Në Unazën Plepa-Shkozet, është përplasur për vdekje nga një makinë një person.
Sipas informacioneve të deritanishme, viktima ka qenë duke udhëtuar me motor.
Lajmi nĂ« pĂ«rditĂ«simâŠÂ
The post Aksident me vdÚkjÚ rrugën në Plepa-Shkozet appeared first on Lapsi.al.
Pak ditë më parë në pikën e kalimit kufitar me Kosovën në Bllacë të Maqedonisë së Veriut u hoqën tabelat e sinjalistikës rrugore që përmbanin edhe gjuhën shqipe. Kjo krijoi një zemëratë tek shqiptarët e shtetit fqinj.
Tabelat që ishin vendosur në rrugën Bllacë-Shkup nuk përmbanin gjuhën shqipe, ndërsa ato janë zëvendësuar sapo rasti u bë publik në media. Në lidhje me këtë ngjarje, shqiptarët e Maqedonisë së Veriut e shohin situatën si kthim mbrapa në kohë, por që janë të vendosur se nuk do ta lejojnë të ndodh. Qytetarët e Dibrës së Madhe shprehen se është luafutar në gjithë këto vite për gjuhën shqipe dhe se nuk mund të ketë një kthim në vitin 2001. Të tjerë qytetar thonë se fillimisht do të organizojnë protesta nëse do të ketë një tentativë për ta hequr gjuhën shqipe si gjuhë zyrtare.
âShumĂ« tabela nĂ« rrugĂ«t e MaqedonisĂ« sĂ« Veriut u dĂ«mtuan duke iu hequr gjuhĂ«n shqipe. NdĂ«rkohĂ«, NdĂ«rmarrja Publike pĂ«r Mbrojtjen dhe MirĂ«mbajtjen e rrugĂ«ve nĂ« RepublikĂ«n e MaqedonisĂ« sĂ« Veriut ka deklrauar se do tâi kthejĂ« tabelat nĂ« gjendje e mĂ«parshme, me gjuhĂ«n shqipe tĂ« mbishkrur nĂ« to, ndĂ«rsa pĂ«r pĂ«rgjegjĂ«sit e kĂ«saj vepre kĂ«rkojnĂ« veprim nga institucionet pĂ«rkatĂ«se,â u shpreh njĂ« qytetar.
The post Qytetarët e Dibrës së Madhe: Me luftë do ta mbrojmë gjuhën shqipe appeared first on Lapsi.al.
Një 59-vjeçare me inicialet L.M është arrestuar ditën e sotme në Selenicë. Bëhet me dije se në pronën e saj në fshatin Gjorm, janë gjetur të kultivuara 6 bimë kanabis.
Bimët narkotike u asgjësuan përmes djegies.
Stacioni i Policisë Selenicë arrestoi shtetasen L. M., 59 vjeçe, banuese në fshatin Gjorm, Selenicë, pasi gjatë kontrollit në pronën e saj, në fshatin Gjorm, u gjetën të kultivuara 6 bimë të dyshuara narkotike cannabis sativa, të cilat u asgjësuan me djegie.
The post Arrestohet 59-vjeçarja në Selenicë, kultivoi kanabÏs në pronën e saj appeared first on Lapsi.al.
Kuvendi nesër do të mbajë homazhe për ndarjen nga jeta të ish-deputetit demokrat Gerti Bogdani.
Homazhet do të mbahen nesër në sallën ku mbahen seancat plenare. Homazhet mbahen nga ora 10:00 deri në 12:00. Seanca e rregullt plenare shtyhet për të premten.
âTĂ« nderuar kolegĂ«,
Ju njoftojmë se Kuvendi i Shqipërisë do të organizojë zhvillimin e homazheve në nderim të ish deputetit Gerti Bogdani, nesër, ditën e enjte, ora 10:00-12:00, në sallën e seancave plenare.
Faleminderitâ, thuhet nĂ« njoftim.
The post Kuvendi shtyn seancën e nesërme plenare, zhvillon homazhe për Gerti Bogdanin appeared first on Lapsi.al.
Mijëra njerëz janë plagosur në Liban, pasi biperët (paisje komunikimi të ngjashëm me telefonët) e përdorur nga grupi i armatosur Hezbollah për të komunikuar shpërthyen në mënyrë dramatike pothuajse njëkohësisht në të gjithë vendin të martën.
Të paktën 12 persona u vranë, përfshi dy fëmijë, thanë zyrtarët libanezë. Rreth 2,800 u plagosën, shumë prej tyre në gjendje të rëndë.
ĂshtĂ« e paqartĂ« se si ndodhi sulmi, i cili duket tĂ« ketĂ« qenĂ« shumĂ« i sofistikuar. MegjithatĂ« Hezbollahu fajĂ«soi kundĂ«rshtarin e tij Izraelin. ZyrtarĂ«t izraelitĂ« deri mĂ« tani kanĂ« refuzuar tĂ« komentojnĂ«.
Ja çfarë dimë deri tani.
Shpërthimet filluan në kryeqytetin e Libanit, Bejrut dhe disa zona të tjera të vendit rreth orës 15:45 me orën lokale.
Dëshmitarët raportuan se kishin parë tym që dilte nga xhepat e njerëzve, përpara se të shihnin shpërthime të vogla që dukeshin si fishekzjarre dhe të shtëna armësh.
Në një klip, pamjet nga kamerat e rrugës dukej se tregonin një shpërthim në xhepin e pantallonave të një burri teksa qëndronte në një dyqan.
Duke cituar zyrtarë amerikanë, New York Times tha se biperët morën mesazhe që dukej se vinin nga udhëheqja e Hezbollahut përpara se të shpërthenin. Mesazhet në vend të kësaj u duk se shpërthenin pajisjet, raportoi Times.
Shpërthimet vazhduan për rreth një orë pas shpërthimeve fillestare, njoftoi agjencia e lajmeve Reuters.
Menjëherë pas kësaj, një numër i madh njerëzish filluan të mbërrinin në spitalet në të gjithë Libanin, me dëshmitarë që raportuan skena të konfuzionit masiv.
Analistët kanë nxituar të shprehin tronditje për shkallën e sulmit të së martës, duke thënë se Hezbollahu krenohet me masat e tij të sigurisë.
Disa sugjeruan se një hakerim mund të ketë shkaktuar mbinxehjen e baterive të biperave, duke shkaktuar shpërthimin e pajisjeve. Një akt i tillë do të ishte i paprecedentë.
Por shumë ekspertë thonë se kjo nuk ka gjasa, me pamjet e shpërthimeve që nuk janë në përputhje me mbinxehjen e baterive.
Në vend të kësaj, disa analistë thonë se një lloj sulmi i zinxhirit të furnizimit, i cili përfshinte manipulimin e biperave gjatë prodhimit të tyre ose gjatë tranzitit, ishte më i mundshëm.
Sulmet e zinxhirit të furnizimit janë një shqetësim në rritje në botën e sigurisë kibernetike me shumë incidente të profilit të lartë të shkaktuara së fundmi nga hakerat që fitojnë akses në produkte ndërsa ato janë në zhvillim.
Por këto sulme zakonisht përmbahen në softuer. Sulmet e zinxhirit të furnizimit të harduerit janë shumë më të rralla pasi përfshijnë marrjen në dorë të pajisjes.
Nëse ky do të ishte vërtet një sulm i zinxhirit të furnizimit, do të kishte përfshirë një operacion të madh për të manipuluar fshehurazi biperat në një farë mënyre.
Zyrtarët e sigurisë në Liban thonë se biperat ishin të mbushur me një sasi të vogël eksplozivi muaj para se pajisjet të hynin në vend. Duke folur për BBC, një ish-ekspert i municioneve të Ushtrisë Britanike, i cili kërkoi të mos emërohej, spekuloi se pajisjet mund të ishin aktivizuar më pas nga një sinjal në distancë.
Një burim i afërt me Hezbollahun i tha AFP se dy nga të vrarët ishin djemtë e dy deputetëve të Hezbollahut. Ata thanë gjithashtu se vajza e një anëtari të Hezbollahut u vra.
Mes të plagosurve ishte edhe ambasadori i Iranit në Liban, Mojtaba Amani. Raportimet në mediat iraniane thanë se plagët e tij ishin të lehta.
Shefi i Hezbollahut, Hassan Nasrallah nuk u lëndua nga shpërthimet, raportoi Reuters duke cituar një burim.
Ministri libanez i Shëndetit Publik Firass Abiad tha se dëmtimet në duar dhe fytyrë përbënin shumicën e lëndimeve.
Duke folur pĂ«r programin Newshour tĂ« BBC-sĂ«, ai tha: âShumica e lĂ«ndimeve duket se janĂ« nĂ« fytyrĂ« dhe veçanĂ«risht nĂ« sy dhe gjithashtu nĂ« dorĂ« me disa gjymtime, qoftĂ« nĂ« duar apo gishta, dhe disa prej tyre kanĂ« lĂ«ndime nĂ«pĂ«r krahĂ«â.Â
Ministri libanez shtoi: âShumica dĂ«rrmuese e njerĂ«zve qĂ« po paraqiten nĂ« dhomat e urgjencĂ«s janĂ« me rroba civile, kĂ«shtu qĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« dallosh nĂ«se i pĂ«rkasin njĂ« entiteti tĂ« caktuar si Hezbollahu apo tĂ« tjerĂ«âŠÂ
âPor ne po shohim nĂ« mesin e tyre njerĂ«z tĂ« moshuar ose njerĂ«z shumĂ« tĂ« rinj, si fĂ«mija qĂ« fatkeqĂ«sisht vdiq⊠dhe ka prej tyre qĂ« janĂ« punonjĂ«s tĂ« shĂ«ndetĂ«sisĂ«â, tha ministri.
Jashtë Libanit, 14 persona u plagosën në shpërthime të ngjashme në Sirinë fqinje, sipas Observatori Sirian për të Drejtat e Njeriut.
Deri më tani, askush nuk e ka marrë përgjegjësinë , megjithëse kryeministri i Libanit dhe Hezbollahu kanë fajësuar Izraelin.
Kryeministri Najib Mikati tha se shpĂ«rthimet pĂ«rfaqĂ«sonin njĂ« âshkelje serioze tĂ« sovranitetit libanez dhe njĂ« krim sipas tĂ« gjitha standardeveâ. NjĂ« burim sigurie nĂ« vend akuzoi agjencinĂ« izraelite tĂ« inteligjencĂ«s Mossad se qĂ«ndron pas sulmit, raportoi Reuters.
NĂ« deklaratĂ«n e tij duke akuzuar Izraelin se qĂ«ndron pas sulmeve, Hezbollah tha se e mbante vendin âplotĂ«sisht pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r kĂ«tĂ« agresion kriminal qĂ« synonte gjithashtu civilĂ«tâ.Â
âKy armik tradhtar dhe kriminel sigurisht qĂ« do tĂ« marrĂ« dĂ«nimin e tij tĂ« drejtĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« agresion mĂ«katar, pavarĂ«sisht nĂ«se e pret apo joâ, shtoi ai.
ZyrtarĂ« tĂ« paidentifikuar amerikanĂ« dhe izraelitĂ« i thanĂ« Axios se shpĂ«rthimet fillimisht ishin planifikuar si hapje tĂ« njĂ« ofensive âtĂ« gjithanshmeâ kundĂ«r Hezbollahut. Por ditĂ«t e fundit Izraeli u shqetĂ«sua se Hezbollahu ishte vĂ«nĂ« nĂ« dijeni tĂ« planit, kĂ«shtu qĂ« ata u shpĂ«rthyen herĂ«t.
