❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

“Me duart tona”: RomĂ«t qĂ« u detyruan tĂ« pastrojnĂ« krimet e SerbisĂ« nĂ« KosovĂ«

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

Gjatë luftës së viteve 1998-1999 në Kosovë, punonjësit komunalë romë u detyruan të pastrojnë krimet e kryera nga forcat serbe, duke nxjerrë, bartur dhe shpërndarë me duart e tyre trupat e civilëve. Të etiketuar si bashkëpunëtorë të armikut, pas luftës, ata u bënë cak i hakmarrjes.

Njëzet e pesë vjet më parë, Shyhrete Berisha u mor si e vdekur dhe trupi i saj, i plagosur, u tërhoq zvarrë duke e hedhur në një kamion mbi dhjetëra trupa të tjerë. Mes tyre ishin kufomat e burrit dhe të katër fëmijëve të saj. Por Shyhretja, në atë kohë 37 vjeçe, ishte ende gjallë.

“Duhet ta pastrojmĂ« kĂ«tĂ« vend”, kujton ajo tĂ« ketĂ« dĂ«gjuar njĂ« zĂ« tĂ« thoshte, pak pasi forcat serbe vranĂ« anĂ«tarĂ«t e familjes sĂ« saj tĂ« ngushtĂ« dhe tĂ« gjerĂ« qĂ« i kishin mbledhur nĂ« njĂ« kafene nĂ« SuharekĂ«. SerbĂ«t hodhĂ«n granata dore brenda duke vrarĂ« 48 civilĂ«. Shyhretja, kunata e saj, Vjollca, dhe djali nĂ«ntĂ« vjeçar i VjollcĂ«s, Gramozi, mbijetuan.

Ishte pasditja e 26 marsit 1999, dy ditĂ« NATO-ja kishte nisur bombardimet qĂ« do t’i merrte 11 javĂ« pĂ«r tĂ« larguar forcat serbe nga Kosova dhe pĂ«r tĂ« ndalur njĂ« valĂ« masakrash dhe spastrimi etnik tĂ« shqiptarĂ«ve nĂ« KosovĂ«.

E shtrirë në kamion, e plagosur në krah dhe bark, Shyhretja kishte parë trupin e të birit, Altinit, dhe e kishte thirrur me zë të lartë, duke e bërë Vjollcën në mes të trupave të kuptonte se kunata e saj ishte gjallë. Ato kishin vendosur të hidheshin nga pjesa e pasme e kamionit, jo nga anët, që drejtuesit e kamionit të mos i shihnin në pasqyra. Por dikush i pa gjithsesi. Ishte Ali Gjogaj, një pastrues rom komunal, që ishte detyruar nga policia serbe të ndihmonte në fshehjen e kufomave.

“MĂ« kujtohet se kishte romĂ« aty, por nuk mbaja mend asnjĂ« fytyrĂ«â€, thotĂ« Shyhretja pĂ«r BIRN nĂ« njĂ« bisedĂ« pĂ«rmes telefonit nga Gjermania, ku ajo jeton tani. “Pas luftĂ«s, ai (Gjogaj) mĂ« ndali nĂ« rrugĂ« dhe mĂ« tregoi se mĂ« kishte bartur nga kafeneja dhe mĂ« kishte parĂ« edhe nĂ« pasqyrĂ«.”

Në të njëjtën ditë korriku të vitit 2002, Shyhretja dhe Gjogaj të dy dëshmuan kundër ish-presidentit serb, Sllobodan Millosheviç, në gjykimin e tij në Tribunalin e Hagës, gjykatën e Kombeve të Bashkuara për krimet e luftës në ish-Jugosllavi.

“Nuk mund tĂ« them asgjĂ« tĂ« keqe pĂ«r tĂ« (Gjogajn)”, thotĂ« Shyhretja.

Gjogajn, që vdiq në vitin 2016, e ndiqte si hije pas ajo që pa dhe bëri gjatë vitit 1999. Ai ishte një nga punonjësit komunalë romë e ashkali që ishin detyruar nga forcat serbe për të pastruar skenat e krimeve të tyre, duke zhvarrosur, bartur, ngarkuar e shpërndarë në varreza masive trupat e civilëve shqiptarë të Kosovës si pjesë e një përpjekjeje sistematike për të fshehur dëshmitë e krimeve serbe të luftës.

Pas luftës, disa nga ata dhe familjet e tyre u bënë shënjestër e sulmeve të shqiptarëve. Dhe kjo është historia e atyre, shumë prej të cilëve u larguan për të mos u kthyer më kurrë.

“Veç Zoti e din çka kam pa”

Ali Gjogaj duke dëshmuar në një gjyq krimesh lufte në Hagë. Foto: Screenshot GJPNJ.

“NĂ« prill dhe maj 1999, policia na çoi nĂ« njĂ« numĂ«r varrezash masive dhe vendesh ku ishin kryer vrasjet, pĂ«r tĂ« mbledhur dhe ngarkuar kufomat nĂ« kamionĂ« frigoriferikĂ«. Ata u transportuan fillimisht nĂ« garazhe afĂ«r morgut nĂ« Prizren, pastaj nĂ« vende tĂ« tjera, ku u rivarrosĂ«n. Ne ndihmuam nĂ« Prizren, Rahovec, SuharekĂ«, LubizhdĂ«, KorishĂ«, Pastasel, XĂ«rxe, DushanovĂ« dhe vende tĂ« tjera ku trupat do tĂ« varroseshin.”

Derisa po e bënte këtë punë, Gjogaj kishte bërë një hartë, duke shënuar varret e panjohura.

“Pas kĂ«saj, mĂ« nuk munda tĂ« flija. Kisha vazhdimisht ankthe. MĂ« duhej tĂ« punoja pĂ«r tĂ« ushqyer familjen.”

Në vitin 2009, Gjogaj, në atë kohë 56 vjeç, foli në një intervistë me autoren e këtij shkrimi, pak pasi dëshmoi për herë të dytë në Hagë, në një kafene në Prizren, ku ai ende jetonte pavarësisht të paktën dy tentimvrasjeve.

Gjogaj kishte punuar nĂ« ndĂ«rmarrjen publike tĂ« quajtur “Higjiena”, njĂ« kompani pastrimi qĂ« kujdesej edhe pĂ«r varrezat lokale. Kur filloi lufta, shumica e kolegĂ«ve tĂ« tij shqiptarĂ« u pushuan nga puna ose e braktisĂ«n punĂ«n, duke i lĂ«nĂ« romĂ«t pothuajse tĂ« vetĂ«m.

Luljeta Braha, njĂ« zyrtare administrative shqiptare qĂ« vazhdoi tĂ« punonte gjatĂ« luftĂ«s, thotĂ« se ata nuk u paguan. “Na jepnin miell, vaj dhe sheqer. Ata qĂ« punonin nĂ« pastrim nuk kishin as mjete elementare pune.”

Natasa Kandiq, themeluese dhe drejtoreshĂ« e Fondit pĂ«r tĂ« DrejtĂ«n Humanitare nĂ« Beograd, qĂ« pĂ«r dekada ka dokumentuar krimet e luftĂ«s tĂ« kryera gjatĂ« luftĂ«rave tĂ« viteve 1990 nĂ« ish-Jugosllavi thotĂ« se shumica e romĂ«ve “kryen tĂ« gjitha llojet e punĂ«s sĂ« detyrueshme nĂ« KosovĂ«, pĂ«rfshirĂ« edhe varrosjen e trupave tĂ« shqiptarĂ«ve, kryesisht viktima tĂ« ekzekutimeve masive”.

Shumë nga romët apo ashkalitë i bënë këto punë kundër vullnetit të tyre nga frika e ndëshkimit ose të nxitur nga shpërblimet që mund të ndihmonin ata dhe familjet e tyre të mbijetonin. Megjithatë, kishte edhe vullnetarë në polici apo njësitë ushtarake serbe.

“RomĂ«t shpesh silleshin nĂ« vendngjarje menjĂ«herĂ« pasi ishin kryer ekzekutimet, ose ditĂ« mĂ« vonĂ« kur trupat kishin nisur tĂ« dekompozohen”, thotĂ« Kandiq pĂ«r BIRN. “Ata punuan pa maska, doreza apo pajisje tĂ« pĂ«rshtatshme.”

