Frika pĂ«r shpĂ«rthimin e njĂ« lufte tĂ« madhe rajonale Ă«shtĂ« rritur pasi Izraeli premtoi tâi pĂ«rgjigjet breshĂ«risĂ« sĂ« raketave tĂ« Iranit tĂ« lĂ«shuar tĂ« martĂ«n mbrĂ«ma.
Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu paralajmĂ«roi Teheranin se kishte âbĂ«rĂ« njĂ« gabim tĂ« madhâ.
Irani tha se rreth 180 raketa balistike u hodhën në Izrael në përgjigje të vrasjeve izraelite të udhëheqësve të lartë të Hamasit, Hezbollahut dhe Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike (IRGC).
Një ditë më parë, Izraeli tha se kishte nisur një ofensivë tokësore në Libanin jugor, megjithëse Hezbollahu mohoi që ushtarët izraelitë të kishin kaluar kufirin.
Por, si u zgjerua deri në këtë pikë një luftë që filloi në Izrael dhe Gaza pothuajse një vit më parë, kur luftëtarët e Hamasit sulmuan Izraelin dhe Izraeli filloi fushatën e tij shkatërruese ushtarake në enklavën e rrethuar?
Më poshtë ua sjellim një kronologji ngjarjesh që kanë çuar në këtë përshkallëzim të fundit në konfliktin midis Izraelit dhe fqinjëve të tij rajonalë:
8 tetor 2023 â Hezbollahu dhe Izraeli fillojnĂ« shkĂ«mbimin e zjarrit
Izraeli dhe grupi i armatosur libanez, Hezbollah, filluan shkëmbimin e zjarrit përtej kufirit Liban-Izrael një ditë pas sulmeve të udhëhequra nga Hamasi në Izraelin jugor, në të cilat 1,139 njerëz u vranë dhe më shumë se 200 u zunë robër, dhe Izraeli filloi hakmarrjen e tij në Rripin e Gazës që ka vazhduar për gati një vit.
Lufta në Gaza deri më tani ka vrarë më shumë se 41,000 palestinezë, shumica e tyre gra dhe fëmijë.
MĂ« 8 tetor, Hezbollah tha se lĂ«shoi raketa tĂ« drejtuara dhe artileri nĂ« tri pika ushtarake nĂ« Fermat Shebaa, njĂ« rajon kufitar, ânĂ« solidaritetâ me palestinezĂ«t, shkruan Al Jazeera, pĂ«rcjell Telegrafi.
Fermat Shebaa, që pretendohen nga Libani, u pushtuan nga Izraeli gjatë Luftës Gjashtë Ditore të vitit 1967.
Ushtria izraelite tha se gjuajti me artileri përsëri në një zonë të Libanit nga ku ishte nisur zjarr ndërkufitar me predha.
Që atëherë, zjarri ndërkufitar ka vazhduar pothuajse çdo ditë.
Hezbollahu, i krijuar në vitin 1982 për të luftuar pushtimin e Libanit jugor nga Izraeli, thotë se do të ndalojë së sulmuari Izraelin sapo të ndalojë sulmi izraelit në Gaza.
Nga 7 tetori 2023, deri më 6 shtator 2024, nga 7,845 sulme të shkëmbyera midis dy forcave, rreth 82 për qind janë kryer nga forcat izraelite, sipas Të dhënave të Vendndodhjes dhe Ngjarjeve të Konfliktit të Armatosur (ACLED).
Të paktën 646 njerëz në Liban u vranë në atë periudhë në sulmet izraelite.
Hezbollahu dhe grupe të tjera të armatosura ishin përgjegjës për 1768 sulme që vranë të paktën 32 izraelitë.
1 prill 2024 â Izraeli godet konsullatĂ«n iraniane nĂ« Damask, Siri
Konsullata e Iranit në Damask u shkatërrua në një sulm me raketa izraelite që rezultoi në vrasjen e 13 personave, duke përfshirë komandantin e lartë të IRGC-së, gjeneral-major Mohammad Reza Zahedi dhe zëvendësin e tij.
Izraeli ka shënjestruar prej kohësh instalimet ushtarake të Iranit në Siri, por ky sulm shënoi herën e parë që kishte shënjestruar vetë kompleksin diplomatik. Irani u zotua të përgjigjet.
13 prill 2024 â Irani lĂ«shon 300 raketa, drone drejt Izraelit
Gati dy javë pas sulmit vdekjeprurës në konsullatën iraniane në Siri, Irani lëshoi një breshëri raketash dhe dronësh që synonin Izraelin.
Kjo ishte hera e parë që Irani kishte lëshuar raketa direkt në territorin izraelit.
MegjithatĂ«, shumica e predhave âu kapĂ«nâ jashtĂ« kufijve tĂ« vendit me ndihmĂ«n e Shteteve tĂ« Bashkuara, MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar dhe FrancĂ«s, sipas ushtrisĂ« izraelite.
Jordania ndihmoi gjithashtu për të rrëzuar disa raketa që po kalonin nëpër hapësirën ajrore të saj.
Një vajzë shtatëvjeçare në Izrael u plagos rëndë nga pjesët e raketave nga sulmi, ndërsa të tjera pësuan lëndime të lehta.
Sulmi ajror i Iranit zgjati pesë orë, sipas zyrtarëve amerikanë.