Zyrtarët izraelitë nuk i kanë komentuar akuzat, por shumica e analistëve pajtohen se duket se ai qëndron pas sulmit.
Profesor Simon Mabon, kryetar i MarrĂ«dhĂ«nieve NdĂ«rkombĂ«tare nĂ« Universitetin Lancaster, i tha BBC-sĂ«: âNe e dimĂ« se Izraeli ka njĂ« precedent tĂ« pĂ«rdorimit tĂ« teknologjisĂ« pĂ«r tĂ« gjurmuar objektivin e tijâ, por ai e quajti shkallĂ«n e kĂ«tij sulmi âtĂ« pashembulltâ.Â
Lina Khatib, nga Chatham House me seli nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, tha se sulmi sugjeron se Izraeli Ă«shtĂ« infiltruar âthellĂ«â nĂ« ârrjetin e komunikimitâ tĂ« Hezbollahut.
Hezbollahu Ă«shtĂ« mbĂ«shtetur shumĂ« nĂ« biperat si njĂ« mjet komunikimi me teknologji tĂ« ulĂ«t pĂ«r tâu pĂ«rpjekur tĂ« shmangĂ« gjurmimin e vendndodhjes nga Izraeli.
Një biper është një pajisje telekomunikacioni me valë që merr dhe shfaq mesazhe alfanumerike ose zanore.
Telefonat celularë janë braktisur prej kohësh si thjesht shumë të cenueshëm, siç tregoi vrasja e Izraelit ndaj prodhuesit të bombave të Hamasit, Yahya Ayyash, qysh në vitin 1996, kur telefoni atij i shpërtheu në dorë.
Por një operativ i Hezbollahut i tha agjencisë së lajmeve AP se biperat ishin një markë e re që grupi nuk e kishte përdorur më parë. Një zyrtar libanez i sigurisë i tha agjencisë së lajmeve Reuters se rreth 5,000 bipera u sollën në vend rreth pesë muaj më parë.
Etiketat që shihen në fragmente të biperave të shpërthyer tregojnë për një model të quajtur Rugged Pager AR-924. Por prodhuesi tajvanez Gold Apollo ka mohuar çdo përfshirje në këto shpërthimet. Themeluesi, Hsu Ching-Kuang, tha se kompania e tij kishte nënshkruar një marrëveshje me një kompani europiane për të prodhuar pajisjet dhe për të përdorur emrin e kompanisë së tij.
Kur BBC vizitoi kompaninë Gold Apollo të mërkurën, policia lokale po grumbullonte zyrat e kompanisë, duke inspektuar dokumentet dhe duke marrë në pyetje stafin.
Emily Harding, një ish-analiste në CIA, tha se kjo goditje që minon sigurinë e Hezbollahut ishte thellësisht e turpshme për organizatën.
âNjĂ« shkelje e kĂ«saj pĂ«rmasash nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m e dĂ«mshme fizikisht, por gjithashtu do tâi bĂ«jĂ« ata tĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dyshim tĂ« gjithĂ« aparatin e tyre tĂ« sigurisĂ«,â tha ajo pĂ«r BBC.
âUnĂ« do tĂ« prisja tâi shoh ata tĂ« kryejnĂ« njĂ« hetim tĂ« brendshĂ«m intensiv qĂ« do tâi shpĂ«rqendrojĂ« ata nga njĂ« luftĂ« e mundshme me Izraelin.âÂ
Hezbollahu është aleat me armikun kryesor të Izraelit në rajon, Iranin. Grupi është pjesë e Boshtit të Rezistencës të Teheranit dhe është përfshirë në një luftë të nivelit të ulët me Izraelin për muaj të tërë, duke shkëmbyer shpesh raketa dhe bomba përgjatë kufirit verior të Izraelit. Komunitete të tëra janë zhvendosur nga të dyja anët.
Shpërthimet erdhën vetëm disa orë pasi kabineti i sigurisë i Izraelit e bëri kthimin e sigurt të banorëve në veri të vendit një qëllim zyrtar të luftës.
Kryeministri Benjamin Netanyahu i tha njĂ« zyrtari vizitues amerikan se Izraeli âdo tĂ« bĂ«nte atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e nevojshme pĂ«r tĂ« garantuar sigurinĂ« e tijâ.Â
Më herët të hënën, agjencia e sigurisë së brendshme e Izraelit tha se kishte penguar një përpjekje të Hezbollahut për të vrarë një ish-zyrtar.
PavarĂ«sisht tensioneve tĂ« vazhdueshme, vĂ«zhguesit thonĂ« se deri mĂ« tani tĂ« dyja palĂ«t kanĂ« synuar tĂ« frenojnĂ« armiqĂ«sitĂ« pa kaluar kufirin pĂ«r njĂ« luftĂ« tĂ« shkallĂ«s sĂ« plotĂ«. Por ekziston frika se situata mund tĂ« dalĂ« jashtĂ« kontrollit, me Hezbollahun qĂ« tashmĂ« kĂ«rcĂ«non se do tâi pĂ«rgjigjet shpĂ«rthimeve tĂ« sĂ« martĂ«s.
BBC, pĂ«rshtati nĂ« shqip ©LAPSI.ALÂ
The post Pikëpyetjet/ Si i shpërtheu Mossadi mijëra anëtarë të Hezbollahut me një SMS appeared first on Lapsi.al.
Këshilli i Mandateve dhe Imuniteteve ndërpreu mbledhjen ku po diskutonte mbi çështjen e mandatit të deputetit Vullnet Sinaj, pas lajmit për ndarjen nga jeta të ish-deputetit të PD-së, Gerti Bogdani.
Kreu i Grupit Parlamentar të PD-së, Gazment Bardhi, kërkoi shtyrjen e mbledhjes, duke njoftuar deputetët se një koleg, ish-deputet i PD-së, Gerti Bogdani, ishte ndarë nga jeta.
âNjĂ« kolegu ynĂ« Ă«shtĂ« ndarĂ« nga jeta, bĂ«het fjalĂ« pĂ«r ish-deputetin Gerti Bogdani. NĂ« kushte tĂ« tilla ne deputetĂ«t e PD, por besoj edhe ju, nuk jeni nĂ« gjendje tĂ« vijojmĂ« kĂ«tĂ« mbledhje, ndaj propozoj shtyrjen e sajâ, tha Bardhi.
Menjëherë pas këtij njoftimi, Kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali, ndërpreu mbledhjen.
âTĂ« prehet nĂ« paqe kolegu ynĂ«, dritĂ« shpirti i tijâ, tha Spiropali.
The post Ndarja nga jeta e Gert Bogdanit, ndërpritet mbledhja e Këshillit të Mandateve appeared first on Lapsi.al.
Në një apartament në Seregno, policia italiane ka sekuestruar 93 kilogramë kokainë me vlerë 4 milionë euro dhe ka arrestuar një 31-vjeçar shqiptar.
Operacioni nisi në kuadër të një hetimi për trafikun dhe shitjen e drogës në sheshet e provincave Monza dhe Milano.
Operacioni i komisariatit të policisë së Milanos nisi gjatë natës mes të dielës dhe të hënës, në kuadër të një hetimi për trafikun dhe shpërndarjen e drogës në sheshet e provincave Monza dhe Milano, të koordinuar nga Prokuroria e Monzës.
Policia italiane pritet të japë më shumë detaje në orët në vijim për këtë sasi të madhe droge të sekuestruar.
The post Shokohen italianët, shqiptari me 93 kg kokaÏnë në banesë appeared first on Lapsi.al.
Ka shkuar nĂ« 20 numri i personave qĂ« kanĂ« humbur jetĂ«n nga pĂ«rmbytjet dhe stuhitĂ« nĂ« vendet evropiane si: Rumani, Austri, Poloni, Ăeki, Hungari dhe Sllovaki.
Reshjet e dendura dhe stuhitë që goditën Evropën kanë shkaktuar përmbytje në përmasa të gjera në të gjithë kontinentin, ndërsa sa vjen e rritet numri i personave që kanë humbur jetën.
NĂ« Rumani ka shkuar nĂ« 7 numri i personave qĂ« kanĂ« humbur jetĂ«n nga pĂ«rmbytjet. NdĂ«rsa nĂ« Austri ka shkuar nĂ« 5, nĂ« Ăeki nĂ« 3 dhe nĂ« Poloni Ă«shtĂ« rritur nĂ« 5 numri i personave qĂ« kanĂ« humbur jetĂ«n.
Situata është më e keqe sesa pritej.
Në Hungari dhe Poloni janë mobilizuat ushtarët për të përforcuar argjinaturat e lumenjve me thasë rëre. Shumë ndërtesa historike në të dy vendet janë mbyllur përkohësisht.
Qeveria nĂ« Poloni shpalli gjendje tĂ« âfatkeqĂ«sisĂ« natyroreâ nĂ« rajonet jugore mĂ« tĂ« goditura nga pĂ«rmbytjet.
Gjithashtu edhe qytetarĂ«t nĂ« Hungari, Poloni dhe Ăeki morĂ«n pjesĂ« vullnetarisht nĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r luftimin me pĂ«rmbytjet, ndĂ«rsa mijĂ«ra njerĂ«z janĂ« evakuuar.
Ndërkohë nga vendet evropiane të prekura nga përmbytjet kanë ardhur deklarata se situata ishte më e keqe se sa pritej. Në fotot në media shihet se qytetarët janë evakuuar me ndihmën e varkave dhe se shumë qytete janë përmbytur.
Shirat e dendur në Evropë pritet të përfshijnë edhe Italinë. Ka shqetësime se reshjet brenda një jave mund të shkaktojnë përmbytje në vendet e Ballkanit Perëndimor si në Serbi, Kroaci dhe Slloveni.
The post Shkon në 20 numri i viktimave nga përmbytjet në Europë appeared first on Lapsi.al.
Një gjykatë e Bashkimit Evropian ka anuluar një gjobë prej 1.49 miliard eurosh të vënë nga Brukseli kundër gjigantit teknologjik amerikan, Google, për abuzim të dominimit në fushën e reklamave online.
âGjykata e PĂ«rgjithshme anulon vendimin e Komisionit [Evropian] nĂ« tĂ«rĂ«sinĂ« e tijâ, tha gjykata me seli nĂ« Luksemburg, nĂ«pĂ«rmjet njĂ« komunikate, duke shtuar se âinstitucioni kreu gabime gjatĂ« shqyrtimeveâ.
Brukseli âdĂ«shtoi tĂ« marrĂ« nĂ« konsideratĂ« tĂ« gjitha rrethanat relevante nĂ« shqyrtimin e kohĂ«zgjatjes sĂ« klauzolave tĂ« kontratave qĂ« Komisioni i kishte cilĂ«suar abuziveâ, tha gjykata.
Komisioni Evropian, rregullator me ndikim i konkurrencĂ«s nĂ« BE, tha se âdo tĂ« studiojĂ« me kujdes gjykimin dhe do tĂ« reflektojĂ« pĂ«r hapat e mundshĂ«m tĂ« radhĂ«sâ â qĂ« mund tĂ« pĂ«rfshijnĂ« edhe apelin.
Gjykimi do të lehtësojë Google, pasi gjykata më e lartë e BE-së javën e kaluar konfirmoi një gjobë të vënë ndaj kompanisë më 2017, me vlerë prej 2.42 miliardë eurosh, për abuzim të dominimit përmes favorizimit të shërbimit të saj për krahasimin e ofertave.
