«shmon deficitin demokratik tĂ« Bashkimit Europian. NĂ«se integrimi europian nuk thellohet nĂ« drejtim tĂ« federalizimit tĂ« EuropĂ«s (siç mendonte George Washington 230 vite mĂ« parĂ« dhe siç argumenton Anthony Giddens nĂ« ditĂ«t tona, pesha dhe roli i BE-sĂ« nĂ« ekonominĂ« dhe nĂ« politikĂ«n globale do tĂ« bien pĂ«rballĂ« AmerikĂ«s, KinĂ«s dhe fuqive tĂ« tjera qĂ« po ngrihen dhe vetĂ« Bashkimi Europian mund tĂ« shpĂ«rbĂ«het.

BEATLES (The). Askush nuk ka qenĂ« e s’mund tĂ« jetĂ« si ata. The Beatles e ndryshuan peizazhin kulturor tĂ« AmerikĂ«s dhe ndikuan te rinia amerikane mĂ« shumĂ« sesa kushdo nga idhujt e mĂ«parshĂ«m tĂ« saj. Idioma e muzikĂ«s sĂ« tyre—liri, dashuri, kĂ«naqĂ«si—ndryshoi shumëçka. PĂ«r ta do tĂ« flitet edhe pas njĂ«mijĂ« vitesh.

BEQAR. Dikush qĂ« ende nuk ka vendosur tĂ« martohet. Benedict: “Kur thoja se do tĂ« vdisja beqar, nuk mendoja se do tĂ« rroja deri sa tĂ« martohesha” (Shekspir, ShumĂ« zhurmĂ« pĂ«r asgjĂ«).

BESË. Premtim pĂ«r tĂ« cilin flasin mĂ« shumĂ« ata qĂ« nuk e mbajnĂ«.

BESIM. Arma më e fortë për të arritur atë që duam.

BRANDO (Marlon). Pothuajse gjithçka që ai bëri ishte revolucionare. Asnjë aktor tjetër nuk ka qenë origjinal si ai.

BRAIN DRAIN. Humbja e njerĂ«zve tĂ« talentuar e me pĂ«rvojĂ« Ă«shtĂ« po aq serioze, nĂ« terma afatgjatĂ«, sa edhe rrjedhja e parave jashtĂ« vendit. Athina nuk e mori kurrĂ« veten nga ikja e “trurit” tĂ« saj nĂ« Aleksandri, nĂ« kohĂ«n e sundimit tĂ« Ptolemeut, kur njĂ« numĂ«r i madh intelektualĂ«sh e lanĂ« qendrĂ«n e dikurshme tĂ« kulturĂ«s, tĂ« artit e tĂ« filozofisĂ« greke pĂ«r t’u bĂ«rĂ« pjesĂ« e atmosferĂ«s intelektuale shumĂ« mĂ« atraktive tĂ« AleksandrisĂ«. Kostandinopoja, ndonĂ«se u rindĂ«rtua menjĂ«herĂ« nga turqit, nuk e mori mĂ« lidershipin e saj kulturor e shkencor pas emigrimit masiv tĂ« intelektualĂ«ve tĂ« saj nĂ« EuropĂ«, çka ndikoi mjaft nĂ« rigjallĂ«rimin kulturor tĂ« EuropĂ«s, nĂ« zhvillimin shkencor e humanist tĂ« saj dhe, mĂ« vonĂ«, nĂ« Rilindjen Europiane.

BURG. Vendi mĂ« i natyrshĂ«m pĂ«r kriminelĂ«t, politikanĂ«t dhe vetë juristĂ«t (Shekspir: “The first thing we do, let’s kill all the lawyers”, Henry IV).

BUTËSI. NjĂ« cilĂ«si qĂ« e çmoj mĂ« shumĂ« te njerĂ«zit me karakter tĂ« fortĂ«.

BUZËQESHJE. BuzĂ«qeshja mĂ« e bukur Ă«shtĂ« ajo e syve; kjo mund tĂ« quhej syqeshje.

 

D

DASHURI. Diçka që e japim jo për të marrë, por për të dhënë. Në dashuri, ashtu si dhe në politikë, në më të shumtën e rasteve fjalët dhe veprat nuk janë e njëjta gjë. Ajo çfarë themi për dashurinë, ose në emër të saj, nuk është gjithnjë e njëjtë me atë që bëjmë për të, ose në emër të saj.

DEMOKRACI. Një sistem politik që nuk i mundëson askujt të bëhet më i fuqishëm sesa populli. Fatkeqësisht, deri më sot, përveçse në teori, një sistem i tillë ende nuk është provuar se mund të ekzistojë realisht.

DEMOKRACI EUROPIANE. Bashkimi Europian nuk përfaqëson një demokraci parlamentare. Parlamenti Europian nuk krijon një qeveri europiane demokratike.

DËSHIRË. I’ve a mind to build a new world, want to play? UnĂ« dua tĂ« ndĂ«rtoj njĂ« botĂ« tĂ« re, dĂ«shiron tĂ« bashkohesh edhe ti me mua? (Nikki Giovanni, A Very Simple Wish).

DET. Një botë e lirë, pa kufij, si çdo të dëshiroja të ishte bota në të cilën jetojmë. (Njeriu-peshk i Anaksimandrit).

