Vitin e ardhshëm pritet që pacientët në Kosovë të kenë mundësinë të kryejnë analiza gjenetike dhe të alkoolit në gjak, si dhe të Biologjisë Molekulare në Klinikën e Biokimisë pranë Qendrës Klinike Universitare të Kosovës. Po ashtu, është premtuar se laboratori i toksikologjisë do të funksionalizohet në një të ardhme të afërt.
Drejtori i Biokimisë në QKUK, Shemsi Veseli në një intervistë për kp, potencon se në vitin 2025 është planifikuar një investim kapital prej dy milionë eurosh, i cili do të kontribuojë në zgjerimin e shërbimeve dhe analizave të ofruara nga kjo klinikë.
âViti 2025 do tĂ« jetĂ« njĂ« vit qĂ« kanĂ« parashikuar mjete, materiale qĂ« do tĂ« investojnĂ« nĂ« KlinikĂ«n e BiokimisĂ« MjekĂ«sore, ku do tĂ« jenĂ« mbi dy milionĂ« nga aspekti i investimeve kapitale. Me siguri do tĂ« pĂ«rfshihen aparatura dhe gjĂ«ra tĂ« tjera dhe do tĂ« ketĂ« edhe rritje tĂ« gamĂ«s sĂ« shĂ«rbimeve. NĂ« kĂ«tĂ« rast na mungojnĂ« analizat gjenetike, tĂ« biologjisĂ« molekulare, qĂ« duhen patjetĂ«r, pĂ«r arsye se meqĂ« Ă«shtĂ« vendimi qĂ« tĂ« kryhet IVF, normalisht qĂ« ne duhet ta pĂ«rcjellim nĂ« aspektin logjistik edhe me analiza. Ka edhe analiza tĂ« tjera tĂ« cilat duhet tĂ« shtohen, pĂ«r shembull alkooli nĂ« gjak, gjithĂ« kĂ«to aksidente qĂ« bĂ«hen dhe tĂ« gjitha kĂ«to janĂ« nĂ« planâ, tha Veseli.
Veseli thekson nevojën e vënies në funksion të laboratorit të toksikologjisë, pasi ka shumë raste ku përdorimi i kësaj aparature është i domosdoshëm. Ai thotë se është njoftuar nga Ministria e Shëndetësisë për ndarjen e mjeteve për aktivizimin e laboratorit, por nuk bëri të ditur afatin kohor.
âSĂ« voni, jam njoftuar, Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ« qĂ« janĂ« ndarĂ« mjete nga ministria pĂ«r jetĂ«simin e laboratorit tĂ« toksikologjisĂ« dhe farmacisĂ« klinike qĂ« do tĂ« jenĂ«. Kjo Ă«shtĂ« nĂ« dorĂ«n e drejtorit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m tĂ« SHSKUK-sĂ«, bordi drejtues dhe ministrisĂ« se nĂ« çfarĂ« periudhe kohore, porse unĂ« jam iu njoftuar Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« edhe specifikimi i aparaturĂ«s qĂ« do tĂ« jetë⊠Nuk iu Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« ndonjĂ« periudhĂ« se kur do tĂ« funksionalizohet? Me javĂ« dhe me muaj Ă«shtĂ« vĂ«shtirĂ«, nuk mund tĂ« flas, se nuk Ă«shtĂ« nĂ« mandatin tim, por jam i bindur se po. Interesi Ă«shtĂ« madhor pĂ«r arsye se kemi nevojĂ« shumĂ« pĂ«r laboratorin e toksikologjisĂ« dhe aspekti civil edhe ai ushtarak pse jo. Problemi Ă«shtĂ« se ai duhet tĂ« funksionojĂ« ai, duke pasur pĂ«r bazĂ« qĂ« fatkeqĂ«sisht janĂ« duke abuzuar mjetet, barnat psikotrope, barĂ«rat, drogat e ndryshme. NĂ« anĂ«n tjetĂ«r, kemi raste kur pinĂ« edhe domestos ose diçka tjetĂ«r, helmimet e ndryshme qĂ« ndodhin, duhet patjetĂ«râ, potencon Veseli.
Drejtori i Klinikës së Biokimisë nënvizon mungesën e teknikëve të laboratorit, derisa potencon se vëllimi i kryerjes së shërbimeve në këtë klinikë është i madh, ku vetëm në gjashtëmujorin e parë të këtij viti janë kryer mbi një milion analiza në 220 mijë pacientë.
âSa i pĂ«rket teknikĂ«ve tĂ« laboratorit, sinqerisht kemi nevojĂ« shumĂ«. PavarĂ«sisht qĂ« Ă«shtĂ« zbutur situata me pesĂ« qĂ« kanĂ« ardhur me njĂ« konkurs para rreth gjashtĂ« muajve. MegjithatĂ«, Ă«shtĂ« numĂ«r shumĂ« i vogĂ«l, duke pasur parasysh qĂ« Ă«shtĂ« gama e shĂ«rbimeve dhe janĂ« duke na shkuar nĂ« pension, por edhe ka raste pĂ«r shkaqe shĂ«ndetĂ«sore apo ndonjĂ« kusht mĂ« tĂ« mirĂ« qĂ« gjejnĂ« po dalin jashtĂ«, po e lĂ«shojnĂ«â, tha Veseli.
Përveç kësaj, Veseli thotë se për shkak të kërkesave të mëdha për kryerjen e disa llojeve të analizave, ka raste kur materiali harxhohet.
âPra, sâka probleme me furnizim? Tash pĂ«r tash, ndodhĂ« ndonjĂ«herĂ« qĂ« pĂ«r shkak tĂ« kĂ«rkesave shumĂ« tĂ« mĂ«dha, sidomos kur janĂ« nĂ« pyetje hormonet e gjĂ«ndrĂ«s tiroide, tumoret, markerĂ«t, kur janĂ« nĂ« pyetje disa kĂ«rkesa tĂ« mĂ«dha tĂ« hormoneve tĂ« tjera sidomos ai fertil, tĂ« planifikimit familjare apo diçka tjetĂ«r, por edhe nga aspekti i biokimisĂ«âŠqĂ« mund tĂ« harxhohen sidomos tĂ« gjĂ«ndrĂ«s tiroide. Jemi nĂ« pĂ«rfundim tĂ« fazĂ«s sĂ« ri-tenderimit. Thjesht, kanĂ« kaluar mbi 130 pĂ«r qind kontratat shumĂ« mĂ« shpejt se qĂ« kemi planifikuar pĂ«r shkak se kĂ«rkesat janĂ« shumĂ« tĂ« mĂ«dhaâŠAktualisht jemi duke punuar edhe tĂ« gjĂ«ndrĂ«s tiroide ato qĂ« kanĂ« mbeturâ, potencon Veseli.
Ndër të tjera, Veseli tregon se mesatarisht brenda 24 orëve bashkë me njësinë varëse në Qendrën Emergjente kryhen deri në gjashtë mijë analiza.
The post Analizat gjenetike dhe alkoolit në gjak, nga viti i ardhshëm edhe në Klinikën e Biokimisë appeared first on Telegrafi.