Si pjesë e një nisme të madhe për të luftuar abuzimet e gjigantëve të teknologjisë, BE-ja ndëshkoi Google me gjoba që kapin vlerën e përgjithshme të 8.2 miliardë eurove, ndërmjet viteve 2017 dhe 2019, për shkak të shkeljeve të ligjeve të konkurrencës.
Gjoba prej 1.49 miliard eurosh është e treta nga këto ndëshkime, e fokusuar ndaj shërbimit AdSense të Google.
Por, betejat e gjata ligjore ndërmjet Google dhe BE-së nuk përfundojë këtu.
Google është duke sfiduar edhe një gjobë prej 4.3 miliardë eurosh që Brukseli ia ka shqiptuar për shkak të vënies së kufizimeve në telefonat me sistemin Android, për të favorizuar biznesin e saj të kërkimeve në internet.
Gjoba e 2018-tës mbetet më e larta e shqiptuar ndonjëherë nga BE-ja për shkelje të ligjeve të konkurrencës./REL
The post Gjykata e BE-sĂ« âfshinâ gjobĂ«n prej 1.5 miliard eurosh ndaj Google appeared first on Lapsi.al.
Ish-ministrja e Arsimit, Evis Kushi ka reaguar në lidhje me skandalin e dhënies së diplomave false nga Kolegji Universitar WISDOM kundrejt shumave që shkonin deri në 8 mijë euro.
Në dosjen e bërë publike nga mediat italiane përmendej edhe emri i Kushit, por kjo e fundit ka mohuar të ketë marrë ndonjë dhuratë nga pronari dhe administratori i WISDOM, të dy të arrestuar.
Lexo mĂ« tej: Skandali me diplomat false/ Universiteti u lincensua pĂ«r njĂ« çantĂ« Luis VuittonÂ
Kushi më tej nënvizon se MAS nuk është pjesë e procesit të akreditimit të universiteteve apo programeve të studimit në asnjë hap të procesit.
Akreditimi i institucioneve arsimore, thotë më tej Kushi, bëhet nga një bord i pavarur ekspertësh, vendas dhe të huaj, të zgjedhur me një konkurs të hapur.
NĂ« lidhje me disa abuzime tĂ« bĂ«ra nga disa media gjatĂ« ditĂ«s sĂ« sotme, mbi hetimet e dosjes italiane pĂ«r mashtrimet me diploma tĂ« Universitetit Ăisdom, dua tâju sqaroj se:
Në dosje ka një paragraf ku thuhet:
âIa vlen tĂ« pĂ«rmendim qĂ« nĂ« vazhdim tĂ« dhuratave Catalano Lucia e Cianci Savino pĂ«rpiqen tĂ« pĂ«rgatisin dhe tĂ« dhurojnĂ« dhurata simbolike nĂ« kuadĂ«r tĂ« festĂ«s sĂ« Krishtlindjes pĂ«r amabasadorin, pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« ambasadĂ«s, ministre, zv. ministre, shefes sĂ« kabinetit, zyrĂ«s sĂ« matrikullimit dhe zyrĂ«s sĂ« akreditimitâ.
Dua të ndaj qëndrimin tim me opinionin publik se Ministria e Arsimit dhe Sportit, si institucion dhe në rastin tim si ish drejtuese e këtij institucioni, MAS nuk është pjesë e procesit të akreditimit të universiteteve apo programeve të studimit në asnjë hap të procesit.
Akreditimi i institucioneve arsimore bëhet nga një bord i pavarur ekspertësh, vendas dhe të huaj, të zgjedhur me një konkurs të hapur.
Si titullare e kĂ«tij institucioni pĂ«r periudhĂ«n shtator 2020 â shtator 2023, edhe pse ngrihen dyshime nĂ« media, nuk kam shkĂ«mbyer asnjĂ«herĂ« dhurata kortezie pĂ«r urime festimesh me simbolika tĂ« tilla.Â
The post I doli emri në dosjen italiane për diplomat false, reagon ish-ministrja Kushi appeared first on Lapsi.al.
Policia greke ka zbardhur atentatin ndaj një 39-vjecari, qe fatmirësisht përfundoi pa viktima dhe ka identifikuar autorin, pikërisht një shqiptar me precedentë të rëndë penal.
Prokuroria greke ka ngritur akuzë ndaj shtetasit Geni Cato nga Përmeti, aktualisht i paraburgosur në Greqi. 37-vjeçari shqiptar akuzohet se ka tentuar të vrasë një 39-vjeçar, teksa ishte në makinë me nënën e tij. Ai do përballet me akuzën e vrasjes së mbetur në tentativë ndërsa është i pandehur me të kaluar të rëndë kriminale. Tentativa për vrasje ka ndodhur dhjetorin e kaluar, konkretisht më 8 dhjetor, pak para orës 6 të mëngjesit.
Dy persona me tiparet e fytyrĂ«s tĂ« mbuluara dhe teksa udhĂ«tonin me njĂ« motoçikletĂ« pa targa, i janĂ« afruar kamionit nĂ« tĂ« cilin lĂ«vizte 39-vjeçari dhe nĂ«na e tij. Papritur pasagjeri hapi zjarr drejt shoferit dhe pĂ«r fat plumbat nuk e kapĂ«n atĂ«. Nga kamerat e sigurisĂ« rezultoi se autorĂ«t u larguan nĂ« drejtim tĂ« njĂ« rruge tĂ« caktuar ndĂ«rsa pasagjeri zbriti dhe mĂ« pas u hodh nga njĂ« gardh dhe u zhduk. Drejtuesi i mjetit duke ecur me shpejtĂ«si tĂ« madhe u larguar drejt âIera Odoâ.
39-vjeçari shqiotar në gjendje shoku nuk ka mundur të tregojë asnjë autor të mundshëm për sulmin ndaj tij dhe se nuk kishte dallime me askënd. Siç ka thënë ai në polici, ka tentuar të ndiqte autorët por nuk ka arritur pasi kanë ndjekur rrugë të ndara. Vëllai i viktimës, i cili gjithashtu zotëron kamionin, ka dëshmuar pranë autoriteteve duke ka deklaruar se ndoshta ka qenë objektivi për shkak të një mosmarrëveshjeje ligjore që ka pasur për nje biznes të tijin. Në fakt, ai kishte qenë shënjestër në të kaluarën pasi ishte sulmuar nga persona të panjohur një muaj më parë, pikërisht më 9.11.2023. Sulmi është denoncuar në polici dhe ka nisur hetimi paraprak.
Autoritetet identifikuan të dyshuarin nga kamerat e sigurisë. Ai është Geni Cato, 37 vjec nga Përmeti, person me precedentë të rëndë penalë.
Avokati i tij, Aleksandros Papaioannidis, tha për mediat greke se klienti i tij nuk ka asnjë lidhje me këtë rast konkret.
âNuk ka asnjĂ« ADN qĂ« e identifikon dhe as ndonjĂ« element tjetĂ«r qĂ« e âvendosâ nĂ« skenĂ«n e tĂ« shtĂ«nave. Ai nuk e njeh 39-vjeçarin dhe nuk ka asnjĂ« kontakt me mjedisin e tij. GjatĂ« hetimit do tĂ« ekspozojmĂ« te gjitha faktetâ
Cato u arrestua nĂ« prill tĂ« kĂ«tij viti bashkĂ« me disa shqiptarĂ« tĂ« tjerĂ«, i akuzuar pĂ«r vendosjen e njĂ« sasie eksplozivi nĂ« njĂ« karburant nĂ« Pire. Cato njihej nga policia greke si pjestar i grupit tĂ« âkryekumbarĂ«veâ grekĂ« tĂ« vrarĂ«, Vasilis Grivas dhe Giorgos Litsa. NĂ« korrik tĂ« kĂ«tij viti, Catos iu komunikua njĂ« tjetĂ«r akuzĂ« nĂ« burgun e Nafplios ku ndodhet. Ai u akuzua si pjesĂ« e njĂ« grupi kriminal qĂ« vendoste gjoba nĂ« biznese, kryente shpĂ«rthime, zjarrvĂ«nie, dĂ«mtime trupore, falsifikime, vjedhje e trafik droge.
Profili penal i Geni Catos
Geni Cato 37 vjec, rezulton i arrestuar nĂ« 2011 pĂ«r âprishje tĂ« qetĂ«sisĂ« nĂ« familjeâ, âhyrje dhe qĂ«ndrim i paligjshĂ«m nĂ« Greqiâ, ârezistencĂ« ndaj policisĂ«â, âfalsifikimâ dhe âshkelje tĂ« ligjit mbi emigrantĂ«tâ, nĂ« 2012 Ă«shtĂ« arrestuar pĂ«r âvjedhjeâ, nĂ« 2013 Ă«shtĂ« arrestuar pĂ«r âarmĂ«mbajtje pa lejeâ, âtentativĂ« vjedhjeâ, âvjedhjeâ rezistencĂ« ndaj policisĂ«â dhe âshkelje tĂ« ligjit mbi emigrantĂ«tâ, nĂ« 2014 Ă«shtĂ« arrestuar pasi ishte dĂ«nuar me 9 muaj burg pĂ«r âarmĂ«mbajte pa lejeâ, ârezistencĂ« ndaj policisĂ«â dhe âshkelje tĂ« ligjit mbi emigrantĂ«tâ dhe disa muaj mĂ« pas Ă«shtĂ« arrestuar sĂ«rish pĂ«r âorganizatĂ« kriminaleâ, âzhvatjeâ, âarmĂ«mbajtje pa lejeâ, âshkelje e ligjit mbi drogĂ«nâ, âshkelje tĂ« ligjit pĂ«r pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmitâ, nĂ« 2015 Ă«shtĂ« arrestuar pĂ«r njĂ« dĂ«nim prej 2 vite burg pĂ«r âdĂ«shmi e rremeâ dhe pas disa muajsh edhe pĂ«r âvjedhjeâ, nĂ« 2017 Ă«shtĂ« akuzuar pĂ«r njĂ« vjedhje banese tĂ« kryer nĂ« 2015 dhe po nĂ« tĂ« njĂ«jtin vit Ă«shtĂ« akuzuar pĂ«r âshkelje tĂ« rregullave tĂ« qarkullimit rrugorâ, nĂ« 2018 Ă«shtĂ« arrestuar pĂ«r âdĂ«shmi tĂ« rremeâ, nĂ« 2019 Ă«shtĂ« arrestuar pĂ«r âfalsifikim dokumentashâ, âfalsifikimâ, vjedhjeâ, âgrabitjeâ, âarmĂ«mbajtje pa lejeâ dhe âshkelje tĂ« ligjit mbi drogĂ«nâ, nĂ« 2020 Ă«shtĂ« akuzuar pĂ«r âarmĂ«mbajtje pa lejeâ dhe âshkelje tĂ« ligjit mbi drogĂ«nâ, nĂ« 2022 Ă«shtĂ« arrestuar pĂ«r âshkelje tĂ« ligjit mbi drogĂ«nâ dhe nĂ« 2024 pĂ«r âshpĂ«rthim eksploziviâ, âprodhim dhe mbajtje tĂ« lĂ«ndĂ«ve eksploziveâ, âdĂ«mtim proneâ dhe âarmĂ«mbajtje pa lejeâ.
The post Zbardhet atentatÏ në Greqi, autori shqiptar ndodhet në burg appeared first on Lapsi.al.
