Tash nĂ« pleqĂ«ri, ndjej detyrim tĂ« rrĂ«fej tĂ« vĂ«rtetĂ«n time, ashtu siç e jetova. TĂ« flas pĂ«r burrat modestĂ«, qĂ« sâu mburrĂ«n ndonjĂ«herĂ« me bĂ«mat e tyre dhe pĂ«r tĂ« tjerĂ«t qĂ« regjimi u mbylli gojĂ«n e, i groposi nĂ« skĂ«rkat pa emra. NĂ« asnjĂ« rast sâmarr pĂ«rsipĂ«r, tĂ« uzurpoj monopolin e sĂ« vĂ«rtetĂ«s apo, tĂ« pretendoj dafinat pĂ«r njĂ« ngjarje, ku qeshĂ« i pranishĂ«m rastĂ«sor, ndonĂ«se u rreka me shpirt tĂ« ndihja sadopak miqtĂ« e mi, qĂ« mĂ« shmangĂ«n me takt dhe me dashamirĂ«si: âByrazer, hap sytë⊠mos u pĂ«rzje⊠se edhe dy muaj e pak tĂ« kanĂ« mbeturâ! Merak qĂ« mâu qep si hajmali, nga mĂ«ngjesi i datĂ«s 21, 22 dhe 23, maj 1974, madje mĂ« ndoqi edhe muajt nĂ« vijim, gjersa mĂ« liruan. SidoqoftĂ«, gjithĂ« çâ pashĂ« dhe dĂ«gjova ato tri ditĂ«, sâdo doja tâi merrja nĂ« varr.
Â
Po tâi dija asohere kĂ«to, do kisha kursyer mundimet e tepĂ«rta, sâdo mĂ« kishin sakatuar kĂ«sisoj. Ăâfatalitet! Fiks mĂ« 23 nĂ«ntor 1968, para pesĂ« vitesh, mĂ« rrasĂ«n nĂ« njĂ« auto-varr, qĂ« e ledhatonin âbukuroshja e lalĂ«sâ, me njĂ« tufĂ« mjeranĂ«sh dhe mĂ« nisĂ«n humbellave tĂ« MirditĂ«s. Po mĂ« 23 nĂ«ntor, pas pesĂ« vjetĂ«sh, udhĂ«toja me paratĂ« e xhepit, drejt ShkodrĂ«s, qytetit qĂ« mĂ« fali dashurinĂ«, me sa mund tâi blatohet njĂ« tĂ« adoptuari, por mĂ« rezervoi ndĂ«shkimin e rĂ«ndĂ«, sĂ«rish me njĂ« tufĂ« tĂ« rreckosurish pĂ«r ibret.
Mbase po mĂ« rikthenin tĂ« plotĂ«sonte profecinĂ« e munguar Thoma Tutulani, tĂ« realizonte pengun e kahershĂ«m, ngaqĂ« ia âhodhaâ me gjysmĂ« dĂ«nimi dhe tash pas pesĂ« vitesh, mezi priste tĂ« mĂ« shihte pas hekurave, qĂ« tĂ« kĂ«rkonte dĂ«nim maksimal e, tĂ« kĂ«naqte epshin ideologjik.
âKur mĂ« nisi vrimave tĂ« MirditĂ«s, uroi tĂ« mbetesha kufomĂ« nĂ«n masivĂ«t shkĂ«mborĂ«, i pakĂ«naqur me fatin tim, shpreson tĂ« realizojĂ« betimin e kahershĂ«m taniâ! Por i Madhi Zot e kish paraparĂ« ndryshe fatin tim! VĂ«rtet gjithĂ« çâtha patriot-prokurori, nĂ« njĂ« moment sinqeriteti, rezultuan tĂ« sakta; gjykata mĂ« dha dĂ«nimin qĂ« paracaktoi ai; burgun e mbylla kokĂ«rr mĂ« kokĂ«rr dhe tani, po mĂ« rikthenin atyâŠ, tĂ« gjallĂ«!