DIJE. Dija Ă«shtë kujtesĂ« sociale, njĂ« lidhje me tĂ« shkuarĂ«n; por ajo Ă«shtĂ« edhe shpresĂ« sociale, njĂ« investim pĂ«r tĂ« ardhmen. AftĂ«sia pĂ«r tĂ« krijuar dije dhe pĂ«r ta pĂ«rdorur atĂ« Ă«shtĂ« njĂ« karakteristikĂ« adaptuese e çdo qenieje njerĂ«zore dhe e çdo organizimi shoqĂ«ror. ËshtĂ« pĂ«rmes dijes qĂ« ne, si qenie humane, riprodhojmĂ« vetveten dhe pĂ«rsosemi pĂ«rherĂ« e mĂ« shumĂ«, si individĂ« dhe si shoqĂ«ri. Prodhimi i dijes Ă«shtë i pakufizuar dhe aksesi ndaj saj duhet tĂ« jetë universal. UnĂ« nuk besoj se ka gjĂ«ra, tĂ« cilat do tĂ« ishte mĂ« mirĂ« tĂ« mos i dinim, ose gjĂ«ra, qĂ« duhet t’i dinĂ« vetĂ«m disa njerĂ«z, njĂ«lloj siç nuk besoj se ka pikĂ«pamje, tĂ« cilat nuk duhen shprehur. Sa mĂ« shumĂ« ide dhe sa mĂ« shumĂ« informacion qĂ« ne prodhojmĂ«, aq mĂ« tĂ« mĂ«dha janĂ« mundĂ«sitĂ« qĂ« tĂ« marrim vendime tĂ« drejta pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar kushtet e ekzistencĂ«s, tĂ« mirĂ«qenies e tĂ« pĂ«rsosjes sonĂ« si individĂ« dhe si shoqĂ«ri.

DIMËR. E vetmja stinĂ« qĂ« ndahet nĂ« dy vite, si njĂ« liqen i ftohtĂ« qĂ« ndahet me kufi mes dy shtetesh.

DITËLINDJE. AsnjĂ«herĂ« nuk e kam kuptuar pse njerĂ«zit i festojnĂ« ditĂ«lindjet e tyre. NĂ« fakt, kjo Ă«shtĂ« njĂ« sjellje irracionale.

TË DREJTA NJERËZORE. NjerĂ«zit kanĂ« identitete unike, qĂ« krijohen biologjikisht, shoqĂ«risht e kulturalisht. TĂ« drejtat e njeriut burojnĂ« pikĂ«risht nga kjo premisĂ«, qĂ« njerĂ«zit, pavarĂ«sisht dallimeve mes tyre, kanĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t njĂ« gjĂ« esenciale—humanitetin—tĂ« qenĂ«t qenie njerĂ«zore dhe tĂ« pasurit e aspiratave njerĂ«zore. KĂ«to tĂ« drejta janĂ« “humane” sepse tĂ« gjitha qeniet njerĂ«zore i kanĂ« ato—njĂ«lloj dhe nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n masë—pĂ«r shkak të humanitetit tĂ« tyre, pavarĂ«sisht seksit, racĂ«s, moshĂ«s, pozitĂ«s shoqĂ«rore, klasĂ«s sĂ« cilĂ«s i pĂ«rkasin, origjinĂ«s ose pĂ«rkatĂ«sisĂ« etnike, pavarĂ«sisht nĂ«se janĂ« tĂ« varfĂ«r ose tĂ« pasur, pavarĂ«sisht profesionit, talentit, meritave, fesĂ«, ideologjisĂ« ose pĂ«rkatĂ«sive tĂ« tjera. PĂ«r shkak se kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me humanitetin e çdo individi, tĂ« drejtat e njeriut janë universale; ato janë tĂ« patjetĂ«rsueshme e tĂ« padhunueshme. KĂ«to tĂ« drejta nuk mund tĂ« transferohen, tĂ« mos i njihen, t’i mohohen, t’i hiqen ose t’i rrĂ«mbehen askujt, as kur njerĂ«zit nuk arrijnĂ« dot qĂ« t’i ushtrojnĂ« realisht ato.

DREJTËSI. DrejtĂ«sia Ă«shtĂ« e mira supreme; padrejtĂ«sia, e keqja mĂ« e madhe. Por drejtĂ«sia nuk Ă«shtĂ« sinonim i ligjit. Gjykatat vendosin nĂ« pĂ«rputhje me ligjin; ato nuk vendosin drejtĂ«sinĂ«. Një shtet ligjor duhet tĂ« jetĂ« edhe një shtet i sĂ« drejtĂ«s. Pas çdo ligji duhet tĂ« ketĂ« drejtĂ«si. DrejtĂ«sia duhet tĂ« jetĂ« synimi mĂ« i lartĂ« i ligjit. Rrjedhimisht, natyra dhe suksesi i çdo sistemi ligjor vlerĂ«sohen e maten me shkallĂ«n e besnikĂ«risĂ« sĂ« tij ndaj idealit universal tĂ« drejtĂ«sisĂ«.

DRITË. Gjithçka qĂ« shohim dhe, pĂ«r kĂ«tĂ« arsye, burimi i parĂ« i çdo gjĂ«je qĂ« njohim.

DYSHIM. Gjithnjë më i mirë sesa besimi i verbër.

DH

DHUNË. PavarĂ«sisht llojit tĂ« saj, dhuna kthehet gjithnjĂ« mbi atĂ« qĂ« e nis dhe e ushtron.

DHURATË. Nuk Ă«shtĂ« çmimi qĂ« e pĂ«rcakton vlerĂ«n e saj, por mendimi qĂ« e shoqĂ«ron atĂ« dhe njeriu qĂ« e jep. NjĂ« dhuratĂ«, sado e shtrenjtĂ«, nuk ka vlerĂ« nĂ«se ajo nuk pĂ«rmban njĂ« mendim tĂ« bukur.