Përpjekja e dytë për atentat ndaj kandidatit republikan për president Donald Trump gjatë fundjavës ka ngritur pikëpyetje të reja lidhur me dhunën politike në Shtetet e Bashkuara.
Siç njofton korrespondentja e Zërit të Amerikës, Katherine Gypson, udhëheqësit demokratë dhe republikanë kërkojnë më shumë burime për Agjencinë e Shërbimit Sekret amerikan.
Presidenti Joe Biden i dënoi aktet e dhunës, pas atentatit të dytë kundër ish-Presidentit Donald Trump.
âNĂ« AmerikĂ«, mosmarrĂ«veshjet tona i zgjidhim nĂ« mĂ«nyrĂ« paqĂ«sore, nĂ« kutinĂ« e votimit, jo me armĂ«â, tha Biden.
ShĂ«rbimi Sekret amerikan Ă«shtĂ« nĂ«n trysninĂ« e Kongresit pĂ«r dĂ«shtimin e marrjes sĂ« masave tĂ« duhura gjatĂ« atentatit tĂ« parĂ« ndaj zotit Trump mĂ« 13 korrik. Kryetari i DhomĂ«s sĂ« PĂ«rfaqĂ«suesve, Mike Johnson i tha agjencisĂ« sĂ« lajmeve âFox Newsâ se incidenti i dytĂ« tregon nevojĂ«n pĂ«r ndryshim.
âMendoj se tek ShĂ«rbimi Sekret ka njerĂ«z qĂ« janĂ« vĂ«rtet patriotĂ«, njerĂ«z tĂ« mrekullueshĂ«m. Problemi Ă«shtĂ« udhĂ«heqja. Nuk kemi besimâ, tha Johnson.
Po nĂ« âFox Newsâ Ish-Presidenti Trump tha se fajin pĂ«r atentatin e ka retorika e demokratĂ«ve. Por, udhĂ«heqĂ«si i shumicĂ«s nĂ« Senat, demokrati Chuck Schumer e dĂ«noi atentatin tĂ« hĂ«nĂ«n.
âNuk ka vend nĂ« AmerikĂ« pĂ«r asnjĂ« lloj dhune politikeâ, tha ai.
I dyshuari, Ryan Routh, akuzohet se qëndroi i fshehur dhe i armatosur në shkurre jashtë fushës së golfit të Trump në Florida.
Aktivisti 58 vjeçar Ă«shtĂ« mbĂ«shtetĂ«s i fortĂ« i UkrainĂ«s nĂ« luftĂ«n e saj kundĂ«r RusisĂ«, gjĂ« qĂ« e kishte shprehur edhe nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r agjencinĂ« âNewsweek Romaniaâ mĂ« 2022.
âKy konflikt Ă«shtĂ« padyshim bardh e zi, e mira kundĂ«r tĂ« keqesâ, pat deklaruar ai.
Rusia tha dje se atentati ishte një paralajmërim për Shtetet e Bashkuara.
âTĂ« luash me zjarrin ka pasojat e vetaâ, tha Dmitry Peskov, zĂ«dhĂ«nĂ«s i Kremlimit.
Zyrtarët e zbatimit të ligjit u thanë gazetarëve se masat shtesë pas atentatit të parë ndihmuan në mbrojtjen e Trump të dielën.
âSistemi mund tĂ« funksionojĂ«, sepse i dyshuari as nuk arriti tĂ« afrohej. Ne e kapĂ«m dhe e dorĂ«zuam para drejtĂ«sisĂ«â, tha Ric Bradshaw, sherif nĂ« bashkinĂ« Palm Beach.
I dyshuari Routh u paraqit të hënën në një gjykatë federale në Florida, ku u njoh me akuzat e para për shkelje të ligjit të armëmbajtjes.
The post Pikëpyetje të reja për atentatin e dytë ndaj Donald Trump appeared first on Lapsi.al.
Gjykata e Posaccme Antikorrupsion i ktheu SPAK dosjen ndaj mjekut Edvin Prifti për plotësim hetimesh.
Gjyqtarja Elsa Ulliri i ka dhënë dy muaj afat kohorë prokurorit Sotir Kllapi, të plotësojë dosjen e më pas të ribëjë kërkesën për kalimin e saj për gjykim.
Vendimi u mor në seancën e kësaj të marte e cila zgjati më shume se dy orë.
NĂ« muajin shkurt tĂ« kĂ«tij viti, SPAK mbylli hetimet dhe dĂ«rgoi dosjen pĂ«r gjykim nĂ« GJKKO pĂ«e Edvin Priftin, pĂ«r tĂ« cilin janĂ« ngritur katĂ«r akuza, âkorrupsion pasivâ nĂ« 7 raste, âvjedhja e kryer duke shpĂ«rdoruar derytĂ«nâ, âFshehja e tĂ« ardhuraveâ dhe âpastrim parashâ.
The post GJKKO kthen në SPAK dosjen ndaj mjekut Edvin Prifti appeared first on Lapsi.al.
Në takimin me 15 drejtuesit politikë në qarqe dhe kryetarët socialistë të bashkive, kryetari i PS-së Edi Rama ka kërkuar që të gjithë të punojnë maksimalisht për zgjedhjet parlamentare të 2025-ës, ku socialistët synojnë të marrin mandatin e katërt.
Fokusi i mbledhjes ka qenë tek shqiptarët që jetojnë jashtë vendit.
Rama ka kërkuar që në çdo bashki të vendoset një koordinator i posaçëm, puna e të cilit është evidentimi i shqiptarëve emigrantë që janë pjesë e njësisë përkatëse administrative.
Burimet thonĂ« se kreu i qeverisĂ« ka kĂ«rkuar krijimin i tĂ« dhĂ«nave tĂ« sakta mbi emigrantĂ«t dhe tĂ« nxiten pĂ«r tâu regjistruar, me qĂ«llim pjesĂ«marrjen e tyre nĂ« zgjedhje.
Gjithashtu, kryeministri kërkoi që të gjithë të punojnë maksimalisht për garantimin e votës së diasporës.
The post Rama me porosi specifike për drejtuesit politikë të PS appeared first on Lapsi.al.
KanĂ« pĂ«rfunduar takimet e ndara tĂ« kryenegociatorĂ«ve nga Kosova dhe Serbia nĂ« Bruksel, ndĂ«rsa pala evropiane nuk ia doli qĂ« tâi bindĂ« ata pĂ«r njĂ« takim tĂ« pĂ«rbashkĂ«t.
Faktin se nuk do të ketë takim trepalësh, këtë e konfirmoi Besnik Bislimi, i cili dy herë është takuar me Lajçakun gjatë ditës. Kryenegocitorët kanë zhvilluar takime të ndara me Lajçak gjatë kësaj të marte.
ĂshtĂ« ky njĂ« nga tentimet e palĂ«s evropiane qĂ« tĂ« organizojĂ« njĂ« raund dialogu nĂ« nivel te kryenegociatorĂ«ve, ndonĂ«se akoma nuk ka konfirmim nĂ«se do tĂ« vijĂ« deri tek takimi i pĂ«rbashkĂ«t.
Një zyrtar evropian i informuar lidhur me takimet ne fjalë kë thënë se është vështirë të parashihet nëse do të ketë takim të përbashkët dhe se gjithçka do të varet nga atmosfera që do të dominojë gjatë bisedave të ndara.
Bislimi 2 orë takim me Lajçak
Besnik Bislimi, kryenegociatori i Kosovës ka përfunduar takimin e ndarë më Lajçak i cili kishte filluar në orën 9 dhe ka zgjatur gati 2 orë. Një takim të ngjashëm, me pas ai e ka zhvilluar edhe me homologun e Bislimit nga Beogradi, Petar Petkoviç, kryenegociatori serb.
Një ditë më parë, Peter Stano, zëdhënës i Bashkimit Evropian kishte paralajmëruar se në raundin e radhës do të diskutohen mënyrat si të shkohet tutje me zbatimin e marrëveshjes së arritur në Ohër në mars të vitit 2023, si dhe të gjitha çështjet tjera të cilat sipas Stanos, po ndikojnë në normalizimin ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Paqartësitë lidhur me mbajtjen e takimit të përbashkët nisën qysh të premten që shkoi, kur kryenegociatori kosovar Besnik Bislimi nëpërmjet rrjeteve sociale konfirmoi gatishmërinë e palës kosovare për mbajtjen e takimit trepalësh, por se Serbia e ka refuzuar agjendën e ndërmjetësit.
Se kishte keqkuptime rreth agjendës, këtë e kanë konfirmuar disa burime në Bashkimin Evropian. Por këta zyrtarë shpjeguan se të dyja palët janë përgjegjëse për dështimin eventual të mbajtjes së takimit trepalësh. Gjithnjë sipas këtyre burimeve të dyja palët u përpoqën të diktojnë agjendën e takimit trepalësh dhe nuk u dakorduan me kërkesat e ndërsjella, teksa kanë injoruar propozimin origjinal të palës evropiane. /RTK
The post Mbyllet raundi i bisedimeve KosovĂ«-Serbi nĂ« Bruksel, sâka takim trepalĂ«sh appeared first on Lapsi.al.
Nga LuĂs da Cunha (pseudonim) pĂ«r âThe European ConservativeâÂ
Kryeministri hungarez Viktor OrbĂĄn po bĂ«n njĂ« pĂ«rpjekje tĂ« madhe pĂ«r tâia arritur qĂ«llimit. MenjĂ«herĂ« pas marrjes sĂ« presidencĂ«s sĂ« KĂ«shillit tĂ« Bashkimit Evropian, e cila do tĂ« zgjasĂ« nga 1 korriku deri nĂ« fund tĂ« vitit, lideri konservator tronditi establishmentin perĂ«ndimor duke fluturuar pĂ«r nĂ« Kiev, ku takoi liderin ukrainas Volodymyr Zelensky, pastaj shkoi nĂ« MoskĂ«, pĂ«r njĂ« samit tĂ« shkurtĂ«r me Presidentin Vladimir V. Putin dhe, prej andej, nĂ« KinĂ« dhe SHBA. Ky sfidim dramatik i konsensusit pro-luftĂ«s tĂ« EvropĂ«s sâi ka dhĂ«nĂ« lĂ«vdata Budapestit. NĂ« vend qĂ« tĂ« duartrokasin Orbanin pĂ«r punĂ«n pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund konfliktit tĂ« pĂ«rgjakshĂ«m tĂ« UkrainĂ«s, disa e kanĂ« akuzuar HungarinĂ« pĂ«r thyerjen e âunitetit perĂ«ndimorâ. Por uniteti nĂ« gabim nuk Ă«shtĂ« virtyt. Kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« luftĂ« qĂ« pĂ«rfshin nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« tĂ«rthortĂ« fuqitĂ« kryesore bĂ«rthamore nĂ« botĂ«, risqet janĂ« thjesht shumĂ« tĂ« mĂ«dha qĂ« tĂ« lejohet tĂ« dominojĂ« indiferenca.
