Tre vjet pas sekuestrimit të kompanisë së Zotos, punimet në landfillin e Sherishtës mbetën në vendnumëro, duke e lënë qytetin e Vlorës në mëshirë të tymit të plehrave me pasoja të rënda në zhvillimin e turizmit dhe shëndetin e banorëve.
Për vite me radhë gjatë sezonit turistik, Vlora gdhihet e mbuluar nga tymi i plehrave që digjen në fushën e grumbullimit në periferi të qytetit. Skenat apokaliptike të tymit që mbulojnë Vlorën, si ajo e 25 korrikut, i lënë gojëhapur turistët që vizitojnë qytetin dhe rrethinat e tij për të shijuar detin dhe i ka vënë në vështirësi operatorët turistikë. Banorët e qytetit ndërkohë vuajnë prej vitesh erën e rëndë që vjen nga fusha e mbetjeve dhe problemet shëndetësore që sjellin ato.
âUnĂ« jam shumĂ« larg, 1.5-2 kilometra nĂ« vijĂ« ajrore, por natĂ« pĂ«r natĂ« ne ndjejmĂ« aromĂ«n e mbetjeve qĂ« digjen nĂ« fushĂ«n e mbetjeve nĂ« VlorĂ«,â thotĂ« Niko Dumani, njĂ« aktivist lokal i mjedisit. Dumani dyshon se djegia e pĂ«rvitshme e mbetjeve nĂ« fushĂ« tĂ« hapur Ă«shtĂ« e qĂ«llimshme dhe synon tĂ« eleminojĂ« malin me mbetje, pĂ«r shkak se planet pĂ«r vĂ«nien nĂ« punĂ« tĂ« landfillit tĂ« ri nĂ« SherishtĂ« dĂ«shtojnĂ« vit pas viti.
âKjo po cĂ«non drejtpĂ«rdrejt jetĂ«n e qytetarĂ«ve tĂ« VlorĂ«s dhe atyre qĂ« vizitojnĂ« qytetin, pasi mbetjet qĂ« digjen, kryesisht plastika, emeton dioksina dhe gazra tĂ« tjerĂ« helmues,â shtoi ai.
Landfilli i Sherishtës është pjesë e një projekti të integruar për menaxhimin e mbetjeve në qarkun e Vlorës me vlerë 20.8 milionë euro i financuar nga KfW, nga të cilat 12.5 milionë euro janë kredi që paguhen nga qeveria shqiptare dhe pjesa tjetër grante.
Projekti iu besua kompanisĂ« âIntegrated Technology Servicesâ tĂ« Klodian Zotos dhe ka ngecur nĂ« vendnumĂ«ro qĂ« prej sekuestrimit tĂ« kompanisĂ« me vendim tĂ« GjykatĂ«s sĂ« Posaçme dhe arratisjes nga drejtĂ«sia tĂ« pronarit tĂ« saj, i dĂ«nuar dy herĂ« nga gjykata pĂ«r korrupsion dhe pastrim parash me koncesionet e incineratorĂ«ve nĂ« Elbasan dhe Fier.
Punimet në landfillin e Sherishtës duhej të kishin përfunduar në vitin 2021 dhe zyrtarisht, përfaqësues të Bashkisë së Vlorës kanë deklaruar disa herë se landfilli do të vihet në punë. Megjithatë, Bashkia e Vlorës i tha BIRN përmes një përgjigje me shkrim se nuk ka ende një projekt për mbylljen e punimeve që mbetën rrugës dhe as një afat për vënien në punë të landfillit.
âPĂ«rfundimi i punimeve tĂ« parealizuara do tĂ« mundĂ«sojĂ« vĂ«nien nĂ« funksionim tĂ« Landfillit tĂ« SherishtĂ«s, por nuk mund tĂ« parashikojmĂ« nĂ« kĂ«tĂ« moment njĂ« afat tĂ« saktĂ« pĂ«r pĂ«rfundimin e punimeve dhe marrjen nĂ« dorĂ«zim tĂ« impiantit nga ana e BashkisĂ« VlorĂ«,â thuhet nĂ« pĂ«rgjigjen zyrtare.
Kriza mjedisore
Qyteti i Vlorës nuk është i vetmi në një situatë të emergjencës mjedisore, edhe pasi qeveria shqiptare shpenzoi miliona euro për koncesionet e ndërtimit të incineratorëve apo landfilleve si ai i Sherishtës, të cilët mbetën gjithashtu të papërfunduar. Këto projekte ranë në duart e Klodian Zotos dhe partnerit të tij në biznes, Mirel Mërtiri dhe rrethit të tyre të ngushtë, tashmë të dënuar nga Gjykata e Posaçme për korrupsion dhe pastrim të produkteve të veprës penale.
Si rrjedhojë, inceneratori i Elbasanit punon vetëm pjesërisht duke sjellë një mal mbetjesh buzë lumit Shkumbin. Inceneratori dhe landfilli në Fier janë të papërfunduar dhe depozitimi i mbetjeve aty pa një impiant trajtimi të ujërave të ndotura e ka kthyer atë në një bombë ekologjike për zonën. Situata është e ngjashme edhe në Tiranë, ku incineratori nuk u ndërtua asnjëherë.
