Teksa afrohet dita e zgjedhjeve, Nënpresidentja Kamala Harris dhe ish-Presidenti Donald Trump kanë bërë vazhdimisht fushatë në Miçigan, një prej shteteve që pritet të përcaktojë se cili nga kandidatët do të fitojë.
Shqiptaro-amerikanët, ashtu si edhe votuesit e tjerë në këtë shtet që është mbështetur tradicionalisht tek industria e makinave dhe biznesi, janë të shqetësuar për çështje si ekonomia, emigracioni, aborti dhe familja.
Këndvështrimet e tyre janë të larmishme dhe ata i shohin këto çështje me lentet e kandidatëve që mbështesin.
Elisa Malile është një këshilltare për partinë demokrate në Detroit.
âBizneset janĂ« rritur mĂ« shumĂ« dhe nĂ« Miçigan ne kemi punuar shumĂ« edhe me partinĂ« kĂ«tu, kemi hapur mĂ« shumĂ« biznese me gra pĂ«r shembull, qĂ« mund tĂ« punojnĂ«, kanĂ« bizneset e veta. Po atje fillon hapi i parĂ«, pastaj fillon edhe tek tavolina me familjet, domethĂ«nĂ« si ndjehen familjet pĂ«r ekonominĂ«â, thotĂ« ajo pĂ«r ZĂ«rin e AmerikĂ«s.
Por megjithëse shifrat e punësimit janë përmirësuar dhe inflacioni është ulur ndjeshëm kohët e fundit, banorë si Aurel Ago, pronar i një restoranti në rrethinat e Detroitit, thonë se nuk po e ndjejnë një gjë të tillë.
âNuk e di se si nuk mund tâi shohĂ« njĂ« njeri, njĂ« familje, ndryshimet qĂ« kanĂ« ndodhur kĂ«to katĂ«r vjet dhe mund tâi injorosh. NĂ« katĂ«r vitet e Trump-it patĂ«m njĂ« ngritje, patĂ«m njĂ« jetesĂ« mĂ«se normale, normal me punĂ«, me djersĂ« me sakrifica, por qĂ« nĂ« fund shihje njĂ« rezultatâ.
Afërdita Rakipi, aktiviste shqiptaro-amerikane në Miçigan, thotë se platforma demokrate ofron më shumë për qytetarët e thjeshtë, dhe ajo përmend reformën e kujdesit shëndetësor, faljen e borxheve për studentët dhe programin për taksa më të ulëta për klasën e mesme.
âNuk mund tĂ« them se platforma e republikanĂ«ve mund tĂ« jetĂ« mĂ« e mirĂ«, sepse nuk kam parĂ« ndonjĂ« zgjidhje. Kur shoh platformĂ«n e republikanĂ«ve, ata vetĂ«m kundĂ«rshtojnĂ« demokratĂ«t, por nuk ofrojnĂ« ndonjĂ« zgjidhjeâ, shprehet ajo pĂ«r ZĂ«rin e AmerikĂ«s.
Zonja Harris është kritikuar se nuk ka paraqitur një program të detajuar ekonomik.
Aktivisti Valentin Lumaj, i angazhuar me fushatën e zotit Trump në Miçigan, i thotë Zërit të Amerikës se si nënpresidente ajo mund të kishte punuar për përmirësimin e ekonomisë.
âUnĂ« si republikan mbĂ«shtes politikĂ«n e uljes sĂ« taksave pĂ«r biznesin e madh por uljen e taksave edhe pĂ«r biznesin e vogĂ«l dhe kĂ«to janĂ« dy tipare qĂ« ish-presidenti Trump i ka premtuarâ.
Emigracioni është një nga çështjet kryesore në këto zgjedhje dhe këndvështrimet e shqiptaro-amerikanëve në Miçigan duken të diktuara nga prirjet e tyre politike.
Zonja Malile thotë se demokratët ofrojnë alternativën më të mirë dhe u kujton shqiptaro-amerikanëve të mos harrojnë përvojën e tyre.
âDomethĂ«nĂ« ta mbash mend si ke ardhur, domethĂ«nĂ« ke punuar shumĂ«, ke edukuar fĂ«mijĂ«t dhe ke rritur familje kĂ«tu dhe gjithĂ« platforma qĂ« partia ka, Ă«shtĂ« qĂ« duan tĂ« tĂ« ndihmojnĂ« qĂ« nga fillimi kur vjen nĂ« AmerikĂ«, si tâi rritĂ«sh fĂ«mijĂ«t, kur shkojnĂ« fĂ«mijĂ«t nĂ« shkollĂ«, mbarojnĂ« shkollĂ«n, tâi ndihmojnĂ« dhe pastaj kur krijojnĂ« familjet dhe tĂ« krijojnĂ« njĂ« jetĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«â, thotĂ« ajo.