31 korrik 2024 â vrasja e Ismail Haniyeh
Shefi politik i Hamasit, Ismail Haniyeh u vra në kryeqytetin e Iranit, Teheran, në orët e para të së mërkurës, 31 korrik, kur një sulm ajror goditi ndërtesën në të cilën ai po qëndronte.
Hamasi dhe Irani fajësuan Izraelin për atentatin, i cili ndodhi vetëm disa orë pasi Izraeli shënjestroi një komandant të lartë të Hezbollahut në Bejrut.
Haniyeh ishte në Teheran për të marrë pjesë në ceremoninë e inaugurimit të presidentit të Iranit Masoud Pezeshkian një ditë më parë.
Krahu i armatosur i Hamasit, Brigadat Qassam, tha se vrasja e Haniyeh e kishte çuar luftĂ«n me Izraelin nĂ« njĂ« ânivele tĂ« rejaâ dhe paralajmĂ«roi pĂ«r âpasoja tĂ« mĂ«dha pĂ«r tĂ« gjithĂ« rajoninâ.
UdhĂ«heqĂ«si suprem i Iranit, Ajatollah Ali Khamenei premtoi ândĂ«shkim tĂ« ashpĂ«râ, pĂ«rcjell Telegrafi.
23-27 shtator 2024 â Izraeli vret mĂ« shumĂ« se 700 njerĂ«z nĂ« Liban
Më 23 shtator, ushtria izraelite tha se kishte nisur më shumë se 650 sulme ajrore në rreth 1600 objektiva të Hezbollahut në të gjithë Libanin.
Sulmet goditĂ«n pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« vendit â nga Bint Jbeil dhe Aitaroun nĂ« jug, deri nĂ« veri deri nĂ« Baalbek nĂ« LuginĂ«n Bekaa.
Në vetëm katër ditë, nga 23 shtatori deri më 27 shtator, forcat izraelite vranë më shumë se 700 libanezë në sulmet ajrore të kryera në të gjithë Libanin.
Në mesin e të vrarëve ishin 50 fëmijë dhe 94 gra.
Hassan Nasrallah, lideri 32-vjeçar i Hezbollahut, u konfirmua gjithashtu se ishte vrarë.
Ushtria izraelite e mori pĂ«rsipĂ«r atentatin, i cili ndodhi gjatĂ« njĂ« sulmi masiv nĂ« njĂ« periferi tĂ« banimit tĂ« Bejrutit duke pĂ«rdorur 85 bomba tĂ« ashtuquajtura âshkatĂ«rrues bunkerĂ«sh â, sipas raporteve tĂ« mediave izraelite.
Përdorimi i bombave të tilla në zona të banuara është i ndaluar nga Konventa e Gjenevës.
Të paktën 1,835 libanezë u plagosën nga sulmet, tha Ministria e Shëndetit Publik të Libanit.
Më 24 shtator, Hezbollahu u kundërpërgjigj me një sulm ajror me drone që synonin bazën detare të Izraelit Atlit në jug të Haifës.
Sulmet nga Izraeli kanĂ« vazhduar, duke çuar nĂ« zhvendosjen e tĂ« paktĂ«n njĂ« milion libanezĂ«ve, sipas ZyrĂ«s sĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«r Koordinimin e ĂĂ«shtjeve Humanitare (OCHA).
Shumica (90 për qind) e zhvendosjeve ndodhën në javën para 1 tetorit, me shumë njerëz të detyruar të flenë jashtë në rrugë, plazhe dhe në parqe ose në makinat e tyre.
Si është përshkallëzuar konflikti në këtë nivel?
Trita Parsi, nĂ«nkryetare ekzekutive e Institutit Quincy nĂ« Uashington, DC, tha se nĂ«se do tĂ« kishte pasur ânjĂ« pĂ«rpjekje realeâ pĂ«r njĂ« armĂ«pushim nĂ« Gaza herĂ«t, âne nuk do tĂ« ishim nĂ« kĂ«tĂ« situatĂ« taniâ.
âGjĂ«ja kryesore qĂ« çoi nĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rshkallĂ«zim Ă«shtĂ« se qĂ«ndrimi i SHBA-sĂ« ka qenĂ« tĂ« pĂ«rpiqet tĂ« pengojĂ« Iranin dhe cilindo nga pĂ«rfaqĂ«suesit e tij, ose ndonjĂ« nga partnerĂ«t e tij nĂ« rajon nga hakmarrja kundĂ«r Izraelit, por nuk ka bĂ«rĂ« asgjĂ« pĂ«r tĂ« penguar Izraelinâ, tha Parsi pĂ«r Al Jazeera.
âNĂ«se Biden do tĂ« kishte bĂ«rĂ« presion mbi Izraelin qĂ« tĂ« mos pĂ«rshkallĂ«zohej, atĂ«herĂ« pĂ«rpjekjet e tij pĂ«r tĂ« ndaluar tĂ« tjerĂ«t tĂ« pĂ«rshkallĂ«zoheshin do tĂ« ishin mĂ« tĂ« suksesshme. NĂ« vend tĂ« kĂ«saj, ai vendosi tĂ« mundĂ«sojĂ« pĂ«rshkallĂ«zimin izraelit dhe ta mbrojĂ« atĂ«â. /Telegrafi/
The post NjĂ« kronologji ngjarjesh â momentet kyçe qĂ« çuan nĂ« pĂ«rshkallĂ«zimin e konfliktit midis Izraelit dhe fqinjĂ«ve tĂ« tij rajonalĂ« appeared first on Telegrafi.
Login