Po na bëhen kriminelët si njerëzit e shtëpisë

✇Java News
By: Çapajev Gjokutaj
16 September 2024 at 12:13

Nga Çapajev Gjokutaj

NĂ« ekran shfaqen vile rrushi tĂ« mĂ«dha e tĂ« mbushura. Ngjyra e kuqĂ«rremtĂ« pĂ«rzier me pak tĂ« blertĂ«, bĂ«n qĂ« vetiu tĂ« ndjesh nĂ« gojĂ« shijen e Ă«mbĂ«l dhe gjithĂ« lĂ«ng. Pastaj shfaqen hardhi sa njĂ« bojĂ« njeriu, rresht njera pas tjetrĂ«s nĂ« njĂ« hapsirĂ« qĂ« ngjan si e qendisur pĂ«r merak. Subtitrat e lajmit thonĂ« ‘Emigranti qĂ« u bĂ« vreshtar’ dhe gazetarja tregon historinĂ« e njĂ« burri nĂ« tĂ« dyzetat qĂ«, pas vitesh pune nĂ« vreshtat e SicilisĂ«, u kthye nĂ« vendlindje, njĂ« nga fshatrat e LushnjĂ«s, dhe nisi tĂ« kultivonte varietetin qĂ« kishte marrĂ« nga pĂ«rtej detit.

Më bën përshtypje që ky njeri i punës dhe i suksesit shënohet në tiutll thjesht si ish emigrant, emri i tij përmendet kalimthi vetëm një herë nga gazetarja, ndërkohë që gjatë javës kam parë një mori lajmesh për krime, shumica e të cilëve qysh në titull shpallin me të madhe emrin e kriminelit. Me një fjalë na serviret një pamje kokëposhtë: përmenden në publik ata që bëjnë keq dhe i lihen anonimatit ata që bëjnë mirë.

Dukuria bëhet më shqtësuese ngaqë lajmet për njerëz të punës e të sipërmarrjes janë fare të pakta si sasi dhe vendosen zakonisht në rubrika të veçant në të mbaruar të emisioneve të lajmeve, zamonisht në fundjavë. E kundërta ndodh me lajmet për krime e kriminelë që, si rregull zenë kreun e vendit, janë të shumtë dhe vërshojnë ekraneve, gazetave e portaleve 24 orë në 24.

NjĂ« specialist komunikimi do thoshte se kĂ«tu s’ka ndonjĂ« gjĂ« tĂ« veçantĂ«, kudo lajm i mirĂ« Ă«shtĂ« lajmi i keq. MĂ« shqeto kjo do tĂ« thotĂ« se ngjarjet tronditĂ«se e negative si vrasje, trafikim, aksidente etj. prestojnĂ« pĂ«r t’u bĂ«rĂ« lajm mĂ« shumĂ« sesa gjĂ«rat pozitive, mbase nga qĂ« ngjarjet me plumba, gjak, hetime, arrestime etj. ndodhin tak-fak, kurse ngjarje si krijimi i njĂ« vreshti model etj. shtrihen nĂ« vite e s’para bien nĂ« sy.

Më tej akoma, do sqaronin specialistët e komunikimit, edhe njerëzit në përgjithësi janë më të prirur të dëgjojnë e të ndjekin lajme të këqija, jo se kjo u pëlqen apriori, por se është një një prirje e stamposur në gene: gjatë dhjetra mijëra viteve evolucion kanë mbijetuar më shumë njerëzit që përqëndroheshin me përparësi tek rreziqet dhe përpiqeshin të mbroheshin prej tyre.

NjĂ« analist i specializuar pĂ«r tĂ« trajtuar probleme tĂ« medias nĂ« pĂ«rditshmĂ«ri do prirej nga shkaqe mĂ« konkrete dhe do ta lidhte anomalinĂ« ‘kriminelĂ«t nĂ« pah, njerĂ«zit e punĂ«s dhe tĂ« sipĂ«rmarrjes nĂ« hije’, me shkaqe mĂ« konkrete si psh komoditeti i gazetarĂ«ve. ËshtĂ« shumĂ« mĂ« lehtĂ« tĂ« gjurmosh lajme nga komunikatat e policisĂ« dhe tĂ« organeve tĂ« tjera ligjzbatuese se sa tĂ« rropatesh poshtĂ« e lartĂ« vendit pĂ«r tĂ« gjetur e hulumtuar gjĂ«ra tĂ« rendĂ«sishme por jo tĂ« bujshme.

NjĂ« sociolog do t’i shpĂ«rfillte mbase shkaqet dhe do na shtynte tĂ« pĂ«rqĂ«ndroheshim tek pasojat e anomalisĂ« nĂ« nĂ« fjalĂ«. Mund tĂ« argumentonte psh se krimet janĂ« mĂ« tĂ« shumta nĂ« ekrane, gazeta e portale sesa nĂ« jetĂ« dhe ky shpĂ«rpjestim krijohet ngaqĂ« mediat kĂ«rkojnĂ« me pĂ«rparĂ«si sensacionalen, rrjedhimisht edhe krimin e kriminelĂ«t. Mund tĂ« shtonte pastaj se krijimi i kĂ«saj pamjeje fiktive e kokĂ«poshtĂ« sjell dy gjĂ«ra tĂ« kĂ«qia, paçka se tĂ« kundĂ«rta me njera tjetrĂ«n.