NjĂ« nga kolegĂ«t e Gjogajt, Shefki Salihu, kujtoi njĂ« trokitje tĂ« fortĂ« nĂ« derĂ«n e tij mesnatĂ«n e 6 prillit tĂ« vitit 1999. Ishte shefi i tij serb, Budimir “Buda” Spasiq.

“Ai mĂ« urdhĂ«roi t’i shkoja pas, duke thĂ«nĂ« se ishte diçka me shumë  rĂ«ndĂ«si. Me tĂ« ishin kolegĂ«t e mi Aliu (Gjogaj), Mirsadi (Karce) dhe Isufi (Krasniqi). U nisĂ«m drejt SuharekĂ«s dhe na ndalĂ«n nĂ« poligonin e qitjes nĂ« LubizhdĂ«. Na urdhĂ«ruan tĂ« mos shikonim pas apo pĂ«rreth. PamĂ« vetĂ«m trupat nga dritat e ndezura tĂ« automjeteve ushtarake.”

“Ushtria na urdhĂ«roi tĂ« ngarkonim kufomat nĂ« njĂ« kamion. Ne nuk i kishim as uniformat tona dhe as doreza. Kishte rreth 80 trupa gati tĂ« dekompozuara qĂ« i ngarkuam me duar.”

Si një nga punëtorët e paktë komunalë romë të mbetur në Kosovë, që ishte detyruar nga forcat serbe për të pastruar krimet e tyre në vitin 1999, Salihu foli me autoren e këtij shkrimi më 12 janar 2020 në shtëpinë e tij në Prizren. Ai kishte 6 muaj që kishte dalë në pension. Dy ditë pasi foli, ai vdiq në moshën 61-vjeçare.

Isuf Krasniqi gjithashtu vdiq në vitin 2016.

“Veç Zoti e di çka kam parĂ«â€, pati thĂ«nĂ« Salihu. “S’di si nuk jam çmendur. TĂ« bartje trupat me duar. Ishte e rĂ«ndĂ«. Kishte edhe fĂ«mijĂ«.”

Dy javĂ« pas “pastrimit” tĂ« LubizhdĂ«s, punĂ«torĂ«t e pastrimit ishin dĂ«rguar nĂ« Pastasel tĂ« Rahovecit, ku 119 civilĂ« ishin vrarĂ« mĂ« 31 mars.

“NĂ« Pastasel, trupat kishin filluar tĂ« dekompozoheshin dhe ishin plot me krimba”, kujton Salihu. “Ata na sollĂ«n qese plastike pĂ«r t’i futur trupat.”

Salihu tregoi se u pĂ«rpoq tĂ« mbante shĂ«nime se ku varroseshin trupat. “Kam marrĂ« shumĂ« shĂ«nime gjatĂ« prillit, por mĂ« nga frika i grisa shumicĂ«n e tyre”, tha ai. “MĂ« vonĂ«, mĂ« sĂ« shumti i gjetĂ«m duke mbajtur  mend vendet ku ishin varrosur trupat, edhe kur ishte terr.”

“Po luftoja nĂ« aspektin mental dhe nuk mund t’i tregoja askujt se çka po mĂ« ndodhte”, tha ai.

NjĂ« natĂ« nĂ«ntori tĂ« vitit 1999, 5 muaj pas pĂ«rfundimit tĂ« luftĂ«s, babai i Gjogajt shkoi nĂ« shtĂ«pinĂ« e Salihut pĂ«r ta thirrur pĂ«r ndihmĂ«. “Kur shkova nĂ« shtĂ«pinĂ« e tij, Aliu (Gjogaj) kishte hyrĂ« nĂ«n lavaman tĂ« kuzhinĂ«s. Ai nuk mund tĂ« flinte nga ankthet. Gruaja e tij mĂ« tha se po bĂ«rtiste dhe thirrte me emĂ«r”.

“Rrobat e tij ishin gjithnjĂ« tĂ« pĂ«rgjakura”

Shefki Salihu, i cili u detyrua tĂ« merrte pjesĂ« nĂ« “spastrim”. Foto: BIRN.

Djali i Gjogajt, Hyda, tregoi për BIRN se i ati pinte shumë dhe vuante nga ankthi, tensioni i lartë i gjakut dhe problemet e tiroides.

“Ai filloi tĂ« pinte gjatĂ« luftĂ«s”, thotĂ« Hyda. “NĂ« atĂ« kohĂ« isha shtatĂ« vjeç dhe mbaj mend qĂ« ai mezi fliste ndonjĂ« fjalĂ«. Çka mbaj mend Ă«shtĂ« se rrobat e tij ishin vazhdimisht me plot gjak. Ia lante motra jonĂ« e madhe.”

“Ai vetĂ«m dehej dhe binte. VetĂ«m mĂ« vonĂ« e kuptuam pse pinte kaq shumĂ« dhe pse ishte ai gjak nĂ« rrobat e tij.”

Ai thotĂ« se qĂ« nga pranvera e vitit 1999, i ati “ndryshoi plotĂ«sisht”.

NĂ« dĂ«shminĂ« e tij nĂ« HagĂ«, Gjogaj foli pĂ«r hapjen e varrezave masive. “NjĂ« natĂ« thanĂ«: ‘Mos shkoni sonte nĂ« shtĂ«pi’. Pastaj na dĂ«rguan nĂ« fshatin Shpenadi. NĂ« njĂ« vendgrumbullim mbeturinash, gĂ«rmuam njĂ« gropĂ« ku nxorĂ«m rreth 20 trupa. AsnjĂ« nga trupat nuk ishte me uniformĂ«â€, tha ai. “PlagĂ«t e plumbave ishin tĂ« dukshme nĂ« ata trupa qĂ« ende nuk ishin dekompozuar.”

Paslufta solli probleme të reja për Gjogajn dhe kolegët e tij. Shumë shqiptarë i shihnin romët si bashkëpunëtorë të serbëve dhe ata shpesh u bënë shënjestër hakmarrje nga njerëz të armatosur.

“MĂ« kujtohet njĂ« natĂ« Shefkiu (Salihu) mĂ« thirri sepse disa njerĂ«z tĂ« armatosur kishin hyrĂ« nĂ« shtĂ«pinĂ« e tij, duke i kĂ«rkuar tĂ« largohej”, thotĂ« Besnik Kryeziu, njĂ« tjetĂ«r punonjĂ«s shqiptar i “HigjenĂ«s”. “Kur shkova atje, pashĂ« njerĂ«z qĂ« nuk ishin tĂ« UÇK-sĂ«, tĂ« paktĂ«n jo nga ky rajon. Ata ishin vetĂ«m banda dhe grabitĂ«s me uniforma tĂ« UÇK-sĂ«.”

Disa ditë më vonë, teksa punonin në varreza, Gjogaj e Salihu u përballën sërish me njerëz të armatosur.

“Do t’ua presim kokat”, kujton Kryeziu qĂ« ata po u thoshin Gjogajt e Salihut. “UnĂ« u thashĂ« kĂ«rcĂ«nuesve tĂ« largohen shpejt.”

Duke shĂ«nuar dhe mbajtur mend se ku i kishin varrosur trupat, Salihu dhe Gjogaj mĂ« vonĂ« ndihmuan disa familje shqiptare tĂ« gjenin trupat e tĂ« dashurve tĂ« tyre”, thotĂ« Kryeziu pĂ«r BIRN.

“Nga ata qĂ« gjetĂ«n trupat e familjarĂ«ve tĂ« tyre kishte edhe njerĂ«z tĂ« UÇK-sĂ«â€, tha ai. “ËshtĂ« turp sepse ata (Salihu e Gjogaj) vuajtĂ«n shumĂ«. Ata ishin thjesht punĂ«torĂ«. Askush nuk i pyeti nĂ«se donin apo jo ta bĂ«nin atĂ« punĂ«.”

NjĂ« tjetĂ«r nga punĂ«torĂ«t romĂ« tĂ« varrezave nĂ« GjakovĂ«, Gazmend Kryeziu, u largua nga Kosova pĂ«r nĂ« Mal tĂ« Zi nĂ« qershor tĂ« vitit 1999. Duke kujtuar se si mblidhte dhe ngarkonte trupat nĂ« kamionĂ«, tha ai pĂ«r BIRN se ishte urdhĂ«ruar tĂ« shkonte me policinĂ«: “Nuk mĂ« thoshin asgjĂ«, vetĂ«m t’i ndiqja. Shumica e trupave ishin nĂ« qytet dhe unĂ« i ngarkoja vetĂ«m nĂ« kamionĂ« ose traktorĂ«.”