Pra qiraxhiu, priste tĂ« piqte hanxhiun! âPse mos tĂ« ketĂ« tĂ« drejtĂ« tani qĂ« koordinuan veprimet dhe mĂ« rikthyen kĂ«tuâ? Me kĂ«tĂ« pĂ«rfundim, pĂ«rkuan edhe porositĂ« e atit, kur mĂ« pĂ«rcolli nĂ« DegĂ«n Ushtarake: âUroj tĂ« vesh dhe tĂ« kthehesh shĂ«ndoshĂ«, o bir! Eksperienca do tĂ« ndih tĂ« zgjedhĂ«sh udhĂ«nâ! I ktheva pĂ«rqafimin me njĂ«: âmirĂ« u pafshim!â, por me vete thashĂ«: ânĂ« mĂ« lĂ«nçinâ, dhe i taksa vetes: âdurim dhe vigjilencĂ«, ndaj tĂ« njohurve dhe tĂ« panjohurveâ!
Zhelan, bash si nĂ« burg, pĂ«rshkova rrugĂ«n gjer nĂ« ShkodĂ«r, me kokĂ«n qĂ« mĂ« gjĂ«monte nga e qeshura cinike, e prokuror-patriotit. Mâu riprodhua i plotĂ« dialogu i para pesĂ« viteveâŠdhe u betova: âDo ruhem si dreqi nga thimjanitâ.
Rikthimi ku kisha njohje tĂ« shumta, sâishte ogur i mirĂ«. QĂ«llimi i autoriteteve u komprometua qysh nĂ« zanafillĂ«. Ata mbase mĂ«tonin tĂ« aktivizonin fijet e vjetra, pĂ«r tâi pĂ«rdorur si biçim alibie, tĂ« mĂ« shndĂ«rronin nĂ« strumbullarin e njĂ« mega grupi armiqĂ«sor, pĂ«r ta finalizuar mbas hetuesisĂ« special, me njĂ« gjyq ushtarak, kĂ«sisoj mbyllnin farsĂ«n e nisur para do vitesh.
Eksperienca e burgut më ndihu të dilja në këtë përfundim. Ndaj apelova vullnetin, ndërmenda spiunët e hetuesisë, shmanga njohjet e lashta dhe u ktheva në konspirator patologjik. U rreka të ruaja anonimatin, mesa mund të ruhej në komunizëm, duke ajgëtuar pas çdo të panjohuri, një të dyshuar, pas çdo ushtari, provokatorin dhe spiunin.
Sa pĂ«r sy xhihane, u solla korrekt, po nĂ« fakt ruaja distancĂ«n duke vrojtuar secilin dhe sapo pikasja ndonjĂ« lojĂ«, qoftĂ« edhe pa qĂ«llim, mbyllesha nĂ« guaskĂ«. Mbase e ekzagjerova paksa me zhguallin hermetik, por nĂ« ambientin e kontaminuar nga pabesia, sâmĂ« mbeti tjetĂ«r.
NdĂ«rkaq muajt iknin. PĂ«rgjuesit u lodhĂ«n nga padurimi, pĂ«r tĂ« vjelĂ« frytin e kontributit (spiunllĂ«kut), para se tĂ« piqeshin fiqtĂ« dhe kur panĂ« se âbeneficetâ po vononin, i akorduan vetes ndonjĂ« âlejeâ nĂ« familje, apo liridalje jashtĂ« radhe, etj.
Por nĂ« ushtri ndĂ«shkohej çdo shkelje. Operativi qĂ« duhej tâi ndĂ«shkonte, iu doli krah kĂ«tyre edepsĂ«zĂ«ve, i shpĂ«toi nga ndĂ«shkimi, njĂ«herĂ«sh i nxori zbuluar, pa kaluar muaji dhe i katandisi karta pa vlerĂ«. KĂ«shtu mâu lehtĂ«suan pozitat njĂ« farĂ« soj, por u detyrova tĂ« rrisja vigjilencĂ«n.
U ndrydha dhe u distancova pa dallim, ndĂ«rkohĂ« pĂ«r tĂ« mbajtur nĂ«n kontroll situatĂ«n, vrojtoja prapaskenat. E dija se isha nĂ«n shĂ«njestĂ«r, ndaj kĂ«mbeja fjalĂ«t e domosdoshme tĂ« rastit dhe lozja naivin. BallĂ« gojĂ«-kyçjes totale, u shpĂ«rqendrua vĂ«mendja e fuksave, qĂ« vitin e parĂ«. Mbase âustallarĂ«tâ menduan: âKĂ«tij i ka hyrĂ« lepuri nĂ« bark, sa sâguxon tĂ« shohĂ« as Ă«ndrraâ!
