Presidenti bjellorus, Alexander Lukashenko, njoftoi të mërkurën se do të falë edhe 30 burgosur të tjerë politikë, rasti i tretë i lirimit të të burgosurve politikë në tre muajt e fundit.
Emrat e atyre që do të lirohen nuk janë bërë publik, por e burgosura politike më e njohur, figura opozitare Maria Kalesnikava nuk pritet të jetë mes tyre. Ajo së bashku me dy gratë e tjera, Sviatlana Tsikhanouskaya dhe Veronika Tsepkalo, drejtuan një fushatë të përbashkët për ndryshim kundër zotit Lukashenko në zgjedhjet presidenciale të vitit 2020.
Pavarësisht kësaj, e motra e zonjës Kalesnikava, Tanya Khomich shpreson se këto raste të faljeve janë një mesazh për botën se zoti Lukashnko mund të jetë i gatshëm që të bjerë dakord për lirimin e të burgosurve të tjerë politikë në këmbim të disa lëshimeve.
Zonja Khomich shpreson gjithashtu që zoti Lukashenko, i cili është në pushtet në Bjellorusi për 30 vjet, mund të jetë duke menduar mbi të ardhmen e tij personale dhe mund të jetë i hapur ndaj thirrjeve të vendeve perëndimore për lirimin e të burgosurve.
âLukashenko nuk do qĂ« tĂ« lihet nĂ« harresĂ« pasi tĂ« jetĂ« kthyer paqja nĂ« UkrainĂ«â, i tha ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s zonja Komich. âPo ashtu, ai nuk do qĂ« territoret bjelloruse tĂ« preken nga Rusiaâ.
Për rastin e zonjës Kalesnikava ka një emergjencë të shtuar sepse ajo dhe të burgosurit politikë më të lartë të Bjellorusisë nuk janë lejuar të kenë komunikim prej më shumë se 600 ditësh. Njerëz pranë tyre thonë se ka një errësirë totale të frikshme mbi gjendjen e tyre.
ZonjĂ«s Kalesnikava, bashkĂ«shortit tĂ« Sviatlana Tsikhanouskayas, Siarhei Tsikhanouski dhe fituesit tĂ« Ămimit Nobel pĂ«r Paqen, Ales Bialiatski, u Ă«shtĂ« mohuar e drejta pĂ«r tĂ« marrĂ« apo dĂ«rguar letra, pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« takime me avokatĂ«t dhe pĂ«r tĂ« kryer telefonata, sipas pĂ«rkrahĂ«sve dhe tĂ« afĂ«rmĂ«ve tĂ« tyre.
Por fjalĂ«t nĂ«n zĂ« arrijnĂ« tâi kapĂ«rcejnĂ« muret e burgut. Zonja Khomich tregon se i Ă«shtĂ« thĂ«nĂ« se zonja Kalesnikava, 1.7 metra e gjatĂ«, tani peshon mĂ« pak se 45 kilogramĂ« dhe nuk Ă«shtĂ« e sigurt se do tĂ« arrijĂ« tĂ« dalĂ« e gjallĂ« nga qelia.
âMerreni me mendâ, tha zonja Khomich. âĂshtĂ« shekulli i 21-tĂ«, ne jemi nĂ« qendĂ«r tĂ« EvropĂ«s dhe dikush po vdes nga uria. Maria nuk lejohet tĂ« ketĂ« komunikim. Ju lutemi mos e lini tĂ« vdesĂ« nga uriaâ.
Zonja Kalesnikava, e cila u sëmur rëndë në burg nga ulçera ka nevojë për një dietë të veçante e cila nuk po i mundësohet, sipas të motrës.
Franak Viacorka, këshilltar i udhëheqëses së opozitës në mërgim Sviatlana Tsikhanouskaya, shprehu gjithashtu nevojën urgjente për lirimin e të burgosurve politikë.
Ai tha se 30 emrat në listën që do të lirohen kishin pak kohë në burg dhe ishin dënuar për shkelje të vogla, si komentimi apo pëlqimi i postimeve në mediat sociale kundër regjimit. Ndërsa thotë se është i lumtur për këdo që lirohet, ai sugjeroi se faljet nuk janë një tregues se zoti Lukashenko po zbut qëndrimin, por se thjesht po përpiqet të pastrojë figurën e tij.
âPropaganda shtetĂ«rore e reklamon si njĂ« gjest tĂ« madh humanitar nga ana e regjimitâ, tha zoti Viacorka. âĂshtĂ« akti i Lukashenkos pĂ«rpara tĂ« ashtuquajturave zgjedhje tĂ« vitit tĂ« ardhshĂ«m pĂ«r tĂ« treguar se sa human Ă«shtĂ« dhe se kujdeset pĂ«r njerĂ«zit, sepse edhe mbĂ«shtetĂ«sit e tij nuk janĂ« tĂ« lumtur pĂ«r shtypjet mizore qĂ« po ndodhinâ.