Karce, një tjetër pastrues komunal, i komunitetit torbesh, pas luftës gjithashtu u largua nga Kosova për në Mal të Zi. Ai nuk pranoi të fliste për përvojat e tij gjatë luftës, duke thënë se gjithçka që dinte u kishte thënë prokurorëve të OKB-së.

Njëzet e pesë vjet më vonë, vragat e luftës dhe asaj që pasoi ende ndihen nga komuniteti rom i Kosovës.

“Mendoj se kĂ«to pĂ«rvoja tĂ« luftĂ«s dhe tĂ« pasluftĂ«s ende sot ndikojnĂ« nĂ« jetĂ«n e individĂ«ve nĂ« komunitetin rom”, thotĂ« Isak Skenderi, njĂ« aktivist i tĂ« drejtave tĂ« njeriut dhe drejtor i OJQ-sĂ« nĂ« PrishtinĂ«, ZĂ«ri i RomĂ«ve, Ashkalive dhe EgjiptianĂ«ve (VoRAE).

Edhe Braha, si shqiptare, u stigmatizua pĂ«r vite me radhĂ« ngase kishte vazhduar tĂ« punonte gjatĂ« luftĂ«s nĂ« ndĂ«rmarrjen “Higjiena”. Ashtu si kolegĂ«t e saj romĂ«, Braha thotĂ« se pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« ajo u pa si “shĂ«rbyese e armikut”. /Serbeze Haxhiaj/BalkanInsight/

The post “Me duart tona”: RomĂ«t qĂ« u detyruan tĂ« pastrojnĂ« krimet e SerbisĂ« nĂ« KosovĂ« appeared first on Telegrafi.

Betohen 20 kadetë të rinj të FSK-së

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

Ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, ka bërë të ditur se sot 20 kadetë të Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) kanë nisur rrugëtimin e tyre si oficerë të ardhshëm.

Maqedonci, në një postim në Facebook, ka shkruar se ndihet krenar dhe i emocionuar teksa sheh rritjen dhe zhvillimin e ushtrisë së Kosovës.

“Sot po filloni njĂ« etapĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« jetĂ«n tuaj, jo tĂ« lehtĂ« por tejet tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r ju dhe pĂ«r ngritjen e kapaciteteve profesionale tĂ« ushtrisĂ«. KatĂ«r vjetĂ«t e ardhshme do tĂ« ndĂ«rtojnĂ« bazamentin tuaj jetĂ«sor nĂ« aspektin fizik e mendor. Do tĂ« keni rastin qĂ« nga eprorĂ«t tuaj tĂ« mĂ«soni teknikat e luftimit dhe tĂ« fushĂ«betejĂ«s qĂ« zbatohen si pĂ«r veten e tuaj ashtu edhe pĂ«r grupin qĂ« do tĂ« udhĂ«hiqni”, ka shkruar Maqedonci.

Ai ka theksuar se në këtë kohë sfidash për sigurinë globale dhe vendore, zhvillimi i kapaciteteve ushtarake është esenciale.

“Si ministĂ«r i Mbrojtjes sĂ« bashku me komandantin e FSK-sĂ«, gjenerallejtĂ«nant Bashkim Jashari me pĂ«rkrahjen e QeverisĂ« jemi duke bĂ«rĂ« pĂ«rpjekje tĂ« vazhdueshme pĂ«r investimin nĂ« ngritjen e kapaciteteve profesionale tĂ« ushtarakĂ«ve krahas investimit nĂ« armatime. Ju siguroj qĂ« do tĂ« keni gjithmonĂ« pĂ«rkrahjen time dhe tĂ« QeverisĂ«â€, ka pĂ«rfunduar ai. /Telegrafi/

The post Betohen 20 kadetë të rinj të FSK-së appeared first on Telegrafi.

Avokati Smakiqi: Roli i Dejona Mihalit do tĂ« jetĂ« mĂ« i madh nĂ« “mafien energjetike” tĂ« Ballkanit

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

Dejona Mihali, koordinatorja e Komiteteve nĂ« LĂ«vizjen VetĂ«vendosje, Ă«shtĂ« intervistuar nga Prokuroria Speciale nĂ« cilĂ«sinĂ« e dĂ«shmitares, kurse Xhevdet Smakiqi – avokat, deklaroi se, pavarĂ«sisht statusit tĂ« saj si dĂ«shmitare, roli i Mihalit pritet tĂ« jetĂ« mĂ« i madh.

Avokati Smakiqi deklaroi se roli i Mihalit nĂ« “mafien energjetike tĂ« Ballkanit” mund tĂ« jetĂ« shumĂ« mĂ« i madh se thjesht njĂ« dĂ«shmitare.

Smakiqi vlerësoi se Dejona Mihali, e cila ka mbajtur një profil të ulët gjatë viteve të qeverisjes së Lëvizjes Vetëvendosje, është në realitet një figurë kyçe me fuqi të madhe në vendimmarrje politike dhe menaxhimin e zyrtarëve të kësaj partie në institucionet publike,.

“Duke e parĂ« qĂ« tri apo katĂ«r vitet e qeverisjes sĂ« VV-sĂ« Dejona si njĂ« person anonim, misterioz qĂ« Ă«shtĂ« paraqitur nĂ« publik shihet edhe nga ana e tĂ« gjithĂ« personave qĂ« marrin vesh nĂ« politikĂ« se ajo Ă«shtĂ« eprore e tĂ« gjithĂ« zyrtarĂ«ve tĂ« VV-sĂ« nĂ«pĂ«r institucione publike, qoftĂ« nĂ«pĂ«r ministri qoftĂ« nĂ« komuna. Dhe ka njĂ« fuqi tĂ« madhe tĂ« vendimmarrjes politike”, tha Smakiqi, pĂ«r RTV Dukagjini.

“Dhe unĂ« vlerĂ«sojĂ« qĂ« momentalisht ajo mund tĂ« jetĂ« dĂ«shmitare, por siç e kemi parĂ« Dejona Mihali Ă«shtĂ« kupola e subordimit tĂ« tĂ« gjithĂ« anĂ«tarĂ«ve tĂ« LVV-sĂ«, ndoshta pĂ«rshirĂ« edhe Kurtin, sepse roli i saj dhe vendimet e saj kanĂ« pasur efekt direkt edhe nĂ« ndĂ«rmarrjet publike. NĂ« kryerjen e hetimeve nĂ« kĂ«tĂ« po quhet nĂ« media si ‘mafia energjetike’ nĂ« Ballkan roli i saj do tĂ« jetĂ« shumĂ« mĂ« i madh, sesa njĂ« dĂ«shmitare e thjeshtĂ«â€, ka thĂ«nĂ« Smakiqi. /Dukagjini/

The post Avokati Smakiqi: Roli i Dejona Mihalit do tĂ« jetĂ« mĂ« i madh nĂ« “mafien energjetike” tĂ« Ballkanit appeared first on Telegrafi.

Gazetarja serbe: Kosova Ă«shtĂ« shtet i pavarur – duhet tĂ« jetĂ« lĂ«ndĂ« nĂ« shkollat fillore

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

Gazetarja serbe Snezhana Çongradin ka akuzuar presidentin serb se po e gĂ«njen popullin serb lidhur me KosovĂ«n, duke thĂ«nĂ« se “Kush Ă«shtĂ« akoma i çmendur tĂ« mendojĂ« se Kosova nuk Ă«shtĂ« shtet i pavarur dhe se procesi i pavarĂ«sisĂ« nuk ka pĂ«rfunduar?”. Ajo ka shkruar se “Kosova Ă«shtĂ« shtet i pavarur- duhet tĂ« jetĂ« lĂ«ndĂ« mĂ«simore nĂ« shkollĂ«n fillore”.

NĂ« njĂ« kolumne tĂ« botuar nĂ« “Danas”, Çongradin thotĂ« se “Presidenti serb Aleksandar Vuçiq Ă«shtĂ« frikacak sepse nuk e thotĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«n dhe gĂ«njen njerĂ«zit e tij. ShumĂ« besojnĂ« nĂ« atĂ« qĂ« ai thotĂ«. ËshtĂ« e trishtueshme”.

“I besojnĂ« njeriut qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« gĂ«njeshtar i provuar, i prirĂ« pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr zvarrĂ« popullin e vet drejt vdekjes, urisĂ« dhe varfĂ«risĂ«, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« partia e tij tĂ« marrĂ« sa mĂ« shumĂ« vota nĂ« tĂ« ashtuquajturat zgjedhje, tĂ« kontrolluara nga shĂ«rbimet sekrete, tĂ« zhytura thellĂ« nĂ« krim dhe vdekjen”.