U lodhĂ«n me ânaivin pa tĂ« keqâ, siç mĂ« quanin pas shpine, (dhe kishin tĂ« drejtĂ« tĂ« mĂ« konsideronin tĂ« tillĂ«, sepse edhe vetja mâu neverit, nĂ« rolin e teveqelit). âPor mirĂ« tĂ« mĂ« bĂ«het, fundja kĂ«tĂ« synova dhe ia mbĂ«rrita!â ngushĂ«llohesha. Konsiderata âgjysmakâ, mbase mĂ« nxori jashtĂ« orbitĂ«s dhe mĂ« siguroi njĂ« farĂ« çlirimi relative, qĂ« e shfrytĂ«zova nĂ« formĂ« tĂ« sofistikuar, pĂ«r tâu lidhur me ndonjĂ« tĂ« afĂ«rm, tĂ« miqve tĂ« mi.
E njihja karakterin shkodran, zemĂ«rgjerĂ«sinĂ« dhe pĂ«rzemĂ«rsinĂ« e kĂ«ndit mĂ« tĂ« shquar verior. Qysh kaherĂ«, Shkodra njihet si kryeqendra e komplekseve, e artit dhe kulturĂ«s, me intelektualĂ« liberalĂ« e tĂ« mirĂ«-arsimuar, dashamirĂ« tĂ« sĂ« bukurĂ«s, tĂ« letrave, tĂ« poezisĂ«, tĂ« muzikĂ«s dhe nĂ« veçanti tĂ« humorit tĂ« hollĂ«. VetĂ«m atje mund bĂ«nte vaki, tĂ« dĂ«gjoje barsoleta gazmore, qĂ« vinin nĂ« lojĂ« regjimin dhe krerĂ«t, madje edhe te âKafja e Madheâ, midis pjacĂ«s.
Kush më mirë se shkodrani, e vlerëson të bukurën mes shëmtisë, qëmton gazmendin, mes vajit, shijon jetën mes skamjes, kundron yjet mes reve?
Ushtar në repart pune, në Shkodër
NdĂ«rtonim njĂ« pallat mes lagjes âPartizaniâ, ku punimet i drejtonte Gjovalin Dudushi, qĂ« siç do mĂ«soja, vazhdonte fakultetin e inxhinierisĂ« me korrespondencĂ«, pĂ«r shkak tĂ« njĂ« ceni biografik. Mbasi e studiova ca kobĂ« karakterin e tij, i dhashĂ« miqĂ«si, natyrisht duke ruajtur me fanatizĂ«m sekretin e lashtĂ«.
NjĂ« tjetĂ«r âmikâ ishte Jaku, shoferi rrondokop e llapaqen i repartit, qĂ« mburrej ashiqare, pĂ«r bashkĂ«punimin me Sigurimin, por ishte tepĂ«r i leshtĂ«, pĂ«r tĂ« qenĂ« i rafinuar. NjĂ«herĂ«sh shfrytĂ«zova âkofidencĂ«nâ, me kapter Nduen, qĂ« pĂ«r tâi bĂ«rĂ« qejfin e thĂ«rrisnim; âshefâ. Magazinieri avdall, tundte vend e pavend teserĂ«n e partisĂ« dhe spekulonte me besimin e organizatĂ«s bazĂ«, qĂ« i kish garantuar detyrĂ«n.
NĂ« repartin tonĂ«, qĂ« nĂ« fakt ishte brigadĂ« e zakonshme pune, me tridhjetĂ« argatĂ« tĂ« veshur ushtar, kryenin zborin disa dhjetĂ«ra rezervistĂ« shkodranĂ«. Natyrisht shumica vinin nga familjet me biografi tĂ« âkeqeâ, gjĂ« qĂ« e pikasa, kur komandant Gjeta dhe âshefâ Nuja, i rreshtuan dhe lexuan emrat e mbiemrat.
Ndërkohë unë ruhesha dhe shmangia me të njëjtin kujdes çdo njohje apo bisedë publike, po kur mbetesha vetëm me ndonjërin, i hidhja fjalën larg e larg, për të afërmin që kisha njohur në burg, vilja informacionin që më interesonte dhe mund të thellohesha më tej, kur bindesha me kë kisha të bëja. Gjatë vitit, shkëmbeva disa dhjetëra libra me Gjovalinin, dhe e thelluam miqësinë, duke shfrytëzuar kontaktet e përditshme.