Zoti Lumaj thotë se si emigrant vetë, e kupton që kjo është çështje delikate, por thotë se kjo nuk do të thotë emigracion i pakontrolluar, për të cilën fajëson administratën e zotit Biden.
âAmerika Ă«shtĂ« e ndĂ«rtuar me emigrantĂ«. Ata janĂ« baza, fuqia punĂ«tore. Ato punĂ« qĂ« nuk i bĂ«jnĂ« amerikanĂ«t, i bĂ«jnĂ« emigrantĂ«t mĂ« sĂ« pari dhe AmerikĂ«n e kanĂ« ndĂ«rtuar emigrantĂ«t. Presidenti Trump nuk ka dalĂ« kundĂ«r emigrimit. Ai kĂ«rkon njĂ« emigrim tĂ« kontrolluarâ.
Ish-Presidenti Donald Trump, ka pretenduar se ardhja e fluksit të emigrantëve në Jug të Shteteve të Bashkuara, ka rritur kriminalitetin në Amerikë, gjë që studimet e nuk e mbështesin. Por republikanët e akuzojnë zonjën Harris se ishte në krye të politikës për gjendjen e imigracionit në kufi dhe nuk e zgjidhi atë.
âAjo ishte detyra e saj kryesore dhe besoj qĂ« ajo duhet ta thotĂ« vetĂ«, tĂ« pranojĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« e kĂ«saj krize emigracioni qĂ« po ndodh mĂ« sĂ« shumti nĂ« jugun e AmerikĂ«sâ, thotĂ« zoti Lumaj.
Kandidatët republikanë kanë përhapur pretendimin se emigrantët në shtetin Ohajo po hanë macet dhe qentë e banorëve. Zoti Lumaj thotë se njerëzit nuk duhet të merren me atë që thonë në fakt kandidatët por me problemin.
âNormalisht e vĂ«rtetĂ« apo jo qĂ« ata hanĂ« kafshĂ« shtĂ«piake, perceptimi Ă«shtĂ« qĂ« atje nuk ka kontroll mbi veshjen, ushqimin, akomodimin e tyreâ, thotĂ« zoti Lumaj.
Por këto pohime kanë shkaktuar kërcënime ndaj emigrantëve në atë shtet dhe demokratët e shohin me shqetësim retorikën në këtë drejtim.
âSâe di pse emigrantĂ«t anojnĂ« nga republikanĂ«t. Kur kanĂ« qenĂ« republikanĂ«t mĂ« parĂ«, qoftĂ« me Reganin, qoftĂ« me Bushin, qoftĂ« me Bob Dole, me John McCain nuk kanĂ« pĂ«rdorur fjalor tĂ« kĂ«tij lloji qĂ« kemi parĂ« tani. Nuk kam pĂ«rgjigje pĂ«r kĂ«tĂ«, sepse kjo nuk Ă«shtĂ« njĂ« parti qĂ« e njoh mĂ«, qĂ« e kam parĂ« si njĂ« fĂ«mijĂ« e emigrantĂ«ve, lindur, rritur, edukuar nĂ« kĂ«tĂ« vend, nuk di si tâi pĂ«rgjigjem kĂ«sajâ, thotĂ« ajo.
Shqiptaro-amerikanët duken të ndarë edhe për çështjet sociale që mbështesin. Demokratët shqetësohen për rrezikimin e të drejtave riprodhuese dhe abortin, ndërsa republikanët thonë se zoti Trump mbështet vlerat e familjes tradicionale.
Si demokratët edhe republikanët e pranojnë që polarizimi është një çështje madhore, por fajësojnë njëri tjetrin për një gjë të tillë.
Zoti Lumaj, thotë se zoti Trump përdor një retorikë popullore që e kuptojnë të gjithë votuesit dhe se polarizimi po shkaktohet nga demokratët.
âUnĂ« nuk jam aspak dakord me retorikĂ«n qĂ« pĂ«rdorin demokratĂ«t, njĂ« retorikĂ« agresive, ofenduese, duke i dhĂ«nĂ« Presidentit Trump njĂ« profil qĂ« nuk e ka dhe duke krijuar disa urrejtje nĂ« popullsinĂ« amerikaneâ.
Ashtu si edhe shumë republikanë të tjerë, ai i fajëson retorikën e demokratëve për dy atentatet ndaj zotit Trump, megjithëse motivet e dy autorëve të dyshuar mbeten të paqarta.
