E pranishme nĂ« hapjen e punimeve tĂ« Grupit NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« PunĂ«s pĂ«r SigurinĂ« Industriale, zĂ«vendĂ«skryeministrja njĂ«hereĂ«sh ministre e InfrastrukturĂ«s dhe EnergjisĂ«, Belinda Balluku tha se ShqipĂ«ria ka pĂ«rafruar plotĂ«sisht Angazhimin e Ri tĂ« IndustrisĂ« sĂ« Mbrojtjes tĂ« NATO-s dhe ka kryer njĂ« rishikim tĂ« plotĂ« tĂ« dokumenteve strategjike dhe kuadrit ligjor pĂ«r tĂ« adresuar ringjalljen e industrisĂ« sĂ« mbrojtjesâ.
âKy takim zhvillohet pikĂ«risht nĂ« njĂ« moment shumĂ« deçiziv pĂ«r ringjalljen e industrisĂ« tonĂ« tĂ« mbrojtjes, kur vetĂ«m nĂ« mbyllje tĂ« sesionit veror tĂ« parlamentit ne kemi arritur qĂ« tĂ« kalojmĂ« njĂ« sĂ«rĂ« ligjesh, tĂ« cilat tashmĂ« kanĂ« nisur zbatimin e tyre dhe shumĂ« shpejt do tĂ« kemi edhe rezultatet e para. Ky kuadĂ«r i ri rregullator promovon zhvillimin e kapaciteteve industriale tĂ« mbrojtjes dhe pĂ«rmirĂ«son zbatimin e standardeve pĂ«r tĂ« rritur ndĂ«rveprueshmĂ«rinĂ« dhe sigurinĂ«, duke hequr gjithashtu pengesat pĂ«r tregtinĂ« dhe investimet mes aleatĂ«ve dhe partnerĂ«ve. NĂ« kĂ«tĂ« kornizĂ« mĂ« tĂ« gjerĂ«, vihet re qartazi kalimi i ShqipĂ«risĂ« nga njĂ« konsumator i sigurisĂ« nĂ« njĂ« ofrues sigurie nĂ« rajonâ, â tha Balluku.
Event sjell në Shqipëri përfaqësues nga 38 shtete të ndryshe dhe 5 struktura të organizatave dhe institucioneve ndërkombëtare, përfshirë NATO dhe BE.
Fjala e plote:
ĂshtĂ« njĂ« kĂ«naqĂ«si e veçantĂ« tĂ« shikoj sot kĂ«tu shumĂ« miq, aleatĂ« e partnerĂ« tĂ« mbledhur sĂ« bashku nĂ« kĂ«tĂ« plenum tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m mbi sigurinĂ« industriale, njĂ« temĂ« kritike pĂ«r sigurinĂ« tonĂ« kombĂ«tare, por dhe atĂ« kolektive. NĂ«se ka njĂ« fushĂ« mĂ« specifike nĂ« tĂ« cilĂ«n asnjĂ« nga ne nuk bĂ«n dot i vetĂ«m, padyshim kjo Ă«shtĂ« siguria.
Gjatë dekadës së fundit, fusha e sigurisë është transformuar në mënyrë dramatike dhe bashkë me këtë ndryshim janë shtuar edhe kërkesat për zgjerimin e industrive tona të mbrojtjes. Dekada e fundit është karakterizuar nga një sërë ngjarjesh me përfshirje globale, që kanë ndikuar në mënyrë të drejtpërdrejtë në përkeqësimin e sigurisë dhe cenimin e normave dhe parimeve që kontribuojnë në një sistem të qëndrueshëm ndërkombëtar.
