Qeveria shqiptare është ofruar të mirëpresë pas tre vitesh në Tiranë Samitin e NATO-s. Propozimi i është dërguar zyrtarisht Aleancës Atlantike në shkurt të këtij viti, teksa pak më vonë do të bëhej publik nga kryeministri Edi Rama, në një letër që ai, i kishte shkruar Sekretarit amerikan të Shtetit Antony Blinken.
âUnĂ« besoj se Ă«shtĂ« koha qĂ« pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor, tĂ« mbahet njĂ« takim i nivelit tĂ« LartĂ« tĂ« NATO-sâ,shkruan zoti Rama nĂ« letrĂ«n e tij, ndĂ«rsa vĂ« nĂ« dukje se e ka diskutuar kĂ«tĂ« çështje dhe gjatĂ« bisedimeve qĂ« ka patur me Sekretarin Blinken gjatĂ« vizitĂ«s sĂ« tij nĂ« kryeqytetin shqiptar, mĂ« 15 shkurt.
Letra dërguar Sekretarit Antony Blinken
MundĂ«sinĂ« e organizimit tĂ« samitit tĂ« Natos, sĂ« fundmi, kryeministri e pĂ«rmendi edhe gjatĂ« fjalĂ«s qĂ« mbajti nĂ« hapje tĂ« KonferencĂ«s sĂ« AmbasadorĂ«ve âTirana Diplo 2024â, pak javĂ« mĂ« parĂ«.
âShqipĂ«ria ushqeu shumĂ« respekt, krijoi shumĂ« besim dhe pa diskutim mori njĂ« prestigj qĂ« nuk e kishte pasur mĂ« parĂ« dhe pikĂ«risht ky respekt, ky besim, ky prestigj na bĂ«n sot qĂ« tĂ« jemi vendi qĂ« do tĂ« mikpresĂ« liderĂ«t e 44 shteteve evropiane nga Britania e Madhe deri nĂ« UkrainĂ« apo nga Suedia dhe Norvegjia deri nĂ« Turqi vitin e ardhshĂ«m nĂ« Samirin e Komunitetit Politik Evropian dhe po ashtu ky respekt, ky besim(âŠ) na jep mundĂ«sinĂ« tĂ« jemi mikpritĂ«s tĂ« Samitit tĂ« NATO-s nĂ« vitin 2027, âŠna jep mundĂ«sinĂ« tĂ« jemi mikpritĂ«s tĂ« Samitit tĂ« NATO-s nĂ« vitin 2027â,deklaroi zoti Rama.Â
Pak ditë më pas, ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme Igli Hasani, e bëri thuajse fakt të kryer mbajtjen e Samitit. Sipas tij, Samiti i NATO-s 2027 është vendosur të organizohet në Tiranë.
âNe jemi nĂ« fazĂ«n e pĂ«rgatitjeve tĂ« brendshme. Pra, kemi filluar identifikimin e ambienteve, fondeve, njerĂ«zve dhe gjithĂ« burimeve tĂ« nevojshme qĂ« bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« tĂ« mundur.â, deklaroi Hasani.
âPadyshim njĂ« angazhim i tillĂ«, pĂ«rveç rĂ«ndĂ«sisĂ« sĂ« madhe tĂ« simbolikĂ«s qĂ« ka tregon dhe njĂ«herĂ« qĂ« ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« njĂ« partner i rĂ«ndĂ«sishĂ«m dhe njĂ« aleat i domosdoshĂ«m nĂ« gjithĂ« pĂ«rpjekjen e organizatĂ«s e Altantikut tĂ« Veriut pĂ«r atĂ« qĂ« ndodh sot dhe sidomos me fokus nĂ« zhvillimet e fundit.â, vlerĂ«soi ai.
ĂfarĂ« thotĂ« NATO?
PesĂ« muaj pas dorĂ«zimit tĂ« ofertĂ«s nga ShqipĂ«ria, njĂ« zyrtar i NATO-s, bĂ«ri tĂ« ditur pĂ«r Faktoje se pĂ«r momentin Ă«shtĂ« miratuar vetĂ«m vendndodhja e dy samiteve tĂ« ardhshme tĂ« AleancĂ«s.Â
âSamiti i NATO-s 2025 do tĂ« mbahet nĂ« HagĂ«, HollandĂ«, nga data 24 deri mĂ« 26 qershor, i ndjekur nga njĂ« samit qĂ« do tĂ« mbahet nĂ« Turqi.â, konfirmoi zyrtari i AleancĂ«s, duke shtuar se nuk mund tĂ« thotĂ« ende asgjĂ« pĂ«r vendndodhjen e Samitit tĂ« 2027.
Edhe nĂ« njĂ« dokument tĂ« siguruar nga Faktoje, ku pĂ«rditĂ«sohen eventet kryesore tĂ« AleancĂ«s, konfirmohet ftesa e qeverisĂ« shqiptare pĂ«r tĂ« mbajtur nĂ« TiranĂ« Samitin e 40 tĂ« NATO-s.Â
âNĂ« shkurt tĂ« 2024, ShqipĂ«ria u ofrua tĂ« mirĂ«presĂ« Samitin e 2027-tĂ«s. Finlanda Ă«shtĂ« ofruar tĂ« mirĂ«presĂ« njĂ« Samit nĂ« periudhĂ«n 2026-2028.â, shkruhet ndĂ«r tĂ« tjera nĂ« dokument. Â
PĂ«r ekspertĂ«t e fushĂ«s, konfirmimi i ShqipĂ«risĂ« si vend pritĂ«s i Samitit tĂ« 2027 nga NATO Ă«shtĂ« çështje kohe.Â
Ledion Krisafi, studiues pranë Institutit Shqiptar të Studimeve Ndërkombëtare, e sheh mikpritjen e këtij Samiti si një nga kulmet e politikës së jashtme të vendit në 3 dekadat e fundit.
âSidomos nĂ« njĂ« periudhĂ« tĂ« tillĂ« me luftĂ«n nĂ« Ukraine dhe nĂ« Lindjen e Mesme, Ă«shtĂ« njĂ« konfirmim i vĂ«mendjes dhe pranisĂ« sĂ« NATO-s nĂ« Ballkan. Fakti qĂ« Ă«shtĂ« zgjedhur ShqipĂ«ria konfirmon idenĂ« qĂ« Tirana Ă«shtĂ« pika mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e NATO-s nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor tĂ« paktĂ«n, vendi mĂ« stabel dhe mĂ« konstruktiv.â, shprehet Krisafi.
Viti 2027 përkon me samitin e 40- të NATO-s dhe do të jetë hera e dytë në historinë e Aleancës që mbledhja do të mbahet në Ballkan, pas Samitit të Bukureshtit në 2008.
âTĂ« gjitha takimet dhe Samitet qĂ« po zhvillohen dhe do zhvillohen nĂ« TiranĂ« e kthejnĂ« kryeqendrĂ«n e ShqipĂ«risĂ« nĂ« njĂ« lloj qendre tĂ« diplomacisĂ« perĂ«ndimore nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor.â, argumenton studiuesi.Â
PĂ«rfundim
Samitet e NATO-s shihen si një pikë takimi e rëndësishme për udhëheqësit e vendeve anëtare të Aleancës. Ato shfrytëzohen për të prezantuar politika të reja, për të ftuar anëtarë të rinj në aleancë, për të nisur iniciativa të reja të mëdha si dhe për të ndërtuar partneritete me vendet joanëtare të NATO-s.
Samiti i fundit i NATO-s u mbajt këtë vit në Uashington të SHBA-ve nga 9 deri më 11 korrik.
Pretendimi: Presidenti amerikan Joe Biden është aq i moshuar se nuk e ka vënë re që ka vënë një kapele me emrin e kundërshtarit të tij politik Donald Trump
NjĂ« foto e presidentit amerikan Joe Biden me njĂ« kapele qĂ« shkruan âTrump 2024â po qarkullon nĂ« rrjete sociale si dĂ«shmi e gafĂ«s sĂ« rradhĂ«s sĂ« tij pĂ«r shkak tĂ« moshĂ«s.
Me anë të motorit të kërkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti se foto e mësipërme është shkrepur në Shanksville, Pennsylvania në përvjetorin e sulmeve të 11 shtatorit.
NdĂ«rsa ishte nĂ« Shanksville, Biden vizitoi stacionin vendas tĂ« zjarrfikĂ«sve. GjatĂ« vizitĂ«s Biden shfaqet duke folur me njĂ« burrĂ« me njĂ« kapele tĂ« Trump.Â
Biden, i cili hoqi dorĂ« nga rikandidimi pĂ«r president dhe mbĂ«shteti kandidaturĂ«n e zv. presidentes Kamala Harris, i ofroi burrit njĂ« kapele me logon presidenciale nĂ« kĂ«mbim tĂ« kapeles sĂ« Trump.Â
MbĂ«shtetĂ«si i Trump e pyet Biden nĂ«se do tâi firmoste kapelen. Biden pranon dhe burri e tall duke i thĂ«nĂ«: âA e mbani mend emrin tuaj?â Presidenti pĂ«rgjigjet me shaka se ânuk e mban mend emrinâ sepse Ă«shtĂ« âi ngadaltĂ«â, gjĂ« qĂ« shkakton tĂ« qeshura nĂ« turmĂ«.
Biden mĂ« pas u tall se i duhej kapelja Trump e burrit dhe ky i fundit i kĂ«rkoi qĂ« ta vendoste nĂ« kokĂ«. Pasi tha fillimisht âNuk po shkoj aq largâ, Biden pĂ«rfundimisht e vuri kapelen me Trump, duke fituar duartrokitje nga turma dhe mbĂ«shtetĂ«si i Trump. âJam krenar pĂ«r ju tani,â tha mbĂ«shtetĂ«si i Trump.
ZĂ«dhĂ«nĂ«si i ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ« AndreĂ« Bates e pĂ«rshkroi kĂ«tĂ« veprim si njĂ« gjest uniteti. Bates tha: âNĂ« Stacionin e ZjarrfikĂ«sve nĂ« Shanksville, [presidenti] foli pĂ«r unitetin dypartiak tĂ« vendit pas 11 shtatorit dhe tha se duhej tâi riktheheshim atij. Si njĂ« gjest domethĂ«nĂ«s, ai i dha njĂ« kapelĂ« njĂ« mbĂ«shtetĂ«si tĂ« Trump, i cili mĂ« pas tha se nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n frymĂ«, [presidenti] duhet tĂ« vinte kapelĂ«n e tij me Trump. Ai e vuri pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« shkurtĂ«r.â
GjatĂ« sĂ« njejtĂ«s vizitĂ«, Biden kĂ«shilloi me shaka turmĂ«n e mbledhur âtĂ« mos hanin qen dhe maceâ duke iu referuar pretendimit tĂ« Trump se emigrantĂ« nga Haiti âpo hanĂ« kafshĂ«t shtĂ«piake tĂ« njerĂ«zveâ nĂ« Springfield, Ohio.
Pretendimi: Kamala Harris mbante kufje të fshehta gjatë debatit me Donald Trump
Verdikti: E pavërtetë
Debati i parë televiziv mes dy kandidatëve presidencialë Kamala Harris dhe Donald Trump më 10 shtator ngjalli kureshtje dhe ashtu siç pritej edhe akuza për njëanshmëri. Një prej këtyre akuzave ishte dhe pretendimi se zv.presidentja Harris mbante një kufje të kamufluar në vathët e saj, duke marrë sugjerime për përgjigjet që duhet të jepte.
Kjo tezë ushqen kritikët që mendojnë se kandidatja demokrate nuk ka përgatitjen e duhur për të përballur detyrën presidenciale, por njëkohësisht do të ishte një shkelje e rregullave të barazisë në debatin televiziv.
Si provë për këtë u publikuan dy imazhe krahasuese, të cilat bënë xhiron e rrjetit.
Në njërën prej fotove tregohet një person me një vath prej perlash, që sipas autorit të postimit përmban edhe një kufje. Ndërsa në të djathtë është fotoja e vathëve të veshur nga Kamala Harris gjatë debatit, gjithashtu në formë perlash. Për ata që ndanë postimin, të dy vathët do të ishin të njëjtat kufje.