Nga entuziazmi pĂ«r zbulimin, ai mĂ« prezantoi me miqtĂ« e vet, dashamirĂ« letĂ«rsie, arti, kulture, disa nga tĂ« cilĂ«t qĂ«lluan tĂ« ishin, bijĂ« apo nipĂ«r tĂ« dĂ«nuarish politikĂ«, qĂ«, pĂ«r hir tĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«s, gjendeshin me shumicĂ« nĂ« ShkodĂ«r e rrethina. NĂ«pĂ«rmjet Leon Keqit, djalit tĂ« mikut tim, Gjeto Keqi, njoha njĂ« nipin e Zef AshtĂ«s. SĂ«rish, nĂ«pĂ«rmjet Leonit, ai mĂ«soi se kisha qenĂ« nĂ« burg politik; sigurisht biseda u zhvillua pa prezencĂ«n time, por djali i mikut mĂ« vuri nĂ« dijeni, pĂ«r tâi paraprirĂ« njĂ« takimi tĂ« mundshĂ«m.
Pas ca ditĂ«sh u gjendĂ«m ballĂ« pĂ«r ballĂ«, si ârastĂ«sishtâ. Nipi i Zefit, me pĂ«rmendi âshkaraziâ tĂ« ungjin dhe u orvat tĂ« hetonte ndonjĂ« shenjĂ« pasigurie te unĂ«, por i parapĂ«rgatitur pĂ«r situata tĂ« tilla, i fola pĂ«r tĂ«, kur u binda se sâmĂ« provokonte. NjĂ« buzĂ«mbrĂ«mje tĂ« ftohtĂ« dezhurni mĂ« njoftoi se mĂ« kĂ«rkonin nĂ« takim.
Me jakĂ«n e kapotĂ«s ngritur, iu qasa portĂ«s sĂ« repartit pa imagjinuar kush mĂ« priste, ndonĂ«se isha i bindur se tĂ« afĂ«rmit, sâmund tĂ« mermin udhĂ«n e largĂ«t nga Berati, pa mĂ« njoftuar mĂ« parĂ«. SidoqoftĂ«, kapĂ«rceva derĂ«n pa ndonjĂ« hamendĂ«sim dhe ajgĂ«tova dy krahĂ«t e trotuarit, ku venin e vinin ca kalimtarĂ« tĂ« rrallĂ«.
Askush sâgjuante portĂ«n e repartit, edhe ndonjĂ«ri qĂ« ngulej nĂ« stacion, ngrinte jakĂ«n nĂ« pritje tĂ« autobusit pĂ«r nĂ« âFermentimâ apo, pĂ«r te ura e âBahçallĂ«kutâ, pa i hedhur sytĂ« nga muret e Korpusit. Mbase Shkodra e urrente âLazaretinâ, kampingun me sĂ«rĂ«n e kazermave, qĂ« iu kujtonte represionin dhe terrorin komunist.
KĂ«qyra rreth e rreth, asnjĂ« i njohur. BĂ«ra tĂ« kthehem, kur shqova nĂ« pezulin e majtĂ« tĂ« kabinĂ«s sĂ« dezhurnit, njĂ« tĂ« ri me kasketĂ« mbi sy dhe njĂ« grua tĂ« moshuar, mbledhur me njĂ« manto tĂ« dalĂ« mode dhe njĂ« shall leshi. TĂ« kredhur nĂ« muzgun mbrĂ«mĂ«sor, sâua dallova tiparet, i pandeha udhĂ«tarĂ« tĂ« ngulur nĂ« stacion, ku ecejaket nuk shternin gjatĂ« gjithĂ« ditĂ«s.
U ktheva kundruall tĂ« kĂ«qyrja trotuarin, po sâkishte kĂ«mbĂ« robi. Instinktivisht, u pĂ«rqendrova mbi çiftin bizar, kur mbĂ«rriti gjer te unĂ« njĂ« zĂ« femre, nĂ« dialekt: âNji ky aâ? â njĂ« pauzĂ« dhe sĂ«rish: â âKenka krejt fmi, or birâ! I riu ia ktheu â âAni, aniâ! dhe dolĂ«n ballazi duke kĂ«mbyer replika. Edhe dy çapa mĂ« ndanin nga hyrja, kur mĂ« preu rrugĂ«n nipi i mikut tim, Zefit. Ja shtriva dorĂ«n, ia zgjata edhe shoqĂ«rueses plakĂ«, pĂ«r kortezi.