Lufta e UkrainĂ«s, konflikti mĂ« i madh i EvropĂ«s qĂ« nga viti 1945, tashmĂ« Ă«shtĂ« nĂ« gjysmĂ« tĂ« vitit tĂ« tretĂ«. Kostoja ka qenĂ« e jashtĂ«zakonshme. VlerĂ«simet e viktimave pĂ«r tĂ« dyja palĂ«t tani janĂ« afĂ«r shifrĂ«s sĂ« njĂ« milioni. Ukraina, natyrisht, ka qenĂ« viktima kryesore e konfliktit. Duke mos u rikuperuar kurrĂ«, ekonomikisht apo demografikisht, nga tronditja qĂ« iu shkaktua nĂ« vitet e vrullshme tĂ« â90-ta, kur kolapsi traumatik i Bashkimit Sovjetik e çoi vendin nĂ« rrugĂ«n e privatizimeve tĂ« kryera nĂ« mĂ«nyrĂ« jo tĂ« duhur, pĂ«rçarjes sĂ« madhe sociale, emigrimit masiv dhe ngritjes sĂ« njĂ« klase tĂ« re oligarkike, kombi ka qenĂ« prej kohĂ«sh mĂ« i varfĂ«ri i EuropĂ«s.
Lufta i bëri gjërat edhe më keq dhe në mënyrë katastrofike. Pavarësisht nga skenarët rozë për rimëkëmbjen e Ukrainës pas luftës, e vërteta është se më shumë se gjysma e objekteve të prodhimit të energjisë në vend tani janë zhdukur nga raketat ruse. Situata demografike e Ukrainës, që ishte e rëndë edhe para luftës, tani është vërtet katastrofike, pasi miliona të rinj ukrainas nuk shihnin asnjë alternativë veçse të iknin te fqinjët e tyre më të pasur europianë, me gjasë për të mos u kthyer më. Me qindra mijëra të vdekur ose të gjymtuar, vlerësimet e arsyeshme sugjerojnë tani se popullsia nën kontrollin e Kievit qëndron diku midis 25 dhe 30 milionë njerëz, shumë prej tyre të moshuar. Sipas një studimi të fundit, kombi i shkatërruar do të kërkojë një normë neto emigracioni vjetor prej 300,000 në mënyrë që të mbajë popullsinë e tij në 30 milionë. Më keq akoma, të dhënat i referohen popullsisë që banon brenda kufijve të Ukrainës të vitit 1991, duke përfshirë Krimenë dhe rajonet juglindore që Rusia ka aneksuar. Humbjet e parashikueshme, si përshembull popullsitë në territoret që Rusia anekson ose vdekjet në luftë, nuk merren parasysh në llogaritje.
SĂ« bashku me vetĂ« UkrainĂ«n, Europa ka qenĂ« humbĂ«si tjetĂ«r i madh i kĂ«saj lufte tĂ« pamend. Tregtia reciproke e dobishme midis RusisĂ« dhe vendeve anĂ«tare tĂ« Bashkimit Europian ka rĂ«nĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« shpejtĂ«, me pasoja tĂ« rĂ«nda pĂ«r industritĂ« europiane, fuqinĂ« blerĂ«se dhe fuqinĂ« ekonomike. Ămimet e energjisĂ« janĂ« rritur, duke mos parĂ« kthim nĂ« nivelet e paraluftĂ«s. Gjermania, fuqia prodhuese e kontinentit, pritet tĂ« rritet midis 0.1% dhe 0.3% kĂ«tĂ« vit. NdĂ«rkohĂ«, dhe pavarĂ«sisht sanksioneve, vetĂ« ekonomia e RusisĂ« ka pĂ«rjetuar njĂ« epokĂ« tĂ« artĂ«: Prodhimi i BrendshĂ«m Bruto i RusisĂ« ka pasur njĂ« lulĂ«zim pothuajse 4% vitin e kaluar dhe FMN pret qĂ« ajo tĂ« rritet mĂ« shpejt se çdo ekonomi tjetĂ«r e pĂ«rparuar nĂ« vitin 2024. PavarĂ«sisht gjithĂ« zhurmĂ«s pĂ«r masat ekonomike perĂ«ndimore qĂ« supozoheshin se do tĂ« gjymtonin RusinĂ« deri nĂ« nĂ«nshtrim, me presidentin amerikan Joe Biden qĂ« mburrej dikur se ârubla (ruse) ishte kthyer nĂ« rrĂ«nojĂ«â dhe se âekonomia e RusisĂ« Ă«shtĂ« nĂ« rrugĂ«n pĂ«r tâu pĂ«rgjysmuarâ, Moska nĂ« fakt ka pĂ«rfituar ndjeshĂ«m nga sanksionet. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, vetĂ«m kĂ«tĂ« muaj Banka BotĂ«rore e ngriti MoskĂ«n nĂ« rangun e njĂ« ekonomie me âtĂ« ardhura tĂ« lartaâ. NĂ« vitin 2022, kur tanket ruse u futĂ«n nĂ« UkrainĂ«, Presidenti Putin komandonte ekonominĂ« e gjashtĂ« mĂ« tĂ« madhe nĂ« botĂ«. Ai tani drejton tĂ« katĂ«rtĂ«n, sipas tĂ« njĂ«jtit institucion financiar.
Strategjia e RusisĂ« bazohet nĂ« pikĂ«pamjen se evolucioni i balancĂ«s globale tĂ« fuqisĂ« nuk favorizon aktualisht PerĂ«ndimin. Ishte kjo ide qĂ« e shtyu Vladimir Putinin tĂ« shkonte drejt AzisĂ«, njĂ« politikĂ« qĂ« e pa MoskĂ«n tĂ« zĂ«vendĂ«sonte me sukses tregtinĂ« e saj perĂ«ndimore me eksporte fitimprurĂ«se drejt gjigantĂ«ve rajonalĂ« si India dhe Kina. MadhĂ«sia ekonomike e RusisĂ«, bollĂ«ku i burimeve natyrore dhe aftĂ«sia industriale, i japin asaj njĂ« potencial autarkik qĂ« pak vende tĂ« tjera mund ti krahasohen, pĂ«r tĂ« mos thĂ«nĂ« asnjĂ«. Rritja e pandalshme e qendrave alternative tĂ« fuqisĂ« ekonomike dhe financiare, e pĂ«rmbledhur nga grupimi BRICS i vendeve nĂ« zhvillim, ka paralajmĂ«ruar, pĂ«r tĂ« gjitha qĂ«llimet, njĂ« rend botĂ«ror tĂ« ri, post-liberal dhe shumĂ«polar, tĂ« cilin Kremlini ka rezultuar i aftĂ« pĂ«r ta shfrytĂ«zuar. AnalistĂ«t inteligjentĂ« dhe tĂ« ndershĂ«m e parashikuan kĂ«tĂ« gjĂ«, ndĂ«rsa altoparlantĂ«t perĂ«ndimorĂ« siguruan me gĂ«zim dĂ«gjuesit e tyre mendjelehtĂ« se gjithçka qĂ« duhej pĂ«r tĂ« shtypur RusinĂ« ishte njĂ« âturpĂ«rim i fortĂ« i sajâ. Siç Ă«shtĂ« parashikuar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rsĂ«ritur nga studiues dhe vĂ«zhgues me mendje realiste si John J. Mearsheimer, Emmanuel Todd dhe Grey Connolly, si dhe figura kryesore politike duke pĂ«rfshirĂ« Vivek RamasĂ«amy, kandidatin republikan pĂ«r zĂ«vendĂ«spresident JD Vance dhe sipĂ«rmarrĂ«sin miliarder Elon Musk, Kremlini vuri bast mbi vullnetin dhe burimet e tij superiore si faktorĂ« vendimtarĂ« tĂ« fitores. Deri sot, basti duket se po shpĂ«rblehet.
NĂ«se do tĂ« kishte ndonjĂ«herĂ« vend pĂ«r tĂ« argumentuar se konflikti mund tĂ« zgjidhej me luftĂ« dhe nĂ« mĂ«nyra tĂ« pĂ«rshtatshme pĂ«r interesat e Kievit, atĂ«herĂ« me siguri ajo derĂ« ishte mbyllur nĂ« mĂ«nyrĂ« dramatike mĂ« shumĂ« se njĂ« vit mĂ« parĂ«. Duke kuptuar saktĂ« se Kievi, duke pasur parasysh forcĂ«n e tij tĂ« brendshme shumĂ« mĂ« tĂ« dobĂ«t, nuk mund tĂ« mbizotĂ«ronte nĂ« njĂ« luftĂ« rrĂ«nimi (luftĂ« qĂ« zgjat derisa armiku tĂ« dorĂ«zohet nga lodhja), aleatĂ«t e tij perĂ«ndimorĂ« e pajisĂ«n atĂ« me ndihmĂ« ushtarake masive tĂ« pazĂ«vendĂ«sueshme dhe tĂ« papĂ«rsĂ«ritshme pĂ«r njĂ« âkundĂ«r-ofensivĂ«â gjithçka ose asgjĂ«. Operacioni pĂ«rfundoi si njĂ« nga fiaskot mĂ« tĂ« mĂ«dha ushtarake qĂ« nga Ngarkimi i BrigadĂ«s sĂ« LehtĂ« tĂ« vitit 1854, pasi njĂ«sitĂ« ruse tĂ« ngurtĂ«suara dhe tĂ« ngulitura mirĂ« shkatĂ«rruan armaturĂ«n e UkrainĂ«s tĂ« furnizuar nga NATO me koston e disa fshatrave qĂ« janĂ« rimarrĂ« qĂ« atĂ«herĂ«. Ishte dritarja e vetme e mundĂ«sisĂ« e Kievit pĂ«r tĂ« arritur paqen me kushtet e veta dhe trupat e Presidentit Zelensky nuk arritĂ«n ta siguronin atĂ«.
NjĂ« vit mĂ« pas, Ă«shtĂ« e qartĂ« pĂ«r çdo vĂ«zhgues tĂ« arsyeshĂ«m dhe tĂ« mirĂ«filltĂ« tĂ« luftĂ«s se Ukraina po shkon drejt humbjes sĂ« pashmangshme. Kjo nuk duhet tĂ« jetĂ« njĂ« deklaratĂ« e diskutueshme. Me skenarin e njĂ« kolapsi ekonomik rus qĂ« tashmĂ« Ă«shtĂ« harruar plotĂ«sisht, po ashtu janĂ« harruar edhe iluzionet e marra tĂ« njĂ« kolapsi tĂ« qeverisĂ« aktuale ruse. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, jo vetĂ«m qĂ« lufta Ă«shtĂ« popullore mes shumicĂ«s sĂ« rusĂ«ve, por nga rritja ekonomike qĂ« ajo ka shkaktuar ka pĂ«rfituar veçanĂ«risht klasĂ«a punĂ«tore , duke e shtyrĂ« atĂ« mĂ« tej nĂ« pĂ«rqafimin e Presidentit Putin. Me grushtin e shtetit tĂ« shtypur tĂ« vitit tĂ« kaluar tĂ« Prigozhin, dhe drejtuesit kryesorĂ« tĂ« kĂ«tij grushti tĂ« vrarĂ« nĂ« njĂ« âaksidentâ tĂ« çuditshĂ«m, lideri rus Ă«shtĂ« duke lundruar nĂ« ujĂ«rat ndoshta mĂ« tĂ« qeta politike se nĂ« çdo moment tjetĂ«r qĂ« nga inaugurimi i tij i parĂ«, nĂ« 1999. Vladimir Putin ka pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar nĂ« Kremlin dhe çdo politikĂ« qĂ« mbĂ«shtetet nĂ« tĂ« kundĂ«rtĂ«n Ă«shtĂ« marrĂ«zi nĂ« ekstrem.