Ato nĂ« foto nĂ« tĂ« majtĂ« janĂ« kufjet Nova H1, tĂ« prodhuara nga kompania gjermane âIcebach Sound Solutionsâ. KĂ«ta vathĂ« pĂ«rbĂ«hen nga njĂ« kapĂ«se pĂ«r tâu lidhur me veshin dhe njĂ« perlĂ« brenda sĂ« cilĂ«s ndodhen komponentĂ«t e nevojshĂ«m pĂ«r tĂ« dĂ«gjuar muzikĂ« dhe bisedat e thirrjeve hyrĂ«se, duke i kthyer ato nĂ« kufje tĂ« vĂ«rteta falĂ« teknologjisĂ« Bluetooth.
MegjithatĂ«, kĂ«to nuk janĂ« vathĂ«t qĂ« mbante Kamala Harris gjatĂ« debatit televiziv mĂ« 10 shtator. NdĂ«rsa si Nova H1 ashtu edhe vathĂ«t e Harris pĂ«rmbajnĂ« perlĂ«, forma e bazĂ«s sĂ« bizhuterive Ă«shtĂ« e ndryshme. Nova H1 ka njĂ« kapĂ«se tĂ« vetme, ndĂ«rsa perla e mbajtur nga Harris Ă«shtĂ« vendosur midis dy linjave paralele, njĂ« model i koleksionit âHardwearâ i markĂ«s Tiffany & Co. Nuk Ă«shtĂ« hera e parĂ« qĂ« Harris mban kĂ«tĂ« model nĂ« daljet zytare.
Modeli i vathëve të Tiffany, në formën e gërmës J
Kujtojmë gjithashtu që kandidatja demokrate është shfaqur kundër pajisjeve Bluetooth dhe i konsideron ato një rrezik sigurie. Për këtë arsye, Harris preferon të përdorë kufje me kabllo.
Faktoje.al prej disa javĂ«sh ka publikuar âManualin KundĂ«r Disinformimit Rus nĂ« ShqipĂ«riâ, qĂ« synon tĂ« shpjegojĂ« teknikat e verifikimit por edhe kontekstin e luftĂ«s. NjĂ« manual qĂ« sjell problematikĂ«n konkrete tĂ« mediave nĂ« ShqipĂ«ri nĂ« lidhje me dezinformimin rus por dhe formave sesi mund tĂ« shmangen. NĂ« themel tĂ« manualin janĂ« sjellĂ« shembuj konkret nga media shqiptare dhe sesi njĂ« student apo gazetar mund tĂ« verifikoj, video, foto, tituj,etj.
Në manual është marrë si shembull edhe një shkrim i gazetës Tema që si burim parësor ka Euronews. Në shkrim fotoja e përdorur nuk ka asnjë lidhje më lajmin dhe mban datën e vitit 2017. Ndaj në Manual sillet si shembull konkret sesi mund të keqinformohet apo dezinformohet edhe përmes imazheve, dhe më e rëndësishmja sesi mund të verifikohen fotot, që janë element kyç të evidencave dhe fakteve në gazetari.
Për të evituar keqkuptimet por edhe paqartësitë, Faktoje sqaron botuesin Mero Baze si më poshtë.
NĂ« shkrimin e publikuar mĂ« datĂ«n 9 shtator tĂ« vitit 2024, zoti Baze shprehet se âmanuali nĂ« fjalĂ«Â nĂ« njĂ« rast pĂ«rmendte gazetĂ«n Tema pĂ«r titull tĂ« ekzagjeruar pasi kishte botuar njĂ« lajm me titull âSerbia po trajnon fĂ«mijĂ« pĂ«r luftĂ«â. Nga âverifikimiâ qĂ« kishte bĂ«rĂ« OJQ duke ju referuar njĂ« studimi tĂ« inteligjencĂ«s amerikane i rezultonte qĂ« nuk ka rrezik pĂ«r luftĂ« nĂ« rajon, kĂ«shtu qĂ« ky lajmi Ă«shtĂ« i ekzagjeruar dhe kish pĂ«rdorur logon e gazetĂ«s Tema si burim lajmi. MĂ« poshtĂ« Ă«shtĂ« linku i kĂ«tij lajmi dhe dezinformimi i Faktoje.al, qĂ« ja atribuon gazetĂ«s Tema si lajm.
NĂ« manualin e Faktoje ku pĂ«rfshihet ky publikim si njĂ« rast kur lajmi Ă«shtĂ« i pabazuar nĂ« fakte dhe fotografia daton 5 vjet mĂ« pare, shkruhet si mĂ« poshtĂ«:Â
âNjĂ« fotografi e ngjashme e tillĂ« u publikua mĂ« 13 maj 2023 nga gazeta shqiptare Tema me titullin: âSerbia po trajnon ushtarĂ« fĂ«mijĂ«â. Postimi origjinal i referohet njĂ« videoje tĂ« njĂ« eksperti sigurie nĂ« TĂ«itter (tani platforma X) pasi njĂ« fĂ«mijĂ« 13-vjeçar vrau 8 fĂ«mijĂ« nĂ« njĂ« shkollĂ« nĂ« Beograd. Eksperti theksoi se kjo situatĂ« Ă«shtĂ« ndikuar nga stĂ«rvitjet e fĂ«mijĂ«ve pĂ«r pĂ«rdorimin e armĂ«ve. Faktoje verifikoi postimin pĂ«r tĂ« kuptuar nĂ«se Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ« qĂ« fĂ«mijĂ«t nĂ« Serbi trajnohen nga forcat ruse. Verifikimi pĂ«rmes kĂ«rkimit tĂ« kundĂ«rt tĂ« imazhit nĂ« Google tregoi se fotoja daton 5 vjet mĂ« parĂ«â.
NĂ« asnje rast nuk pĂ«rmendet nĂ« manual se nĂ« lidhje me kĂ«tĂ« artikull verifikimi Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« referuar studimit tĂ« inteligjencĂ«s amerikane apo titulli Ă«shtĂ« i ekzagjeruar.Â
Manuali merr si shembull kĂ«tĂ« rast kur disa portale â njĂ« prej tĂ« cilĂ«ve edhe Tema (shih shkrimin e Faktoje kĂ«tu: https://faktoje.al/31949-2/)  â kanĂ« publikuar lajmin me njĂ« foto ilustruese pĂ«r titullin âSerbia po trajnon femije ushtareâ.
ĂfarĂ« vĂ« nĂ« dukje manuali Ă«shtĂ« verifikimi me âGoogle Reverse Imageâ tregoi se fotoja daton 5 vjet mĂ« parĂ«. Gjithashtu, informacioni Ă«shtĂ« verifikuar duke intervistuar njĂ« prej burimeve tĂ« lajmit â ekspertin e sigurisĂ« siç citohet nĂ« shkrimin e Faktoje.Â
PĂ«rhapja e lajmeve tĂ« paverifikuara apo tĂ« pabazuara Ă«shtĂ« po aq e dĂ«mshme sa krijimi/shkrimi i tyre.Â
âAkoma mĂ« qesharak Ă«shtĂ« fakti qĂ« lajmi Ă«shtĂ« lajm i njĂ«anshĂ«m pro UkrainĂ«s dhe jo pro RusisĂ«. Pra mund tĂ« kishte akuzuar prodhuesin e lajmit si lajm shumĂ« optimist pro UkrainĂ«s, si lajm i pabalancuar, ose shumĂ« partizan, por jo si depĂ«rtim rus nĂ« lajme. Se lajmi Ă«shtĂ« tĂ«rĂ«sisht kundĂ«r RusisĂ«, madje qartazi i njĂ«anshĂ«m pro UkrainĂ«s. Kjo tregon qĂ« as kuptojnĂ« çfarĂ« lexojnĂ«, por shkruajnĂ« çfarĂ« u diktojnĂ« pĂ«r arsye personale apo politikeâ. âTemaâ
NĂ« lidhje me deklaratĂ«n mĂ« sipĂ«r â aludimet nuk qĂ«ndrojnĂ« pasi nĂ« manual nuk ka deklaratĂ« tĂ« tillĂ«. PĂ«r sqarim kĂ«to kanĂ« lidhje me njĂ« tjetĂ«r lajm qĂ« citohet nga Faktoje dhe nĂ« manualin kundĂ«r dezinformimit lidhur me raportin e ODNI, ku gjithashtu informacioni Ă«shtĂ« nxjerrĂ« nga konteksti.Â
Faktoje është një organizatë e pavarur mediatike që ka në themel verifikimin e fakteve sipas një metodologjie ndërkombëtare, dhe që i krijon mundësinë çdo kujt që përmes leximit të artikullit të verifikojë apo të njihet me evidencat zyrtare. Faktoje mbështetet nga donatorë ndërkombëtarë dhe i qëndron standardeve ndërkombëtare por edhe parimeve etike që një media lypset të ketë. Një media e re me gazetarë profesionistë, lajmet e të cilëve janë ripublikuar dhjetra herë edhe nga gazeta Tema.
NjĂ« dokumentar qĂ« pĂ«rmban intervista me figura qĂ« kundĂ«rshtojnĂ« ndryshimet klimatike Ă«shtĂ« publikuar sĂ« fundmi nĂ« Youtube duke nxitur skepticizmin e atyre qĂ« mendojnĂ« se ngrohja globale Ă«shtĂ« njĂ« mashtrim. NjĂ« pjesĂ« e kĂ«tij dokumentari, tĂ« titulluar âKlima â E VĂ«rteta e FtohtĂ«â, Ă«shtĂ« ndarĂ« mĂ« tej edhe nga pĂ«rdoruesit shqipfolĂ«s tĂ« rrjeteve sociale.
Filmi përqendrohet kryesisht tek tri pretendime të mëdha:
1. Ndikimi i dioksidit të karbonit (CO2) në krahasim me ndryshimet në aktivitetin diellor.
2. Përdorimi i matjeve të temperaturës për të matur dhe kuantifikuar ngrohjen globale.
3. Krahasimi i ndryshimeve klimatike të fundit me ato të mëparshme.
Le të shpjegojmë me rradhë këto pretendime që janë verifikuar më parë nga komuniteti shkencor.
Ngrohja e Tokës shkaktohet nga gazrat serrë, të cilët lëshohen nga djegia e lëndëve djegëse fosile si qymyri dhe nafta. Lëshimi në atmosferë i këtyre gazrave të prodhuara nga aktiviteti njerëzor nxit ndryshimet klimaterike. Kur ato mblidhen në atmosferë, nuk e lejojnë nxehtësinë të dalë jashtë saj. Si rrjedhim, temperatura në sipërfaqen e Tokës ngrihet, duke çuar kështu në ndryshime klimaterike.
âArsyeja e ndikimit tĂ« madh qĂ« dioksidi i karbonit ka mbi klimĂ«n Ă«shtĂ« aftĂ«sia e tij pĂ«r tĂ« pĂ«rthithur nxehtĂ«si tĂ« lĂ«shuar nga sipĂ«rfaqja e planetit, duke mos e lĂ«nĂ« tĂ« dalĂ« jashtĂ« nĂ« hapĂ«sirĂ«. Sot, niveli i CO2 Ă«shtĂ« mĂ« i lartĂ« se kurdoherĂ« tjetĂ«r nĂ« histori,â shkruan profesori i shkencĂ«s sĂ« mjedisit nĂ« University of North Caroline, Jason West.
Sipas Agjencisë amerikane për Mbrojtjen e Mjedisit, dioksidi i karbonit përbën 79% të gazrave serrë që lëshohen nga ShBA. Ndërsa aktiviteti diellor ka një ndikim të vogël në ngrohjen globale, provat tregojnë se ai nuk është faktori kryesor i ngrohjes së fundit, siç pretendohet në film. Të dhënat serioze shkencore konfirmojnë se në rast se do të ishte dielli ndikuesi kryesor i rritjes së temperaturës, do të kishte një rritje të saj edhe në shtresat e tjera të atmosferës. Matjet dëshmojnë se kemi rritje në sipërfaqen e tokës, ndërkohë që shtresat e atmosferës kanë ndryshime variable: shtresat e poshtme po ngrohen, ndërsa ato të sipërmet po ftohen më tej.
NjĂ« tjetĂ«r pretendim i filmit Ă«shtĂ« se matjet e temperaturĂ«s janĂ« tĂ« pasakta pĂ«r shkak tĂ« fenomenit tĂ« âishullit tĂ« nxehtĂ«sisĂ« urbaneâ, ku temperaturat nĂ« qytete janĂ« mĂ« tĂ« larta sesa nĂ« zonat rurale. ShkencĂ«tarĂ«t janĂ« tĂ« vetĂ«dijshĂ«m pĂ«r kĂ«tĂ« efekt dhe bĂ«jnĂ« korrigjimet e nevojshme pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« matjet globale tĂ« jenĂ« tĂ« sakta.