Ngjarje të mëdha me impakt për shoqërinë njerëzore, siç është rasti i pandemisë, agresioni i Rusisë kundër Ukrainës, situata e sigurisë në Lindjen e Mesme, por dhe zhvillimet në rajonin e Indo-Paqësorit, të gjitha këto kanë kombinuar në një mënyrë të tillë me konkurrencën në rritje për burimet e energjisë dhe unë përveç pozicionit tim si Zëvendëskryeministre në të cilën po adresoj sot, jam dhe Ministre e Infrastrukturës dhe Energjisë, ndaj çështjen e sigurisë energjetike e kam një nga pjesët më të rëndësishme të portofolit tim dhe e di sesi po përdoret sot si një nga armët virtuale më të rrezikshme për të cenuar sovranitete apo edhe lirinë e vendeve të ndryshme. Ndaj të gjitha këto së bashku kanë shtuar kompleksitetin dhe kanë krijuar një peizazh të jashtëzakonshëm të sigurisë globale.
Njëkohësisht, aktorët shtetërorë dhe jo-shtetërorë, po përdorin gjithnjë e më shumë operacione hibride dhe influencë dashakeqe për të projektuar fuqinë dhe për të minuar rendin global. Këto rreziqe tradicionale, por dhe të pazakonta bashkëjetojnë, duke prodhuar një mjedis në të cilin siguria po testohet në mënyrë që nuk e kemi parë më parë. Teksa shqyrtojmë këto situata globale, është thelbësore të nënvizojmë rrezikun e shtuar që paraqesin sulmet hibride dhe kibernetike. Këto nuk janë më rreziqe hipotetike apo të izoluara. Luftërat e sotme zhvillohen jo vetëm në fushëbetejë me armë konvencionale, por dhe në hapësirën kibernetike, ku infrastruktura kritike, linjat e furnizimit dhe industritë e mbrojtjes janë objektivat e tyre të preferuara.
ShqipĂ«ria ka mĂ«suar shumĂ« nga sulmi i paprecedent kibernetik i kryer nga aktorĂ« tĂ« sponsorizuar nga shteti, i cili synoi infrastrukturĂ«n e saj kritike tĂ« informacionit dhe ndĂ«rpreu shĂ«rbimet publike. NjĂ« nga gjĂ«rat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme qĂ« mĂ«suam Ă«shtĂ« se, pavarĂ«sisht nga madhĂ«sia e shtetit, Ă«shtĂ« thelbĂ«sore tĂ« ndĂ«rtojmĂ« qĂ«ndrueshmĂ«ri kibernetike kombĂ«tare dhe tĂ« krijojmĂ« bashkĂ«punim tĂ« fortĂ« me aleatĂ«t dhe me partnerĂ«t tanĂ«. Kjo na çon nĂ« çështjen thelbĂ«sore tĂ« zinxhirit tĂ« furnizimit, i cili pĂ«rbĂ«n njĂ« nga dobĂ«sitĂ« mĂ« serioze globalisht. Ărregullimet globale, duke filluar nga pandemia deri te kompleksiteti nĂ« rritje i zinxhirĂ«ve tĂ« furnizimit industrial dhe tĂ« mbrojtjes, kanĂ« ekspozuar brishtĂ«sinĂ« e kĂ«tyre rrjeteve.
Sjellja agresive e aktorëve shtetërorë dhe jo-shtetërorë pengon aftësitë tona për të mbajtur zinxhirët e furnizimit të qëndrueshëm, të cilët janë thelbësorë për prodhimin e mallrave ushtarakë dhe operacioneve të mbrojtjes. Ndërprerjet dhe rreziqet e zinxhirëve të furnizimit në mbarë botën përkojnë me vendimin e NATO-s për të rritur fondet e mbrojtjes në Samitin e Uashingtonit. Aleatët e NATO-s kanë marrë hapa të rëndësishëm për të forcuar qëndrueshmërinë dhe mbrojtjen e industrive tona të mbrojtjes. Këto buxhete të rritura përfaqësojnë jo vetëm një investim në pajisjet ushtarake, por edhe një angazhim për të siguruar infrastrukturën industriale që i mbështet ato. Shqipëria, si një anëtare e NATO-s, e ka kuptuar kërkesën strategjike për krijimin e një industrie të fortë të mbrojtjes për të zbatuar strategjinë e shkurajimit dhe mbrojtjes së NATO-s.