Tash nĂ« dritĂ«n e projektorit, u shfaq njĂ« fytyrĂ« e hequr ku spikatnin dy sy tĂ« hirtĂ«, me ca rrudha tĂ« thella e tĂ« shpeshta, qĂ« zinin fill nĂ« kĂ«nde dhe harkoheshin e thelloheshin nĂ« faqet e futura, zbrisnin nĂ«n mjekĂ«r, duke i dhĂ«nĂ« shĂ«mbĂ«lltyrĂ«n e njĂ« martireje tĂ« pĂ«rvuajtur, apo tĂ« njĂ« shenjtore pĂ«rdĂ«llimtare. Plaka shtangu me njĂ«rĂ«n dorĂ« shtrirĂ« dhe nĂ« tjetrĂ«n njĂ« strajcĂ«: âMerre, o birâ! â foli butĂ«.
ĂmbĂ«lsimi i tipareve qĂ« i ngjiste çdo nĂ«ne apo motre, mĂ« rriti mirĂ«besimin. I kaptova kufijtĂ« e dyshimit dhe e pranova âdhuratĂ«nâ, si ta ma blatonte ime mĂ«, madje do ta kisha pranuar njĂ«soj, edhe po tĂ« fshihej nĂ« strajcĂ« ndonjĂ« bombĂ«.
Mbas pĂ«rshĂ«ndetjeve tĂ« momentit, plaka mĂ« la trastĂ«n, mĂ« hodhi duart mbi supe dhe shpejtoi: âTash po ndahena, ta po tâpresin nâshpi, natĂ«n e mirĂ«â! Pa mĂ« lĂ«nĂ« kohĂ«, mĂ« ktheu shpinĂ«n ndjekur nga i biri, iu afruan autobusit, qĂ« sapo ndali nĂ« stacion. Nga trotuari ndoqa njĂ« dorĂ« tĂ« zhubrosur, qĂ« u tund nĂ« boshllĂ«k. Motori uturiu dhe skrapamentua e rrangallĂ«s, mĂ« mbuloi me tym tĂ« hidhur.
Kur figura e plakĂ«s po tretej nĂ« terr, ngrita dorĂ«n e lirĂ« dhe e luhata nĂ« ajĂ«r. Sâdi nĂ« mĂ« vunĂ« re. KĂ«qyra rreth pĂ«r herĂ« tĂ« fundit dhe kaptova derĂ«n. U struka nĂ« strehĂ«n pas bĂ«rrylit ku sâmĂ« rrihte era dhe hapa çantĂ«n. NjĂ« avull erĂ«kĂ«ndshĂ«m gufoi, mĂ« giciloi hundĂ«t dhe mĂ« lĂ«byri sytĂ«, ndĂ«rkohĂ« diç mĂ« pĂ«rcĂ«lloi majat e gishtave. âO Zot, aroma e nĂ«nĂ«s!â
Dora ndeshi ca petĂ« byreku tĂ« sapodalĂ« nga furra, ndĂ«rsa njĂ« shishe zbardhonte pĂ«rfund strajcĂ«s dhe⊠sâkishte tjetĂ«r, asnjĂ« letĂ«r, asnjĂ« shĂ«nim, asnjĂ«âŠ! âEh, nĂ«nat dhe motrat kudo njĂ«sojâ! â mĂ« regĂ«tiu thellĂ« trurit. KĂ«puta njĂ« çapĂ« dhe u mallĂ«ngjeva. âOh, nĂ«nĂ«â!
Goja mâu ngroh, teksa njĂ« ngrohtĂ«si mĂ« sublime mĂ« kaploi shpirtin: âLavdi NĂNAVE! Ruaji dhe falu gĂ«zime NĂNAVE, o Zot! Ato janĂ« zanafilla e dashurisĂ« pa kushteâ! NĂ«n njĂ« rrebesh shiu, siç bie nĂ« ShkodĂ«r, i ktheva vizitĂ«n motrĂ«s plakĂ«, tĂ« mikut tim.