Aktualisht, ka shumë organizata të pavarura kërkimore klimatike në mbarë botën që mbajnë grupe të dhënash afatgjata të temperaturave globale të tokës dhe oqeanit. Ndër më të njohurat janë ato të prodhuara nga NASA, Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike (NOAA), Qendra Hadley/Njësia e Kërkimeve Klimatike të Zyrës Meteorologjike të Mbretërisë së Bashkuar (CRU) e Universitetit të Anglisë Lindore, dhe Berkeley Earth, një OJF kaliforniane.
Pavarësisht dallimeve në metodologjitë e përdorura nga këta studiues të pavarur, vlerësimet e tyre të temperaturës globale janë të gjitha në përputhje të ngushtë, siç tregohet edhe në grafikun më poshtë.
Krahasimi i katër metodave të ndryshme të matjeve. Burimi NASA/Gavin Schmidt
Për më tepër, këto të dhëna gjithashtu përputhen ngushtë me grupet e pavarura të të dhënave që rrjedhin nga satelitët dhe modelet e parashikimit të motit.
Pretendimi: Kjo video tregon televizionin kombëtar hollandez që demonstron lodra seksi në një emision për fëmijë.
Verdikti: E pavërtetë
âââââââââââââââââ- NjĂ« video qĂ« duket se tregon disa vajza tĂ« vogla duke luajtur me lodra seksi po qarkullon nĂ« rrjet me pretendimin se tregon njĂ« emision pĂ«r fĂ«mijĂ« nĂ« televizionin kombĂ«tar hollandez. Ky sillet si shembull i degjenerimit europiano-perĂ«ndimor.
Me anë të motorit të kërkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti se klipi i mësipërm është shkëputur nga një video më e gjatë, e botuar në vitin 2017.
Megjithatë, ajo nuk është pjesë e ndonjë emisioni për fëmijë, por e një fushate sensibilizuese kundër prostitucionit të fëmijëve.
Video e plotĂ« tregon vajzat e vogla duke luajtur ne mĂ«nyrĂ« tĂ« pafajshme me lodrat e seksit qĂ« nxjerrin nga njĂ« kuti, dhe duke spekuluar se pĂ«r çfarĂ« mund tĂ« pĂ«rdoren, me imagjinatĂ«n e pafajshme tĂ« njĂ« fĂ«mije. Sugjerimet pĂ«rfshijnĂ« ânjĂ« shkopâ, âokllaiâ dhe âvrasĂ«se mizashâ.
MĂ« pas nĂ« ekran shfaqet njĂ« mesazh qĂ« thotĂ«: âImagjinatĂ« e pafajshme pĂ«r kĂ«to vajza. Realitet i tmerrshĂ«m pĂ«r tĂ« tjera.â
Këto pamje pasohen nga një video e xhiruar me kamera të fshehtë që tregon një vajzë 7 vjeç duke u ofruar për seks.
Filmi nga Free A Girl, njĂ« organizatĂ« ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r lirimin e vajzave tĂ« vogla nga prostitucioni, u krijua pĂ«r tĂ« theksuar mesazhin se âseksi nuk Ă«shtĂ« lojĂ« fĂ«mijĂ«shâ. Drejtoresha dhe bashkĂ«themeluesja e Free A Girl, Evelien Hölsken, tha: âRreth dy milionĂ« fĂ«mijĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n janĂ« tĂ« pĂ«rfshirĂ« nĂ« prostitucion, nga tĂ« cilat 1.2 milionĂ« janĂ« nĂ« Indi. Vajzat detyrohen tĂ« bĂ«jnĂ« seks çdo ditĂ« me dhjetĂ«ra meshkuj.â
NĂ« pĂ«rvjetorin e rrĂ«zimit tĂ« Kullave Binjake nĂ« New York mĂ« 11 shtator 2001, rrjetet sociale ringjallin teoritĂ« konspirative qĂ« pretendojnĂ« se â11 shtatori ishte punĂ« e brendshme.â
NjĂ« version i kĂ«saj teorie po qarkullon nĂ« rrjete sociale bazuar nĂ« pretendimin se pasaportat e terroristĂ«ve tĂ« pĂ«rfshirĂ« u gjetĂ«n, çuditĂ«risht, nĂ«n rrĂ«nojat e kullave dhe kĂ«shtu u identifikuan autorĂ«t.Â
Me anë të motorit të kërkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti se pasaportat në imazhin e sipërm i përkasin Satam al-Suqami dhe Saeed al-Ghamdi.
Sipas Komisionit KombĂ«tar pĂ«r 11 Shtatorin, i krijuar nga Kongresi amerikan pĂ«r tĂ« hetuar tĂ« gjitha aspektet e sulmeve terroriste tĂ« 11 shtatorit, katĂ«r nga pasaportat e 11 terroristĂ«ve u gjetĂ«n.Â
âDy prej tyre u gjetĂ«n nĂ« vendrrĂ«zimin e fluturimit 93 tĂ« United Airlines nĂ« Pensilvani. KĂ«to janĂ« pasaportat e Ziad Jarrah dhe Saeed al-Ghamdi. NjĂ«ra i pĂ«rkiste njĂ« terroristi nĂ« fluturimin 11 tĂ« American Airlines. Kjo Ă«shtĂ« pasaporta e Satam al-Suqami. NjĂ« kalimtar e gjeti atĂ« dhe ia dha njĂ« detektivi tĂ« policisĂ« sĂ« New York pak para se tĂ« shembeshin kullat,â u raportua nĂ« Komision.
Pra, asnjĂ«ra nga pasaportat nĂ« foto nuk u gjet nĂ«n rrenojat e Kullave Binjake.Â
Pasaporta e al-Suqami u gjet nĂ« rrugĂ« nga njĂ« kalimtar, pĂ«rpara se tĂ« rrĂ«zoheshin kullat.Â
Ndërsa pasaporta e al-Ghamdi nuk ishte kurrë në New York. Al-Ghamdi ishte një nga terroristët që morën peng fluturimin 93 të United Airlines, me qëllim për ta përplasur atë me godinën e Kapitolit në Washington D.C. Megjithatë, ky fluturim u rrëzua në Shanksville, Pennsylvania. Kjo, si pasojë e një përpjekje nga ana e pasagjerëve dhe ekuipazhit për të rimarrë kontrollin e avionit nga terroristët.
Pasaporta e al-Ghamdi, bashkë me pasaportën e një tjetër pengmarrësi, Ziad Jarrah, u gjet në vendrrëzimin e fluturimit 93 në Pennsylvania.
PĂ«rpjekjet pĂ«r ndĂ«rtimin e paqes tĂ« grave pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« pĂ«rparim nĂ« marrĂ«dhĂ«niet e tensionuara ndĂ«retnike dhe pajtimin nĂ« KosovĂ« dhe mĂ« gjerĂ«, ishin nĂ« fokus tĂ« KonferencĂ«s rajonale tĂ« Lobit Rajonal tĂ« Grave tĂ« EvropĂ«s Juglindore â udhĂ«hequr nga Edita Tahiri.
Ky dialog mes grave te shumicĂ«s shqiptare dhe pakicĂ«s serbe nĂ« KosovĂ« me ndĂ«rmjetĂ«simit e grave tĂ« Lobit Rajonal (RWLSEE) u zhvillua nĂ« KonferencĂ«n Rajonale âGratĂ« qĂ« formĂ«sojnĂ« tĂ« ardhmen paqĂ«sore dhe evropiane pĂ«rmes promovimit tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve ndĂ«retnike dhe pajtimit nĂ« KosovĂ« dhe nĂ« tĂ« gjithĂ« rajonin pas konfliktit tĂ« Ballkanit PerĂ«ndimorâ, qĂ« u mbajt mĂ« 5 shtator 2024 PrishtinĂ« KosovĂ«, i organizuar nga Lobi Rajonal i Grave nĂ« EvropĂ«n Juglindore/RWLSEE dhe Cordaid me mbĂ«shtetjen e Fondit pĂ«r Paqe dhe Humanitare tĂ« Grave (WPHF).
âGratĂ« pĂ«rmes bashkĂ«punimit rajonal promovuan rĂ«ndĂ«sinĂ« e marrĂ«dhĂ«nieve ndĂ«retnike dhe pajtimin etnik nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor tĂ« sĂ« kaluarĂ«s tragjikeâ, nĂ« praninĂ« se zĂ«vendĂ«s Ambasadores Amerikane nĂ« KosovĂ« Anu Prattipati dhe Ekspertes pĂ«r barazi gjinore Anne Kwakkenbos si dhe tĂ« shefit tĂ« OSBE, Michael Davenport si dhe shumĂ« eksperĂ«ve ndĂ«rkombĂ«tar dhe grave nga katĂ«r komunat veriore dhe gjithĂ« komunat tjera anĂ« e mbanĂ« KosovĂ«es.
Konferenca u hap me fjalët përshëndetëse nga Edita Tahiri, kryetare e RWLSEE, Anne Kwakkenbos, eksperte për çështjet gjinore Cordaid dhe Anu Prattipatu, e ngarkuar me punë e Ambasadës së Shteteve të Bashkuara në Kosovë.
Edita Tahiri në fjalën e saj tha se është kënaqësi të hapim Konferencën Rajonale të Grave Lokale për Ndërtimin e Paqes dhe Pajtimin Etnik që së bashku të ndërtojmë paqen, barazinë gjinore dhe pajtimin etnik për një të ardhme më të mirë dhe euroatlantike për të gjithë në Kosovë dhe në gjithë vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor që kaluam luftëra tragjike pasojat e të cilave ende i vuajmë por angazhimi jonë për të tejkaluar këto pasoja dhe ndërtuar ardhmëri të ndritur është i nevojshëm dhe duhet ta bëjmë.
E ngarkuara me punĂ« e AmbasadĂ«s Amerikane Anu Prattipati tha se marrĂ«dhĂ«niet ndĂ«retnike janĂ« thelbĂ«sore pĂ«r nxitjen e mirĂ«kuptimit, respektit dhe bashkĂ«punimit tĂ« ndĂ«rsjellĂ« midis komuniteteve tĂ« ndryshme, ato mund tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« kapĂ«rcimin e hendeqeve, uljen e tensioneve dhe promovimin e paqes. NĂ« fund ajo tha âTĂ« gjithĂ« sĂ« bashku pĂ«r paqen dhe tĂ« ardhmen euroatlantikeâ.
REGIONAL WOMENâs LOBBY for PEACE SECURITY and JUSTICE in SEE (http://rwlsee.org/) Anne Kwakkenbos nĂ« fjalĂ«n e saj tĂ« hapjes sĂ« konferencĂ«s theksoi se ajo dhe CORDAID mbĂ«shtesin fuqishĂ«m iniciativĂ«n rajonale tĂ« RWLSEE pĂ«r ndĂ«rtimin e paqes dhe fuqizimin e grave. Ajo mĂ« tej tha se gratĂ« janĂ« jetike nĂ« promovimin e paqes dhe pajtimit. Roli i tyre nĂ« promovimin e dialogut ndĂ«retnik Ă«shtĂ« i domosdoshĂ«m pĂ«r krijimin e stabilitetit. PavarĂ«sisht sfidave tĂ« vazhdueshme, pĂ«rpjekjet e tyre po hedhin bazat pĂ«r njĂ« tĂ« ardhme mĂ« tĂ« barabartĂ« nĂ« rajon.
Konferenca Rajonale e Grave Lokale për Ndërtimin e Paqes dhe Pajtimin Etnik kishte për qëllim të trajtojë çështjen e marrëdhënieve të tensionuara ndëretnike dhe procesin e ngecur të pajtimit në Kosovë, por edhe në rajonin e gjerë të Ballkanit Perëndimor.
Konferenca kishte për qëllim të lehtësonte diskutimet midis grave shumicë shqiptare dhe minoritetit serb në Kosovë me pjesëmarrjen e grave nga rajoni, nga shtatë vende të fokusit të RWLSEE (Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kroacia, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Serbia).
Qëllimi ishte të ndërtoheshin ura ndërmjet komuniteteve të ndryshme etnike, duke promovuar zgjidhjet bashkëpunuese dhe forcimin e përfshirjes së grave vendase në paqe, siguri, drejtësi dhe proceset vendimmarrëse, të gjitha duke nxitur bashkëpunimin rajonal për të përforcuar zërat e grave dhe vajzave në ndërtimi lokal i paqes përfshirëse gjinore.