Duke kultivuar bindjen se jetojmĂ« nĂ« njĂ« shoqĂ«ri tĂ« mbytur nga krimi, mund ta shtyjnĂ« shikuesin a lexuesin nĂ« njĂ« lloj apatie qĂ« do tĂ« pĂ«rmblidhej te klithma hamletiane: kjo botĂ« u shthur, o parpĂ«si o dreq, po unĂ« s’marr mundimin tĂ« tĂ« ndreq. NĂ« kĂ«tĂ« klimĂ« njeriu gradualisht humbet ndjeshmĂ«rinĂ« ndaj dhunĂ«s nĂ« botĂ«n reale, gjĂ« qĂ« potencialisht shpie nĂ« apati por edhe nĂ« mungesĂ« ndjeshmĂ«rie ndaj viktimave.

Por mund tĂ« ndodhĂ« dhe e kundĂ«rta, raportimi overdozĂ« dhe i sensacionalizuar i krimit mund tĂ« krijojĂ« njĂ« ndjenjĂ« tĂ« shtuar frike tek publiku. Kjo do tĂ« shpinte nĂ« perceptim tĂ« ekzagjeruar tĂ« rrezikut, nĂ« dyshime gati gati paranojake ndaj njerĂ«zve qĂ« kemi pĂ«r rreth dhe rrjedhimisht nĂ« ulje tĂ« kohezionit social, qĂ« e kemi tĂ« ulĂ«t edhe pa ‘kontributin’ e gazetarisĂ« sĂ« sensacionit.

KriminelĂ«t po na bĂ«hen si rob shtĂ«pie dhe kjo Ă«shtĂ« pĂ«r t’u shqetĂ«suar, se siç thoshte i pari: Po fjete me qen, me pleshta do gdhihesh


Gjuha shqipe – kjo kambanĂ« ‘zhurmuese’!

✇Java News
By: Java News
16 September 2024 at 11:40

Nga Liridona Beqiri*

Duke u kthyer dje nga Tirana pĂ«r nĂ« Shkup, po kĂ«rkoja tĂ« shoh tabelĂ«n me mbishkrimin qĂ« mĂ« uron mirĂ«seaerdhje nĂ« tokĂ«n time, pĂ«r tĂ« cilĂ«n ditĂ«ve tĂ« fundit u bĂ« zhurmĂ« shumĂ« e madhe. NĂ« gjuhĂ«n shqipe toka e popullit quhet edhe atĂ«dhe edhe mĂ«mĂ«dhe, gjĂ« qĂ« nuk haset ne gjuhĂ«t tjera, e nĂ« ndĂ«rkohĂ« po mendoja nga gjithĂ« kjo pasuri e gjallĂ«ri e gjuhĂ«s shqipe, e jetojmĂ« tendencĂ«n e shuarjes sĂ« kumbanĂ«s sĂ« saj. Nga kjo, nuk di nĂ«se tokĂ«n time duhet t’a dua si mĂ«mĂ«dhe qĂ« nuk ka shtypur kurrĂ« elementin mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« identitetit kombĂ«tar ose atĂ«dhe i cili po xhindoset e po i fryen territ tĂ« mendjes dhe shtyp atĂ« nĂ« cdo lloj forme.

Gjuha shqipe është zojë e rëndë e me standard! Kaq shumë oreks gjakatar për të zhbërë përpjekjet e shumë gjeneratave që gjallëruan atë në çdo segment ku frymon funksionimi dhe rendi shtetëror, kaq shumë tendencë katapultimi për të ndalur kapilarizmin institucional të saj, tundim i skajshëm i të shkuarës së zvetenuar e një areneje dinake politike.

ShqetĂ«simet dhe frika qĂ« nĂ« vazhdimsi janĂ« shprehur nga zyrtarizmi i gjuhĂ«s shqipe nĂ« opinionin maqedonas, rrĂ«njĂ«t i ka tek opinioni i krijuar se shqiptarĂ«t nuk do tĂ« ndalojnĂ« me kĂ«rkesat pĂ«r avancimin e statusit tĂ« tyre nĂ« MaqedoninĂ« e Veriut, gjĂ« e natyrshme kjo, por harrojnĂ« qĂ« ne jemi njĂ« popull qĂ« jetojmĂ« akoma me ideale e me kujtime tĂ« mbijetesĂ«s, me vlerĂ«n dhe shijen e lirisĂ« dhe presim me bindje ndonĂ«se tĂ« lodhur, shpesh dhe tĂ« zhgĂ«njyer frutat e kĂ«tyre viteve sakrificĂ«. E pĂ«r kĂ«tĂ« nuk ka askush asnjĂ« tĂ« drejtĂ« tĂ« nĂ«pĂ«rkĂ«mb Ă«ndrrĂ«n dhe pĂ«rpjekjet e njĂ« populli martir e revolucionar, praninĂ« e natyrshme shqiptare nĂ« kĂ«tĂ« vend dhe tĂ« vĂ«rtetĂ«n qĂ« kjo gjuhĂ« e shenjtĂ« dhe faktori shqiptar doni apo s’doni ju janĂ« faktorĂ«t kyç tĂ« stabilitetit dhe mirĂ«qenies tĂ« popujve dhe vendit brenda kĂ«saj toke dhe jo vetĂ«m.

Sipas opozitës së atëhershmë maqedonase, qëndrimeve që tani po i japin edhe më shumë jehonë, jetë e frymë si pozitë, ligji i miratuar nga shumica parlamentare që hyri në fuqi asokohe është jokushtetues dhe i dëmshëm për Maqedoninë e Veriut. Kësisoj, prej tyre nuk do të pritej një ndërgjegjësim dhe arsyetim i thelluar, i drejtë dhe racional në lidhje me ecurinë dhe zhvillimin e vendit sepse të gjithë janë të sëmurë në grada të ndryshme nga retorika antishqiptare dhe etja masovike për asgjësimin e shqipes tonë shekullore.