NĂ« hyrje tĂ« rrugicĂ«s, mĂ« priti i biri, qĂ« mĂ« shoqĂ«roi nĂ«n hajatin e njĂ« shtĂ«pie tĂ« ronitur, nĂ« njĂ« dhomĂ« tĂ« sĂ« cilĂ«s tymoste njĂ« shporret llamarine. NdanĂ« qoshkut, plaka dyshimtare priste me mosbesim, gjĂ« qĂ« e pĂ«rligjte vĂ«rsa ime dhe e tĂ« vĂ«llait, qĂ« sâpĂ«rkonin kund.
Akulli u shkri qĂ« nĂ« fjalĂ«t e para. Mbas konsideratĂ«s pĂ«r tĂ« vĂ«llanĂ« ajo mâu hodh nĂ« qafĂ« dhe shpĂ«rtheu nĂ« lot. NdĂ«rsa unĂ« vazhdoja tâi flisja, pĂ«r dashurinĂ« qĂ« ushqente ai pĂ«r ta, mes ngashĂ«rimit, ajo mĂ« kĂ«rkoi ndjesĂ« pĂ«r fukarallĂ«kun, pĂ«r pamundĂ«sinĂ« materiale, âpĂ«r tĂ« mĂ« pritur siç e meritonâ, mandej sâreshti sĂ« pyeturi, pĂ«r gati dy orĂ«, pĂ«r âvllaun e dashtun, qĂ« po e mbysnin nâçeliâ! NĂ«pĂ«rmjet saj rivendosa kontaktet me Zefin, mĂ« dĂ«rgonte dhe i çoja tĂ« fala. Pastaj u lirova nga ushtria dhe haberet vinin mĂ« rrallĂ«.
III
Kur ndeshja ndonjë bashkëvuajtës që lirohej nga burgu, interesohesha për të rejat e fundit. Prej tyre mora lajmin e  hidhur, për vdekjen e Zef Ashtës. U hidhërova pa masë. U ndjeva si të më kish lënë një i afërm. Ai, me personalitetin dhe dijet, ndikoi fuqishëm në formimin tim intelektual dhe politik, ato tre vite. Por lajmin e plotë, do ta mësoja kur liruan nga burgu Luan Myftiun, mikun tim dhe të Zefit.
Ja si ma pĂ«rshkroi Luani kĂ«tĂ« gjĂ«mĂ«: âAty nga mesnata, Zefi mbylli sytĂ« pĂ«rgjithmonĂ«! â e nisi rrĂ«fimin. â âMandata u pĂ«rnda nĂ«pĂ«r fjetore. PĂ«r gjithĂ« natĂ«n gjersa u gdhi, tĂ« burgosurit e pĂ«rgjĂ«ruan me radhĂ«. Interesant, nĂ« mĂ«ngjes policĂ«t sâe hoqĂ«n kufomĂ«n e tĂ« ndjerit, siç vepronin zakonisht. AtĂ« ditĂ« sikur u bĂ«nĂ« mĂ« tĂ« ndjeshĂ«m, mĂ« njerĂ«zorĂ«, madje dukeshin edhe pak tĂ« pikĂ«lluar dhe nuk ulĂ«rinĂ« si çdo herĂ«! Me âdekretâ burgu, shpallĂ«m zi kombĂ«tare. Natyrisht u mbĂ«shtetĂ«m nĂ« kodin tonĂ«, paçka se komanda, sâdo ta respektonte.
NĂ« kujtim tĂ« burrit qĂ« sakrifikoi gjithĂ« çâkishte dhe dha gjithĂ« çâmundi pĂ«r Atdheun, pĂ«r lirinĂ«, pĂ«r prosperimin dhe pĂ«r edukimin e brezit tĂ« ri, e shpallĂ«m edhe zyrtarisht, domethĂ«nĂ« njĂ« dezinjator, shkroi lajmĂ«rimin e me tush, si asnjĂ«herĂ« tjetĂ«r, njoftimin dhe nekrologjinĂ«, mbi copa kartoni, kurse tĂ« rinjtĂ«, i ngjitĂ«n nĂ« dyert e fjetoreve, nĂ« faqet e murit, nĂ« hyrjet e galerave, madje edhe nĂ« stendĂ«n e emulacionit.