Abuzimet me çmimet po i shtyjnë disa qytetarë shqiptarë të udhëtojnë për qindra kilometra drejt vendeve fqinje për të blerë mallrat bazë të konsumit, ndërsa familjet më të pambrojtura janë detyruar të ulin konsumin.
Esmeralda Topi
Prej shtatë vitesh Ola, së bashku me bashkëshortin, udhëton drejt Greqisë për të siguruar ushqimet dhe të gjitha mallrat e tjera të konsumit të nevojshme për familjen e tyre.
âFillimisht e nisĂ«m pĂ«r cilĂ«sinĂ«, por me kalimin e kohĂ«s kuptuam qĂ« na shkonte edhe mĂ« lirĂ« se nĂ« TiranĂ«,â kujtoi Ola.
âBashkĂ« me shpenzimet e karburantit dhe siguracionin e makinĂ«s, pĂ«rsĂ«ri produktet qĂ« marrim kushtojnĂ« mĂ« pak se sa nĂ« vendin tonĂ«â, shtoi ajo.
Shqipëria është një nga vendet me të ardhurat më të ulëta në Evropë, por megjithatë çmimet për shumë produkte të konsumit të përditshëm janë ndjeshëm më lartë se në vendet e pasura të Bashkimit Evropian.
Jo të gjithë konsumatorët mund të udhëtojnë jashtë vendit për ti siguruar mallrat e shportës, në mënyrë të veçantë ato nga grupet më vulnerabël, të cilët janë detyruar ta shkurtojnë konsumin për familjet e tyre.
âJetesa pas pandemisĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« shumĂ« mĂ« e shtrenjtĂ«,â tha Alma, njĂ« nĂ«nĂ« e vetme nga Shijaku, ndĂ«rsa shtoi se tre vitet e fundit gjithçka Ă«shtĂ« shtrenjtuar.
âUnĂ« vet sâkam qenĂ« jashtĂ« por tĂ« afĂ«rmit e mi qĂ« janĂ« jashtĂ« kur vijnĂ« kĂ«tu thonĂ«: Na vjen gjynah pĂ«r ju, si ja dilni se kĂ«tu Ă«shtĂ« mĂ« shtrenjtĂ« se tek ne.âÂ
Diferencat e çmimeve të ushqimeve apo mallrave të tjera të konsumit mes Shqipërisë dhe vendeve të ndryshme të Bashkimit Evropian konstatohen edhe nga konsumatorë të tjerë.
Të dhëna të mbledhura nga Faktojë nëpërmjet një ankete online nga dhjetëra qytetarë tregojnë se 87% e të anketuarve pohojnë se Evropa ka çmime më të lira se Shqipëria për ushqime dhe produkte të tjera konsumi.
Ekspertët e ekonomisë dhe studiuesit shprehen se kjo diferencë çmimesh me të cilën përballen konsumatorët vendas mund të vijë nga një sërë faktorësh objektivë, si niveli i taksave, kostot e transportit, vlerësimi i lekut ndaj euros dhe madhësia e tregut
Megjithatë, ato fajsojnë kryesisht abuzimin e kompanive tregtare që kanë vendosur oligopole në treg, pandëshkueshmërinë dhe mungesën e mbrojtjes nga abuzimet të konsumatorëve .
Ilir Ciko, ekonomist shqiptar i arsimuar nĂ« Universitetin e Harvardit, thekson se diferenca nĂ« çmimet pĂ«r mallrat e konsumit vjen kryesisht nga âvarĂ«sia dhe lidhjet e politikĂ«s me interesat e bizneseve tĂ« mĂ«dha, marrĂ«veshjet e fshehta mes operatorĂ«ve qĂ« dominojnĂ« tregun, korrupsioni i pĂ«rhapur nĂ« institucione; si dhe pamundĂ«sia e konsumatorit pĂ«r zgjedhje alternative.â
I pyetur nga Faktoje, nëpërmjet një përgjigje me shkrim Autoritetit i Konkurrencës tha se në përmbushje të detyrave të ngarkuara me ligj dhe rezolutave të Kuvendit ka ndërmarrë gjatë 5 viteve të fundit një sërë hapash për sigurimin e një tregu të drejtë dhe konkurrues për produkte të shportës.
âAutoriteti i KonkurrencĂ«s, gjatĂ« viteve tĂ« fundit, ka realizuar monitorime dhe hetime pĂ«r shumĂ«Â nga produktet e shportĂ«s si: vaji, gruri, mielli, orizi, sheqeri, karburante, etj,â tha Autoriteti.
âAktualisht, nĂ« vlerĂ«sim tĂ« ankesave tĂ« publikut, janĂ« nĂ« procedurĂ« hetimi paraprak tregu i grumbullimit dhe shitjes me shumicĂ« i fruta-perimeve nĂ« qarkun TiranĂ«, Elbasan, Berat, Fier dhe Korçë, si dhe nĂ« procedurĂ« hetimi tĂ« thelluar nĂ« tregun e prodhimit dhe tregtimit me shumicĂ« tĂ« nĂ«nprodukteve tĂ« qumĂ«shtit (djathĂ« dhe gjalpĂ«),â shton institucioni.
Ămime mĂ« shtrenjtĂ« se BE dhe rajoni
Ăifti i bashkĂ«shortĂ«ve udhĂ«ton çdo tre muaj 7 orĂ« me makinĂ« nga Tirana nĂ« Kostur â njĂ« qytezĂ« nĂ« GreqinĂ« veriore, dhe anasjelltas pĂ«r tĂ« blerĂ« ushqimet e shportĂ«s dhe mallrat e konsumit tĂ« pĂ«rditshĂ«m. Ata nuk kanĂ« ndĂ«rmend ta ndryshojnĂ« kĂ«tĂ« rutinĂ« pĂ«r shkak tĂ« leverdisĂ« ekonomike.
âNĂ« supermarketet greke ka produkte ushqimore dhe tĂ« higjienĂ«s personale qĂ« kushtojnĂ« edhe 4 herĂ« mĂ« lirĂ« se sa nĂ« supermarketet shqiptare. Po ashtu çmimet e suplementeve apo disa medikamenteve janĂ« shumĂ« mĂ« te lira.â, shpjegoi Ola. âNjĂ« kokĂ«rr hekur (suplement), nĂ« ShqipĂ«ri kushton 100 lekĂ« tĂ« reja ndĂ«rsa nĂ« Greqi 25 lekĂ« tĂ« reja.â, shtoi ajo.
Nisur nga ky hendek në çmime profesor Ciko kreu gjatë pranverës së këtij viti një studim të gjerë duke analizuar 150 produkte nga Shqipëria dhe homologët e tyre në vendet evropiane.
Nga studimi rezulton se nĂ« pranverĂ« tĂ« kĂ«tij viti, çmimi mesatar i produkteve nĂ« tregun shqiptar ishte rreth 80% mĂ« i lartĂ« se çmimi mesatar i tĂ« njĂ«jtave produkte â shitur nga tĂ« njĂ«jtat kompani, nĂ« tregjet e BE-sĂ«.
âNga lista prej 150 produktesh, diferenca mĂ« e lartĂ« (nĂ« pĂ«rqindje) rezulton pĂ«r njĂ« pako ushqimi mĂ«ngjesi, cornflakes, e cila nĂ« ShqipĂ«ri shitet me njĂ« çmim 212% mĂ« tĂ« lartĂ«, ose mbi 3 herĂ« sa çmimi qĂ« shitet nga e njĂ«jta kompani nĂ« vendin europian nga ajo vjenâ, tha ai.
Ămimet me diferencĂ«n mĂ« tĂ« lartĂ« studimi i vĂ« re tek tre kategori: ushqimet pĂ«r bebe, ushqimet dhe ushqimet pĂ«r kafshĂ«. Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« pĂ«rftuara nga studimi ushqimi pĂ«r bebe, rezulton me mesataren mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« ndryshimit tĂ« çmimit.
âPĂ«r kĂ«tĂ« kategori, mesatarja e çmimeve tĂ« produkteve tĂ« shitura nĂ« ShqipĂ«ri Ă«shtĂ« 147% mĂ« shumĂ«, ose 2 herĂ« e gjysĂ«m sa çmimi i tĂ« njĂ«jtĂ«ve produkte tĂ« shitura nĂ« vendin e BE nga vjen kompania qĂ« i tregton kĂ«to produkteâ, shpjegoi Ciko.
Studimi vë në dukje gjithashtu se të njëjtat produkte që kanë origjinë Bashkimin Evropian, në Shqipëri janë shumë herë më të shtrenjta krahasuar edhe me vende të rajonit.
Në Serbi dhe Kosovë, diferenca e çmimeve luhatet mesatarisht më pak se 15 për qind, ndërkohë që në Shqipëri arrin 71%.
Treg oligopol
Sipas të dhënave të mbledhura nga Faktoje nëpërmjet pyetësorit online, 73% e të anketuarve shprehen se diferenca e çmimeve midis Shqipërisë dhe vendeve të BE-së vjen për shkak të abuzimeve, mungesës së konkurrencës në treg, si dhe mungesës së kontrollit të shtetit.
Eksperti i ekonomisë Eduard Gjokutaj thekson se kjo situatë është tipike e një tregu oligopol, i zotëruar nga grup i vogël individësh. Sipas tij kjo reflektohet në faktin se çmimet mbeten kokëforcisht të larta edhe pse ka pasur një forcim të valutës vendase kundrejt valutave të huaja.
âNĂ« kushtet kur rĂ«nia e valutave tĂ« huaja, me tĂ« cilat blihen kĂ«to produkte nĂ« tregjet e huaja kanĂ« njĂ« rĂ«nie me 25%, qĂ« tĂ« paktĂ«n duhet tĂ« transmetohej deri nĂ« njĂ« 15% efekt nĂ« ulje tĂ« çmimeve tĂ« para dy viteve, nĂ«se llogaritim koston e shtuar tĂ« fuqisĂ« punĂ«tore, energjisĂ« dhe disa shĂ«rbimeve.â, tha ai.
Profesor Ilir Ciko liston një sërë faktorësh për këtë situatë, përfshirë mungesën e kontrollit, kulturën e mosndëshkimit të kompanive që abuzojnë me konsumatorin si dhe mungesën e konkurrencës në treg.
Megjithatë, ai shtoi se ky deformim i tregut ka pak gjasa të ndryshojë për shkak se konsumatorët kanë pak informacion dhe shoqëria shqiptare është pajtuar dhe bashkëjeton me të keqen.
âMungesa e shpresĂ«s; politizimi ekstrem i çdo çështjeje publike dhe gojĂ«-mbyllja e intelektualĂ«ve;â , pĂ«rkthehet si pas tij nĂ« mungesĂ« totale tĂ« reagimit qytetar, mungesĂ« tĂ« mekanizmave mbrojtĂ«s dhe interesit pĂ«r tĂ« mbrojtur konsumatorin nga shteti dhe pseudo-shoqĂ«ria-civile.
Vetëm pas adresimit të këtyre faktorëve, thekson profesor Ciko, mund të flasim për nivelin e taksave të konsumit, kostot e transportit, vlerësimin e lekut ndaj euros, madhësinë e tregut apo elementë të tjerë që në këtë diskutim, janë tepër dytësorë.
Elefanti në dhomë
Rritja e ndjeshme e çmimeve po i detyron familjet shqiptare të blejnë më pak ushqime. Sipas të dhënave të anketës së Faktoje mbi koston e ushqimeve në Shqipëri dhe BE, 94% e të anketuarve pohojnë se blejnë më pak produkte se një vit më parë, ndërkohë që 76% e tyre thonë se kanë reduktuar blerjet e ushqimeve të ndryshme.
âJam detyruar tĂ« ble mĂ« pak nĂ« sasi dhe tĂ« tregohem e kujdesshme sepse nuk mĂ« del,â tha Alma Morina. âGjysma e rrogĂ«s qĂ« marr mĂ« duhet vetĂ«m pĂ«r ushqimet bazĂ«, pa llogaritur asgjĂ« tjetĂ«r,â shtoi ajo.
Profesor Ilir Ciko tregon se studimi i tij është lexuar me interes të lartë nga drejtues e përfaqësues të institucioneve që merren me konkurrencën dhe mbrojtjen e konsumatorit, por ai i sheh institucionet si të pafuqishme për të bërë ndryshimin.