Kjo zhvatje dhe gërryerje e vazhdueshme degraduese, që ngjan në tentativë për zhvendosje identiteti, sot, më shumë se kurrë, po vihet në diskutim e po lyhet e zhgërryhet me baltë publike.

Kam frikë që kjo sëmundje po synon të godas edhe trurin e shqiptarëve, të vetmin organ që natyra krijoi për të kundërshtuar dhe përmirësuar veten i cili synon të komandojë, shfrytëzojë dhe të përvetësojë çdo gjë e çdokënd në saje të përshtatjes. Ky indoktrinim që nuk përligj të qenit shqiptar do të injektojë bindje absolute në vizionin e së ardhmes.

Ky Ă«shtĂ« njĂ« alarm, Ă«shtĂ« domosdoshmĂ«ri pĂ«r shpallje tĂ« emergjencĂ«s kombĂ«tare, po rrezikohet shqipfolĂ«si i ardhshĂ«m, trashĂ«gimia intelektuale, identiteti mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m kombĂ«tar. ËshtĂ« njĂ« terren i minuar qĂ« do tĂ« hedhĂ« nĂ« ajĂ«r çdokĂ«nd qĂ« shkel mbi tĂ«, sepse Ă«shtĂ« luftuar shumĂ« kundĂ«r trysnive tĂ« ndryshme tĂ« sistemeve antishqiptare e duhet mbrojtur nga çdo shqiptar qĂ« ka presion gjaku shqiptari nĂ« tru e zemĂ«r, ndryshe jemi vrasĂ«s tĂ« historisĂ« dhe tĂ« zhvillimit shoqĂ«ror.

A po e ndajmĂ« fatin tonĂ« me vizionin e tĂ« tjerĂ«ve qĂ« nuk na duan, a po bashkĂ«qeverisim apo na qeverisin, a po mospĂ«rfillemi kundrejt atyre qĂ« duhet tĂ« kĂ«rkojmĂ« llogari, a po pĂ«rfundojmĂ« nĂ« njĂ« plaçkĂ« e makinerisĂ« zhvatĂ«se tĂ« jo-shqiptarĂ« dashĂ«sve, a po kamuflojmĂ« role tĂ« paligjshme dhe bĂ«hemi trofe i atyre qĂ« pĂ«rmes nesh i shquajnĂ« aftĂ«sitĂ« e tyre pĂ«r tĂ« mposhtur cdo gjĂ« qĂ« frymon shqip?! Zgjohuni! Studiuesit e “vdekjes” thonĂ« pĂ«rderisa nuk pajtohesh me tĂ« nuk vdes, prandaj prekni pulsin, pickoni veten dhe reflektoni sepse historia nuk fal e brezat e ardhĂ«shĂ«m nuk do lejojnĂ« tĂ« trashĂ«gojnĂ« veset mĂ« tĂ« ulĂ«ta tĂ« kĂ«saj shoqĂ«risĂ« aktuale.

Fati i gjuhës shqipe sot është si një njollë vetëdënuese, vetëmohuese por mbi të gjitha vetëvrasëse. Po përdhoset derisa ende nuk është tharë gjaku që u derdh për të, po skllavërohet nga ambicie të sëmura, po përçudnohet nga perversiteti nacionaist publik, po baltoset nga sociopatët kolektiv.

Edhe pse integrimi i Maqedonisë së Veriut në strukturat Veri-Atlantike (NATO) do të shmangte retorikat nacionaliste, sot karta triumfuese e tyre është pikërisht nacionalizmi, që nga këtu, vlerësimi i kushtetutshmërisë së Ligjit për përdorimin e gjuhëve nxit reagime politike dhe përplasje etnike që përshkallojnë stabilitetin dhe qëndrueshmërinë e vendit ndërsa aventurierët politik po e përvetësojnë këtë cështje dhe po e kthjenë atë në kapital politik.

Mbrojtja e gjuhĂ«s shqipe Ă«shtĂ« detyrim i çdo shqiptari, qĂ« nga ata qĂ« realizuan e gjallĂ«ruan atĂ« nĂ« institucionet e rendit shtetĂ«ror e deri tek ata qĂ« e kanĂ« poashtu detyrim kombĂ«tar t’a ruajnĂ« jehonĂ«n dhe kumbimin e saj nĂ« vazhdimsi, duke u kujdesur pĂ«r pacifizmin politik, moral e kombĂ«tar kur temĂ« debati Ă«shtĂ« gjuha shqipe. Keni kujdes, do mbeteni vula e kohĂ«s pĂ«r çdo pasojĂ« qĂ« shkĂ«rrmoq statusin e shqiptarit nĂ« kĂ«to troje. Mos shisni moral me zhibla nĂ« emĂ«r tĂ« gjuhĂ«s dhe shuani cdo hidĂ«r qĂ« ngre kokĂ« pĂ«r ta pĂ«rdhosur jetĂ«gjatĂ«sinĂ« e saj. E pĂ«rsĂ«ris, Ă«shtĂ« detyrim kombĂ«tar kundrejt gjakut qĂ« ju rrjedh dhe popullit qĂ« u’a dha kĂ«tĂ« besim.