“Kosova Ă«shtĂ« shtet i pavarur. Kjo Ă«shtĂ« fjalia qĂ«, duke pasur parasysh shkallĂ«n e verbĂ«risĂ« sĂ« njerĂ«zve, me tĂ« cilĂ«n duhet emĂ«ruar lĂ«ndĂ«n nĂ« shkollĂ«n fillore. NĂ« vend tĂ« materies qĂ« bazohet nĂ« propagandĂ«n e njĂ« politike kriminale lufte. Politikat e Aleksandar Vuçiqit, Vojisllav Sheshelit, Ivica Daçiqit, Sllobodan Millosheviqit dhe tĂ« gjithĂ« shĂ«rbimit sekret, vrasĂ«sve, kriminelĂ«ve dhe hajdutĂ«ve janĂ« ende tĂ« pĂ«rfaqĂ«suara nĂ« media, shkolla, nĂ« politikĂ«n e kulturĂ«s dhe arsimit
 GjĂ« qĂ« nĂ« Serbi po vazhdon pa ndĂ«rprerĂ« ndaloni pĂ«r mĂ« shumĂ« se tridhjetĂ« vjet”, shkruan gazetarja serbe, transmeton Telegrafi.

“Kosova Ă«shtĂ« shtet i pavarur. KĂ«tĂ« duhet ta thotĂ« dikush me ndikim”, thotĂ« ajo.

MĂ« tej ajo shkruan, “Ndaloni sĂ« helmuari fĂ«mijĂ«t, po i ruani pasuritĂ« tuaja bazuar nĂ« politikĂ«n e rritjes sĂ« urrejtjes ndaj joserbĂ«ve dhe pjesĂ«tarĂ«ve tĂ« popujve tĂ« JugosllavisĂ« sĂ« vjetĂ«r”.

“Epo, shtoni se njĂ« pĂ«rfundim tĂ« tillĂ« e solli politika e kriminelĂ«ve tĂ« cilĂ«t, tĂ« mos harrojmĂ«, diskriminuan dhe vranĂ« mijĂ«ra shqiptarĂ« tĂ« KosovĂ«s derisa Kosova ishte ende pjesĂ« e SerbisĂ«. GjatĂ« viteve nĂ«ntĂ«dhjetĂ«. “Ne” shkelĂ«m me tanke shtĂ«pitĂ« e tyre, i dĂ«buam gati njĂ« milion prej tyre. Gjithçka Ă«shtĂ« e shkruar nĂ« dokumentet e OKB-sĂ«, anĂ«tare e sĂ« cilĂ«s jeni”.

NĂ« kolumnen e saj, Çongradin thotĂ« “Nuk protestuat atĂ«herĂ«. Sepse represioni dhe agresioni i kriminelĂ«ve Ă«shtĂ« pothuajse i njĂ«jtĂ« ndaj tyre si ndaj popujve tĂ« tjerĂ«. Te disa kriminelĂ« mbollĂ«n njĂ« urrejtje tĂ« tillĂ« te populli i tyre nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« ndoshta tĂ« justifikonin lĂ«vizjet dhe mĂ«nyrat e tyre pĂ«r tĂ« mbijetuar nĂ« liri tĂ« gjitha vjedhjet qĂ« kryen”.

“ËshtĂ« e qartĂ« se vetĂ«m njĂ« pjesĂ« e opinionit nĂ« Serbi nuk i njeh faktet qĂ« i njeh e gjithĂ« bota dhe nĂ« bazĂ« tĂ« tyre ndĂ«rton tĂ« ashtuquajturin ‘rend’, i cili nuk mund tĂ« jetĂ« aq i pakuptimtĂ« sa paraqitet kĂ«tu
 Bota nĂ« tĂ« cilin donin tĂ« hynim edhe regjimi i Aleksandar Vuçiqit, por edhe Boris Tadiqit e Vojisllav KoshtunicĂ«s”.

Çongradin tutje thotĂ« se “le tĂ« kujtojmĂ« atĂ« çfarĂ« ndodhi nĂ« KosovĂ«n e viteve nĂ«ntĂ«dhjetĂ«. Ata qĂ« e simpatizojnĂ« Vuçiqin, mediat dhe fytyrat publike tĂ« pĂ«rkushtuar ndaj tij, por edhe ata tĂ« krahut tjetĂ«r, do t’ia falnin tĂ« gjitha nĂ«se vazhdon me kĂ«tĂ« ‘ritĂ«m’ tĂ« gĂ«njeshtrĂ«s ndaj qytetarĂ«ve tĂ« SerbisĂ«, duke theksuar se Kosova Ă«shtĂ« pjesĂ« e SerbisĂ«. Duke shmangur tĂ« flasin pĂ«r tĂ« kaluarĂ«n kriminale tĂ« luftĂ«s tĂ« ekipit tĂ« tij”, transmeton Telegrafi.

“Ekziston edhe njĂ« sens ‘romantik’ i kĂ«saj historie – se Kosova, çfarĂ«do qĂ« tĂ« ndodhĂ«, nuk do tĂ« jetĂ« kurrĂ« e pavarur nga Serbia. ShumĂ« prej tyre me tĂ« vĂ«rtetĂ« besojnĂ« se Kosova Ă«shtĂ« faktikisht e pavarur, por pĂ«r kĂ«tĂ« edhe e mallkuar, me çfarĂ« shprehin, me vetĂ«dije apo pa vetĂ«dije, urrejtjen e tyre ndaj njerĂ«zve qĂ« janĂ« shqiptarĂ« dhe qĂ« nuk kanĂ« lidhje me politikĂ«n zyrtare
”.

Tutje nĂ« kolumnen e saj, Çongradin  thotĂ« se “duke pritur qĂ« njerĂ«z tĂ« tillĂ« tĂ« dalin nga vrima, dhe tĂ« heqin dorĂ« nga ky lloj i ‘hedhjes sĂ« e urrejtjes’ nga qendrat mediatike nĂ« Serbi, vĂ«rejmĂ« se si vetĂ« frymĂ«zuesit e besimeve tĂ« tyre kanĂ« lĂ«nĂ« tĂ« humbasin ata tek tĂ« cilĂ«t gjoja u ka ngelur mĂ« shumĂ« ta shesin nĂ« KosovĂ«, ndĂ«rsa shĂ«rbimet sekrete dhe politika zyrtare nĂ« tĂ« cilĂ«n mbĂ«shteten nuk ofruan kurrĂ«farĂ« zgjidhje”.

“Zgjidhja e tyre e vetme Ă«shtĂ« qĂ« kĂ«ta mjerĂ« t’u besojnĂ«. Se Kosova nuk Ă«shtĂ« e pavarur dhe e shkĂ«putur nga Serbia”, shkruan ajo.

“Aleksandar Vuçiq Ă«shtĂ« frikacaku mĂ« i madh nĂ« historinĂ« e ‘sundimtarĂ«ve’ serbĂ«. TĂ« gjitha gratĂ« serbe dhe serbe nga fillimi i viteve nĂ«ntĂ«dhjetĂ«, ai i nxiti nĂ« luftĂ«, tĂ« vrisnin ose tĂ« ekspozoheshin pĂ«r t’u vrarĂ«. Nga Kroacia pĂ«rmes BosnjĂ«s nĂ« KosovĂ«. Nuk e ka huqur asnjĂ«rĂ«n dhe asnjĂ«rin”.

Kolumnistja serbe thotĂ« se “Ai [Vuçiq] Ă«shtĂ« frikacak sepse i la qytetarĂ«t e kombĂ«sisĂ« serbe nĂ« KosovĂ« pa mbrojtje dhe viktima tĂ« politikĂ«s sĂ« tij, e cila Ă«shtĂ« kontradiktore dhe qĂ« i shĂ«rben atij vetĂ«m pĂ«r mbijetesĂ« nĂ« pushtet”.