âPĂ«r shumĂ« syresh studimi Ă«shtĂ« si njĂ« elefant tepĂ«r i madh brenda hapĂ«sirĂ«s sĂ« komoditetit ku rrinĂ«,â tha Ciko. âMund tĂ« duket paradoksale por besoj se ndryshimi mund tĂ« vijĂ« nga kompanitĂ«, sigurisht nĂ«n presionin e zĂ«rit tĂ« qytetarĂ«veâ, shtoi ai. Â
Sipas Gjokutajt ulja e TVSH-së së ushqimeve është një masë që do ta lehtësonte disi situatën, por gjithsesi nënvizon se kambanat bien mbi Autoritetin e Konkurrencës. Megjithatë, pritje të zgjimit të institucione dhe kompanive shumë shqiptarë do të vazhdojnë ti drejtohen tregut në vendet fqinje.
âNĂ« dy javĂ«t e ardhshme kam rrugĂ«n e radhĂ«s pĂ«r nĂ« Kostur,â tha Ola. âKam llogaritur qĂ« tĂ« shkoj edhe njĂ«herĂ« para ndĂ«rrimit tĂ« viteveâ, pĂ«rfundoi ajo.
Në linkun më poshtë gjeni intervistën e plotë me profesor Ilir Ciko.
Projekti Rajonal â SEE Check Networkâ, qĂ« ka nĂ« themel luftĂ«n ndaj dezinformimit dhe keqinformit, nĂ« partneritet me Faktoje nĂ« ShqipĂ«ri dhe Open Data nĂ« KosovĂ«, tĂ« mbĂ«shtetur nga Komisioni Europian sapo ka hapur thirrjen pĂ«r propozime projekti.
Klikoni në linkun më poshtë për të gjitha informacionet:
Pretendimi: Kjo foto shfaqPapë Franceskun duke marrë rreze dielli në plazh
Verdikti: Gjeneruar me AI
Fotografitë e krijuara nga inteligjenca artificiale (IA) po bëhen gjithnjë e më të avancuara për të krijuar imazhe që ndahen në rrjet dhe tërheqin klikime dhe ndjekës. Një shënjestër e dashur e këtyre produkteve të gjeneruara me AI është dhe Papë Francesku, i cili prezantohet në poza jo të zakonshme për një udhëheqës fetar, duke ngjallur interes.
NjĂ« nga kĂ«to imazhe Ă«shtĂ« dhe ai i PapĂ«s duke marrĂ« rreze dielli nĂ« plazh. âEdhe Papa i âshmangetâ vapĂ«sâ, shkruhet nĂ« tekstin qĂ« shoqĂ«ron kĂ«tĂ« foto tĂ« postuar nĂ« Facebook. Â
Verifikimi i mĂ«tejshĂ«m i fotos zbulon se ajo Ă«shtĂ« gjeneruar nga njĂ« version online i softuerit mĂ« tĂ« avancuar tĂ« inteligjencĂ«s artificiale (IA), tĂ« quajtur âMidjourneyâ.
NĂ«se do tâa shohim foton me vĂ«mendje do kuptojmĂ« menjĂ«herĂ« qĂ« ajo Ă«shtĂ« e gjeneruar me inteligjencĂ« artificiale. Karrigia e palosshme e PapĂ«s Françesk ka dy pale kĂ«mbĂ« qĂ« zhduken nĂ« pjesĂ«n e poshtme ndĂ«rkohĂ« qĂ« çadra e diellit duket sikur Ă«shtĂ« e ngulur drejt e nĂ« barkun e tij.
Dobësia kryesore e IA-së fotografike është përshkrimi i duarve dhe këmbëve, kryesisht gishtave. Në këtë foto Papa ka 6 gishta në këmbë dhe vetëm tre gishta në dorën e majtë.
Këto krijime mbajnë gjurmë të artificialitetit të tyre dhe është e nevojshme të shihen me vëmendje para se ti besoni dhe shpërndani ato.
Shqipëria eksporton mbetje të rrezikshme dhe jo të rrezikshme. Ministria e Mjedisit deklaroi për Faktoje se gjatë vitit 2023 dhe deri më tani janë dhënë 84 autorizime për eksport të mbetjeve të tilla.
Të dhëna të siguruara nga Faktoje dëshmojnë se Shqipëria eksporton mbetje të rrezikshme dhe jo të rrezikshme. Ministria e Turizmit dhe Mjedisit konfirmoi zyrtarisht se gjatë vitit 2023, janë lëshuar në total 56 autorizime për eksportin e mbetjeve të rrezikshme dhe jo të rrezikshme jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë dhe kalim tranzit nëpër territorin e Republikës së Shqipërisë.
Për vitin 2024 deri në muajin gusht, nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit janë lëshuar në total 28 autorizime për eksportin e mbetjeve të tilla apo kalim transit.
NĂ« pĂ«rgjigjen e saj Ministria e Mjedisit nuk pĂ«rcakton tipologjinĂ« e kĂ«tyre mbetjeve dhe as industritĂ« prej tĂ« cilave ato gjenerohen, ndĂ«rsa thekson se pĂ«r kodet e mbetjeve, tĂ« cilat nuk mund tĂ« trajtohen, riciklohen, ripĂ«rdoren apo asgjĂ«sohen nĂ« vendin tonĂ«, dispozita ligjore pĂ«r tâi eksportuar nĂ« vendet tâi cilat i mundĂ«sojnĂ« kĂ«to procese, Ă«shtĂ« e rregulluar.
âNĂ« Katalogun e mbetjeve, nga 953 specifikime kodi mbetje ne total, 418 prej tyre klasifikohen si mbetje tĂ« rrezikshme. Mbetjet nuk duhet tĂ« ruhen nĂ« vendndodhje pĂ«r njĂ« periudhĂ« mĂ« tĂ« gjatĂ« se 1 vit nĂ« qoftĂ« se ato janĂ« tĂ« pĂ«rcaktuar pĂ«r asgjĂ«sim ose jo mĂ« shumĂ« se 3 vjet nĂ«se ato janĂ« tĂ« paracaktuar pĂ«r riciklim/trajtimâ, bĂ«n tĂ« ditur ministria.
E pyetur pĂ«r destinacionin e mbetjeve tĂ« rrezikshme dhe jo tĂ« rrezikshme qĂ« eksportohen, ministria u pĂ«rgjigj pĂ«r vendet ku pĂ«rfundojnĂ« âmbetjetâ, nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, pra jo ato pĂ«r tĂ« cilat kĂ«rkohen procedura tĂ« veçanta: âVendet janĂ« si mĂ« poshtĂ«: Greqia, Maqedonia e Veriut, Italia, Sllovenia, Polonia, Gjermania, Turqia, Bullgaria, Hollanda, Belgjika etjâ, njofton Ministria e Turizmit dhe Mjedisit.
Debati në Parlament për mbetjet e dyshuara si të rrezikshme
ĂĂ«shtja e ngarkesĂ«s prej 100 kontenierĂ«sh tĂ« nisura nga porti i DurrĂ«sit, me mbetje tĂ« dyshuara si tĂ« rrezikshme, nĂ« fillim tĂ« muajit korrik me destinacion TajlandĂ«n hapi sot punimet e parlamentit nĂ« njĂ« interpelancĂ« tĂ« posaçme me kryeministrin Edi Rama, tĂ« kĂ«rkuar nga kreu i grupit demokrat Gazmend Bardhi.
Gjatë interpelancës, Bardhi u shpreh se ka dyshime serioze se Shqipëria është përfshirë në tregti të paligjshme të mbetjeve të rrezikshme.
âKa pasur disa reagime kontradiktore nga disa institucione pĂ«rgjegjĂ«se pak ditĂ« kur doli lajmi. NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ« ka dyshime serioze se ShqipĂ«ria ka shkelur njĂ« sĂ«rĂ« marrĂ«veshjesh, MarrĂ«veshjen e Bazelit, Traktatin e VrashavĂ«s. ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« pĂ«rfshirĂ« nĂ« tregti tĂ« paligjshme tĂ« mbetjeve tĂ« rrezikshmeâ, theksoi Bardhi.
Për rastin e ngarkesës, kryeministri Rama tha se nuk janë mbetje të rrezikshme.
âEksporti i mallrave nĂ« fjalĂ« nuk Ă«shtĂ« eksport mbetjesh tĂ« rrezikshme. Gjithashtu, praktika doganore e kĂ«tyre eksporteve ka tĂ« bashkĂ«ngjitur certifikatĂ«n e analizĂ«s sĂ« mallit, nga laboratori i njĂ« vendi tĂ« BE-sĂ«, i cili konfirmon deklarimin e subjektit.
NĂ« tĂ« dyja rastet atij tĂ« transportit, nga Elbasani drejt TajlandĂ«s dhe atij nga Kosova drejt KinĂ«s, mallrat e deklaruara si okside/hidrokside hekuri apo koncentrat zinku, janĂ« transportuar nga Porti i DurrĂ«sit drejt porteve evropiane me tĂ« gjithĂ« dokumentacionin pĂ«rkatĂ«s pĂ«rmes linjave kontejnerike ndĂ«rkombĂ«tare me njĂ« reputacion tĂ« padiskutueshĂ«m nĂ« botĂ«n e transportit detar kanĂ« qĂ«ndruar e janĂ« magazinuar pĂ«rkohĂ«sisht nĂ« vende tĂ« Bashkimit Europian, ku askush nuk i ka penguar. MĂ« pas janĂ« lejuar tĂ« vijojnĂ« normalisht itinerarin e tyreâ, deklaroi kryeministri duke pĂ«rsĂ«ritur qĂ«ndrimin e shprehur mĂ« herĂ«t dhe nga Ministria e Mjedisit se nuk Ă«shtĂ« lĂ«shuar asnjĂ« autorizim pĂ«r rastin, duke qenĂ« se njĂ« autorizim i tillĂ« Ă«shtĂ« i nevojshĂ«m vetĂ«m nĂ« rastet e eksportit tĂ« mbetjeve tĂ« rrezikshme apo jo tĂ« rrezikshme.
Lidhur me prodhimin dhe trajtimin e mbetjeve tĂ« rrezikshme nĂ« ShqipĂ«ri, Rama dha njĂ« pĂ«rgjigje tĂ« pĂ«rgjithshme duke cituar ligjin, pa hyrĂ« nĂ« raste konkrete: âA prodhohen mbetje nga proceset industriale dhe teknologjike nĂ« ShqipĂ«ri?
Sigurisht që po dhe është më se normale. Ndër to, ka mbetje të rrezikshme dhe jo të rrezikshme. A ka një kontroll të këtyre mbetjeve të rrezikshme? Patjetër. Ku depozitohen? Si asgjësohen? A ka gjurmueshmëri të tyre nga prodhimi deri në asgjësim?
Mbetjet e rrezikshme sipas ligjit 10463/2011 pĂ«r Menaxhimin e Integruar tĂ« Mbetjeve trajtohen nĂ«pĂ«rmjet procesit tĂ« rikuperimit, tĂ« riciklimit, tĂ« asgjĂ«simit sipas metodave ligjore tĂ« pĂ«rcaktuara. Konkretisht trajtimi i mbetjeve tĂ« rrezikshme sipas lejes mjedisore kryhet nĂ« vendndodhje nĂ«pĂ«rmjet operacioneve tĂ« rikuperimit ose ato grumbullohen, transportohen dhe asgjĂ«sohen nĂ« mĂ«nyrĂ« pĂ«rfundimtare nga subjekte tĂ« licencuaraâ
Dyshimet e ngritura nga BAN
 NĂ« njĂ« komunikim me Faktoje, organizata jo qeveritare amerikane, âBazel Action Networkâ (BAN) thekson se ata u vunĂ« nĂ« dijeni nga burime anonime pĂ«r njĂ« dĂ«rgesĂ« tĂ« dyshuar me mbetje te rrezikshme.
âBAN dyshon se dĂ«rgesat janĂ« pluhur nga Furrat e ArkĂ«s Elektrike (EAF) tĂ« mbledhur nga filtrat e kontrollit tĂ« ndotjes. Ky pluhur i furrĂ«s, i cili kĂ«rkon trajtim, Ă«shtĂ« njĂ« mbetje e rrezikshme qĂ« zakonisht vjen nga riciklimi i çelikut tĂ« pĂ«rdorur dhe pĂ«rmban okside metalike toksike si kadmiumi dhe kromi, tĂ« cilat janĂ« tĂ« dĂ«mshme pĂ«r shĂ«ndetin dhe mjedisin.