Deri afĂ«r mesditĂ«s, miqtĂ« e Zefit pritĂ«n ngushĂ«llime, mandej u formua njĂ« procesion dy vargjesh nga tĂ« dĂ«nuarit, madje edhe polic i veçantĂ«, ku e pĂ«rcollĂ«n solemnisht kurmin e atij burri, qĂ« do linte emrin mĂ« tĂ« ndritur, nĂ« burgjet politike. Sigurisht, ai e meritonte respektin! Mbase edhe mĂ« shumĂ«âŠ! Por ne, aq mundĂ«m, aq bĂ«mĂ«âŠâ, pĂ«rfundoi Luani.
Po, miku im, padyshim Zefi, e meritonte me tepri! U prehtĂ« nĂ« paqen e amshuar! Amin! PsherĂ«tiva mes lotĂ«veâŠ!
Miku âspecialâ i tĂ« burgosurve!
Tani po pĂ«rmend njĂ« mik âtĂ« veçantĂ«â, qĂ« e lashĂ« qĂ«llimisht, sepse sado i njohur nĂ« burgje, mbeti i zhytur nĂ« anonimat. TĂ« dĂ«nuar dhe police, pa pĂ«rjashtim, e quanin MARROK. Burgjet e njohĂ«n âmarrokâ, e thirrĂ«n âmarrokâ, e trajtuan âmarrokâ, e liruan âmarrokâ, mbase ka vdekur dhe Ă«shtĂ« varrosur si âmarrokâ.
Me siguri bashkĂ«vuajtĂ«sit qĂ« rrojnĂ« e kujtojnĂ« âmarrokunâ ashtu siç ishte, por pak e dinĂ« se cili qe ai dhe mĂ« pak ende e mĂ«suan tĂ« vĂ«rtetĂ«n. Mbase edhe unĂ« do isha liruar pa e marrĂ« vesh kush fshihej pas petkave beterr, pas trupit tĂ« drobitur, gjer nĂ« rrĂ«nim, pas zhulit qĂ« tĂ« shtinte krupĂ«n, pas tipit herĂ« tĂ« heshtur, gjer nĂ« vuvĂ«ri, herĂ« llafazan, gjer nĂ« bezdi, pas zhargonit sarkastik e therĂ«s, banal e rrugaçëror, por desh Zoti pata mik Tomor Allajbeun dhe mĂ« pas Zija LepenicĂ«n, vĂ«llanĂ« e Sadik Premtes, qĂ« veçan njĂ«ri-tjetrit dhe me terma tĂ« ndryshme, do tĂ« mĂ« rrĂ«fenin ngjarjen, mĂ« poshtĂ«:
âEnver Hoxha, nga student i dĂ«shtuar universiteti tĂ« pakryer, nĂ« sekretar i dyshimtĂ« legate nĂ« Bruksel, nga mĂ«sues me orĂ« nĂ« liceun e Korçës nĂ«, gjoja revolucionar dhe kundĂ«rshtar i pushtimit fashist, nga shitĂ«s demek i âmaskuarâ cigaresh nĂ« mes TiranĂ«s, deri nĂ« udhĂ«heqĂ«s i lĂ«vizjes pseudo-komuniste; mandej nga drejtues i Komitetit Central tĂ« PartisĂ« Komuniste (lexo terroriste), gjer nĂ« triumfin e forcĂ«s qĂ« drejtoi, dhe mĂ« vonĂ«, deri nĂ« fund tĂ« jetĂ«s, pati kundĂ«rshtarĂ« personal (lexo armiq pĂ«r pushtet), por nĂ« rrugĂ« e sipĂ«r, i dolĂ«n edhe antagonistĂ« brenda forcĂ«s qĂ« drejtoi dhe kur kĂ«ta mungonin, i shpiku nĂ«n sindromĂ«n e paranojĂ«s dhe prodhoi armiq me shumicĂ«, siç sajoi heronj me tepricĂ«.
Sipas gjasave, kundĂ«rshtarĂ«t mund tâi klasifikojmĂ« nĂ« tri grupe: armiq realĂ«, tĂ« supozuar dhe imagjinarĂ«. Me armiqtĂ« e vĂ«rtetĂ« qe pĂ«rballĂ«, po âtrimiâ Enver sâqe aq levend sa shtirej, madje sâmbahet mend ndonjĂ« pĂ«rballje, veç tradhtive dhe âbudallenjtĂ«â qĂ« i nxori nĂ« pritĂ« dhe mĂ« pas i eliminoi me dredhi.