“I gĂ«njeu tĂ« gjithĂ«, qytetaret dhe qytetarĂ«t e SerbisĂ«. Nuk Ă«shtĂ« i pari. ShpresojmĂ« tĂ« jetĂ« i fundit. Para tij kĂ«tĂ« e kanĂ« bĂ«rĂ« edhe Vojisllav Koshtunica dhe Boris Tadiq. Kush Ă«shtĂ« akoma i çmendur tĂ« mendojĂ« se Kosova nuk Ă«shtĂ« shtet i pavarur dhe se procesi i pavarĂ«sisĂ« nuk ka pĂ«rfunduar?”, ka shkruar ajo

“EkzistojnĂ«, ta pĂ«rsĂ«risim, gra dhe burra romantikĂ« qĂ« shpresojnĂ« pĂ«r njĂ«farĂ« drejtĂ«sie historike, siç e shohin ata, nĂ« njĂ« tĂ« ardhme, sikur ajo e ardhme do tĂ« ketĂ« ndonjĂ« veçori tĂ« sĂ« tashmes dhe karakteristikat mbi tĂ« cilat ata e bazojnĂ« romantizmin e tyre sot”.

Çongradin  thotĂ« se “mbijetesa e tĂ« gjithĂ«ve nĂ« pushtet, Vuçiqit, si dhe atyre para tij, varet nga shkalla nĂ« tĂ« cilĂ«n ai Ă«shtĂ« nĂ« gjendje t’i mbajĂ« njerĂ«zit nĂ« lajthitje nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« mos pĂ«rfundojĂ« prapa grilave pĂ«r shkak tĂ« korrupsionit tĂ« bazuar nĂ« politikĂ«n kriminale tĂ« luftĂ«s. Dhe kjo do tĂ« ishte mĂ« e mira pĂ«r tĂ« gjithĂ«â€.

Ndryshe, publikimi i kĂ«tij teksti nĂ« “Danas” ka nxitur reagime tĂ« shumta tĂ« mediave proqeveritare nĂ« Serbi, tĂ« cilat e kanĂ« gozhduar kolumnisten Çongradin. /Telegrafi/

The post Gazetarja serbe: Kosova Ă«shtĂ« shtet i pavarur – duhet tĂ« jetĂ« lĂ«ndĂ« nĂ« shkollat fillore appeared first on Telegrafi.

Kurti: Koha që BE-ja të bëjë hapa konkretë në rrugën evropiane të Kosovës

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

GjatĂ« qĂ«ndrimit nĂ« Bruksel, pas drekĂ«s sĂ« ftuar dhe organizuar nga Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, Kryeministri i KosovĂ«s, Albin Kurti, ishte nĂ« QendrĂ«n Evropiane pĂ«r Politika (EPC), nĂ« debatin me titull “Kosova dhe BE-ja: Dinamikat dhe perspektiva aktuale”, ku u diskutua mbi rrugĂ«timin evropian tĂ« KosovĂ«s.

Gjatë fjalës së tij hyrëse, sipas njoftimit nga Zyra e Kryeministrit, Kurti veçoi rritjen ekonomike të vendit, luftimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit, sundimin e ligjit dhe zbatimi i reformave efektive në sistemin e drejtësisë, masat e punësimit, reformat ekonomike, mbështetjen e rritur për bujqësi, politika sociale dhe energjetike dhe digjitalizimin e shërbimeve, si disa prej arritjeve të qeverisjes.

Kurti shtoi se progresi ynë demokratik u dëshmua dhe nga rankimet e matjet e ndryshme ndërkombëtare.

Integrimi evropian mbetet objektiv i yni parësor, nënvizoi kryeministri duke shprehur se zhvillimi që po njeh vendi shërben edhe në funksion të avancimit të rrugëtimit tonë drejt familjes evropiane.

Ai tha se Kosova ka arritur nivelin e zbatimit të Agjendës për Reformat Evropiane (ERA II) në mbi 70%, e gjithashtu Programi Kombëtar për Integrimin Evropian, i fokusuar në zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA), ka pasur një normë vjetore zbatimi që i kalon 60%.

“NĂ« tre vitet e fundit, ne kemi adresuar e zbatuar me sukses reforma tĂ« shumta tĂ« vonuara prej kohĂ«sh, tĂ« cilat ishin rekomandime tĂ« kahershme e nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritur nga BE-ja qĂ« nga viti 2012”, tha Kurti, transmeton Telegrafi.

Kryeministri theksoi rëndësinë e iniciativës së BE-së për Planin e Rritjes, e për të cilën Kosova është përkushtuar maksimalisht duke qenë ndër vendet e para e cila ka dorëzuar dhe Agjendën e Reformave.

Ai gjithashtu u shpreh se vendi ynĂ« nĂ« vazhdimĂ«si ka dĂ«shmuar pĂ«rkushtimin ndaj vlerave evropiane dhe demokratike dhe pĂ«rafrimin me politikĂ«n e jashtme tĂ« BE-sĂ«, “andaj ka ardhur koha qĂ« edhe BE-ja tĂ« bĂ«jĂ« hapa konkretĂ« dhe marrĂ« vendime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« lidhje me rrugĂ«n evropiane tĂ« KosovĂ«s”.

“TĂ« tilla janĂ« njohja nga ana e pesĂ« shteteve mosnjohĂ«se tĂ« Bashkimit Evropian dhe marrja e statusit tĂ« vendit kandidat dhe pyetĂ«sorin pĂ«r anĂ«tarĂ«sim”, tha ai.

Pas fjalës hyrëse, kryeministri Kurti iu bashkëngjit diskutimit me të pranishmit, nën moderimin e analistes së politikave në EPC, Berta Lopez Domenech. /Telegrafi/

The post Kurti: Koha që BE-ja të bëjë hapa konkretë në rrugën evropiane të Kosovës appeared first on Telegrafi.

Loja me letrën e Brnabiqit, u tërhoq Serbia nga Marrëveshja e Ohrit apo jo?

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi
Deklaratat e ndryshme në Prishtinë e Bruksel të emisarit të BE-së, Miroslav Lajçak, rreth letrës së ish-kryeministres serbe Ana Brnabiq kundër marrëveshjes së Ohrit, po vlerësohen si njëanshmëri e pastër në favor të Serbisë. Njohës të procesit të dialogut kritikojnë diplomatin sllovak dhe tërë BE-në, duke thënë se veprime të tilla vetëm sa i largojnë palët nga njëra-tjetra.

“KushtĂ«zimin nga Serbia qĂ« e ka pranuar ndĂ«rmjetĂ«si Lajçak e ka bĂ«rĂ« nĂ« cenim tĂ« funksionit tĂ« tij si lehtĂ«sues dhe ndĂ«rmjetĂ«sues”, tha kryeministri Albin Kurti mĂ« 14 shtator tĂ« vitit 2023.

Ky është një nga jo pak rastet kur kryeministri Kurti ka akuzuar Bashkimin Evropian për njëanshmëri në favor të Serbisë gjatë ndërmjetësimit të dialogut.

Megjithatë, qeveria e udhëhequr nga Kurti nuk e ka thënë saktësisht nëse njëanshmëri përbën edhe moskonsistenca e emisarit në dialog, Miroslav Lajçak rreth letrës së ish-kryeministres serbe Ana Brnabiq kundër marrëveshjes së Ohrit.

Para një jave kur vizitoi Prishtinën, diplomati sllovak tha se kjo letër është tërhequr mbrapsht nga Serbia.

Por pak ditë pas hollësi rreth kësaj çështje refuzoi të jap zëdhënësi i BE-së, Peter Stano.

Situata mori kthesë të kundërt të martën, kur Bislimi deklaroi se pas takimit me Lajçakun në Bruksel, ai ia konfirmoi se Serbia nuk ke ka tërhequr letrën.

Pas kësaj deklarate, Dukagjini ka pyetur BE-në për pretendimin e Bislimit, mirëpo zëdhënësi Stano nuk ka kthyer përgjigje.

Kjo situatĂ«, sipas profesorit nĂ« kolegjin “King’s” tĂ« LondrĂ«s Andi Hoxhaj, Ă«shtĂ« haptazi njĂ«anshmĂ«ri e BE-sĂ« nĂ« favor tĂ« SerbisĂ«.

“Kjo Ă«shtĂ« goxha shqetĂ«suese sepse tregon qĂ« Lajçak Ă«shtĂ« jo konsistent nĂ« deklaratat qĂ« ai bĂ«n dhe gjithashtu ai e ka humbur besimin nĂ« dialogun qĂ« ka kryesuar kĂ«to kohĂ«, sepse kjo jokonsistencĂ« qĂ« ka dhe qĂ« e prezanton, vetĂ«m e dĂ«non dhe deri diku i bĂ«n palĂ«t tĂ« jenĂ« shumĂ« herĂ« mĂ« larg sepse nuk mund t’i besosh kur mban qĂ«ndrime tĂ« tilla”, tha Andi Hoxhaj, profesor nĂ« “King’s College London”.