Si rezultat, Shqipëria ka përafruar plotësisht Angazhimin e Ri të Industrisë së Mbrojtjes të NATO-s dhe ka kryer një rishikim të plotë të dokumenteve strategjike dhe kuadrit ligjor për të adresuar ringjalljen e industrisë së mbrojtjes. Për të thënë të drejtën ky takim zhvillohet pikërisht në një moment shumë deçiziv për ringjalljen e industrisë tonë të mbrojtjes, kur vetëm në mbyllje të sesionit veror të parlamentit ne kemi arritur që të kalojmë një sërë ligjesh, të cilat tashmë kanë nisur zbatimin e tyre dhe shumë shpejt do të kemi edhe rezultatet e para.
Ku kuadër i ri rregullator promovon zhvillimin e kapaciteteve industriale të mbrojtjes dhe përmirëson zbatimin e standardeve për të rritur ndërveprueshmërinë dhe sigurinë, duke hequr gjithashtu pengesat për tregtinë dhe investimet mes aleatëve dhe partnerëve. Në këtë kornizë më të gjerë, vihet re qartazi kalimi i Shqipërisë nga një konsumator i sigurisë në një ofrues sigurie në rajon. Interesat tona strategjike janë në përputhje me ato të demokracive perëndimore, janë në përputhje me kërkesat e NATO-s dhe BE-së. Jemi shumë të vetëdijshëm për sfidat në rritje të rajonit, që përfshijnë manipulimin e informacionit, përpjekjet destabilizuese dhe aktet armiqësore nga vende të treta në lidhje me interesat politikë sigurisht në radhë të parë, por më pas edhe ato dhe ekonomikë pikërisht në një nga zonat më të nxehta atë të Ballkanit Perëndimor.
Siguria industriale është pra, kritike për mbrojtjen tonë kolektive; pa të, ne komprometojmë bazën e aftësive tona ushtarake. Në këtë kontekst, Grupi i Punës Shumëkombësh për Sigurinë Industriale (MISWIG) luan një rol thelbësor në adresimin e këtyre çështjeve. Ky grup promovon bashkëpunimin ndërkombëtar, për të siguruar që praktikat më të mira ndërkombëtare për sigurinë industriale të ndahen midis partnerëve, përmirësohen dhe të harmonizohen midis vendeve anëtare me mendësi të njëjtë. Përmes këtij bashkëpunimi, ne mund të përmirësojmë sigurinë industriale për programet dhe projektet ndërqeveritare, duke mbrojtur informacionin e klasifikuar dhe atë sensitiv nga kërcënimet aktuale dhe ato të ardhshme.
Tema qĂ« do tĂ« nxisĂ« diskutime profesionale mes jush gjatĂ« kĂ«saj jave Ă«shtĂ« padyshim âBASHKĂPUNIMI I QĂNDRUESHĂM.â BashkĂ«punimi i qĂ«ndrueshĂ«m nĂ« sigurinĂ« industriale Ă«shtĂ« i nevojshĂ«m pĂ«r tĂ« siguruar mbrojtjen e informacionit tĂ« klasifikuar nĂ« infrastrukturat kritike dhe industrinĂ« e mbrojtjes. PĂ«r tĂ« vendosur masa tĂ« qĂ«ndrueshme sigurie, duhet ndjekur njĂ« qasje gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se, qĂ« pĂ«rfshin agjencitĂ« qeveritare, sektorin privat, aleatĂ«t dhe partnerĂ«t tanĂ«.