Në frontin ushtarak, gjendja e vështirë e Ukrainës duket po aq e dëshpëruar dhe me siguri do të përkeqësohet. Ekonomia e shkatërruar e Kievit, tani më pak se një e dhjeta e asaj të Rusisë, nuk mund të financojë apo të mbajë përpjekjet e luftës në asnjë mënyrë. Mbështetja e Kievit te sponsorët e saj të NATO-s është e plotë. Baza e saj demografike e shkatërruar do të thotë se, edhe nëse udhëheqësit perëndimorë nuk ndjejnë asnjë shqetësim për shytjen e konfliktit duke dhënë dollarë dhe armë pa ndërprerje, nuk do të ketë mjaft burra ukrainas për të frenuar sulmet shumë më të shumta, më të pajisura dhe teknologjikisht superiore të Rusisë. Bixhozi i fundit i Ukrainës, një inkursion në rajonin e Kurskut të Rusisë, duket më shumë si një përpjekje e dëshpëruar për të përfituar pazare të vlefshme përpara se të fillojnë bisedimet e paqes sesa një përpjekje e qëndrueshme dhe serioze ushtarake. Lëvizja e pamatur rrezikon, megjithatë, të mbizgjerojë më tej forcat e kufizuara të Kievit, duke përshpejtuar kështu rënien në mënyra që nuk do ti sjellin përfitime afatgjata Kievit. Vlerësimi i Emmanuel Todd-it se përpjekja e Kurskut është ofensiva e Ardennes e Ukrainës, një bast i dëshpëruar dhe i pashpresë për të rifituar iniciativën e vendosur nga një fuqi humbëse, mund të jetë fiks ajo që do të ndodhë.
PĂ«r UkrainĂ«n, fuqia punĂ«tore Ă«shtĂ« boshti mbi tĂ« cilin qĂ«ndrojnĂ« tĂ« gjitha shqetĂ«simet e tjera. Numri i pamjaftueshĂ«m i trupave tani ka bĂ«rĂ« qĂ« qeveria e Presidentit Zelensky tĂ« pĂ«rfshihet nĂ« pĂ«rpjekje gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« dĂ«shpĂ«ruara dhe shumĂ« jopopullore pĂ«r mobilizim masiv. Masat drakoniane qĂ« janĂ« vendosur janĂ« thellĂ«sisht destabilizuese. Lodhja e luftĂ«s po bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« e dukshme, pasi tĂ« rinjtĂ« ukrainas qĂ«llohen pĂ«r vdekje nga qeveria e tyre pĂ«r pĂ«rpjekje pĂ«r tâiu shmangur rekrutimit, ndĂ«rsa gratĂ« vetĂ«-digjen tĂ« gjalla nĂ« shenjĂ« proteste ndaj politikĂ«s totale tĂ« luftĂ«s tĂ« presidentit. Rritja e intrigave brenda ushtrisĂ«, e dĂ«shmuar nga zĂ«vendĂ«simi i vazhdueshĂ«m tashmĂ« i komandantĂ«ve ukrainas, Ă«shtĂ« njĂ« tjetĂ«r shenjĂ« se diçka nuk shkon seriozisht me vendin. Pasi ka marrĂ« drejtimin e Forcave tĂ« Armatosura nĂ« shkurt, gjenerali Oleksandr Syrskyi Ă«shtĂ« pĂ«rfolur prej javĂ«sh se Ă«shtĂ« afĂ«r shkarkimit, me deputeten e njohur Mariana Bezuglaya qĂ« akuzon Syrsky-n se ka komplotuar âkapitulliminâ e vendit.
Situata është e qartë: ndërsa ushtria, ekonomia dhe situata e brendshme politike e Ukrainës vazhdojnë të gërryen, vendi është rrugës për tu mposhtur në front dhe për tu përmbysur në prapavijë. Zgjedhja me të cilën përballet Ukraina dhe Perëndimi është midis një traktati paqeje që bazohet në realitet dhe që pasqyron ekuilibrin e fuqisë, edhe nëse kjo nënkupton pranimin e lëshimeve të dhimbshme, ose në të kundërt, rrezikun në rritje të shpërthimit të Ukrainës.
LuftĂ«rat nuk vendosen nĂ« bazĂ« tĂ« moralit, por nĂ« bazĂ« tĂ« ekuilibrit ekzistues tĂ« pushtetit ndĂ«rmjet palĂ«ve. ĂfarĂ«do qĂ« mund tĂ« mendohet pĂ«r legjitimitetin e pretendimeve dhe objektivave pĂ«rkatĂ«se tĂ« RusisĂ«, UkrainĂ«s dhe NATO-s nĂ« luftĂ«n aktuale, çdo pĂ«rpjekje pĂ«r paqe qĂ« nuk i njeh kĂ«to fakte do tĂ« jetĂ« thelbĂ«sisht joserioze.
QĂ«llimi i UkrainĂ«s pĂ«r tâiu bashkuar Bashkimit Evropian dhe NATO-s me kufijtĂ« e saj tĂ« vitit 1991 tĂ« paprekur nuk do tĂ« arrihet. As Kievi dhe as mbĂ«shtetĂ«sit e tij nuk kanĂ« forcĂ«n pĂ«r ta imponuar atĂ« me forcĂ«n e armĂ«ve, siç e bĂ«ri tĂ« qartĂ« kundĂ«rofensiva e dĂ«shtuar e vitit tĂ« kaluar. NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, pĂ«rpjekja kolektive e zbatuar tashmĂ« nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatĂ«t e saj europianĂ« drejt kĂ«tij qĂ«llimi i tejkalon shumĂ« aftĂ«sitĂ« e tyre tĂ« tendosura industriale. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, njĂ« rrugĂ« e re qĂ« fokusohet nĂ« kĂ«rcĂ«nimin strategjik shumĂ« mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m tĂ« pĂ«rfaqĂ«suar nga ekspansionizmi i KinĂ«s nĂ« PaqĂ«sor ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« ndĂ«rmerret nga SHBA, nĂ«se kandidati republikan presidencial Donald Trump zgjidhet nĂ«ntorin e ardhshĂ«m. Ky ndryshim i fokusit nĂ« shpĂ«rndarjen e burimeve tĂ« kufizuara ushtarake dhe diplomatike tĂ« AmerikĂ«s Ă«shtĂ« kĂ«rkuar prej kohĂ«sh nga mendimtarĂ« si Elbridge Colby. Viktor OrbĂĄn ka aluduar gjithashtu pĂ«r pashmangshmĂ«rinĂ« e saj nĂ« njĂ« raport tĂ« publikuar sĂ« fundmi drejtuar Presidentit tĂ« KĂ«shillit Evropian Charles Michel mbi misionin e tij tĂ« paqes. Siç vuri nĂ« dukje presidenti Obama, me tĂ« drejtĂ«, ndĂ«rsa ishte nĂ« detyrĂ«, Rusia do tĂ« kujdeset gjithmonĂ« pĂ«r UkrainĂ«n mĂ« shumĂ« sesa PerĂ«ndimi.
Ndonëse është e kuptueshme dhe legjitime që Kievi të kërkojë anëtarësimin në NATO dhe BE, asnjë prej kërkesave nuk do të korrespondonte domosdoshmërisht me interesin e vetë Perëndimit. Kujtojmë se shqetësimi i vetëm që duhet të kenë politikëbërësit perëndimorë është interesi i Perëndimit. Në vend të kësaj, është e vështirë të shihet se si supozimi i kostove gjigante të rindërtimit të Ukrainës, që aktualisht vlerësohet nga Banka Botërore në gjysmë trilion dollarë, do të ishte i dobishëm për taksapaguesit perëndimorë. Një marrëdhënie e përhershme armiqësore midis Perëndimit dhe Rusisë, në mënyrë thelbësore, do ta çojë atë vend të madh, së bashku me rezervën e tij të madhe të burimeve, gjithnjë e më thellë në krahët e Kinës. Një aleancë e tillë e thelluar midis Moskës dhe Pekinit është thellësisht në kundërshtim me shqetësimet ekonomike, politike dhe të sigurisë perëndimore.
Kjo politikĂ« e pamend Ă«shtĂ« pĂ«rmbysja e pĂ«rpjekjeve shumĂ« tĂ« suksesshme tĂ« Presidentit Richard Nixon dhe Henry Kissinger pĂ«r tĂ« garantuar qĂ« marrĂ«dhĂ«niet e tĂ« dy vendeve me PerĂ«ndimin tĂ« mbeten mĂ« tĂ« mira se sa mes tyre. MĂ« e keqja akoma, kjo politikĂ« mundĂ«son njĂ« partneritet ruso-kinez qĂ« do tĂ« furnizojĂ« KinĂ«n me teknologji tĂ« avancuara, shumĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme ushtarake, gjithashtu duke reduktuar varĂ«sinĂ« e saj nga deti pĂ«r akses nĂ« lĂ«ndĂ«t e para tĂ« rĂ«ndĂ«sishme. Nga pikĂ«pamja gjeostrategjike, kjo nĂ«nkupton bashkimin e ZemrĂ«s Euroaziatike nĂ«n njĂ« bllok tĂ« vetĂ«m tĂ« fuqisĂ« kundĂ«rshtare. Kjo do tĂ« kujtonte nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« frikshme paralajmĂ«rimin e ZbignieĂ« Brzezinskit se âPotencialisht, skenari mĂ« i rrezikshĂ«m [pĂ«r PerĂ«ndimin] do tĂ« ishte njĂ« koalicion i madh i KinĂ«s, RusisĂ« dhe ndoshta Iranit, njĂ« koalicion âanti-hegjemonikâ i bashkuar jo nga ideologjia, por nga ankesat e secilĂ«s palĂ«.âÂ
Përkundrazi, interesat perëndimore qëndrojnë në kufizimin e tensioneve me Rusinë dhe garantimin që vendi të mos mbajë anën e Kinës në kohët e trazuara që vijnë. Kjo mund të arrihet vetëm duke kuptuar se Rusia ka interesa të arsyeshme në parandalimin e pranimit të Ukrainës në NATO, për të cilën çdo qeveri sovrane ruse do të luftonte. Këto sigurisht përfshijnë, por shkojnë përtej, sigurinë. Si djep i Rusisë, dhe kufiri i gjatë i botës së Romanovëve, Rusia dhe Ukraina ndajnë një histori të përbashkët ndaj së cilës asnjë lider rus i imagjinueshëm nuk do të ishte indiferent. Në të vërtetë, sondazhet kanë sugjeruar vazhdimisht se një shumicë absolute e rusëve i shohin fqinjët e tyre si të njëjtët njerëz me veten e tyre, ndërsa mbi 40% e ukrainasve kanë menduar të njëjtën gjë deri në vitin 2021. Ndërsa dikush mund të pajtohet ose të mos pajtohet me këto nocione, kompleksiteti i marrëdhënieve ruso-ukrainase janë padyshim një faktor qendror i politikës së jashtme ruse, pavarësisht se kush drejton ose mund të vijë për të udhëhequr vendin. William J. Burns, atëherë ambasadori i SHBA-së në Rusi, dhe tani drejtori i CIA-s, tha pikërisht këtë në një kabllogram diplomatik të vitit 2008, që fatkeqësisht nuk është diskutuar mjaftueshëm:
âHyrja e UkrainĂ«s nĂ« NATO Ă«shtĂ« vija mĂ« e fortĂ« nga tĂ« gjitha linjat e kuqe pĂ«r elitĂ«n ruse (jo vetĂ«m Putinin). NĂ« bisedat e mia prej mĂ« shumĂ« se dy vjet e gjysmĂ« me aktorĂ«t kryesorĂ« rusĂ«, nga njerĂ«zit nĂ« skutat e errĂ«ta tĂ« Kremlinit e deri te kritikĂ«t mĂ« tĂ« mprehtĂ« liberalĂ« tĂ« Putinit, nuk kam gjetur ende dikĂ« qĂ« e sheh UkrainĂ«n nĂ« NATO si diçka tjetĂ«r pĂ«rçse njĂ« sfidĂ« tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« ndaj interesave tĂ« Rusisë⊠Rusia e sotme do tĂ« pĂ«rgjigjet.âÂ
Nëse paralajmërimet parashikuese dhe të harruara prej kohësh të Burns dhe George F. Kennan do të kishin formësuar politikën perëndimore, ka arsye të mira për të besuar se Europa do të ishte shumë më ndryshe sot. Do të jetë për historianët e ardhshëm që të zbulojnë plotësisht faktorët e shumtë që çuan në enigmën aktuale, por nuk ka dyshim se shpërfillja arrogante e elitave perëndimore ndaj historisë dhe ligjeve të gjeopolitikës ka luajtur një rol kritik në tragjedi.