Hoxhaj shpreson që ky të jetë takimi i fundit që ndërmjetëson Lajcak, dhe mandatin ta marrë udhëheqësja e re dialogut Kaja Kallas.

Vlerësim të ngjashëm ka edhe profesori tjetër në Londër, Seb Bytyçi.

“Tregon joseriozitet, tregon gjithashtu edhe njĂ«anshmĂ«ri sepse vazhdimisht nga emisari Lajçak por edhe nga pĂ«rfaqĂ«suesi i lartĂ« Borrell ka pasur pĂ«rpjekje qĂ« tĂ« mbulohen veprimet apo sjelljet sabotuese e zvarritĂ«se tĂ« SerbisĂ«, ose Ă«shtĂ« tentuar tĂ« shpĂ«rndahet faji te tĂ« dyja palĂ«t ose t’i lihet faji KosovĂ«s pĂ«r çfarĂ«do dĂ«shtimi”, Seb Bytyçi, profesor nĂ« LondĂ«r.

Përmes letrës së dërguar në Bruksel gjatë dhjetorit të vitit të kaluar, Serbia tërhiqet nga zbatimi i shumicës së neneve të marrëveshjes së Ohrit, specifikisht atyre që parashohin njohjen de-facto të Kosovës nga Serbia. /Dukagjini/

The post Loja me letrën e Brnabiqit, u tërhoq Serbia nga Marrëveshja e Ohrit apo jo? appeared first on Telegrafi.

Dialogu KosovĂ«-Serbi, analistĂ«t e shohin herĂ« tĂ« “vdekur” herĂ« nĂ« “komĂ«â€

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

Prej kur kryeministri kosovar, Albin Kurti, dhe presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, u panĂ« pĂ«r herĂ« tĂ« fundit nĂ« tavolinĂ«n e nivelit tĂ« lartĂ« tĂ« dialogut KosovĂ« – Serbi nĂ« Bruksel, kanĂ« ndodhur njĂ« sĂ«rĂ« zhvillimesh politike qĂ« pretendohet se e kanĂ« tjetĂ«rsuar rrjedhĂ«n e dialogut, njĂ«herĂ«sh kanĂ« shtuar nevojĂ«n pĂ«r njĂ« takim tĂ« ri.

Edhe pse herën e fundit kur dialoguan më 14 shtator 2023, takimi mes Kurtit dhe Vuçiqit rezultoi pa ndonjë përparim, mungesa e një takimi të ri po cilësohet i domosdoshëm, ndonëse zor i realizueshëm.

PĂ«r njĂ« profesor tĂ« shkencave politike nga Kosova – nuk ka logjikĂ« tĂ« dialogohet pĂ«rderisa nuk Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« pĂ«rgjegjĂ«si nga Serbia pĂ«r sulmin terrorist nĂ« BanjskĂ«; pĂ«r njĂ« njohĂ«s tĂ« politikĂ«s nga Serbia – dialogu duket ‘i vdekur’; e me njĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim mĂ« asnjanĂ«s – njĂ« analist i lartĂ« thotĂ« se dialogu Ă«shtĂ« ‘nĂ« koma’.

Në ditët përreth përvjetorit të takimit të fundit, Kurti dhe Vuçiq folën me njëri-tjetrin jo sy-më-sy por përmes masave dhe kushteve të vëna, të deklaruara përmes konferencave për shtyp. Përderisa zhvillimet po rrjedhin, Bashkimi Europian thotë se këto çështje si p.sh statusi i Urës së Ibrit dhe të tjerat që kanë të bëjnë me veriun, të zgjidhen vetëm me dialog. Se a planifikohet një takim i nivelit të lartë këtë vit, sado i nevojshëm që paraqitet, në BE nuk e pohojnë, por as nuk e mohojnë.

Në njërën anë, Albin Kurti thotë se tri kushtet që ai vendosi në takimin e fundit të dialogut në Bruksel, janë ato që garantojnë procesin e normalizimit me Serbinë.

Për Kurtin, pa dorëzimin e Millan Radoiçiqit dhe grupit të tij, që kreu sulmin e armatosur në Banjskë të Zveçanit, tek autoritetet e Kosovës nuk mund të ketë mirëbesim në dialogun që ndërmjetësohet nga Bashkimi Europian. Dy kushtet tjera të Kurtit, që ai i quan paqësore janë nënshkrimi i Marrëveshjes dhe tërheqja e letrës së ish-kryeministres serbe, Ana Bërnabiq.

Në anën tjetër, masat e Vuçiqit që u prezantuan më 13 shtator 2024, janë shpallja e zgjedhjeve të reja lokale në veri të Kosovës, kthimi i serbëve në Policinë e Kosovës dhe gjyqësor, si dhe tërheqja e njësive speciale të Policisë së Kosovës nga rajoni i veriut.

Ndërkohë që të dy po kërkojnë gjëra të ndryshme, në Bruksel, këta muaj u panë vetëm kryenegociatorët Besnik Bislimi dhe Petar Petkoviq, megjithëse një takim trelateral ende është i munguar. Takimi i fundit i këtij niveli u zhvillua më 17.09.2024.

Takimi në nivel kryenegociatorësh nuk është aq madhor sa takimet e nivelit të lartë, pasiqë temat e mëdha, sipas njohësve politikë qëndrojnë të përballja Kurti-Vuçiq.

KĂ«ndellja nga koma

PĂ«r tĂ« pĂ«rshkruar gjendjen e tanishme tĂ« dialogut KosovĂ«- Serbi mĂ« sĂ« pakti u pĂ«rdorĂ«n terma politik. NĂ« vend tĂ« tyre, pĂ«r tĂ« pĂ«rshkruar gjendjen nĂ« tĂ« cilĂ«n gjendet ky proces, “prognoza” u dha me terma mjekĂ«sorĂ«.

Marko Prelec, analist i lartë në Grupin Ndërkombëtar të Krizave, dialogun e cilëson si koma.

Prelec thotë se herët a vonë, Kosova dhe Serbia do të duhet të negociojnë një mënyrë që të jetojnë pranë njëra-tjetrës. Dhe, kjo mund të jetë ose jo brenda kornizës së dialogut aktual të lehtësuar nga BE-ja. Me këtë, ai thotë se nuk mund të thuhet se dialogu ka vdekur përfundimisht.

“Por nuk ka shenja tĂ« dukshme aktiviteti dhe nuk pres qĂ« tĂ« mbahet ndonjĂ« takim sĂ« shpejti”, thotĂ« Prelec.

Ai dyshon se Kurti apo Vuçiqi janĂ« tĂ« interesuar tĂ« flasin, duke thĂ«nĂ« se “tĂ« dy komunikojnĂ« pĂ«rmes veprimeve dhe deklaratave tĂ« tyre”.

Prelec thotë se në pakon e masave serbe të prezantuara nga Vuçiqi ka shumë materiale joreale, por mesazhi i përgjithshëm është se Beogradi nuk po mendon seriozisht për asnjë lloj normalizimi me Kosovën.

“Nga ana tjetĂ«r, veprimet e qeverisĂ« sĂ« KosovĂ«s nĂ« komunat veriore me shumicĂ« serbe tregojnĂ« mjaft qartĂ« se ajo nuk Ă«shtĂ« e interesuar pĂ«r njĂ« dialog me to, pĂ«rkundrazi pret qĂ« ata ta pranojnĂ« plotĂ«sisht sovranitetin e saj”- shprehet ai.

Prelec thotë se është bërë e qartë se Kosova nuk e ka ndërmend të ndjekë pjesën e saj të marrëveshjes, për sa kohë që edhe Serbia është tërhequr në një vijë të ashpër kundër çdo lloj pranimi të pavarësisë së Kosovës.

Edhe Dushan Janjiq nga Forumi për Marrëdhënie Etnike në Beograd thotë se dialogu nuk më ka mbetur më për të normalizuar marrëdhëniet mes dy shteteve, por ka kaluar në nivel të menaxhimit të krizave të sigurisë.

“Po flas nĂ« terma mjekĂ«sorĂ« – herĂ« nĂ« koma – herĂ« afĂ«r vdekjes – herĂ« duke u dukur sikur diçka mund tĂ« prodhojĂ« diçka. Por pĂ«rgjithĂ«sisht mendoj se dialogu ka vdekur. Pse, sepse nuk Ă«shtĂ« mĂ« e mundur tĂ« flitet pĂ«r normalizim”, tha Janjiq.