Pjesëmarrësit mund të zgjidhin çështjet e sigurisë industriale në mënyrën më efektive duke ndarë praktikat më të mira, përparimet teknologjike dhe informacionet e inteligjencës që tashmë po zhvillohet akoma dhe më shumë. Për më tepër, lidhja e këtyre përpjekjeve me kuadrin ndërkombëtar të sigurisë, si dhe standardet e NATO-s, siguron që fondet e mbrojtjes të shpenzohen siç duhen në projekte të përbashkëta shumëpalëshe dhe informacioni i klasifikuar të mbrohet përtej kufijve kombëtarë. Bashkëpunimi i qëndrueshëm promovon një përgjigje të unifikuar, duke siguruar qëndrueshmërinë industriale në një habitat të sigurisë që po evoluon vazhdimisht.
Mbrojtja e informacionit të klasifikuar është kritike për të siguruar integritetin e bizneseve tona të mbrojtjes. Shqetësimet e sotme shtrihen përtej përvetësimit të sendeve fizike; kundërshtarët synojnë aktivisht të hyjnë në infrastrukturat digjitale dhe të vjedhin të dhëna të vlefshme. Sot lufta, siç thamë, nuk është thjesht konvencionale, por është një luftë virtuale, e cila zhvillohet dita-ditës dhe fakti që Shqipëria ka kaluar në vitin 2022 një nga testet më të vështira, është vendi i duhur për tu mbledhur dhe për të ndarë me njëri-tjetrin të gjithë eksperiencën që ne krijuam nga një armik i fuqishëm, i cili goditi në mënyrë virtuale një nga vendet e Ballkanit Perëndimor, por që nga ana tjetër Shqipëria luan një rol facilitator brenda vendeve të Ballkanit Perëndimor, si një nga vendet me qëndrueshmërinë, me paqen dhe sigurinë në nivelin më të lartë.
NĂ« mbyllje tĂ« fjalĂ«s sime dua tâju uroj tĂ« gjithĂ«ve njĂ« javĂ« tĂ« suksesshme dhe frytdhĂ«nĂ«se. Dua qĂ« tâju bĂ«j njĂ« thirrje e cila Ă«shtĂ« jashtĂ« kĂ«tij paneli dhe ka tĂ« bĂ«jĂ« me faktin qĂ« ju ndodheni nĂ« ShqipĂ«ri. KĂ«shtu qĂ« pĂ«rveç punĂ«s sĂ« mirĂ«, pĂ«rveç eksperiencave qĂ« do tĂ« ndani me njĂ«ri-tjetrin, praktikave mĂ« tĂ« mira, jepini pak kohĂ« vetes dhe unĂ« mendoj qĂ« kolegĂ«t qĂ« drejtojnĂ« kĂ«tĂ« forum, kolegĂ«t shqiptarĂ«, do bĂ«jnĂ« tĂ« pamundurĂ«n pĂ«r tâju prezantuar ju me njĂ« nga vendet mĂ« interesante pĂ«r zhvillimin turistik.
Sapo kemi mbyllur numrat dhe kemi rakorduar qĂ« nga 1 janari deri mĂ« 31 gusht, ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« vizituar nga 8.5 milionĂ« vizitorĂ«. ĂshtĂ« njĂ« nga vendet mĂ« interesante, pasi nĂ« njĂ« territor shumĂ« tĂ« vogĂ«l, Zoti ka vendosur bashkĂ« detin, malet e larta, njerĂ«zit me zemĂ«r tĂ« madhe dhe pĂ«r mĂ« tepĂ«r me artin e shkĂ«lqyer tĂ« kulinarisĂ«.
Ndaj unë do ti bëja thirrje grupit organizator shqiptar që të tregojnë aftësinë e tyre më të mirë të mikpritjes, për ti treguar të gjithëve se kush është në të vërtetë Shqipëria, që përveç sigurisë dhe qëndrueshmërisë ka shumë më tepër për të ofruar.
Shumë faleminderit për vëmendjen. Ishte kënaqësi dhe nder që të isha këtu së bashku me ju sot dhe shpresoj që ky forum të ketë frytet më të mira të bashkëpunimit dhe padyshim të ndarjes së informacionit mes palëve.
Login