Zoti Viacorka shprehet gjithashtu se trysnia diplomatike ndĂ«rkombĂ«tare pati ndikim nĂ« vendimin e Presidentit Lukashenko pĂ«r tĂ« falur 30 tĂ« burgosurit politikĂ«, por se edhe opinioni publik vendas luajti rol. Ai vuri nĂ« dukje se tĂ« burgosurit qĂ« u falĂ«n nuk do tĂ« jenĂ« plotĂ«sisht âtĂ« lirĂ«â, por do tĂ« lirohen nga burgu dhe do tĂ« mbikqyren nĂ«pĂ«rmjet shĂ«rbimeve sekrete, dhe disa ndoshta nuk do tĂ« lejohen qĂ« tĂ« largohen nga vendi.
âShumica prej tyre u detyruan tâi shkruanin njĂ« letĂ«r ku tĂ« kĂ«rkonin falje nga Lukashenko, si dhe tĂ« rrĂ«fenin krime qĂ« nuk i kanĂ« bĂ«rĂ« kurrĂ«â, tha ai. âKjo Ă«shtĂ« gjithashtu njĂ« formĂ« poshtĂ«rimi pĂ«r njerĂ«zit, por gjithashtu tregon shumĂ« mire se si Ă«shtĂ« Lukashenko. Ai dĂ«shiron qĂ« njerĂ«zit tĂ« njohin fuqinĂ« e tij. DĂ«shiron qĂ« tâi poshtĂ«rojĂ« dhe qĂ« ata tĂ« pranojnĂ« pushtetin e tijâ.
Pavarësisht faljes së të burgosurve, zoti Viacorka thotë se gjendja e të drejtave të njeriut në Bjellorusi është përkeqësuar kohët e fundit. Dënimet me burgim nga disa vjet janë ashpërsuar në 10 ose 15 vjet. Të burgosurit politikë detyrohen të mbajnë stema të verdha në mënyrë që të burgosurit e tjerë ta dinë kush janë dhe të mos u flasin në rast të një takimi të rastësishëm.
âAta duan tĂ« godasin emocionalishtâ, thotĂ« Tanya Khomich, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje se motra e saj e burgosur dĂ«rgohet sa nĂ« njĂ« âqeli izolimiâ tek njĂ« âqeli dĂ«nimiâ, tĂ« cilat sipas saj, janĂ« dhoma tĂ« vogla me erĂ« shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«. NjĂ« ndryshim i madh, thotĂ« zonja Khomich, Ă«shtĂ« se nĂ« qelinĂ« e izolimit, Maria Kalesnikavas i lejohet furça e dhĂ«mbĂ«ve dhe sapuni, ndĂ«rsa nĂ« qelinĂ« e ndĂ«shkimit nuk i lejohet asnjĂ« send personal.
PĂ«rballĂ« shtypjes sĂ« fortĂ« dhe mbikqyrjes sĂ« fuqishme nga KGB-ja bjelloruse e komunikimeve elektronike, veprimtaria e opozitĂ«s po ndodh larg internetit âoff lineâ, thotĂ« zoti Viacorka.
âNjerĂ«zit takohen nĂ« apartamente private dhe shpĂ«rndajnĂ« âsamizdatâ materiale tĂ« shtypura nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« fshehtĂ«. Ka edhe shumĂ« njerĂ«z qĂ« ndihmojnĂ« me fushata kibernetike. Bjellorusia ka hakerĂ« tĂ« mirĂ«.â
Sipas zotit Viacorka, shumĂ« nga kĂ«ta âvullnetarĂ« kibernetikĂ«â janĂ« punonjĂ«s shtetĂ«rorĂ« qĂ« ndihmojnĂ« fshehurazi opozitĂ«n, e cila u jep vendeve perĂ«ndimore informacione se çfarĂ« dhe ndaj kujt nĂ« Bjellorusi tĂ« vendosin sanksione. Ka gjithashtu grupe qĂ« pĂ«rpiqen tĂ« ndihmojnĂ« ukrainasit dhe ta mbajnĂ« BjellorusinĂ« zyrtarisht jashtĂ« luftĂ«s sĂ« RusisĂ« kundĂ«r UkrainĂ«s.
Megjithatë, zoti Viacorka thotë se fakti që opozita është në mërgim po i dekurajon njerëzit brenda Bjellorusisë që të angazhohen në ndonjë aktivitet të hapur politik në këtë moment kaosi, në një kohë që vazhdon lufta në Ukrainë.
âNe nuk duhet tâi sakrifikojmĂ« njerĂ«zit ndĂ«rsa nuk kemi qartĂ«siâ, thotĂ« ai. âLukashenko bĂ«n gabime. Ne duam tĂ« jemi gati kur tĂ« jetĂ« momenti i duhur. Tani pĂ«r tani, ne jemi nĂ« kulmin e terroritâ.
Pavarësisht se regjimi i Lukashenkos u ka mbyllur gojën Maria Kalesnikavas dhe aktivistëve të tjerë të opozitës duke i burgosur, populli bjellorus nuk i ka harruar këta të burgosur, thotë zoti Viacorka.
Duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje rolin e spikatur qĂ« luajnĂ« gratĂ« nĂ« opozitĂ«, shtoi ai: âE kuptoj se çfarĂ« do tĂ« thotĂ« forcĂ« e gruas. Ana mashkullore toksike e Lukashenkos pĂ«rballĂ« ndjeshmĂ«risĂ« femĂ«rore tĂ« udhĂ«heqĂ«sve tona, kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« e bĂ«n lĂ«vizjen tonĂ« kaq tĂ« qĂ«ndrueshmeâ./VOA
Login