Janjiq thotë se politika e reciprocitetit po e shtyn situatën drejt konfliktit.

Në thelb, sipas tij, Beogradi ishte proaktiv duke i shtyrë të gjitha situatat në Kosovë drejt krizës së sigurisë.

“Pas sulmeve nĂ« protestat nĂ« maj nĂ« veri kundĂ«r NATO-s dhe sulmit nĂ« BanjskĂ«, nĂ« KosovĂ« mund tĂ« flasim pĂ«r krizĂ«n e sigurisĂ«. Kriza e sigurisĂ« Ă«shtĂ« diçka krejtĂ«sisht e re”, shton ai.

Për Janjiq, instrumenti i duhur është që të ndryshohet metodologjia e dialogut, pasiqë sipas tij, dialogu nuk do të jetë asnjëherë si më parë. I vetmi fakt që do mbes i njëjtë, ai thotë të jetë ndërmjetësimi nga BE.

“Tani Ă«shtĂ« koha qĂ« qeveria e KosovĂ«s duhet tĂ« bisedojĂ« me komunitetin serb, jo vetĂ«m me SerbinĂ«. Serbia bĂ«ri njĂ« lloj tryeze tĂ« rrumbullakĂ«t, e cila nuk ngjan me negociata. Serbia nuk mund tĂ« jetĂ« lojtari kryesor. Mund tĂ« jetĂ« njĂ« mbĂ«shtetĂ«s ose pjesĂ« e dialogut”, thekson Janjiq.

Profesori i shkencave politike në Universitetin e Prishtinës, Afrim Hoti, beson që dialogu nuk ka vdekur dhe nuk do të vdesë.

Hoti thotĂ« se nĂ« kĂ«tĂ« kohĂ«, dialogu Ă«shtĂ« rruga e vetme qĂ« t’i zgjidhim mosmarrĂ«veshjet ndĂ«rkombĂ«tare.

Ai beson që dialogu ka ngecur për faktin se Serbia nuk ka dhënë përgjegjësi për sulmin terrorist në Banjskë.

“E tĂ«ra Ă«shtĂ« njĂ« riformatim i pozicioneve tĂ« PerĂ«ndimit ndaj SerbisĂ«, duke i mbajtur ata pĂ«rgjegjĂ«s, nĂ« veçanti pĂ«r rastin e BanjskĂ«s dhe duke i shty tĂ« dy palĂ«t drejt njĂ« zgjidhje pĂ«rfundimtare”, thotĂ« Hoti.

Hoti vlerëson se nuk ka logjikë të dialogohet për faktin se para asaj çështje pala kosovare duhet të thotë zëshëm se çfarë ndodhi në Banjskë.

“VetĂ«m nĂ«se mbi bazĂ«n e prezumimit e pranojnĂ« ngjarjen nĂ« fjalĂ« dhe tĂ« njĂ«jtĂ«n e emĂ«rtojnĂ« nĂ« kuptimin formal juridik, atĂ«herĂ« krijohen kushtet pĂ«r me dialogu. Sepse ajo Ă«shtĂ« Ă«shtĂ« refleksion i vullnetit tĂ« mirĂ« tĂ« tĂ« dy anĂ«ve. Me fjalĂ« tĂ« tjera nĂ«se nuk ka vullnet tĂ« mirĂ«, kot ulemi rreth tryezĂ«s”, thotĂ« Hoti nĂ« lidhje me rastin e BanjskĂ«s.

BE-ja përsërit thirrjen e saj për depërshkallëzimin si dhe zbatimin e plotë e të menjëhershëm të të gjitha marrëveshjeve të dialogut nga të dyja palët.

E për të njëjtin Dialog, i pyetur se a pranon Kosova që në takimet në Bruksel të diskutohet për veriun, kryeparlamentari Glauk Konjufca tha se dialogu ka vdekur.

Deri te ky pĂ«rfundim, Konjufca ka thĂ«nĂ« se ka ardhur mĂ« herĂ«t duke u bazuar nĂ« strukturĂ«n aktuale, apo ‘set up’-it, siç u shpreh ai nĂ« gjuhĂ«n angleze.

Dialogu i kufizuar nĂ« ‘teknik’ 

Edhe pse shkuan deri në Bruksel, kryenegociatorët Besnik Bislimi dhe Petar Petkoviq nuk u takuan me njëri-tjetrin për të diskutuar për rrugën e zbatimit të Marrëveshjes Bazë dhe Aneksit Implementues.

Takimi i 17 shtatorit ishte vetëm dy palësh, herë njëri e herë tjetri u takuan me ndërmjetësuesin e BE-së, Mirosllav Lajçak.

Qeveria e Kosovës tha se takimi u zhvillua në formatin bilateral, për shkak të refuzimit të Serbisë që të marrë pjesë në një takim të tillë.

Ky ishte takimi i tetë brenda këtij viti që u zhvillua në Bruksel.

Një ditë para takimit, zëdhënësi i BE-së, Peter Stano besoi ndryshe. Ai tha se tha se mundësia e parë për ri-angazhim është takimi i ardhshëm i kryenegociatorëve në Bruksel më 17 shtator 2024

“Bashkimi Evropian do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« qĂ«ndrojĂ« pranĂ« popullit tĂ« KosovĂ«s dhe SerbisĂ« nĂ« aspiratat e tyre pĂ«rkatĂ«se pĂ«r anĂ«tarĂ«sim nĂ« Bashkimin Evropian”- deklaroi Stano.

Por këto takime të nivelit teknik nuk po duken edhe aq të rëndësishme në kënvështrimet e njohësve politik, por sa për sy e faqe.

Negociatorët janë aty sepse BE-ja insiston në të dhe asnjëra palë nuk dëshiron të etiketohet si ajo që refuzoi të flasë, vlerëson Prelec.

“Gjithashtu, tĂ« dyja palĂ«t pranojnĂ« se ka njĂ« sĂ«rĂ« çështjesh teknike me tĂ« cilat duhet tĂ« merren dhe dialogu Ă«shtĂ« njĂ« kornizĂ« e dobishme pĂ«r kĂ«tĂ«â€- tha ai.

E, Janjiq nĂ« pyetjen se a mund tĂ« konsiderohet dialogu i vdekur apo nĂ« koma, ndĂ«rsa negociatat mes kryenegociatorĂ«ve Besnik Bislim dhe Petar Petkoviq po vazhdojnĂ« disi, ai u pĂ«rgjigj shkurt â€œĂ«shtĂ« takim vetĂ«m teknik”.

“TĂ« flasĂ« seriozisht Brukseli u bĂ« njĂ« lloj bar kafeje apo kuti postare. Pas kĂ«saj, nĂ« fund ata nxjerrin disa deklarata. Por nĂ« realitet, nuk nxjerret ndonjĂ« marrĂ«veshje konkrete nĂ« kĂ«tĂ« kuptim”- tha Janjiq.

A pritet një takim i ri?

Asnjëri prej njohësve të politikës nuk beson që do të ndodhë ndonjë takim mes Kurtit dhe Vuçiqit gjatë këtij viti, e as në muajt e parë të vitit të ardhshëm.

NjĂ« pĂ«rpjekje e Bashkimit Europian pĂ«r t’i takuar dy palĂ«t nĂ« muajin qershor, ka dĂ«shtuar, pĂ«r shkak tĂ« disa kushteve qĂ« ka vĂ«nĂ« Kurti, por qĂ« Vuçiqi i ka kundĂ«rshtuar.

GjatĂ« njĂ« vizite nĂ« MitrovicĂ« tĂ« Veriut mĂ« 10 shtator 2024, Kurti u pyet nĂ«se ekziston mundĂ«sia pĂ«r takim, por ai u pĂ«rgjigj shkurtazi “nuk e di nĂ«se do tĂ« ketĂ« takim”.

“Edhe nĂ«se do tĂ« ketĂ«, nuk e di se kur dhe cilat do tĂ« jenĂ« temat. Duhet tĂ« dimĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« njĂ« pĂ«rgjigje”, tha Kurti.

Afrim Hoti beson se kjo më shumë ndërlidhet me zgjedhjet në BE dhe në SHBA, sesa me zgjedhjet në Kosovë që janë caktuar të mbahen në shkurt 2025.