Moment i vĂ«shtirĂ« pĂ«r t’u ekuilibruar ndasitĂ« etnike nĂ« kĂ«to tensione (qoftĂ« edhe tĂ« inskenuara), nga njĂ«ra anĂ« adoleshenca politike shqiptare, rebelĂ« nĂ« heshtje e jo veprim dhe nga ana tjetĂ«r tirania politike maqedonase qĂ« harron qĂ« ky shtet nuk gjen qetĂ«si pa faktorin shqiptar, qĂ« kĂ«tij vendi i tundet themeli kur damkoset identiteti shqiptar e qĂ« s’kanĂ« taban tĂ« kuptojnĂ« qĂ« shqiptarĂ«t dhe gjuha shqipe janĂ« garantuesit mĂ« tĂ« kulluar tĂ« sigurimit tĂ« stabilitetit nĂ« vend dhe rajon e qĂ« nga kjo duhet tĂ« interaktojnĂ« me shqisa tĂ« tjera me shqiptarĂ«t, sepse ky vend i ka tĂ« kota aspiratat drejt entitetit tĂ« BE-sĂ« pa mirĂ«qenien e shqiptarĂ«ve si popull qĂ« i dha shumĂ« integrimit dhe ngritjes institucionle tĂ« barazive etnike, si kushti mĂ« i rĂ«ndĂ«shishĂ«m I demokracisĂ«.

Nuk dua të thyej tabutë leksikore nga ky mllef por mos ushtroni rivalitet provincial në emër të gjuhës, fisnikëroni tagrin kundrejt gjithkujt që cënon gjuhën shqipe në cdo lloj forme të përdorimit të saj dhe mos sofistikoni arsyetimet pa shije dhe bindjet që i lansoni si vlera.

Si përfundim, tabelën me mbishkrimin nuk e pash, ngaqë shqiptarët që e vendosën apo nuk e vendosën atë, e kishin e hequr shpejt!

*Ditar i një shqiptareje nga Maqedonia e Veriut

Shëmtia

✇Gazeta Shqiptare
By: P. Gj.
16 September 2024 at 09:36

NGA BEN ANDONI 

ShĂ«mtia Ă«shtĂ« njĂ« temĂ« e lidhur ngushtĂ«sisht me estetikĂ«n, qĂ« nuk Ă«shtĂ« se pĂ«lqehet aq shumĂ«. Dhe, ka njĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« kĂ«tĂ«: nĂ« kohĂ«n tonĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« shqetĂ«suese tĂ« konsiderohesh i shĂ«mtuar. Paradoksalisht, shĂ«mtia po fiton pushtet me ndĂ«rtimet e larta tollovi, arkitekturĂ«n cinike, sjelljen sociale dhe shumĂ« elementĂ«, qĂ« i pĂ«rballim çdo ditĂ«. PĂ«rballja e saj kĂ«rkon vĂ«rtetĂ« impenjim tĂ« madh. Nga ana tjetĂ«r, duam apo nuk duam, tĂ« mendosh milionat qĂ« shpenzohen nĂ« drejtimin e dukjes fizike nĂ« ShqipĂ«ri dhe pĂ«rpjekjet, qĂ« individĂ«t bĂ«jnĂ« pĂ«r t’u mos etiketuar tĂ« shĂ«mtuar, trembesh.

NĂ« njĂ« shoqĂ«ri si tonĂ«n, tĂ« privuar dikur nga luksi i masĂ«s, sot, jo pak herĂ« suksesi, vlerĂ«simi dhe madje edhe dashuria mbĂ«shteten mbi pamjen fizike. Shifrat tĂ« japin njĂ« lloj ideje: NĂ« vitin 1996, kur ShqipĂ«ria sapo u transferua prej njĂ« sistemi tjetĂ«r tĂ« pĂ«rkorĂ« ndaj luksit: importet e produkteve tĂ« bukurisĂ« dhe kujdesit pĂ«r fytyrĂ«n do tĂ« arrinin vlerĂ«n mbi 309 mijĂ« dollarĂ«. NĂ« vitin 2004 importet e kĂ«tij grupi do tĂ« kalonin nĂ« 1.2 milionĂ« dollarĂ«, pĂ«r tĂ« vijuar mĂ« pas me njĂ« rritje graduale qĂ« kulmin e pati nĂ« vitin 2016. Sipas tĂ« dhĂ«nave, kĂ«to importe nĂ« 2015 do tĂ« kapnin 12.5 milionĂ« dollarĂ« me njĂ« rritje prej 7.8% me bazĂ« vjetore. NĂ« dy dekada rezultonte tĂ« kishim plot 40-fishimin e vlerĂ«s sĂ« importeve pĂ«r produktet e kĂ«saj kategorie (Monitor, 2018). KĂ«tu nuk pĂ«rfshihet njĂ« statistikĂ«, lidhur me operacionet plastike dhe tĂ« gjithĂ« kĂ«tĂ« zhvillim, qĂ« ka kapur masivisht individin shqiptar. TĂ« jetĂ« thjesht evoluimi i mentalitetit shqiptar mbi kujdesin ndaj vetes, apo pĂ«rpjekje pĂ«r t’i ikur tĂ« shĂ«mtuarĂ«s?

Pa një analizë të mirë sasiore dhe të kujdesshme cilësorë është vështirë të thuash, ani duhet kuptuar si fenomen. Në fakt, ajo që donim të shtjellonim është shëmtia që përcillet sot në çdo segment të jetës sonë, duke nisur nga arti, politika, marrëdhëniet shoqërore, arkitektura dhe në jo pak elementë të tjerë. Kullat e mbira ngado në vend me një agresivitet cinik, që vërtetë të veçuara mund të paraqesin ndonjë cilësi, në përgjithësi në Tiranë rrinë tmerrësisht shëmtuar dhe po ia humbin fizionominë qytetit tonë. Shembulli i kryeqytetit është nga më cilësorët për këtë logjikë. Në art, gjithnjë e më shumë referim është e keqja dhe e shëmtuara. Në gazetari, të mjafton të shikosh titujt dhe të kuptosh se jemi një vend i dëmtuar në qelizë. Të zë malli për një lajm pozitiv ose shpresëdhënës. Duke iu kthyer artit, për fat të keq, në vitet e fundit kemi humbur aktivitetet ndërkombëtare që Tirana realizonte dikur në artin pamor, anipse kur përballeshe me jo pak veprat e përzgjedhura, shikoje shëmtinë në çdo element. Kuptohet se kuratorët mund ta përplasin dhe të bindin me arsyetime të së bukurës për përshfaqjet e tyre.