NĂ«se konfirmohet se Ă«shtĂ« mbetje e rrezikshme, sipas dispozitave tĂ« KonventĂ«s sĂ« Baselit, Traktatit tĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara qĂ« rregullon tregtinĂ« e mbetjeve tĂ« rrezikshme dhe tĂ« tjera, eksporti pa njoftim dhe pĂ«lqim tĂ« mĂ«parshĂ«m ndĂ«rmjet vendeve tĂ« pĂ«rfshira Ă«shtĂ« i paligjshĂ«m dhe njĂ« akt kriminal. Ato duhet tĂ« konfiskohen dhe tĂ« kthehen nĂ« ShqipĂ«riâ, thekson organizata.
Sipas organizats amerikane, 100 kontejnerët në fjalë u transportuan në korrik nga Shqipëria në Trieste, Itali, ku ata u ngarkuan në dy anije Maersk, MAERSK CAMPTON dhe MAERSK CANDOR.
âNdĂ«rsa dy anijet po lundronin drejt AzisĂ« Juglindore pĂ«rmes bregut perĂ«ndimor tĂ« AfrikĂ«s, BAN dhe partnerĂ«t e saj ngritĂ«n alarmin dhe u pĂ«rpoqĂ«n tĂ« ndalonin anijetâ, shton mĂ« tej BAN.
Ministria e Mjedisit: Kompania nuk ofroi të dhëna mbi destinacionin e ngarkesës
E pyetur për këtë ngarkesë të dyshuar të rrezikshme, Ministria e Turizmit dhe Mjedisit tha për Faktoje se nuk ka dhënë asnjë autorizim dhe si rrjedhojë kompania nuk ka paraqitur të dhëna mbi destinacionin e ngarkesës.
âJu informojmĂ« se institucionet ligj zbatuese shqiptare janĂ« angazhuar qĂ« nĂ« sinjalizimin e parĂ« tĂ« kĂ«tyre dyshimeve dhe kanĂ« kryer veprime hetimore tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta me ZyrĂ«n kundĂ«r mashtrimit tĂ« Bashkimit Evropian (OLAF), si dhe MTM ka referuar rastin pranĂ« autoriteteve doganore me qĂ«llim investigimin dhe vlerĂ«simin e situatesâ, njofton MTM.
Drejtoresha e organizatĂ«s âEcological Alert and Recovery â Thailand (EARTH)â, Penchom Saetang tha pĂ«r Faktoje se 816 tonĂ« mbetjet nĂ« bordin e dy anijeve nĂ« 100 kontejnerĂ« besohet se mbajnĂ« pluhur toksik tĂ« furrave sĂ« çelikutâ. Ashtu si dhe BAN, edhe kjo organizatĂ« thekson se: ânĂ«se konfirmohet se janĂ« mbetje tĂ« rrezikshme, nga dispozitat e KonventĂ«s sĂ« Bazelit, Traktati i Kombeve tĂ« Bashkuara qĂ« rregullon tregtinĂ« e mbetjeve tĂ« rrezikshme dhe tĂ« tjera, kontejnerĂ«t mund tĂ« sekuestrohen dhe tĂ« kthehen nĂ« ShqipĂ«riâ, thekson znj. Saetang.
Më 24 gusht, Ministria e Infrastukturës dhe Energjisë si edhe Ministria e Turizmit e Mjedisit dolën me një deklaratë të përbashkët në lidhje me skandalin me 816 tonë të dyshuara mbetje toksike, të cilat kanë dalë nga porti i Durrësit me destinacion Tajlandën.
âNĂ« kĂ«to rrethana, nuk mundet qĂ« ShqipĂ«ria tĂ« pranojĂ« apriori rikthimin e ngarkesave tĂ« tilla, aq mĂ« tepĂ«r vetĂ«m mbi bazĂ«n e dyshimeve e tĂ« spekullimeve, pa realizimin e analizave shteruese dhe provave ligjore tĂ« besueshme dhe tĂ« verifikueshmeâ, thuhej nĂ« deklaratĂ«n e pĂ«rbashkĂ«t.
Një video që po qarkullon në rrjete sociale duket se tregon një djalë të ri, i cili shtrihet në autostradë ndërsa dy kamionë i kalojnë përsipër.
Përpara se dikush të frymëzohet nga i riu në video dhe të përpiqet të bëjë një veprim të ngjashëm, duhet saktësuar se gjasat janë që video e mësipërme është e manipuluar.
Me anĂ« tĂ« motorit tĂ« kĂ«rkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti se video daton nĂ« vitin 2018. NĂ« videon e plotĂ«, djaloshi i flet kameras rusisht duke thĂ«nĂ«: âAi momenti kur humb bastin se Rusia do futej nĂ« gjysmĂ«finale,â duke iu referuar Kampionatit BotĂ«ror tĂ« Futbollit tĂ« vitit 2018.
Treguesit kryesorĂ« qĂ« kjo video Ă«shtĂ« manipuluar janĂ« fakti qĂ« kamionĂ«t nuk frenojnĂ« apo pĂ«rpiqen tĂ« devijojnĂ« kur i riu u del pĂ«rpara.Â
Më tej, duket se kamioni i parë, i cili duket sikur i kalon sipër të riut të shtrirë në mes të rrugës, është tepër i ulët. Nëse video do të ishte reale, i riu nuk do të kishte evituar, edhe i shtrirë, përplasjen me të.
Pasi kamioni i parë i kalon sipër, i riu i shtrirë rrotullohet për të ikur, por përpara se të mundet një kamion i dytë kalon mbi të. Në video duket sikur i riu kalon tej për tej rrotave të kamionit të dytë, i padëmtuar. Kjo gjë do të ishte e pamundur nëse video nuk do ishte manipuluar.
Video me gjasa është prodhuar me programe kompjuterike, duke kombinuar dy video të xhiruara në të njejtin vend, nga i njejti kënd, por në kohë të ndryshme. Gjeni më poshtë një demonstrim nga Youtuberi Captain Disillusion.
Një imazh i postuar nga publicisti Alfred Cako duket se tregon dy peisazhe pothuajse identike, njëra pretendohet nga Marsi dhe tjetra nga Algjeria.
NĂ« imazhin e sipĂ«rm, nĂ« peisazh duken dy objekte, roveri Perseverance dhe helikopteri Ingenuity. MegjithatĂ«, kĂ«to dy objekte janĂ« kopjuar nga njĂ« ilustrim i NASA dhe janĂ« mbivendosur nĂ« peisazh.Â
Ky manipulim është bërë shkel e shko, duke mos marrë parasysh përmasat reale të këtyre dy objekteve. Në imazh, dy objektet duken sikur kanë të njejtën madhësi, ndërsa në realitet Perseverance është 2.7 m i gjatë dhe Ingenuity është më pak se 60 cm i gjatë.
Krahasim mes përmasave reale të dy objekteve hapësinore
Krijuesi i imazhit nuk ka marrë parasysh faktin që është e pamundur të shkrepësh një foto të tillë në Mars. Aktualisht janë pesë rovera të NASA që veprojnë në sipërfaqen e Marsit. Secili prej tyre është ndërtuar posaçërisht për të studiuar veçori të caktuara të planetit. I vetmi rover tjetër në veprim përveç Perseverance është Curiosity, i cili u hodh në vitin 2012. Ai ndodhet afërsisht 3700 km nga vendi i uljes së Perseverance në Kraterin Jazzer
Fotot e vetme që tregojnë dhe Ingenuity dhe Perseverance janë bërë me kamerën e montuar në krahun e roverit më të fundit të NASA. Në këtë mënyrë, roveri Perseverance ishte në gjendje të bënte një selfie me helikopterin Ingenuity aty pranë.
Selfie e Perseverance dhe Ingenuity (në sfond) në Mars
Foto që pretendohet se tregon Marsin nuk mund të gjendet në faqen e NASA apo të agjensisë hapësinore kineze (CNSA), të vetmet agjensi që kanë dërguar rovera në Mars. Asnjë nga këto agjensi nuk e ka prezantuar këtë foto si pamje nga Marsi.
Fotografi Gregory Rohart konfirmoi pĂ«r AFP se ai kishte shkrepur vĂ«rtet foton e poshtme nĂ« Algjeri, mĂ« 6 janar 2009. âUnĂ« e bĂ«ra kĂ«tĂ« foto nĂ« Algjeri duke ecur nĂ« shkretĂ«tirĂ«n Tadrart,â shpjegoi ai. âSi fotograf, padyshim qĂ« nuk mĂ« pĂ«lqen qĂ« njĂ« nga fotot e mia tĂ« pĂ«rdoret pa marrĂ«veshjen time, dhe aq mĂ« pak qĂ« ajo tĂ« devijohet nga kuptimi i saj origjinal.â
Foto e âMarsitâ dukshĂ«m Ă«shtĂ« prodhuar duke manipuluar foton e Rohart. Kjo vĂ«rrehet nĂ« hijet qĂ« janĂ« tĂ« njejta nĂ« dyja imazhet.
IntervistĂ« me profesor Ilir Ciko, autor i studimit âBĂ«huni EuropianĂ«! NjĂ« udhĂ«tim transformues pĂ«rmes Ă«ndĂ«rrave, modeleve, pritshmĂ«rive, dhe realitetitâ.
Studimi tregon se çmimi mesatar i produkteve të shitura në tregun shqiptar nga tre kompani europiane ishte +79.7 për qind më i lartë se çmimi mesatar i të njëjtave produkte, të shitura në të njëjtën kohë dhe nga të njëjtat kompani, në tregjet e BE-së.
1.      Profesor Ciko, si i përzgjodhët mostrat e 150 produkteve që analizuat? A kishte ndonjë kriter të veçantë për këtë përzgjedhje?
Studimi përmban metodologjinë e plotë të ndjekur për përzgjedhjen produkteve që janë pjesë e analizës, përfshirë kriteret e ndjekura në proces. Mund ta përmbledh me pak fjalë duke treguar se produktet janë përzgjedhur në mënyrë të njëjtë nga secila prej tre kompanive europiane që janë pjesë e studimit (50 produkte nga secila kompani), si dhe pjesë e 13 kategorive të ndryshme produktesh (ushqim, detergjente, kozmetikë, ndriçim, pajisje dhomash, ilaçe pa recetë, kujdesi për flokët e lëkurën etj.), duke përzgjedhur në mënyrë rastësore 10 produkte për çdo kategori dhe, për nga rëndësia që ka për konsumatorin shqiptar, 30 produkte për kategorinë e produkteve ushqimore. Kritere të tjera të përdorura ka qenë larmia sa më e madhe e produkteve të përzgjedhura (produkte të ndryshëm brenda së njëjtës kategori) dhe kriteri domethënës (produkte që blihen rregullisht nga konsumatori shqiptar dhe jo të veçantë). Gjithashtu, nga studimi janë përjashtuar produktet në oferta, si në Shqipëri ashtu dhe në vendet nga importohen, produktet e luksit, produktet sezonalë (fruta apo perime të freskëta) si dhe produktet mbi të cilat aplikohen taksa specifike (cigare, pije alkoolike), e gjithë kjo për të mundësuar një krahasim sa më objektiv të çmimeve dhe shmangur në maksimum efektet e faktorëve jo-thelbësorë. Së fundi, për të mundësuar krahasimin e çmimeve, janë përfshirë në listë ato produkte për të cilat janë të disponueshme çmimet e shitjes online në tregun vendas, dhe atë europian nga e ka origjinën secila kompani, apo vendet e tjera të përfshira në studim.
2.      Cili është produkti me diferencën më të lartë në çmime?
Nga lista prej 150 produktesh, diferenca më e lartë (në përqindje) rezulton për një pako ushqimi mëngjesi, cornflakes, e cila në Shqipëri shitet me një çmim 212% më të lartë, ose mbi 3 herë sa çmimi që shitet nga e njëjta kompani në vendin europian nga ajo vjen. Ndërsa si kategori, ushqimi për bebe, rezulton me mesataren më të lartë të ndryshimit të çmimit. Për këtë kategori, mesatarja e çmimeve të produkteve të shitura në Shqipëri është 147% më shumë, ose 2 herë e gjysëm sa çmimi i të njëjtëve produkte të shitura në vendin e BE nga vjen kompania që i tregton këto produkte.
3.      Po ai me diferencën më të ulët?
Diferenca më e ulët nga 150 produktet rezulton për një aksesor banjoje, i cili shitet në Shqipëri 24% më shumë se çmimi i të njëjtit produkt shitur nga e njëjta kompani në vendin europian nga ajo vjen.