NdĂ«rsa Rusia nuk mund tĂ« pranojĂ« njĂ« Kiev tĂ« lidhur me NATO-n, dhe ndĂ«rkohĂ« qĂ« PerĂ«ndimi do tĂ« pĂ«rfitonte pak nga bashkimi i saj nĂ« aleancĂ«, tĂ« dy palĂ«t ndajnĂ« njĂ« interes tĂ« fortĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t nĂ« mbajtjen e UkrainĂ«s si njĂ« shtet kufitar neutral. NĂ« Kongresin e VjenĂ«s, njĂ« nga ngjarjet mĂ« vendimtare nĂ« historinĂ« diplomatike, Princi austriak Klemens von Metternich vendosi me mençuri kundĂ«r aneksimit tĂ« Dukatit tĂ« SavojĂ«s, qĂ« ndodhet midis PerandorisĂ« Habsburge dhe FrancĂ«s, nga dĂ«shira pĂ«r tĂ« reduktuar pikat e mundshme tĂ« fĂ«rkimit me MonarkinĂ« e rivendosur Burbone tĂ« Luigjit tĂ« XVIII. Burrat aktualĂ« tĂ« shtetit nga tĂ« dyja palĂ«t do tĂ« ishin tĂ« mençur tĂ« mĂ«sonin nga shembulli i princit tĂ« madh, tĂ« pĂ«rmbaheshin nga ambicia maksimaliste dhe tĂ« pĂ«rqendroheshin nĂ« njĂ« zgjidhje paqeje qĂ« kufizon, nĂ« vend qĂ« tĂ« rrisĂ«, probabilitetin e konfliktit katastrofik midis fuqive bĂ«rthamore. Kryeministri hungarez Viktor OrbĂĄn e ka artikuluar qartĂ« pikĂ«risht kĂ«tĂ« qĂ«llim duke deklaruar se âtĂ« mos ndash kufirin me RusinĂ« ⊠ështĂ« shqetĂ«simi mĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m i sigurisĂ« kombĂ«tare tĂ« vendit [tonĂ«]â.Â
NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, megjithĂ«se njĂ« UkrainĂ« post-luftĂ« qĂ« shĂ«rben si njĂ« kufi neutral midis RusisĂ« dhe NATO-s Ă«shtĂ« njĂ« synim qĂ« PerĂ«ndimi duhet tĂ« ndjekĂ«, duhet tĂ« ketĂ« pak dyshim se kufijtĂ« e ardhshĂ«m tĂ« UkrainĂ«s do tĂ« jenĂ« shumĂ« tĂ« ndryshĂ«m nga ata qĂ« ishin pĂ«rpara vitit 2022. Sa mĂ« shpejt qĂ« Kievi ta kuptojĂ« dhe ta pranojĂ« kĂ«tĂ« realitet objektiv, tĂ« pashmangshĂ«m, aq mĂ« shpejt do tĂ« jetĂ« e mundur tĂ« arrihet paqja dhe tĂ« ndalet shkatĂ«rrimi i pakuptimtĂ« i jetĂ«ve, financave dhe potencialit kombĂ«tar tĂ« UkrainĂ«s. Territoret ukrainase qĂ« u integruan formalisht dhe nĂ« kushtetutĂ« nĂ« shtetin rus nĂ« vitin 2022 nuk do tĂ« kthehen nĂ« kontrollin e Kievit, as nĂ«pĂ«rmjet mjeteve ushtarake apo diplomatike: Moska nuk do tĂ« dorĂ«zojĂ« nĂ« paqe atĂ« qĂ« mund tĂ« siguronte nĂ« luftĂ«, dhe tĂ« mendosh ndryshe Ă«shtĂ« kulmi i marrĂ«zisĂ«. KĂ«shtu, qasja e PerĂ«ndimit pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nuk duhet tĂ« kĂ«rkojĂ« vetĂ«m ruajtjen e njĂ« shteti ukrainas tĂ« palidhur gjeopolitikisht, neutral, jashtĂ« NATO-s dhe BE-sĂ«; duhet tĂ« pranojĂ« se territore tĂ« rĂ«ndĂ«sishme ukrainase do tâi duhet tâi jepen MoskĂ«s nĂ« kĂ«mbim tĂ« njĂ« zgjidhjeje tĂ« pĂ«rhershme. Ky Ă«shtĂ« njĂ« realitet me tĂ« cilin njĂ« numĂ«r nĂ« rritje i zyrtarĂ«ve ukrainas janĂ« gati tĂ« pĂ«rballen. Kryetari i bashkisĂ« me ndikim politik tĂ« Kievit, Vitaly Klitschko, i tha sĂ« fundmi Corriere della Sera tĂ« ItalisĂ« se pĂ«rfundimi i luftĂ«s ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« kĂ«rkojĂ« njĂ« âkompromis territorial me Putininâ i ndjekur nga njĂ« âreferendumâ qĂ« i jep asaj legjitimitetin e nevojshĂ«m politik.
SidoqoftĂ«, nĂ«se Ukraina do tâi mbijetojĂ« konfliktit aktual si njĂ« shtet i pavarur, koha Ă«shtĂ« thelbĂ«sore. Ashtu si balanca e fuqisĂ« Ă«shtĂ« zhvendosur pa masĂ« kundĂ«r Kievit qĂ« nga muajt e parĂ« tĂ« luftĂ«s, kur u mbajtĂ«n negociatat pĂ«r herĂ« tĂ« fundit, po ashtu edhe qĂ«ndrimi i MoskĂ«s do tĂ« ngurtĂ«sohet edhe mĂ« shumĂ« me kalimin e kohĂ«s. NĂ« atĂ« kohĂ«, e befasuar nga rezistenca e egĂ«r, tani dihet se Moska ra dakord pĂ«r njĂ« traktat bujar qĂ« do ta kishte bĂ«rĂ« UkrainĂ«n tĂ« angazhohej pĂ«r neutralitet dhe demilitarizimin nĂ« kĂ«mbim tĂ« rimarrjes sĂ« tĂ« gjithĂ« territorit tĂ« pushtuar pas shkurtit 2022. ZyrtarĂ«t ukrainas thuhet se ishin tĂ« gĂ«zuar dhe âhapĂ«n shishet e shampanjĂ«sâ pĂ«r tĂ« festuar marrĂ«veshjen, por Kievi mĂ« vonĂ« e refuzoi atĂ«, me sa duket me insistimin e kryeministrit tĂ« atĂ«hershĂ«m britanik Boris Johnson. Ky ishte njĂ« gabim tragjik, historik, tĂ« cilin Ukraina e ka paguar me hidhĂ«rim. Sot, çmimi i paqes Ă«shtĂ« rritur shumĂ«, me humbjen e dy rajoneve tĂ« tjera , Zaporizhzhia dhe Kherson. NĂ«se armiqĂ«sitĂ« vazhdojnĂ«, edhe profecia e Elon Musk se Rusia do tĂ« marrĂ« pĂ«rfundimisht OdesĂ«n mund tĂ« duket rozĂ« pĂ«r UkrainĂ«n.
NĂ« vitin 1939, e rraskapitur dhe pĂ«rballĂ« njĂ« situate gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« pashpresĂ«, Ushtria e RepublikĂ«s sĂ« DytĂ« Spanjolle u ngrit kundĂ«r qeverisĂ« prokomuniste tĂ« kryeministrit Juan NegrĂn. UdhĂ«heqĂ«si i grushtit tĂ« shtetit, koloneli Segismundo Casado, ishte njĂ« kundĂ«rshtar i pĂ«rkushtuar i forcave fitimtare nacionaliste tĂ« gjeneralit Francisco Franco. MegjithatĂ«, Casado e pa luftĂ«n si tĂ« humbur, vazhdimin e saj si njĂ« humbje tĂ« pakuptimtĂ« tĂ« jetĂ«s dhe njĂ« dorĂ«zim tĂ« negociuar si shpresĂ«n e fundit tĂ« RepublikĂ«s. Siç ndodhi, ishte tepĂ«r vonĂ«. Nacionales nuk do tĂ« pranonin asgjĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« dorĂ«zim tĂ« plotĂ« dhe tĂ« pakushtĂ«zuar. NdĂ«rsa kjo nuk Ă«shtĂ« ende situata e UkrainĂ«s, pozicioni i vendit po pĂ«rkeqĂ«sohet me shpejtĂ«si. QĂ« ai tĂ« vazhdojĂ« si njĂ« shtet i pavarur, siç Ă«shtĂ« nĂ« interesin e tij dhe tĂ« EuropĂ«s, heshtja e topave Ă«shtĂ« njĂ« çështje urgjente. Kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse kryqĂ«zata e paqes e Viktor Orban duhet tĂ« mbĂ«shtetet â pĂ«r hir tĂ« UkrainĂ«s, EuropĂ«s dhe botĂ«s.
PĂ«rshtati nĂ« shqip ©LAPSI.ALÂ
The post Një analizë ndryshe/ Si mund të përfundojë lufta në Ukrainë appeared first on Lapsi.al.
Kryeministri i RMV Hristijan Mickoski ka deklaruar se heqja e mbishkrimeve në shqip nga tabela në pikën kufitare Bllacë është pjesë e një plani për destabilizim të vendit. Ai thekson se përgjegjësia për këtë veprim nuk i përket ndonjë institucioni të veçantë, por përbën një veprim të struktura kriminale që për vite me radhë janë pasuruar në dëm të qytetarëve. Mickoski sugjeron se këto veprime janë rezultat i panikut nga disa grupe që janë të shqetësuar për afrimin e hetimeve ndaj tyre.
âNuk mund tĂ« identifikoj njĂ« institucion tĂ« veçantĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r kĂ«tĂ«, sepse nuk besoj se Ă«shtĂ« njĂ« institucion i caktuar, por Ă«shtĂ« pjesĂ« e njĂ« plani pĂ«r destabilizim nga struktura kriminale qĂ« kanĂ« pĂ«rfituar pĂ«rmes aktiviteteve tĂ« paligjshme nĂ« kurriz tĂ« qytetarĂ«ve. KriminelĂ«t politikĂ« qĂ« kanĂ« manipuluar me institucionet, kanĂ« ndarĂ« licenca pĂ«r video-lotari tĂ« paligjshme dhe lotari online, tani janĂ« tĂ« frikĂ«suar pasi hetimet po i afrohen. KĂ«ta individĂ«, tĂ« cilĂ«t ndihen tĂ« kĂ«rcĂ«nuar, pĂ«rpiqen tĂ« destabilizojnĂ« shtetin, por nuk do tĂ« kenĂ« sukses,â u shpreh Mickoski.