Kurse politika e pĂ«rcjell tĂ« shĂ«mtuarĂ«n nĂ« çdo hap dhe nĂ« secilin element, ku pĂ«rballet, qoftĂ« direkt apo indirekt. TĂ« mjafton tĂ« shikosh pllakatet, banderolat, parullat dhe etiketimet qĂ« i bĂ«jnĂ« njĂ«ri-tjetrit nĂ« parlament tĂ« kuptosh se shĂ«mtia Ă«shtĂ« njĂ« kult i adhuruar, pĂ«r tĂ« mos thĂ«nĂ« se pĂ«rbĂ«n njĂ« garĂ«, ku tĂ« gjithĂ« duan tĂ« jenĂ« tĂ« parĂ«t. Nuk po flasim pĂ«r zhargonin, qĂ« u del normal mbushur me remineshenca tĂ« zhvillimit tĂ« vonuar dhe banalitetit tĂ« trashĂ«guar. Vulgariteti shoqĂ«ror, llumi i institucionalizuar deri nĂ« televizionet kombĂ«tare, politika gjithnjĂ« mĂ« e shĂ«mtuar Ă«shtĂ« ngritur gati nĂ« piedestal dhe kĂ«tĂ« tĂ« fundit e shikon rĂ«ndom nĂ« Parlament. NjĂ« estet britanik, filozof dhe kritik social si Scruton e pĂ«rshkroi me dhimbje si fenomen pĂ«r vendin e tij, kur po pĂ«rgatiste njĂ« shkrim: NĂ« artikullin ‘The modern cult of ugliness’ (‘Kulti modern i shĂ«mtisë’), Scruton (2009) shkruan se: “Bukuria duket se nuk ka mĂ« domethĂ«nien qĂ« kishte dikur” dhe ia atribuoi “shĂ«mtinĂ« e krijuar nga njeriu” qendrave tĂ« qyteteve punĂ«s sĂ« arkitektĂ«ve modernĂ« dhe faktorĂ«ve tĂ« tjerĂ«.

Por, ai arriti tĂ« shpjegojĂ« edhe pse shĂ«mtia po bĂ«hej kult: “Ajo qĂ« shikojmĂ«, dĂ«gjojmĂ« dhe lexojmĂ« na ndikon nĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« thellĂ« tĂ« qenies sonĂ«. Sapo fillojmĂ« tĂ« festojmĂ« shĂ«mtinĂ«, atĂ«herĂ« bĂ«hemi edhe ne tĂ« shĂ«mtuar. Ashtu si arti dhe arkitektura e kanĂ« shĂ«mtuar veten, po ashtu edhe sjelljet tona, marrĂ«dhĂ«niet tona dhe gjuha jonĂ« bĂ«het e papĂ«rpunuar”. TĂ« jenĂ« tĂ« ndĂ«rvarura? NĂ« rastin e ShqipĂ«risĂ« kjo shihet qartĂ«, panginja e fitimit, rregullat e ndryshuara, boshllĂ«ku nga arti dhe, rritja e hapĂ«sirĂ«s ku fjalori i ashpĂ«r dhe i shĂ«mtuar i parlamentit tashmĂ« ka zbritur deri te njerĂ«zit e thjeshtĂ«: A ka mĂ« shĂ«mti nĂ« mĂ«nyrĂ«n sesi e pĂ«rshkruan opozita, RamĂ«n, si tĂ« palarĂ«, tĂ« droguar, tĂ« papĂ«rgjegjshĂ«m etj.?.. .Apo kur ku i fundit tallte publikisht njĂ« nga njerĂ«zit kryesorĂ« tĂ« PD-sĂ« pĂ«r njĂ« cen fizik?

Fjalori i BerishĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« rast mĂ« vete studimi. A ka mĂ« neveritĂ«se sesa ajo qĂ« pronari i njĂ« lokali ku u zhvillua takimi i ditĂ«ve tĂ« fundit tĂ« aktiviteteve tĂ« socialistĂ«ve e pĂ«rshkruante RamĂ«n nĂ« qendĂ«r tĂ« njĂ« pllakati, rrethuar nga kafshĂ« qĂ« lehnin, duke nĂ«nkuptuar hapur tĂ« gjithĂ« kritikĂ«t? Kjo shĂ«mti tashmĂ« po shkon mĂ« shumĂ«: nĂ« ligjĂ«rimet publike, ku nĂ«se nuk do llogarisnim njerĂ«zit e shoĂ« biz (“atyre u lejohet çdo budallallĂ«k i kĂ«saj kohe), ka kapur dhe individĂ« tĂ« tjerĂ«, qĂ« pĂ«r hir tĂ« like, çfarĂ« nuk nxjerrin nga goja; ndĂ«rtimin; edukimin e munguar dhe shumĂ« problematik me simbolikat e reja. ShĂ«mtia Ă«shtĂ« simbolika mĂ« e madhe e kĂ«saj kohe. Komentet, qĂ« ndjekin çdo lajm apo shkrim, janĂ« njĂ« nga treguesit dytĂ«sorĂ« tĂ« kĂ«tij fenomeni. Interneti ndĂ«rkohĂ« po e ushqen nĂ« jo pak raste nĂ« aspektin mĂ« negativ.