Punimet nĂ« landfillin e SherishtĂ«s u bllokuan pas sekuestrimit tĂ« kompanisĂ« âIntegrated Technology Servicesâ dhe Ă«shtĂ« e paqartĂ« se sa punĂ« duhet pĂ«r tâi pĂ«rfunduar ato. Aktivisti i mjedisit, Niko Dumani thotĂ« se nĂ« takimet e bĂ«ra autoritetet pretendojnĂ« se vetĂ«m 7 pĂ«r qind e projektit ka mbetur pa pĂ«rfunduar. âPor se çfarĂ« Ă«shtĂ« ky 7% nuk e thotĂ« njeriâ, tha Dumani, ndĂ«rsa vuri nĂ« dyshim pretendimet e ngritura.
Bashkia e Vlorës po ashtu nuk është në gjendje të thotë se çfarë ka mbetur pa përfunduar nga projekti dhe sa do kushtojnë këto punime shtesë. Në përgjigje të kërkesës për informacion, Bashkia i tha BIRN se po bashkëpunon me një konsulent teknik për të mundësuar rifillimin e punimve të ngecura që prej vitit 2021, duke lënë të kuptohet se edhe për ta është e paqartë se çfarë punimesh duheshin kryer.
âKonsulenti Teknik Ă«shtĂ« duke punuar pĂ«r pĂ«rgatitjen e projekteve tĂ« punimeve tĂ« parealizuara ende tĂ« Komponentit â NdĂ«rtimi i Landfillit tĂ« SherishtĂ«s â dhe si dhe tĂ« Komponentit âMbyllja e vend depozitimeve ekzistueseâ. NĂ« pĂ«rfundim tĂ« kĂ«tyre projekteve, do tĂ« kemi njĂ« parashikim tĂ« plotĂ« dhe tĂ« saktĂ« tĂ« punimeve qĂ« janĂ« pĂ«r tâu kryer dhe kostot pĂ«rkatĂ«se pĂ«r kryerjen e kĂ«tyre punimeve,â tha Bashkia e VlorĂ«s.
PĂ«r sa kohĂ« zgjidhja mungon, pavarĂ«sisht se janĂ« shpenzuar miliona euro, Vlora mbetet nĂ« mĂ«shirĂ« tĂ« tymit qĂ« del prej mbetjeve qĂ« digjen vazhdimisht. âGjendja Ă«shtĂ« tej mase kritike. BanorĂ«t e VlorĂ«s janĂ« tĂ« gjithĂ« tĂ« ekspozuar vazhdimisht ndaj njĂ« tymi kancerogjen, pa pikĂ« dyshimi,â thotĂ« Ermal Ăukani nga lĂ«vizja Community Hub VlorĂ«.
Sabotimi i turizimit
Biznese dhe aktorĂ« tĂ« shoqĂ«risĂ« civile nĂ« VlorĂ« kanĂ« pak besim se situata do tĂ« zgjidhet. Mikel Zinxhiria, njĂ« prej operatorĂ«ve turistikĂ« nĂ« qytet, thotĂ« se keqmenaxhimi i mbetjeve dhe djegia e tyre e vazhdueshme i ka dĂ«mtuar dhe shpesh i ka vĂ«nĂ« nĂ« pozitĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« para turistĂ«ve. âNuk dinim si tâua shpjegonim çfarĂ« po ndodhte, pasi situata vazhdoi nĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« javĂ« nĂ« gusht dhe smogu dhe tymi mbytĂ«n qytetin deri ne Karaburun e Sazan,â thotĂ« ai.
âKa pas ndikim tĂ« lartĂ« nĂ« imazhin dhe punĂ«n tonĂ«. Pasi kĂ«tĂ« vit ishin 2 herĂ« nga mĂ« shumĂ« se 1 javĂ« ku qyteti ishte i mbytur nĂ« tym dhe erĂ« tĂ« keqe,â shtoi ai. Zinxhira thotĂ« se Ă«shtĂ« pesimist qĂ« situata do tĂ« rregullohet sa kohĂ« autoritetet lokale nuk kanĂ« ende njĂ« plan. Ai vĂ« gjithashtu nĂ« dukje se ata si grup interesi nuk dĂ«gjohen dhe takimet bĂ«hen sa pĂ«r sy e faqe.
âFakti qĂ« sâka asnjĂ« afat tregon qĂ« tĂ« paktĂ«n dhe vitin tjetĂ«r do kemi tĂ« njĂ«jtin fat si ky vit. Mbetjet hiqen me metoda primitve, pavarĂ«sisht buxhetit tĂ« disbursuar pĂ«r kĂ«tĂ« punĂ«â â thotĂ« Zinxhira. Edhe Ermal Ăukani nuk ka shpresa se kriza do tĂ« zgjidhet shpejt, ndĂ«rsa thekson se ankesat dhe peticionet e tyre kanĂ« rĂ«nĂ« nĂ« vesh tĂ« shurdhĂ«r.
âSituata Ă«shtĂ« tragjike dhe banorĂ«t e zonĂ«s janĂ« tĂ« ekspozuar thuajse çdo ditĂ« ndaj erĂ«s dhe tymit. Kemi organizuar njĂ« seri peticionesh para njĂ« viti qĂ« nuk janĂ« dĂ«gjuar. Kemi bĂ«rĂ« takime me kryetarin e bashkisĂ«, prefektin, dhe deputetĂ«t, por fjala nuk na Ă«shtĂ« dĂ«gjuar. Bashkia e VlorĂ«s, sot qĂ« flasim, nuk ka asnjĂ« plan si kjo situatĂ« te ndryshojĂ«,â pĂ«rfundoi ai. /Reporter.al
The post BIRN: Korrupsioni me kontratat e mbetjeve po saboton turizmin në Vlorë appeared first on Lapsi.al.
Login