4.      A mund të na jepni disa shembuj të faktorëve që kontribuojnë çmimet më të larta në Shqipëri krahasuar me BE-në?
Janë plot faktorë por ndër më të rëndësishmit do të rendisja: mungesa e kontrollit të kompanive të mëdha; mungesa e shembujve realë të ndëshkimit të kompanive të mëdha që abuzojnë me konsumatorin; paragjykimi e besimi i gabuar se kompanitë e njohura ndërkombëtare që operojnë në Shqipëri nuk përfshihen në praktika të dëmshme për konsumatorin vendas; mungesa e frikës ndaj shtetit e kompanive të mëdha; mungesa e konkurrencës në treg dhe kopjimi i modelit monopol midis atyre pak kompanive që zotërojnë tregun; varësia dhe lidhjet e politikës me interesat e bizneseve të mëdha; burokracia, paaftësia dhe korrupsioni i përhapur në institucione; pamundësia e konsumatorit për zgjedhje alternative; mungesa e prodhimit vendas; marrëveshjet e fshehta mes operatorëve që dominojnë tregun; mungesa e informacionit për konsumatorët; pajtimi dhe bashkëjetesa me të keqen; mungesa e shpresës; politizimi ekstrem i çdo çështjeje publike; gojëmbyllja e intelektualëve; mungesa totale e reagimit qytetar; mungesa e mekanizmave mbrojtës dhe interesit për të mbrojtur konsumatorin, shtetërore, e ca më tepër ato të pseudo-shoqërisë-civile. Pas këtyre mund të flasim për nivelin e taksave të konsumit, kostot e transportit, vlerësimin e lekut ndaj euros, madhësinë e tregut apo elementë të tjerë që në këtë diskutim, janë tepër dytësorë.
5.      A ka pasur ndonjë reagim zyrtar lidhur me studimin tuaj?
Jo, asnjë reagim zyrtar deri më tani. Di që studimi është lexuar me interes të lartë nga drejtues e përfaqësues të institucioneve që duhet të merren me këtë problem të çdo qytetari shqiptar, por më ngjan se për shumë syresh studimi është si një elefant tepër i madh brenda hapësirës së komoditetit ku rrinë.
6.      ĂfarĂ« masa rekomandoni qĂ« tĂ« merren nĂ« kĂ«tĂ« drejtim?
Mund të duket paradoksale por besoj se ndryshimi mund të vijë nga kompanitë, sigurisht nën presionin e zërit të qytetarëve. Në studim e kam trajtuar gjerësisht se pse institucionet janë realisht të pafuqishme për të bërë ndryshim, edhe sikur befas të marrin vullnetin e plotë që u jep, e kërkon ligji. Por deri më sot, ende nuk ka asnjë reagim nga kompanitë, çmimet mbeten të pandryshuara nga tre muaj më parë, kur u realizua studimi.
7.      A mendoni se politika e qeverisë dhe subvencionet mund të ndihmojnë në uljen e çmimeve dhe, nëse po, si mund të implementohen më mirë këto masa?
SĂ« pari mendoj se ka plot vend pĂ«r tĂ« zbatuar pa vonesĂ« e hezitim ligjin, e mĂ« pas ndoshta pĂ«r tĂ« rishikuar me kujdes legjislacionin mbi konkurrencĂ«n, kjo as duke u shfajĂ«suar pĂ«rjetĂ«sisht se Ă«shtĂ« legjislacioni qĂ« na kufizon, e as duke mos u kufizuar nĂ« kopjimin shabllon tĂ« modeleve qĂ« na serviren. ĂshtĂ« njĂ« fushĂ« e brishtĂ« por tepĂ«r e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r funksionimin e tregut dhe Ă«shtĂ« thelbĂ«sore qĂ« ShqipĂ«ria tĂ« adaptojĂ« legjislacionin qĂ« i pĂ«rshtatet mĂ« sĂ« miri kontekstit specifik tĂ« saj, nĂ« pĂ«rputhje me praktikat mĂ« tĂ« mira ndĂ«rkombĂ«tare, se sa kĂ«rkesave tĂ« burokratĂ«ve tĂ« Brukselit. Hapja e tregut, promovimi i konkurrencĂ«s, vĂ«nia e interesit publik mbi interesat e kompanive private janĂ« hapat e domosdoshĂ«m pĂ«r trajtimin afatgjatĂ« tĂ« problemit. PĂ«r subvencione nuk bĂ«het kurrsesi, nuk kanĂ« asnjĂ« lidhje me kĂ«tĂ« problem. Cmimet mund dhe duhet tĂ« ulen nĂ« normalitet, dhe jo tĂ« kompensohen konsumatorĂ«t po nga taksat qĂ« ata paguajnĂ«.
8.      A duhet të ulet TVSH-ja për ushqimet bazë? Mendoni se do të zbuste disi shtrenjtimin e buxhetit të familjeve?
ĂshtĂ« njĂ« ndĂ«r politikat fiskale qĂ« e kam mbĂ«shtetur nĂ« studim, pĂ«r tĂ« ndjekur praktikĂ«n e vendeve europiane si Itali, Gjermania etj. qĂ« pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur konsumatorĂ«t e veçanĂ«risht shtresĂ«n e mesme dhe tĂ« varfĂ«r tĂ« shoqĂ«risĂ«, zbatojnĂ« TVSH mĂ« tĂ« ulĂ«t pĂ«r produktet ushqimore. Fiskalizimi dhe digjitalizimi i bizneseve dhe administratĂ«s tatimore sot e mundĂ«son krejt lehtĂ« kĂ«tĂ« gjĂ«, nĂ«se gjendet vullneti. Kjo masĂ« lehtĂ«son, por sigurisht nuk Ă«shtĂ« zgjidhja e problemit qĂ« po diskutojmĂ«.
9.      Si mund të kontribuojnë sektorët e bujqësisë dhe industrisë për të përmirësuar situatën e çmimeve në Shqipëri?
Prodhimi vendas e gjen ende me vĂ«shtirĂ«si rrugĂ«n e hyrjes nĂ« marketet e mĂ«dha qĂ« operojnĂ« sot nĂ« ShqipĂ«ri, disa prej tyre tregtojnĂ« thuajse ekskluzivisht vetĂ«m produkte tĂ« importuara dhe rrallĂ« e tek ndonjĂ« produkt vendas. Sigurisht prodhimit vendas i duhet shumĂ« punĂ« pĂ«r tĂ« arritur cilĂ«sinĂ« dhe afrimin me konsumatorin pĂ«r tĂ« qenĂ« i kĂ«rkuar nga operatorĂ«t e tregut qĂ« ta vendosin atĂ« krah mĂ« krah me produktet e importuara qĂ« ata tregtojnĂ«, pa pĂ«rmendur kĂ«tu skepticizmin e tepruar tĂ« konsumatorit shqiptar ndaj prodhimit vendas dhe besimin e lartĂ« tĂ« tij nĂ« cilĂ«sinĂ« e produkteve europiane. NĂ« fakt, studimi tregon se pikĂ«risht kjo Ă«shtĂ« nyja qĂ« mundĂ«son sot kompanitĂ« qĂ« tĂ« tregtojnĂ« nĂ« vend produktet europiane, tâi shesin ato me njĂ« çmim shumĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« se sa nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« duhet tĂ« ishin â shfrytĂ«zimi i besimit qĂ« konsumatori ka ndaj kĂ«tyre produkteve dhe mundĂ«sisĂ« sĂ« kufizuar nĂ« zgjedhje. Dhe sĂ« fundi, marketet e mĂ«dha nuk kanĂ« interes tĂ« lartĂ« pĂ«r prodhimin vendas pasi me tĂ« nuk mund tĂ« realizojnĂ« marzhe fitimi tĂ« larta, krahasuar me produktet qĂ« ato sot importojnĂ«.
10.    Si e parashikoni evoluimin e çmimeve të ushqimeve në Shqipëri në të ardhmen?
Mendoj se është çështje që kërkon vëmendje, debat dhe veprim. Se përshembull, sa vlerë ka të diskutohet për një rritje 5 apo 10 përqind të pensioneve apo pagave, kur kemi një problem kolosal me çmimet e produkteve ushqimore që rezultojnë sa dyfishi i atyre që duhet të jenë në treg. Ulja e çmimeve drejt çmimeve europiane është në dobi të pensionistëve e patronazhistëve, të arsimtarëve e gazetarëve, të nëpunësve të shtetit e atyre që punojnë çdo ditë me punë të ndershme për të mbajtur familjet e tyre, por dhe për turistët që jo rrallë habiten me çmimet kur vijnë në Shqipëri, e në fund të fundit edhe për kompanitë, që duke ofruar çmime europiane mund dhe do e kuptojnë se mund të shesin më shumë në Shqiperi, edhe për ata që sot janë të privuar apo që blejnë më pak, se aq munden.
Pretendimi: Kjo është video e bustit të Skënderbeut që i ngjason Edi Ramës
Verdikti: Gjeneruar me AI
Pas debatit që ngjalli në fund të gushtit përurimi i bustit të Skënderbeut në një komunitet arbëresh në Itali, që për shumëkënd ngjasonte me portretin e kryeministrit Rama, në rrjet janë krijuar shumë meme e video humoristike.
Një prej këtyre videove është edhe ajo ku bustit të Skënderbeut i është përshtatur fytyra e kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama, përmes teknologjisë së inteligjencës artificiale.
Megjithëse kjo video është menduar si një formë satire dhe humori, ajo hap një debat të rëndësishëm për ndikimin dhe rreziqet që vijnë nga manipulimi i imazheve dhe videove me inteligjencë artificiale.
Teknologjia e inteligjencĂ«s artificiale ka arritur nivele tĂ« larta sofistikimi, duke mundĂ«suar manipulimin e imazheve dhe videove nĂ« mĂ«nyra qĂ« mĂ« parĂ« ishin tĂ« pamundura. Kjo teknologji, e cila pĂ«rfshin âdeepfakeâ-et, mund tĂ« marrĂ« pamjen dhe zĂ«rin e dikujt dhe tâi pĂ«rdorĂ« pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« realitet tĂ« rremĂ«. NĂ« kĂ«tĂ« rast, pĂ«rdorimi i AI-sĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rshtatur fytyrĂ«n e Edi RamĂ«s mbi bustin e SkĂ«nderbeut Ă«shtĂ« njĂ« shembull klasik i sajesave satirike, por qĂ« mund tĂ« ngatĂ«rrojĂ« pĂ«rdoruesit mĂ« pak tĂ« vetĂ«dijshĂ«m.
Për të parandaluar që përmbajtje të tilla të keqinterpretohen, është e rëndësishme që çdo video, foto ose material tjetër i gjeneruar ose i manipuluar me inteligjencë artificiale të shënohet si i tillë. Kjo do të ndihmojë në informimin e audiencës dhe në mbrojtjen e tyre nga dezinformimi. Në vend që të krijohet një ndarje midis realitetit dhe fiksionit, njerëzit do të jenë të vetëdijshëm për natyrën satirike apo humoristike të materialit dhe nuk do të mashtrohen nga pamjet e para.
Pretendimi: Kjo video tregon arrestimin e protestuesve kundër emigrimit në Mbretërinë e Bashkuar
Verdikti: Mungon konteksti
ââââââââââââââââ-
Një video që tregon arrestimin e disa të rinjve nga policia britanike po shpërndahet në rrjete sociale me pretendimin se të arrestuarit ishin protestues kundër politikave të emigrimit.
Postimi i referohet një vale protestash anti-emigrim që përfshiu Mbretërinë e Bashkuar në fund të korrikut 2024, pas një sulmi me thikë që i mori jetën 3 vajzave të vogla në Southport më 29 korrik.
Megjithatë, me anë të motorrit të kërkimit pamor Google Lens Faktoje gjeti se video e mësipërme është botuar në 27 qershor 2024, një muaj para nisjes së protestave në fjalë.
Sipas mediavebritanike, video nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« tregon arrestimin e aktivistĂ«ve tĂ« grupit ambjentalist âJust Stop Oilâ mĂ« 27 qershor 2024.