Ideali i dikurshëm se informacioni do të na ndihte, tashmë po kthehet në të kundërtën: Ai po na lodh! Psikologët e kanë kategorizuar këtë si efekt dezinhibimi (efekti i mosfrenimit) prej internetit, në të cilin faktorë si anonimiteti, padukshmëria, mungesa e autoritetit dhe moskomunikimi në kohë reale i heqin zakonet që shoqëria kaloi mijëvjeçarë duke i ndërtuar hap pas hapi. Dhe për fat të keq po shkon nga telefonat tanë inteligjentë, ku pjesa më e madhe nuk i heq nga dora, deri në çdo aspekt të jetës sonë, u referohemi sociologëve. Dhe, nuk ke nevojë për prova, por shiko reagimet dhe ofendimet që bëjnë anonimë në internet të të mbesin flokët të kërleshura për ditë të tëra.

A mund t’i kthehemi kanoneve tĂ« sĂ« mirĂ«s? A mund tĂ« pĂ«rmirĂ«sohej shoqĂ«ria falĂ« sĂ« bukurĂ«s? Parimisht, po, sepse gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« po kĂ«rkojnĂ« strehĂ« tek “e mira”, veç politikanĂ«ve qĂ« e kanĂ« habitat notimin nĂ« shĂ«mti.

Ta etiketosh dikĂ« “tĂ« shĂ«mtuar” apo ta njohĂ«sh dikĂ« si tĂ« shĂ«mtuar, konsiderohet si jodemokratike dhe mizore. “Pohimi i tĂ« shĂ«mtuarĂ«s Ă«shtĂ« mizore sepse, pavarĂ«sisht nĂ«se gjykimi Ă«shtĂ« i gabuar ose i saktĂ« (si pĂ«rbindĂ«shi i Frankenshtajnit), tĂ« quash dikĂ« tĂ« shĂ«mtuar mund tĂ« shkaktojĂ« mĂ« shumĂ« dĂ«m se akuza se dikush Ă«shtĂ« gĂ«njeshtar apo mashtrues. Ndryshe nga gĂ«njeshtra apo mashtrimi, shĂ«mtia duket se ka pak justifikime, njĂ« situatĂ« e pĂ«rkeqĂ«suar, pĂ«r ironi, nga disponueshmĂ«ria e lehtĂ« e rregullimit kozmetik dhe ngritja e shiritit tĂ« pamjes sĂ« mirĂ« ‘standarde’”, citojmĂ« shkrimin e njĂ« estete tek e “ShĂ«mtuara” (Devereaux, 2005).

E megjithatĂ«, e shĂ«mtuara po zĂ« kaq shumĂ« vend. Me kĂ«tĂ« pĂ«rçarje qĂ« ka futur politika tek ne, shĂ«mtia Ă«shtĂ« kthyer tashmĂ« nĂ« normĂ«. Dhe, jo vetĂ«m estetike. ShoqĂ«ria shqiptare ka kohĂ« qĂ« trandet me vrundujt qĂ« i vinĂ« qoftĂ« nga kalimet socialekonomike tĂ« shpejta, por edhe nga probleme antropologjike tĂ« mbartura, qĂ« nuk ka ditur t’i adresojĂ«. Kjo kohĂ« nuk rregullon dot gjĂ«. Arti, politika, media, arkitektura, sjellja e shoqĂ«risĂ« duket sikur janĂ« nĂ« aleancĂ« dhe tĂ« kujtojnĂ« trishtueshĂ«m atĂ« qĂ« personazhi i SabinĂ«s nĂ« romanin e Milan KunderĂ«s, “LehtĂ«sia e padurueshme e qenies”, e thoshte hidhur: Ne jemi dĂ«shmitarĂ« tĂ« “shĂ«mtimit” progresiv tĂ« botĂ«s. Çështja qĂ« vĂ«rtetĂ« Ă«shtĂ« e hidhur ka tĂ« bĂ«jĂ« me faktin se: nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« ose nĂ« njĂ« tjetĂ«r, njĂ« imazh i shĂ«mtuar shoqĂ«rohet shpesh me njĂ« formĂ« tĂ« keqe morale, njĂ« sens qĂ« sot e lodh shumĂ« dhe po e çorodit shumĂ« shqiptarin e thjeshtĂ«. “
ndĂ«rsa shoqĂ«ria Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« mĂ« urbane dhe mĂ« pak fetare, kulti i shĂ«mtisĂ« ka zĂ«nĂ« vend.

Nuk mund të jetë rastësi që ka ardhur në një kohë prosperiteti të paparë. Arti i shëmtuar modern prodhohet nga fëmijët e përkëdhelur të shtetit demokratik, të cilëve nuk u është dashur kurrë të luftojnë, që nuk kanë njohur luftën dhe që kanë hyrë që në moshë të re në prehrin e luksit (Scruton, 2009), e shpreh hidhur mendimin kritiku i njohur social. Në fakt është realitet tjetër, por shëmtia jonë, në kushte të mungesës së shumë elementëve qoftë demokratikë, por edhe estetikë të së mirës, na sjell një shqetësim: Pse po mësohemi vallë kaq lehtë me të keqen dhe pse po e tolerojmë aq shumë atë?

(Homo Albanicus)

/Gazeta Panorama

The post Shëmtia appeared first on Gazeta Shqiptare Online.

❌
❌