ArmiqtĂ« e supozuar, pĂ«rbĂ«nin njĂ« skotĂ« derbederĂ«sh, qĂ« mund tâi kĂ«rcĂ«nonin avenirin, pĂ«r shkaqe pa shkaqe. KĂ«ta mund tĂ« ishin tĂ« njohur tĂ« viteve fĂ«mijĂ«rore, tĂ« shkollĂ«s sĂ« mesme, dĂ«shmitarĂ« tĂ« dĂ«shtimeve universitare apo, tĂ« dĂ«frimeve pafre dhe mĂ« vonĂ« kolegĂ«, qĂ« i njohĂ«n mangĂ«sitĂ« dhe cenet morale, shokĂ« lufte dhe pune, tĂ« aftĂ« e karizmatikĂ«, por qĂ« pĂ«r njĂ« arsye apo tjetĂ«r, rrezikonin tâi eklipsonin figurĂ«n.
NdĂ«rsa nĂ« grupin e armiqve imagjinarĂ«, mund tĂ« klasifikoje çdo idiot politik, qĂ« mbasi i shtrydhi edhe pikĂ«n e fundit, nĂ« njĂ« moment vendosi ta flakte, duke e cilĂ«suar armik, por qĂ« tĂ« merrte vlera etiketa, e âbindteâ qyqarin, tĂ« vetĂ«-shpallej âkundĂ«rshtar potencialâ, i PartisĂ« dhe Pushtetit Popullor.
NĂ« burg dhe pas burgut, takova me duzina tĂ« tillĂ«. Kur i shihje nga larg,krijoje bindjen se ishin tĂ« aftĂ« dhe me karakter, po kur mĂ« poqi rasti, ndĂ«rrova mendim: âMjerĂ« populli, cilĂ«t e paskan drejtuar, pĂ«r gjysmĂ« shekulliâ! Marionetat politike, qĂ« kishin zgjedhur tĂ« na udhĂ«hiqnin, tĂ« ngjallnin neverinĂ«, po edhe shpresĂ«n:
âNĂ«se tĂ« ngjashmit e kĂ«tyre dordolecĂ«ve tru-shpĂ«rlarĂ«, janĂ« tĂ« tillĂ«, shpĂ«timi nga gĂ«rbula komuniste, do tĂ« jetĂ« çështje koheâ, dhe vĂ«rtet sâisha gabuar, kur erdhi momenti shumica e shqiptarĂ«ve, i flaku si kukulla, shkelmoi dogmat marksiste dhe degdisi mirĂ«qenien imagjinare-socialiste. Sa kapi shtetin dhe mori pushtetin, Enveri i eliminoi âkundĂ«rshtarĂ«t armiqâ, o tek e tek, o nĂ« grupe.
PĂ«r ironi tĂ« fatit, dy mĂ« tĂ« rreptĂ«t, siguruan azil politik nĂ« FrancĂ«, vend ku i Madhi pat shtĂ«nĂ« merakun rinor dhe sâu shkĂ«put dot, gjersa mbylli sytĂ«. Hija i tyre e torturoi, i prishi gjumin, humorin, gĂ«zimet dhe i rriti fobinĂ«.
Dy tĂ« njohurit e hershĂ«m, nacionalisti fanatik dhe intelektuali brilant, profesor Abas Ermenji, me tĂ« cilin kish ndarĂ« vitet e mĂ«suesisĂ«, nĂ« shkollĂ«n ku Enveri mbeti parveny dĂ«shtak, teksa Ermenji i eklipsoi unin, me pĂ«rsosmĂ«rinĂ« intelektuale dhe atdhetarinĂ«. Ndaj gagareli vanitoz dhe cinik, e urrente bash pĂ«r shkak tĂ« vetive, qĂ« sâarriti tĂ« pĂ«rvetĂ«sonte. Memorie.al
The post DĂ«shmia e ish-dĂ«nuarit tĂ« Spaçit pĂ«r vdekjen e ushtarakut: Kur vdiq Zefi Ashta tĂ« burgosurit e pĂ«rgjĂ«ruan me radhĂ«! PolicĂ«t sâe hoqĂ«n kufomĂ«n dhe me âdekretâ burgu⊠appeared first on Gazeta Shqiptare Online.