Nga ana tjetër, Arben Taravari nga VLEN ka kritikuar dramatizimin e rastit, duke theksuar se heqja e mbishkrimeve në shqip ishte një manovër për të shpërqendruar opinionin nga vendimi i Gjykatës së Apelit që kishte rikthyer vulat e partisë së Taravarit. Sipas tij, një arsye tjetër për këtë defokusim ishte konferenca e njëjtës ditë ku u shpalosën parregullsi nga ish-funksionarët e BDI-së.
âRasti Ă«shtĂ« dramatizuar pa arsye. Heqja e tabelave ishte njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« shpĂ«rqendruar vĂ«mendjen nga vendimi i GjykatĂ«s sĂ« Apelit dhe nga parregullsitĂ« qĂ« u zbuluan nĂ« konferencĂ«n pĂ«r shtyp. Tabela ishte ndryshuar me urdhĂ«r tĂ« ish-drejtorit tĂ« ndĂ«rmarrjes pĂ«r rrugĂ« publike dhe tani Ă«shtĂ« rikthyer nĂ« pĂ«rputhje me standardet. PĂ«rsĂ«ri, tabela e re do tĂ« jetĂ« nĂ« tri gjuhĂ«,â tha Taravari.
Në përgjigje të shqetësimeve të ngritura nga opozita shqiptare, të shtunën u bë e qartë se tabelat e reja që kishin hequr mbishkrimet në shqip janë zëvendësuar sërish me ato që përfshijnë edhe gjuhën shqipe. Reagimi i opozitës dhe veprimet e ndjekshme kanë sjellë rikthimin e tabelave në përputhje me kërkesat ligjore dhe standardet shumëgjuhëshe.
The post Heqja e shqipes nga tabelat, kryeministri Mickoski: Pjesë e planit për destabilizimin e vendit appeared first on Lapsi.al.
Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, e ka urdhëruar ushtrinë ruse të hënën ta rrisë numrin e trupave me rreth 180.000 persona, për ta arritur një numër të përgjithshëm të tyre prej 1.5 milionë.
Putini e dha këtë urdhër ndërkohë që lufta e Moskës në Ukrainë po shkon drejt vitit të tretë.
Urdhri i Putinit, i publikuar nĂ« faqen zyrtare tĂ« QeverisĂ« ruse, do tĂ« hyjĂ« nĂ« fuqi mĂ« 1 dhjetor. Me kĂ«tĂ« urdhĂ«r, numri i pĂ«rgjithshĂ«m i personelit tĂ« ushtrisĂ« ruse do tĂ« arrijĂ« nĂ« gati 2.4 milionĂ«, pĂ«rfshirĂ« 1.5 milion trupa. Ai e ka urdhĂ«ruar QeverinĂ« tâi sigurojĂ« fondet e nevojshme pĂ«r ushtrinĂ«.
Putin kishte dhënë urdhër për rritjen e numrit të trupave ruse edhe dhjetorin e kaluar, kur përmes një dekreti kishte kërkuar që numri i përgjithshëm i personelit të ushtrisë ruse të rritej në 2.2 milionë, përfshirë 1.32 milion trupa.
Ushtria ruse është duke e kryer një ofensivë në lindje të Ukrainës, ku trupat e saj kanë çarë përpara dukshëm në muajt e fundit.
NĂ« qershor, Putini tha se gati 700.000 trupa ruse janĂ« tĂ« pĂ«rfshira nĂ« atĂ« qĂ« Kremlini e quan âoperacion special ushtarakâ nĂ« UkrainĂ«.
Pasi i thirri 300.000 rezervistĂ« pĂ«r tâu pĂ«rballĂ« me kundĂ«rofensivĂ«n ukrainase nĂ« pranverĂ«n e vitit 2022, autoritetet ruse vendosĂ«n qĂ« tâi mbushin radhĂ«t e trupave qĂ« luftojnĂ« nĂ« UkrainĂ« me ushtarĂ« vullnetarĂ«, tĂ« cilĂ«t janĂ« joshur kryesisht nga pagat e larta.
Shumë komentues lufte kanë theksuar se Kremlini ka ngurruar të thërrasë më shumë rezervistë, duke iu druajtur destabilizimit në vend sikurse kishte ndodhur më 2022, kur qindra mijëra njerëz ikën nga Rusia për ta shmangur thirrjen në luftë.
Mungesa e personelit ushtarak është përmendur më së shumti si arsyeja kryesore për suksesin e inkursionit të Ukrainës në rajonin Kursk të Rusisë, i cili nisi më 6 gusht.
Kremlini nuk ka dashur tâi rizhvendosĂ« trupat nga lindja e UkrainĂ«s dhe pĂ«r kĂ«tĂ« Ă«shtĂ« mbĂ«shtetur nĂ« pĂ«rforcime nga zonat e tjera pĂ«r ta frenuar inkursionin ukrainas.
Ministria e Mbrojtjes e Rusisë tha të hënën se i ka rimarrë nën kontroll dy fshatra nga forcat ukrainase në Kursk./rel
The post Putin shton presionin: Urdhëron rritjen e numrit të ushtarëve në 1.5 milionë appeared first on Lapsi.al.
Gjykata e Posaçme e Apelit do të shpallë më datë 18 shtator vendimin për masën e sigurisë për mjekun e Onkologjikut, Edmond Gashi dhe të dyshuarve të tjerë, Brikena Qirjazi, Halil Gashi dhe Florian Marku.
NĂ« Apelin e GJKKO Gashi dhe tĂ« tjerĂ«t kĂ«rkuan zĂ«vendĂ«simin e masave pĂ«rkatĂ«se tĂ« sigurisĂ«, me mĂ« tĂ« buta. KĂ«shtu, Edmond Gashi bĂ«het me dije se ka kĂ«rkuar qĂ« tâi hiqet masa e arrestit shtĂ«piak. Mjeku Gashi ka qenĂ« i shoqĂ«ruar nga avokatja mbrojtĂ«se Xhoi Nela.
Hetimi nĂ« SPAK Ă«shtĂ« regjistruar pĂ«r âkorrupsionâ, âshpĂ«rdorim detyreâ dhe âkontrabandĂ« e ilaçeveâ.
Sipas hetimeve, të dyshuarit kishin ngritur një skemë abuzive të zvarritjes së trajtimit të të sëmurëve me kancer në Spitalin Onklologjik, me qëllim dërgimin e tyre në një klinikë private.
Lexo mĂ« tej: âMos u thoni pacientĂ«ve se sâka ilaçe pĂ«r kimion!â, gazetari publikon mesazhet e mjekĂ«ve tĂ« OnkologjikutÂ
The post Skandali te Onkologjiku/ Mjeku Edmond Gashi kërkon heqjen e arrestit shtëpiak appeared first on Lapsi.al.
Kryetari i opozitĂ«s, Sali Berisha, i cili Ă«shtĂ« marrĂ« i pandehur nga SPAK, lidhur me privatizimin e ish-kompleksit âPartizaniâ, ka sulmuar SPAK nĂ« njĂ« tjetĂ«r konferencĂ« pĂ«r mediat, duke i cilĂ«suar prokurorĂ«t si mercenarĂ« politikĂ« privatĂ« tĂ« Kryeministrit Edi Rama.
Me njĂ« gjuhĂ« tĂ« ashpĂ«r, Berisha tha se âkĂ«to qenie tĂ« shpifura shkojnĂ« deri aty sa tĂ« shpallin Sali BerishĂ«n kryetar tĂ« BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s vetĂ«m e vetĂ«m pĂ«r tĂ« mbrojtur Edi RamĂ«nâ.Â
NĂ« vijim Berisha u shpreh se ânĂ« mungesĂ« tĂ« plotĂ« tĂ« veprĂ«s penale, faktit penal, pĂ«r tĂ« mbuluar krimet e veta dhe tĂ« padronit tĂ« tyre, Edi Rama, qĂ« fshehin nĂ« piramidĂ«n e tyre tĂ« mashtrimit, padinĂ« e tyre politike nĂ« 500 faqe tĂ« saj, mercenarĂ«t e prokurorisĂ« politike private tĂ« Edi RamĂ«s, e bazojnĂ« fund e krye nĂ« mashtrime, manipulime, falsifikime dhe fshehje tĂ« dokumenteve zyrtare dhe pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« rrĂ«zuar ligjet me dĂ«shmitarĂ« tĂ« rreme, shpalljen e bamirĂ«sisĂ«, sevapit, vepĂ«r penale dhe po kĂ«shtu shpalljen ryshfet tĂ« marrĂ« nga Sali Berisha sipas tyre, sponsorizimin nga Fatmir Bektashi tĂ« MinistrisĂ« sĂ« KulturĂ«s pĂ«r udhĂ«timin e dy kĂ«ngĂ«tarĂ«veâ.Â
âSot jam kĂ«tu pĂ«r tĂ« faktuar me dokumente se si mercenaret e SPAK-ut pasi nuk kanĂ« gjetur asnjĂ« shkelje tĂ« vetme ligjore dhe asnjĂ« dokument tĂ« firmosur nga Sali Berisha nĂ« dhjetĂ«ra e dhjetĂ«ra dokumente tĂ« procesit tĂ« njohjes, kthimit dhe parablerjes nga pronarĂ«t legjitimĂ« tĂ« pronĂ«s nĂ« klubin Partizani, pasi nuk kanĂ« gjetur asnjĂ« dĂ«shmitar qĂ« tĂ« pohojĂ« se Sali Berisha dhe JamarbĂ«r Malltezi kanĂ« bĂ«rĂ« ndĂ«rhyrjen mĂ« tĂ« vogĂ«l nĂ« kĂ«tĂ« proces, dhe pĂ«r tĂ« mbrojtur Edi Ramen nga njĂ« abuzim i padĂ«gjuar, kanĂ« bĂ«rĂ« nĂ« piramidĂ«n e tyre tĂ« mashtrimit, atĂ« qĂ« nuk mund ta imagjinojĂ« njeri.Â
KĂ«to qenie tĂ« shpifura shkojnĂ« deri aty sa tĂ« shpallin Sali BerishĂ«n kryetar tĂ« BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s vetĂ«m e vetĂ«m pĂ«r tĂ« mbrojtur Edi RamĂ«n, duke dĂ«shmuar me kĂ«tĂ« metamorfozĂ«n e tyre, mĂ« tĂ« cilĂ«n janĂ« denatyruar, shndĂ«rruar nĂ« qenie mjerane dhe kthyer nĂ« leckĂ«n ku fshin kĂ«mbĂ«t e pista Edi Rama, unĂ« ju ftoj tĂ« lexoni pĂ«r kĂ«tĂ« mashtrim tĂ« tyre faqet 5 dhe 6 tĂ« akuzĂ«s tĂ« piramidĂ«s sĂ« tyre tĂ« mashtrimit lidhur me ndryshimin e destinacionit tĂ« zonĂ«s sportive nĂ« zonĂ« banimiâ, tha Berisha.
The post âPartizaniâ/ Berisha: SPAK mĂ« shpalli kryetar bashkie pĂ«r tĂ« mbrojtur RamĂ«n appeared first on Lapsi.al.
Login