“JanĂ« duke ndodhur shumĂ« zhvillime ndĂ«rkombĂ«tare. Çështjet mes KosovĂ«n dhe SerbisĂ« janĂ« peng i ristrukturimit tĂ« skenĂ«s politike ndĂ«rkombĂ«tare qĂ« pritet me ardhĂ« pas zgjedhjeve nĂ« SHBA dhe BE”, thotĂ« Hoti.

Ndërkaq, Prelec konsideron se në një farë mase, të gjithë presin të shohin se çfarë do të ndodhë në zgjedhjet presidenciale të Shteteve të Bashkuara, në nëntor.

Ai thotë se Vuçiq veçanërisht nuk i fsheh shpresat e tij se ish-presidenti Trump do të fitojë një mandat të dytë.

“Vuçiq nuk ka gjasa tĂ« bĂ«jĂ« ndonjĂ« lĂ«shim tĂ« madh pĂ«r KosovĂ«n, ndĂ«rkohĂ« qĂ« ekziston ende shpresa se njĂ« administratĂ« e dytĂ« Trump do t’i ofrojĂ« atij mĂ« shumĂ« mbĂ«shtetje. Por, gjithashtu nuk ka pasur shumĂ« pĂ«r tĂ« folur”- tha ai.

As Dushan Janjiq nuk beson që do të ketë takim të Kurtit me Vuçiqin para zgjedhjeve në Kosovë.

“Gjithashtu, nĂ« Bruksel do tĂ« presim ndĂ«rmjetĂ«sues tĂ« rinj”, tha ai, duke pĂ«rmendur edhe zgjedhjet nĂ« AmerikĂ«.

Por nĂ«se veç do tĂ« dalĂ« dialogu nga koma, sipas tij, mund tĂ« ndodhĂ« vetĂ«m nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« – nĂ«se Kurti, Bislimi, Vuçiqi dhe Petkoviqi do tĂ« pajtoheshin pĂ«r zgjedhje tĂ« parakohshme nĂ« veri.

Në mars të vitit 2024, u shënua një vit që kur në Ohër të Maqedonisë së Veriut, kryeministri kosovar dhe presidenti serb, ranë në ujdi që të zbatojnë Aneksin e Marrëveshjes Bazike që ishte arritur në Bruksel, në ditët e fundit të shkurtit 2023.

Dy liderĂ«t u pajtuan qĂ« Kosova dhe Serbia tĂ« zhvillonin marrĂ«dhĂ«nie normale tĂ« fqinjĂ«sisĂ« sĂ« mirĂ« me njĂ«ra-tjetrĂ«n dhe ndĂ«r tjera t’i njihnin dokumentet relevante dhe simbolet kombĂ«tare tĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«s, pĂ«rfshirĂ« pasaportat, diplomat, targat e automjeteve dhe vulat doganore.

MarrĂ«veshja me 11 nene, ndĂ«r tjera parasheh edhe njĂ« nivel tĂ« vetĂ«menaxhimit pĂ«r komunitetin serb nĂ« KosovĂ« dhe njohje tĂ« ndĂ«rsjellĂ« tĂ« simboleve shtetĂ«rore, ndĂ«rsa kĂ«rkon nga Prishtina dhe Beogradi qĂ« t’i zbatojnĂ«, po ashtu, tĂ« gjitha marrĂ«veshjet e mĂ«hershme tĂ« arritura gjatĂ« dialogut.

Megjiithatë kjo marrëveshje ende ka mbetur e pazbatuar.

Kosova dhe Serbia janë në bisedime të ndërmjetësuara nga Bashkimi Europian për normalizimin e marrëdhënieve nga viti 2011.

Ky proces fillimisht kishte nisur për çështje teknike, për të kaluar më pas në nivel politik.

Edhe pse janĂ« nĂ«nshkruar marrĂ«veshje, shumica prej tyre nuk janĂ« zbatuar, ndĂ«rsa dialogu vazhdon tĂ« shihet herĂ« si i “vdekur” e herĂ« nĂ« “komĂ«â€. /Kallxo.com/

The post Dialogu KosovĂ«-Serbi, analistĂ«t e shohin herĂ« tĂ« “vdekur” herĂ« nĂ« “komĂ«â€ appeared first on Telegrafi.

“Dukej qĂ« e kishte marr malli”, Zemaj: PĂ«r presidenten Osmani ka vend nĂ« LDK

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

Deputeti Armend Zemaj ka thĂ«nĂ« se LDK-ja Ă«shtĂ« e hapur pĂ«r tĂ« gjithĂ« qĂ« duan t’i bashkohen asaj, nĂ«se e pĂ«rqafojnĂ« programin e saj.

Deputeti i LDK-së tha se edhe për presidenten Vjosa Osmani ka vend në parti.

“Duhet thĂ«nĂ« diçka: nĂ« LDK ka pĂ«rfunduar njĂ« cikĂ«l zgjedhor. LDK Ă«shtĂ« njĂ« strukturĂ« e zgjedhur nĂ« njĂ« konventĂ« prej 8 mijĂ« vetĂ«ve. Tash, se kush ku e sheh tĂ« ardhmen e vet, edhe nĂ« aspektin dĂ«shiror e edhe nĂ« fuqinĂ« politike, vjen koha dhe mundemi me qenĂ« pjesĂ« e çdo mandati udhĂ«heqĂ«s brenda LDK-sĂ«â€, tha Zemaj nĂ« “DPT te Fidani” nĂ« Klan Kosova.

Zemaj u pyet nëse ka vend për Vjosa Osmanin që të rikthehet në LDK.

“NĂ« pjesĂ«n e brendshme tĂ« LDK-sĂ«, (mundĂ«sia) Ă«shtĂ« pas katĂ«r vitesh, por pĂ«r tĂ« qenĂ« anĂ«tar, mund tĂ« jetĂ« nesĂ«r. Nuk mund tĂ« ketĂ« kushte (pĂ«r anĂ«tarĂ«sim) sepse ne jemi parti e hapur. Nuk kemi kushte, sepse kushdo qĂ« e pĂ«rqafon programin e LDK-sĂ«, mundet me garu, edhe me zgjedh e edhe me u zgjedhĂ«. NĂ«se (Osmani) e do aq shumĂ« LDK-nĂ«, duhet pak sakrificĂ«, le ta lĂ«shojĂ« nesĂ«r pozitĂ«n e presidentes, pastaj vjen. Kjo nuk Ă«shtĂ« ofertĂ«, por Ă«shtĂ« sakrificĂ« pĂ«r tĂ«â€, potencoi deputeti Zemaj.

MegjithatĂ«, ai tha se nuk beson se presidentja Osmani Ă«shtĂ« e gatshme tĂ« rikthehet nĂ« familjen e saj tĂ« vjetĂ«r politike, “duke e pasur parasysh se nĂ«pĂ«r çka ka kaluar, ose s’po them çfarĂ« ka bĂ«rĂ«, pĂ«r tĂ« mbĂ«rritur aty”.

Duke folur pĂ«r ngjarjen e para disa ditĂ«ve nĂ« PodujevĂ«, ku u zbulua shtatorja e presidentit Ibrahim Rugova, Zemaj tha se Osmanin “dukej qĂ« e kishte marrĂ« malli” pĂ«r LDK-nĂ«.

The post “Dukej qĂ« e kishte marr malli”, Zemaj: PĂ«r presidenten Osmani ka vend nĂ« LDK appeared first on Telegrafi.

Osmani dhe Hovenier bisedojnë për zhvillimet e fundit në Kosovë

✇Telegrafi
By: Nazmi Elezi

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ka pritur dje në takim të rregullt ambasadorin e SHBA-ve, Jeffrey Hovenier, me të cilin bisedoi për zhvillimet aktuale në vend.

Në njoftimin nga Presidenca thuhet se gjatë takimit te presidentes me ambasadorin amerikan u diskutua edhe për përpjekjet e përbashkëta për intensifikimin e bashkëpunimit bilateral ndërmjet Kosovës e SHBA-ve në fusha të ndryshme.

“NĂ« takim u diskutua edhe pĂ«r agjendĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare, nĂ« veçanti pĂ«r pritshmĂ«ritĂ« dhe aktivitet gjatĂ« javĂ«s sĂ« lartĂ« tĂ« AsamblesĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme tĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara”, thuhet nĂ« njoftim. /Telegrafi/

The post Osmani dhe Hovenier bisedojnë për zhvillimet e fundit në Kosovë appeared first on Telegrafi.

❌