Zonja Malile thotë se situata është tepër e acaruar. Ajo kujton se si në fushatën e vitit 2008, kandidati i atëhershëm republikan, John McCain, i kundërshtoi ata republikanë që flisnin kundër kandidatit të atëhershëm demokrat Barack Obama.
âNeve tani kĂ«tĂ« nuk e shohim mĂ«, si kanĂ« punuar tĂ« dyja palĂ«t. Dhe (republikanĂ«t) flasin pa fakte, pa numra, flasin pa asnjĂ« bazĂ« qĂ« nuk ka asnjĂ« fakt, edhe ne nuk dimĂ« çfarĂ« Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ«, çfarĂ« Ă«shtĂ« e pavĂ«rtetĂ« dhe kjo gjĂ« duhet tĂ« ndryshojĂ«, sepse Ă«shtĂ« gjĂ« e rrezikshme, siç pamĂ« mĂ« 6 janar, domethĂ«nĂ« qĂ« njerĂ«zit besuan qĂ« vota ishte vjedhur nga ata, hynĂ« nĂ« Kapitol sepse ata besuan se votat ishin tĂ« vjedhuraâ, thotĂ« ajo.
Këto ndasi dhe polarizimi reflektohet edhe në komunitetin shqiptar dhe ata që nuk janë me asnjërën palë, si Joli Paparisto, një aktiviste dhe instruktore vallëzimi, thonë për Zërin e Amerikës, se politika nuk duhet të ndërhyjë në marrëdhëniet me njerëzit.
âQytetaria Ă«shtĂ« ajo qĂ« duhet tĂ« na çojĂ« pĂ«rpara tĂ« gjithĂ«ve si njerĂ«z dhe si komunitet. KĂ«shtuqĂ« tĂ« jemi tĂ« gjithĂ« njĂ« çikĂ« mĂ« tolerantĂ« me bindjet politike qĂ« kemi gjithĂ«secili nga neâ.
Dhe nĂ« fund tĂ« fundit, rezultati i zgjedhjeve mund tĂ« varet nga tĂ« pavendosurit dhe nĂ«se ata qĂ« janĂ« tĂ« painteresuar pĂ«r politikĂ«n si zonja Paparisto, dalin tĂ« votojnĂ«: âNĂ« momentin qĂ« gjithsekush fiton, duhet tĂ« mbajnĂ« premtimet e veta dhe nĂ« rastin konkret kushdo qĂ« tĂ« fitojĂ« kĂ«tu nĂ« Miçigan, do tĂ« shpresoja shumĂ« qĂ« tĂ« mbanin premtimet qĂ« i kanĂ« dhĂ«nĂ« elektoratit tĂ« vetâ.
Mes të pavendosurve është edhe pensionisti Hamdi Zeqiri. Dhe çfarë do ta bindte atë të votonte për njërin kandidat ose tjetrin?
âPĂ«r mua, tĂ« jenĂ« mĂ« afĂ«r pĂ«r popullin. Tani pĂ«r vota po e duan, por si tĂ« marrin votĂ«n, nuk interesohen mĂ« pĂ«r popullin, por interesohen pĂ«r politikĂ«nâ.
Miçigani, me rreth 10 milionë banorë, ka 15 vota elektorale, që pritet të jenë jetike për fituesin.
Ish-Presidenti Trump fitoi në këtë shtet në vitin 2016 me pak më shumë se 10 mijë vota, ndërsa Presidenti Joe Biden fitoi katër vjet më pas me 154 mijë vota më shumë. Dhe ndërsa anketat këtë herë tregojnë se të dy kandidatët gëzojnë mbështetje pothuajse të barabartë, çdo votë, edhe mes grupeve të diasporës, është e rëndësishme.
Anketat e opinionit publik në Shtetet e Bashkuara tregojnë se Miçigani është një nga shtetet që mund të përcaktojnë rezultatin e zgjedhjeve presidenciale në nëntor. Për këtë arsye, demokratja Kamala Harris dhe rivali i saj republikan Donald Trump, e kanë vizituar shpesh këtë shtet kohët e fundit, për të shpalosur vizionin e tyre si edhe për të bërë për vete votuesit.
Ashtu si edhe votuesit e tjerë të shtetit, shqiptaro-amerikanët po ndjekin me vëmendje qëndrimet e kandidatëve për çështjet që kanë rëndësi për ta. Por se cilin vizion do të zgjedhin votuesin e Miçiganit për katër vitet e ardhshme do të shihet më 5 nëntor. /Marrë nga VOA
The post Harris apo Trump/ Nga anojnë shqiptaro-amerikanët e Miçiganit appeared first on Lapsi.al.