Sipas një deklarate nga policia e Hackney, aktivistët u arrestuan nën akuzën e komplotit për të prishur infrastrukturën kombëtare:
âNe dimĂ« qĂ« Just Stop Oil planifikojnĂ« tĂ« vandalizojnĂ« aeroporte dhe mijĂ«ra pushues kĂ«tĂ« verĂ«. Sonte oficerĂ«t tanĂ« bĂ«nĂ« gjashtĂ« arrestime gjatĂ« njĂ« eventi nĂ« njĂ« qendĂ«r komunitare nĂ« LondrĂ«n lindore. Ne besojmĂ« se disa nga tĂ« arrestuarit janĂ« organizatorĂ« kyç pĂ«r Just Stop Oil. TĂ« gjithĂ« arrestimet u bĂ«nĂ« nĂ«n njĂ« seksion tĂ« Aktit tĂ« Rendit Publik qĂ« e bĂ«n tĂ« jashtĂ«ligjshme tĂ« komplotohet pĂ«r tĂ« prishur infrastrukturĂ«n kombĂ«tare. Ne do tĂ« vijojmĂ« tĂ« punojmĂ« me operatorĂ«t e aeroporteve dhe tĂ« tjerĂ« pĂ«r tĂ« parandaluar trazira domethĂ«nĂ«se. AktivistĂ«t nuk kanĂ« tĂ« drejtĂ« tĂ« kryejnĂ« akte kriminale qĂ« mund tĂ« rrezikojnĂ« veten dhe tĂ« tjerĂ«t. Ădokush qĂ« prish sigurinĂ« e njĂ« aaeroporti tĂ« sigurohet se do tĂ« trajtohet me shpejtĂ«si dhe fuqishĂ«m.â
MĂ« 20 qershor 2024, dy aktiviste tĂ« âJust Stop Oilâ u arrestuan nĂ«n akuzĂ«n se kishin hedhur bojĂ« portokalli mbi avionĂ«t privatĂ« nĂ« aeroportin Stansed nĂ« Essex. Organizata tha se âpo kĂ«rkonin njĂ« traktat urgjent pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund karburanteve fosile deri nĂ« vitin 2030â.
Pretendimi: Kjo ështëfoshnja shqiptare që mori emrin më të çuditshëm në botë
Verdikti: Mungon konteksti, clickbait
Lajmi intrigues pĂ«r njĂ« foshnjĂ« shqiptare qĂ« ka emrin mĂ« tĂ« çuditshĂ«m nĂ« botĂ«, i publikuar nĂ« 7 shtator nga portali âKape Lajminâ ka tĂ«rhequr vĂ«mendjen e lexuesve nĂ« rrjetet sociale. NĂ« brendĂ«si tĂ« artikullit sqarohet historia kurioze e njĂ« çifti kosovar, i cili vendosi tĂ«  quajĂ« vajzĂ«n e tyre tĂ« lindur nĂ« Gjermani me emrin Krefelda, emĂ«r i frymĂ«zuar nga qyteti gjerman Krefeld.
Lajmi shoqërohet edhe me foton e një foshnjeje, që prezantohet si vajza me emrin që ka habitur gjermanët.
Duke verifikuar më tej këtë lajm, zbulojmë se kemi të bëjmë me një lajm të ricikluar dhe titull që keqinterpreton historinë me qëllim tërheqjen e klikimeve.
MĂ« konkretisht, historia e emrit Krefelda Ă«shtĂ« trajtuar nga media gjermane nĂ« mars 2017, kur familja Konxheli vendosi ta regjistronte me emrin e qytetit ku jetonte. Babai i fĂ«mijĂ«s, Flamuri, shpjegoi nĂ« atĂ« periudhĂ« pĂ«r gazetĂ«n Bild se prindĂ«rit âvendosĂ«m ta pagĂ«zojmĂ« vajzĂ«n me emrin Krefelda si njĂ« shenjĂ« mirĂ«njohjeje pĂ«r qytetin e Krefeld-it pĂ«r gjithçka qĂ« ka bĂ«rĂ« pĂ«r ne.â
Ngjarja u trajtua nga mediat gjermane pasi autoritetet e qytetit ndërhynë, duke përmendur ligjet strikte të emërtimit në Gjermani. Këto rregulla ndalojnë vendosjen e emrave që mund të konsiderohen të papërshtatshëm ose të krijojnë konfuzion. Si rezultat, autoritetet refuzuan emrin, dhe çifti ra dakord që vajza e tyre të quhej Elda.
Vlen të theksohet se fotografia e vajzës gjithashtu nuk është e vërtetë. Fotoja e përdorur në disa artikuj nuk është e foshnjës në fjalë, por një foto stok nga Amazon.
TashmĂ« Elda duhet tĂ« ketĂ« mbushur 7 vjeç dhe ndoshta edhe mund tĂ« argĂ«tohet ndĂ«rsa lexon titujt e shkrimeve qĂ« e trajtojnĂ« historinĂ« e emrit tĂ« saj si njĂ« lajm tĂ« javĂ«s sĂ« fundit.Â
Pretendimi: Financial Times ka pranuar se kemtrajlet nuk janë teori konspirative
Verdikti: Mungon konteksti
ââââââââââââ
NĂ« rrjetet konspiracioniste po qarkullon pretendimi se gazeta britanike âFinancial Times ka pranuarâ se spĂ«rkatja kimike nga avionĂ«t nuk Ă«shtĂ« teori konspirative, por ânjĂ« fenomen i vĂ«rtetĂ«â, qĂ« ndihmon kundĂ«r ngrohjes globale.
Artikulli Ă«shtĂ« botuar nga portali amerikan The Peopleâs Voice, i njohur mĂ« parĂ« si News Punch. Ky i fundit Ă«shtĂ« etiketuar si njĂ« portal burim lajmesh tĂ« rreme. Sipas njĂ« raporti tĂ« vitit 2017 nga Buzzfeed, NewsPunch ishte burimi i dytĂ« mĂ« i madh i lajmeve tĂ« rreme qĂ« ishin shpĂ«rndarĂ« nĂ« Facebook atĂ« vit.
Në përmbajtjen e artikullit, autori propozon përdorimin e teknikave gjeoinxhinierike si modifikimi i rrezatimit diellor (SRM) për të luftuar efektet e ngrohjes globale në Tokë. Ai shpjegon, në teori, avantazhet dhe disavantazhet e këtyre teknikave dhe vështirësitë që mund të hasen në implementimin e tyre, duke theksuar se ato duhet të përdoren krahas ndërmarrjes së masave për uljen e emetimeve të karbonit dhe jo në vend të tyre.
NĂ« asnjĂ« moment artikulli nuk pĂ«rmend kemtrajlet apo teoritĂ« konspirative, e aq mĂ« pak tĂ« âpranojĂ«â se kemtrajlet nuk janĂ« teori konspirative, por fenomen i vĂ«rtetĂ«.
Pretendimi qĂ« qarkullon mes konspiracionistĂ«ve ngatĂ«rron teknologjitĂ« gjeoinxhinierike me âgjurmĂ«t kimikeâ, tĂ« quajtura dhe kemtrajle, tĂ« cilat ekzistojnĂ« vetĂ«m nĂ« teorinĂ« konspirative qĂ« pretendon se qeveritĂ« apo entitete tĂ« tjera keqdashĂ«se spĂ«rkasin fshehurazi kimikate toksike nĂ« atmosferĂ« me anĂ« tĂ« vazhdave tĂ« avullit qĂ« lĂ«nĂ« pas avionĂ«t.
Këtë korrik, liqeni i Ohrit në Pogradec do të priste për herë të parë kampionatin botëror të sporteve të ujit, njohur ndryshe si Formula1 H2O. Eventi që u trumbetua me bujë një vit më parë si promovim për Shqipërinë turistike, u anullua në heshtje.
Esmeralda Topi
Shtatorin e vitit të kaluar, kryetari i Bashkisë së Pogradecit Ilir Xhakolli lajmëroi mbajtjen e kampionatit botëror të sporteve të ujit në liqenin e Ohrit, të njohura nga sportdashësit si garat e Formula 1 H2O.
âDy evente sportive botĂ«rore tĂ« cilat vijnĂ« pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« ShqipĂ«ri, duke promovuar masivisht turizmin e Pogradecit dhe vendit tonĂ«. VĂ«mendje e jashtĂ«zakonshme mediatike botĂ«rore pĂ«r Pogradecin i cili kthehet nĂ« epiqendrĂ«n botĂ«rore tĂ« sporteve ujore pĂ«r 7 ditĂ«.â-premtonte kryebashkiaku Xhakolli.
Fotografi nga profili zyrtar i kryetarit të Bashkisë Pogradec, Ilir Xhakolli në facebook- 6 shtator 2023
Të njëjtin entuziazëm ndau edhe kryeministri Edi Rama, teksa reklamonte ngjarjen sportive në rrjetet e tij sociale.
â43 skuadra nga e gjithĂ« bota do ta kthejnĂ« Pogradecin nĂ« kryeqendrĂ«n botĂ«rore tĂ« sporteve ujore pĂ«r 7 ditĂ«, sepse ShqipĂ«ria e Turistike tanimĂ« Ă«shtĂ« ngjitur nĂ« njĂ« nivel tĂ« ri.ââ shkruante Rama nĂ« rrjetin social facebook.
Fakt
Ndryshe nga sa u premtua një vit më parë, Pogradeci nuk arriti të hyjë në hartën e këtyre garave pasi organizatorët e FORMULA 1H2O u tërhoqën nga marrëveshja.
âPa dhĂ«nĂ« asnjĂ« sqarim, faqja e zyrtare e F1H2O e hoqi garĂ«n zyrtare nga datat e parashikuara dhe nuk dha asnjĂ« sqarim publik nĂ« lidhje me kĂ«tĂ« anullim.â, pohon Bashkia e Pogradecit, teksa thekson se kishte marrĂ« tĂ« gjitha masat e nevojshme pĂ«r mbajtjen e garave nĂ« liqen.
âZyrtarisht nuk disponojmĂ« asnjĂ« dokument pĂ«r anullimin e garĂ«s, apo shkaqet e kĂ«tij anullimi e cila mund tĂ« lidhet me logjistikĂ«n e shumtĂ« qĂ« nevojitej pĂ«r tu ngritur deri edhe tek fondet qĂ« po ashtu nevojiteshin pĂ«r realizimin e saj nga organizatorĂ«t.ââ sqaron mĂ« tej Bashkia.
Kontrata e bashkëpunimit për zhvillimin e kampionatit botëror H2O të Formula 1 për jetski dhe motorrat e ujit u firmos më 6 shtator të vitit të kaluar.
âH2O Racing njoftoi sot se ShqipĂ«ria do tĂ« presĂ« njĂ« raund tĂ« Kampionateve BotĂ«rore tĂ« UIM F1H2O dhe UIM-ABP pĂ«r Aquabike nĂ« Pogradec nĂ« korrik 2024.â, bĂ«hej e ditur nĂ« faqen zyrtare tĂ« F1H2O.
Garat që u panë si mundësi promovimi për Shqipërinë turistike nga zyrtarët e lartë në Shqipëri, nuk u përqafuan nga ekspertë të mjedisit në vend dhe në Maqedoninë e Veriut. Mjedisorët e shihnin kampionatin si kërcënim për ekosistemin e liqenit dhe trashëgiminë kulturore.
50 shoqata të ndryshme jo qeveritare nga Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut u bënë bashkë për të adresuar shqetësimin e tyre pranë autoriteteve shqiptare dhe në UNESCO. Liqeni i Ohrit është në listën e kësaj organizate si pasuri e kombinuar e trashëgimisë, natyrore dhe kulturore që nga korriku i vitit 2019.
Shqetësimin e ngritur nga aktivistët e konfirmon edhe Bashkia e Pogradecit.
âJu bĂ«jmĂ« me dije se gjatĂ« kĂ«saj kohe pati edhe njĂ« reagim nga disa organizata mjedisore nĂ« OhĂ«r tĂ« cilat kĂ«rkuan qĂ« kjo garĂ« tĂ« mos realizohej dhe kĂ«tĂ« ankesĂ« e kanĂ« pĂ«rcjellĂ« edhe nĂ« kryeministri apo pranĂ« organizatorĂ«ve.â, â argumenton Bashkia.
Në mars të këtij viti organizatorët e Formula 1H2O e anuluan kampionatin ndërkombëtar të sporteve të ujit në Shqipëri. Faktoje u interesua pranë organizatorëve mbi arsyet e vendimit për tu tërhequr nga garat e ujit në Pogradec, por deri në momentin e publikimit të këtij artikulli nuk kemi marrë përgjigje.
PĂ«rfundim
Nisur nga verifikimi i kryer dhe tĂ« dhĂ«nat e mbledhura, premtimin e kryebashkiakut tĂ« Pogradecit Ilir Xhakolli se âPogradeci do tĂ« kthehej nĂ« epiqendrĂ«n botĂ«rore tĂ« sporteve ujore pĂ«r 7 ditĂ«â, do ta kategorizojmĂ« si tĂ« pambajtur.
Login
